Οι επικοινωνίες και οι τηλεπικοινωνίες ήταν πάντα βασικές για κάθε πόλη. Το προνόμιο των γρήγορων επικοινωνιών το είχαν οι κυβερνήτες και οι ανώτεροι στρατιωτικοί κάθε περιοχής, ενώ ο λαός βολευόταν όπως όπως πληρώνοντας όμως (ως συνήθως) το συνολικό κόστος όλων των επικοινωνιών του κράτους...
Οι Κυρίως τρόποι
- ταχυδρόμοι
- σφυρίγματα
- φρυκτωρίες
- ο τηλέγραφος του Πολύβιου
- ο τηλέγραφος του Αινεία
- σήματα σημαιών
- νοηματική
- ανακλαστήρες ενίσχυσης
- ταχυδρομικά περιστέρια
- ακουστικός τηλέγραφος
- σωληνώσεις τηλεπικοινωνιών
- σήματα καπνού
- τηλεπικοινωνίες;
- ο θεσμός της ασφάλισης
Ταχυδρόμοι
Ο πρώτος τύπος επικοινωνίας ήταν με πεζούς ή έφιππους δρομείς. Ο Φιλιππίδης έγινε ο γνωστότερος αγγελιοφόρος δρομέας μεταφέροντας από τον Μαραθώνα στην Αθήνα το μήνυμα της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών, ιδρύοντας, εν αγνοία του αλλά και προς τιμή του, το αγώνισμα του μαραθώνιου. Αλλά και το ολυμπιακό αγώνισμα της σκυταλοδρομίας είναι το κατάλοιπο αρχαίου ταχυδρομικού συστήματος. Η σκυτάλη στην αρχαιότητα είχε το μεταφερόμενο μήνυμα. Λέγεται ότι οι Σπαρτιάτες την χρησιμοποιούσαν συστηματικά.
σκυταλοδρόμοι
Ταχυδρομείο Ίνκας :Η μέθοδος των αγγελιοφόρων - δρομέων χρησιμοποιήθηκε λίγο πολύ απ' όλους τους λαούς, αλλά γνώρισε εκπληκτική εξέλιξη απ' τους Ίνκας. H μορφή επικοινωνίας που χρησιμοποιήθηκε στα οροπέδια των 'Ανδεων ήταν με οργανωμένο δίκτυο δρομέων. Η ταχύτητα του δικτύου ήταν τέτοια που ο Ίνκα στην πρωτεύουσά του ψηλά πάνω στο βουνό λάβαινε κι έτρωγε φρέσκο θαλασσινό ψάρι της ίδιας μέρας!
Περίεργο είναι με τους Ίνκας είναι ότι, αν και είχαν πολύ καλό οδικό δίκτυο με πλακόστρωτους δρόμους και κρεμαστές γέφυρες, δεν χρησιμοποιούσαν οχήματα με τροχούς. Παρόλα αυτά στα παιχνίδια των παιδιών τους έβαζαν ρόδες και μάλιστα περιστρεφόμενες!
Σφυρίγματα
επικοινωνία με σφυρίγματα
Οι Γκουάντσε, οι κάτοικοι των Καναρίων Νησιών, χρησιμοποιούσαν μια ειδική γλώσσα σφυριγμάτων για να επικοινωνούν σε μεγάλες αποστάσεις. Λέγεται ότι με αυτά τα σφυρίγματα μπορούσαν να επικοινωνούν μέχρι και σε αποστάσεις τεσσάρων χιλιομέτρων. Ο Αυστριακός Δρ. Ντομινίκ Ουέλφερ που μελέτησε αυτή την ιδιόμορφη γλώσσα το 1940 κατέγραψε ένα λεξιλόγιο αποτελούμενο από 2.909 λέξεις!
Η γλώσσα αυτή των σφυριγμάτων Σίλμπο, διασώζεται μέχρι σήμερα στο νησί Γκομέρα, περιλαμβάνει τέσσερις ήχους για φωνήεντα και δύο για σύμφωνα. Σήμερα γίνονται προσπάθειες να παραμείνει ζωντανή.
Παρόμοιες αναφορές υπάρχουν και για κάποια χωριά της Ελλάδας που κάποιοι μπορούν ακόμα να επικοινωνούν με σφυρίγματα. Περισσότερα στοιχεία σχετικά...Μια περιοχή στην Εύβοια γίνεται ακόμα και σήμερα αυτό είναι στην Σφυριχτή γλώσσα της Αντιάς, γνωστή και ως Σφυριά, είναι μια σφυριχτή γλώσσα που μιλιέται από τους κατοίκους του ορεινού χωριού Αντιάς Εύβοιας.
Εκτός από τον Αντιά, διάλογοι μέσω σφυριγμάτων έχουν καταγραφεί και στα χωριά Σιμικούκι και Ευαγγελισμός.] Κάθε σφύριγμα αντιστοιχεί σε ένα γράμμα της αλφαβήτου και η σύνθεσή τους οδηγεί στη δημιουργία των σφυριχτών λέξεων.Σύμφωνα με μια θεωρία, οι κάτοικοι του Αντιά είναι δωρικής καταγωγής, αφού σε αντίθεση με τους γύρω πληθυσμούς δεν μιλούν αρβανίτικα. Μια λιγότερο γνωστή εκδοχή παρουσιάζει ως «πατέρες» της σφυριάς μια ομάδα από κατοίκους της Αίνου στη Θράκη, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην περιοχή το 1469 ως αιχμάλωτοι των Βενετών.
Η «ανακάλυψη» της γλώσσας από τα μέσα ενημέρωσης έγινε τον Μάρτιο του 1969 από σωστικά συνεργεία, που σκοπό τους είχαν την ανεύρεση της σορού ενός πιλότου, το αεροπλάνο του οποίου προσέκρουσε στην περιοχή του όρους Όχη....Η Σφυριά, η σφυριχτή ελληνική γλώσσα που χάνεται, μια ιδιαίτερη γλώσσα που μοιάζει με τραγούδισμα πουλιών και οι κάτοικοι του χωριού Αντιά της Καρύστου Ευβοίας τη χρησιμοποιούν εδώ και χιλιάδες χρόνια για να επικοινωνούν εξ αποστάσεως, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του BBC, Έλιοτ Στάιν που ταξίδεψε στην Εύβοια για να συναντήσει από κοντά τους ομιλούντες τη σφυριχτή γλώσσα, τείνει να εξαφανιστεί μετά τη διαπίστωσή του ότι έχουν απομείνει μονάχα 6 ομιλητές της γλώσσας
Τα σημεία αναμετάδοσης του μηνύματος της πτώσης της Τροίας. Σύμφωνα με τον Πολύβιο, την πυρσεία, δηλαδή την οπτική αναμετάδοση σημάτων με φλόγες, εφεύραν οι Κλεόξενος και Δημόκλειτος γύρω στο 150 π.Χ. και τη βελτίωσε ο ίδιος. Όμως ο Αισχύλος, στο έργο του Αγαμέμνων, περιγράφει την είδηση της πτώσης της Τροίας, η οποία μεταδόθηκε ως τις Μυκήνες με τις φρυκτωρίες (φρυκτός=πυρσός και ώρα = φροντίδα). Ενδιάμεσοι σταθμοί μεταδόσεως υπήρχαν στην Ίδη της Μυσίας, στο Ακρωτήρι της Λήμνου (σημερινή Πλάκα), στον Άθω, στο βουνό Μάκιστο και στις πλαγιές του Αραχναίου.(ΦΩΤ https://ellas2.wordpress.com/)
Φρυκτωρίες
Η ανάγκη για κάτι γρηγορότερο από τους ταχυδρόμους, οδήγησε στην απόφαση να δημιουργηθεί σύστημα μηνυμάτων με φωτιά. Όταν η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων, η υπόλοιπη Ελλάδα το έμαθε μέσα σε μία ημέρα χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα επικοινωνίας.
Μετά από λίγο καιρό φαίνεται ότι δημιουργήθηκε ο πρώτος κώδικας με οπτικά σήματα. Σε λόφους και βουνά κοντά στις πόλεις υπήρχε ειδικευμένο προσωπικό για τέτοιες επικοινωνίες.
Κρητομυκηναϊκά
Ειδικότερα: Στην τραγωδία «Αγαμέμνων», πού γράφτηκε εδώ και δύο χιλιάδες τετρακόσια χρόνια από τον ποιητή Αισχύλο, η βασίλισσα Κλυταιμνήστρα πληροφορεί τον χορό ότι η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων. Ξαφνιασμένος ο χορός ρωτάει : «Ποιος μπόρεσε να φέρει τόσο γρήγορα τα νέα» ; Κι η Κλυταιμνήστρα απαντά: «Ο Ήφαιστος! Δυνατή φωτιά άναψαν στην κορυφή της Ίδας, και πολλές φωτιές μετά μάς έφεραν διαδοχικά το μήνυμα: από την Ίδα το μήνυμα της φλόγας πήγε στον κάβο Ερμή της Λήμνου, και τρίτη η ψηλή κορυφή του 'Αθω δέχτηκε το φως. Με δύναμη η φλόγα γεφύρωσε το πέλαγος, κι έφτασε τις Βίγλες του Μακίστου, στην Εύβοια. Οι φρουροί προώθησαν το μήνυμα στον Εύριπο, στους ανθρώπους πάνω στο Μεσσάπιο. Κι αυτοί έβαλαν φωτιά σ' ένα σωρό με ρείκια, και πάνω από τούς κάμπους του Αισώπου έστειλαν το μήνυμα στην κορφή του Κιθαιρώνα. Κι από κει πάλι με ζήλο πολύ προώθησαν το μήνυμα, και το έστειλαν πάνω από την Γοργώπιδα λίμνη στο Αιγίπλαγκτο όρος. Και η φλόγα πέρασε τον Σαρωνικό και έφτασε σαν κεραυνός στις κορυφές του Αραχναίου, και τέλος εδώ το λάβαμε, στων Ατρειδών τις στέγες, το φως αυτό, πού προπάππος του είναι η φωτιά της Ίδας».
(στίχοι 280 - 316, ελεύθερη μετάφραση).
Κρητομυκηναϊκά
Ίσως είναι αμφίβολο αν το σήμα πού έφερνε το μήνυμα ότι έπεσε η Τροία έφτασε αληθινά σε μια νύχτα από την Μικρά Ασία στην σημερινή Ελλάδα, όπως διατείνεται ο Αισχύλος, επειδή η απόσταση είναι σχεδόν 550 χιλιόμετρα, στο διάστημα της οποίας υπάρχουν και δύο τεράστιες υδάτινες εκτάσεις (από την Λήμνο στον 'Αθω και από κει στην Εύβοια), πού έπρεπε να γεφυρωθούν. Είναι όμως αδύνατον;
Όχι βέβαια μιας και π.χ. από το βουνό της Σαμοθράκης «Φεγγάρι» με ύψος 1664 μέτρα (απ' όπου ο θρύλος θέλει και τον Ποσειδώνα να παρακολουθεί τις μάχες στην Τροία), θα μπορούσαν εύκολα να αναμεταδοθούν αντίστοιχα οπτικά σήματα! Ακόμα και σήμερα από τα σημεία που αναφέρει ο Αισχύλος υπάρχει οπτική επαφή σε μέρες με καθαρή ατμόσφαιρα.
Έπειτα, ο Τρωικός πόλεμος έγινε 700 χρόνια πριν ο Αισχύλος γράψει την τραγωδία του και μέχρι τότε είχε γίνει σχεδόν θρύλος. Είναι, όμως, φανερό πώς ο Αισχύλος εκτιμούσε τις πρακτικές δυνατότητες του οπτικού τηλέγραφου. Τα έργα άλλων Ελλήνων ποιητών, του μεγάλου Ομήρου για παράδειγμα, μας πληροφορούν πως ο τηλέγραφος με την φωτιά ήταν σε μεγάλη χρήση στον καιρό τους, και ότι εφεύρισκαν έξυπνους τρόπους για να μεταδίδουν σήματα με τα πιο περίπλοκα μηνύματα, ακόμα και ξεχωριστά γράμματα του αλφαβήτου.
Ο τηλέγραφος του Πολύβιου
Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος σχεδίασε μία μέθοδο σηματοδότησης, όπου τα γράμματα του αλφαβήτου ήσαν χωρισμένα σε πέντε ομάδες πέντε στήλες από πέντε γράμματα στην κάθε μια. Η τελευταία στήλη είχε ένα γράμμα λιγότερο, αλλά αυτό δεν εμπόδιζε την χρήση του τηλέγραφου, όπως λέει ο ίδιος στο κεφ. 45 του δέκατου βιβλίου της ιστορίας του.
Και συνεχίζει: «Μετά από αυτά (αφού δηλ. χωρίσουν τα γράμματα σε στήλες), πρέπει να τις γράψουν κατά σειρά σε πέντε πινακίδες, και έπειτα να συμφωνήσουν ότι πρώτος θα υψώσει πυρσούς, και μάλιστα δύο, αυτός που θα θέλει να διαβιβάσει κάτι, και θα περιμένει να υψώσει κάτι ο άλλος, ώστε να είναι σίγουρο ότι θα προσέχουν και οι δύο. Όταν κατεβάσουν τους πυρσούς αυτούς, ο πρώτος, πού μεταδίνει το μήνυμα, θα υψώσει τους πυρσούς από αριστερά, για να δείξει σε ποια πινακίδα πρέπει να προσέξει ο άλλος: δηλαδή έναν πυρσό για την πρώτη πινακίδα, ένα για τη δεύτερη, τρεις για την τρίτη και έτσι συνέχεια.
Μετά πάλι θα υψώσει πυρσούς από δεξιά, για να δείξει ποιό γράμμα από την πινακίδα πρέπει να σημειώσει ο άλλος. θα πρέπει επίσης να έχουν και οι δύο μια διόπτρα με δύο αυλίσκους, ώστε να βλέπουν με τον ένα στα δεξιά και με τον άλλο στα αριστερά εκείνου πού κάνει τα σήματα. Δίπλα στην διόπτρα πρέπει να τοποθετήσουν όρθιες τις πινακίδες, και να υψώσουν δεξιά και αριστερά από ένα τοίχωμα πέτρινο, μήκους τριών μέτρων περίπου και ύψους, όσο περίπου το ύψος ενός άντρα, για να φαίνονται καλά oι πυρσοί όταν υψώνονται πάνω από αυτό και να μην φαίνονται όταν κατεβαίνουν.
Όταν και οι δύο είναι έτοιμοι, αν ένας θέλει να μεταδώσει το μήνυμα «100 στρατιώτες μας προσχώρησαν στις τάξεις του εχθρού» πρέπει να διαλέξει λέξεις πού να έχουν την ίδια έννοια και όσο το δυνατό λιγότερα γράμματα. Έτσι μπορεί να πει «Κρήτες εκατό λιποτάκτησαν». Αν και τώρα τα γράμματα είναι λιγότερα από τα μισά, έχουν όμως το ίδιο νόημα.
Αυτό το γράφουν σε πινακίδα και αρχίζουν να σηματοδοτούν ως έξής: Πρώτο γράμμα είναι το Κ, που βρίσκεται στην δεύτερη ομάδα, δηλ. και στην δεύτερη πινακίδα. Έτσι ο σηματοδότης θα υψώσει από τα αριστερά δύο πυρσούς, και ο λήπτης θα καταλάβει ότι πρέπει να προσέξει την δεύτερη πινακίδα. Έπειτα θα υψώσει από τα δεξιά πέντε πυρσούς, και ο λήπτης θα καταλάβει ότι πρέπει να βρει το πέμπτο γράμμα της δεύτερης πινακίδας και να το γράψει σε μία χωριστή πινακίδα. Έπειτα θα υψώσει τέσσερις πυρσούς από αριστερά, για να προσέξει ο λήπτης την τέταρτη πινακίδα, και μετά δύο από δεξιά, γιατί το Ρ είναι το δεύτερο γράμμα στην τέταρτη πινακίδα, και ο λήπτης θα πρέπει να γράψει το Ρ δίπλα στο Κ,. και έτσι συνέχεια μέχρι να μεταδοθεί όλο το μήνυμα».
Αυτά έγραφε ο ιστορικός Πολύβιος, που επινόησε το σύστημα του το 150 π.Χ.
προσυμφωνημένος πίνακας γραμμάτων
Εδώ είναι ένα δείγμα πώς περίπου δούλευε ο κώδικας. Το αλφάβητο ήταν μοιρασμένο σε 5 σειρές και 5 στήλες. Έτσι με 2 ομάδες από 5 φωτιές η κάθε μία, μπορούσαν να μεταδώσουν οποιοδήποτε γράμμα. Με αυτόν τον τρόπο λέγεται ότι μπορούσαν να μεταδώσουν 20 με 25 λέξεις την ώρα. Όχι και πολύ γρήγορο αλλά πάντως δούλευε... Η χαμηλή ταχύτητα τους ώθησε να αναπτύξουν την στενογραφία με προσυμφωνημένους κώδικες.
Έτσι το γνωστό απ' το use-net CUL8R (see you later), απ' ότι βλέπετε, δεν είναι και τόσο φρέσκια ιδέα! ;-) Αυτός ο τύπος επικοινωνίας με φωτιές χρησιμοποιήθηκε επίσης και με απλούστερη μορφή μέχρι και την Βυζαντινή περίοδο. Για κάθε ώρα της ημέρας ίσχυε διαφορετικό προσυμφωνημένο μήνυμα, από εκεί και το όνομα Ωρονόμιο του συστήματος. Αν λοιπόν στις 12 η ώρα βλέπανε κάποιο σήμα, σήμαινε "στείλτε στρατό" (ή οτιδήποτε άλλο είχε προσυμφωνηθεί). Αυτόματα το σήμα αναμεταδιδόταν από σταθμό σε σταθμό μέχρι την άλλη άκρη της αυτοκρατορίας. Αυτό το σύστημα ήταν απλούστερο, δούλευε χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό και κάλυπτε αρκετά μεγαλύτερες αποστάσεις με τον ελάχιστο αριθμό αναμεταδοτών.
Ο τηλέγραφος του Αινεία
ο τηλέγραφος του Αινεία
Διακόσια χρόνια πριν, ένας άλλος συγγραφέας, ο Αινείας ο τακτικός, είχε επινοήσει κι αυτός ένα έξυπνο σύστημα τηλεγραφίας.
Σε όλες τις σηματοδοτικές σκοπιές υπήρχαν πανομοιότυποι κάδοι γεμάτοι ίσαμε το ίδιο σημείο με νερό. Κάθε κάδος είχε από μία όμοια βρύση. Στην επιφάνεια του νερού επέπλεε ένας φελλός με κάθετο ραβδί προσαρμοσμένο σ' αυτόν, πάνω στο οποίο ήταν χαραγμένα τα γράμματα του αλφαβήτου.
Όταν ήθελαν να μεταδώσουν ένα μήνυμα, ειδοποιούσαν την επομένη σκοπιά υψώνοντας έναν αναμμένο πυρσό. Μόλις ερχόταν από απέναντι το σήμα «έτοιμος», πάλι με κούνημα πυρσού, άνοιγαν και οι δύο σκοπιές την βρύση να τρέξει, ακριβώς την στιγμή πού η πρώτη σκοπιά ύψωνε τον αναμμένο πυρσό. Όταν έτρεχε μία ποσότητα νερού, τόση όση χρειαζόταν για να φτάσει το γράμμα πού ήθελαν να μεταδώσουν στα χείλη του κάδου, ο πυρσός χαμήλωνε πάλι. Βλέποντας τον πυρσό να χαμηλώνει, ο άνθρωπος πού δεχόταν το σήμα, έκλεινε κι αυτός την δικιά του βρύση. Μαζί με την στάθμη του νερού κατέβαινε και ο φελλός με το ραβδί, και έφερνε τα γράμματα στο ίδιο σημείο στους κάδους και στις δύο σκοπιές. Έτσι ο άνθρωπος πού δεχόταν το μήνυμα μπορούσε αμέσως να διαβάσει το σωστό γράμμα. ξαναγεμίζοντας τον κάδο με νερό, η δεύτερη σκοπιά σηματοδοτούσε με τον ίδιο τρόπο το γράμμα στην τρίτη σκοπιά.
Παρ' όλο που ήταν σαν σύστημα έξυπνα φτιαγμένο, στην πραγματικότητα, στην πρακτική του εφαρμογή θα δούλευε πολύ αργά. Αν οι Έλληνες το χρησιμοποίησαν ποτέ, το πιθανότερο είναι ότι θα είχαν φτιάξει έναν κώδικα, έτσι ώστε κάθε σηματοδοτούμενο γράμμα να αντιπροσωπεύει κάποιο μήνυμα: το γράμμα «Λ», για παράδειγμα, θα μπορούσε να σημαίνει «ο εχθρός πλησιάζει», το γράμμα «Π», «από το νότο». Το «καλημέρα» καθώς και το «καλό ύπνο» δεν θα περιλαμβάνονταν πιθανότατα στον κώδικα, επειδή μέχρι τον περασμένο αιώνα μονάχα για κυβερνητικά και στρατιωτικά μηνύματα χρησιμοποιούσαν τον τηλέγραφο.
Το σύστημα που είχε επινοήσει ο Πολύβιος ήταν κι αυτό δυσκολομεταχείριστο. Ένα μήνυμα όπως «εκατό Κρήτες λιποτάκτησαν» θα χρειαζόταν πάνω από 100 ξεχωριστά σήματα. Είναι λοιπόν αμφίβολο αν χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη έκταση.
Υδραυλικός τηλέγραφος του Αινεία
Είναι όμως βέβαιο πως όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί έκαναν χρήση του οπτικού τηλεγράφου, μεταχειριζόμενοι φωτεινά σήματα την νύχτα και σήματα καπνού την ήμέρα. Το περίφημο Σινικό τείχος, πού χτίστηκε εδώ και 2200 χρόνια για να προστατευθεί η χώρα από τις ορδές των Τατάρων, ήταν επανδρωμένο διαρκώς, σε έκταση, πάνω από 300 μίλια, με σηματοδότες. Το εύφλεκτο υλικό, πού είχαν στην διάθεση τους, ανάδινε ένα λαμπερό φως ακόμα και με βροχερό καιρό. Τι υλικό ήταν αυτό, γνωστό στους Κινέζους δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν;
Η παράδοση λέει πως ο Μέγας Αλέξανδρος αν και είχε ήδη επεκτείνει το δίκτυο των φρυκτωριών, εξόρισε χλευάζοντας τον εφευρέτη ενός νέου τηλεγραφικού συστήματος, που θα μπορούσε να ενώσει όλα τα μέρη της αχανούς αυτοκρατορίας του. Αργότερα μετάνιωσε και προσπάθησε να επαναπατρίσει τον άνθρωπο, αλλά δεν τον βρήκε πουθενά.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Οι Κινέζοι, οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Καρχηδόνιοι - όλοι έκαναν χρήση του οπτικού τηλεγράφου και αν πίστευε κανείς όλα όσα έχουν γράψει οι Έλληνες, θα έπρεπε να πιστέψει πώς ολόκληρη η Ελλάδα ήταν σκεπασμένη από πύργους τηλεγραφίας και φάρους. Γι' αυτό απορεί κανείς πώς οι Ρωμαίοι, πού τόσα έμαθαν από τους Έλληνες στα ζητήματα της επιστήμης και της τέχνης και που ήσαν καλοί μηχανικοί οι ίδιοι, συντέλεσαν τόσο λίγο στην ανάπτυξη της τηλεγραφίας. Οι ιστορικοί τους ούτε καν την αναφέρουν, και πολύ λίγα γνωρίζουμε από τις επιτεύξεις τους στον τομέα αυτόν.
Οι στρατοί των αρχαίων συχνά είχαν ιδιαίτερο σώμα σηματοδοτών, και θα χτίστηκαν χιλιάδες πύργοι, ώστε τα σήματα της φωτιάς και του καπνού να μεταφέρονται όσο το δυνατό μακρύτερα. Όταν πολιορκούσαν μία πόλη, οι επιτιθέμενοι έστηναν κοντάρια, στα οποία είχαν στερεώσει πυρσούς. Μ' αυτούς μεταβιβάζονταν οι διαταγές και οι απαντήσεις στο διάστημα της επίθεσης. Την μέρα συχνά χρησιμοποιούσαν χρωματιστές σημαίες αντί για σήματα με καπνό. Το ίδιο γινόταν και στις ναυμαχίες - χρησιμοποιούσαν φωτεινά σήματα και χρωματιστές σημαίες.
Ο Ασιάτης κατακτητής Ταμερλάνος ήταν ξακουστός για την αποτρόπαιη απλότητα των σημάτων του. Όταν πολιορκούσε μία πόλη, χρησιμοποιούσε μονάχα τρεις σημαίες στα σήματα του. Μία άσπρη σημαία που σήμαινε, «παραδοθείτε, θα δείξω επιείκεια», μία κόκκινη, «θα πάρω εκδίκηση για τον χρόνο που έχασα - όλοι οι αξιωματικοί και οι διοικητές θα πληρώσουν με το κεφάλι τους», και μία μαύρη σημαία που σήμαινε: «θα σάς περάσω όλους από το σπαθί, είτε κυριευτεί η πόλη είτε παραδοθεί». Μηνύματα χαράς η συγχαρητηρίων δεν υπήρχαν στον κώδικα του Ταμερλάνου...
Κώδικας σημάτων σημαιών
σήματα σημαιών
Ένας αρκετά διαδεδομένος τύπος οπτικών σημάτων που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα κυρίως απ' τον στρατό, είναι με κινούμενες σημαίες και αντίστοιχο κώδικα κινήσεων. Στο ναυτικό χρησιμοποιείται ακόμη απ' τους σημαιοφόρους. Αλλά και στα αεροδρόμια παρόμοιο απλουστευμένο σύστημα βοηθάει (αναντικατάστατο μέχρι και σήμερα!) στους ελιγμούς των αεροσκαφών στο αεροδρόμιο.
Αν δείτε λοιπόν κάποιον να σας κάνει παρόμοια σήματα με σημαίες ορίστε ο τρόπος να αποκωδικοποιήσετε τι θέλει να σας πει! :-)
Νοηματική
δείγμα νοηματικής
'Αλλα πολύ ενδιαφέροντα συστήματα επικοινωνίας με σήματα των χεριών βοηθάνε όπου η φωνή δεν είναι δυνατή ή επιθυμητή. Χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα σε κάποιο βαθμό από όλους μας, είναι το σύστημα επικοινωνίας των χρηματιστών στις χρηματιστηριακές συνεδριάσεις, των δυτών στις καταδύσεις τους, αλλά κυρίως είναι η γλώσσα των κωφαλάλων. Μάλιστα είναι με τον τρόπο της η πρώτη ''εσπεράντο'' μιας και τα σήματα έχουν διεθνώς την ίδια έννοια και λίγες είναι οι τοπικές διαφοροποιήσεις λόγω διαφοράς κουλτούρας ή γραμματικής. Αν έχει κανείς περισσότερα στοιχεία ας με ενημερώσει για τους κώδικες αυτούς και την ιστορία τους...
Ένα πολύ καλό λεξικό νοηματικής κωφαλάλων βρίσκεται στο site HandSpeak.
Γραφή Braille
δείγμα γραφής Braille
'Αλλη σύγχρονη κωδικοποιημένη γλώσσα είναι η γραφή Βraille που με σύστημα ανάγλυφων κουκίδων δίνει την δυνατότητα σε τυφλά άτομα να μπορέσουν να διαβάσουν με την βοήθεια της αφής.
Ανακλαστήρες ενίσχυσης
Τα σήματα από τις φωτιές λέγεται ότι βοηθούταν με ειδικούς ανακλαστήρες να φανούν αρκετά μακριά. Κάποιες γυαλισμένες ασπίδες λένε ότι ήταν πολύ καλές και για τέτοια χρήση. Αργότερα η χρήση κανονικών κατόπτρων μπορούσε να χρησιμοποιήσει προφανώς και την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός για επικοινωνία.
Όπως λέει η Ιστορία, ο περίφημος φάρος της Αλεξανδρείας χρησιμοποιούσε ειδικούς ανακλαστήρες και ίσως και κάποιον ειδικό φακό, ώστε να στέλνει το φως του στην μέγιστη δυνατή απόσταση. Λέγεται μάλιστα ότι παρατηρώντας μέσα από αυτό τον φακό υπήρχε η δυνατότητα να φανούν ευκολότερα τα μακρινά πλοία αλλά και με την βοήθειά του να καούν από μακριά εχθρικά πλοία.
Ο Ιουδαίος Ιστορικός Ιώσηπος αναφέρει τον πρώτο αιώνα μ.Χ. ότι ο φάρος της Αλεξανδρείας ήταν ορατός σε απόσταση 300 σταδίων (περίπου 48 χιλιόμετρα). Συνεπώς συμπεραίνουμε ότι λόγο της καμπυλότητας της γης για να είναι ορατός ο φάρος σε τέτοια απόσταση, πρέπει να είχε ύψος σχεδόν 150 μέτρα. Την ημέρα ήταν ορατός κυρίως απ' τον καπνό της καύσης των ρητινούχων ξύλων. Σε περίπτωση ομίχλης χρησιμοποιούταν μηχανικές σάλπιγγες ώστε να βοηθάνε τα πλοία να προσεγγίζουν το λιμάνι. Παρόμοιες σάλπιγγες χρησιμοποιούταν και σε περίπτωση συναγερμού.( πληροφορίες από περιοδικό Experiment Γαιόραμα, Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1996.)
Ταχυδρομικά περιστέρια
ταχυδρομικά περιστέρια
Γνωστοί χαριτωμένοι αγγελιοφόροι της ιστορίας είναι τα ταχυδρομικά περιστέρια. Έχουν την άνεση να επιστρέφουν στην φωλιά τους από πολύ μακρινές αποστάσεις μεταφέροντας και μικρά μηνύματα δεμένα σε μικρή θήκη πάνω τους. Εντυπωσιακή και ανεξήγητη είναι και η ικανότητά τους να ξαναβρίσκουν την φωλιά τους από μεγάλες αποστάσεις, ακόμα κι αν αυτή έχει μετακινηθεί σε κάποια απόσταση απ' την αρχική της θέση ή ακόμα κι όταν αυτή είναι διαρκώς μετακινούμενη π.χ. σε πλοίο.
Η ταχυδρομική χρήση των περιστεριών είναι γνωστή απ' την αρχαιότητα και συνεχιστηκε μέχρι και στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όπου κάποια περιστέρια παρασημοφορήθηκαν για τις ικανότητές τους. Ακόμα και σήμερα ο στρατός των ΗΠΑ και του Καναδά διατηρεί ταχυδρομικά περιστέρια για περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Πλήθος πειραμάτων αδυνατεί να αποδείξει την μέθοδο που χρησιμοποιούν τα περιστέρια για να ξαναβρίσκουν την φωλιά τους. Συνδυάζουν όλες τις αισθήσεις τους, αλλά είναι πολλές οι ενδείξεις ότι κάτι άλλο ισχυρότερο κρύβεται να ανακαλυφθεί για αυτή τους την ικανότητα.
(Πληροφορίες από : Rupert Sheldrake - «Επτά πειράματα που θα αλλάξουν τον κόσμο»
των εκδόσεων Έσοπτρο)
Ακουστικός τηλέγραφος
Κάποιες αναφορές μιλάνε για ειδικές μεταλλικές συσκευές (τηλεβόες) που χρησιμοποιήθηκαν απ' τον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου για ακουστικές επικοινωνίες. Η εμβέλειά τους λέγεται ότι ήταν περίπου 2.500 μέτρα. Είχαν την μορφή μεταλλικών κυκλικά αναδιπλωμένων χωνιών που αναρτώταν σε τρίποδα. Κάποιοι λένε ότι εδώ έχουμε και την πρώτη μορφή ακουστικού ραντάρ που έδινε την δυνατότητα ακρόασης μακρινών κινήσεων των εχθρών.
Το ακουστικό ραντάρ ξαναχρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στον 20 αιώνα για έγκαιρη προειδοποίηση των Αγγλων όταν πλησίαζαν τα γερμανικά βομβαρδιστικά.
Σωληνώσεις τηλεπικοινωνιών
Aναφορά ακουστικών τηλεπικοινωνιών έχουμε και απ' την Κίνα. Μέσα στο περιβόητο Σινικό τείχος (περίπου 9 μέτρα ψηλό με πύργους των 12 μέτρων και με συνολικό μήκος 6.400 χιλιόμετρα!!) υπάρχουν μεταλλικές σωλήνες. Φωνάζοντας μέσα τους η φωνή φτάνει απ' το ένα φυλάκιο στο άλλο. Με αναμετάδοση τα μηνύματα θα μπορούσαν να ταξιδεύουν με σημαντική ταχύτητα κατά μήκος του τείχους.
Το 1782 ο πατήρ Γκωτέ, εικοσιπεντάχρονος καλόγερος, παρουσιάζει την ίδια ιδέα στην συνεδρίαση της ακαδημίας των Επιστημών στο Λούβρο. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ενθουσιάζεται αλλά όταν ο Γκωτέ ζητά χρηματοδότηση για να κατασκευάσει σωλήνες εκατοντάδων η και χιλιάδων μέτρων η βασιλική οικογένεια οπισθοχωρεί τρομαγμένη μπροστά στο υπέρογκο κόστος. Προφανώς λοιπόν υπάρχει μια μεγάλη παράδοση στις φτηνότερες κατασκευές της Κίνας :)
Γνωστά παραμένουν και τα αφρικανικά τύμπανα ακουστικής επικοινωνίας.
Σήματα καπνού
Ξέρουμε ότι οι Ινδιάνοι της βόρειας Αμερικής χρησιμοποιούσαν σήματα καπνού με κάποιο κώδικα για τις επικοινωνίες τους. Αν έχει κανείς περισσότερα σχετικά στοιχεία ας επικοινωνήσει μαζί μου (κατά προτίμηση με e-mail) ;-)
Σήματα καπνού την μέρα και φωτιές την νύχτα χρησιμοποιούταν και στο Σινικό τείχος για στρατιωτικές επικοινωνίες.
Ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται καπνογόνα σαν οπτικά σήματα. Σαν παράδειγμα το πορτοκαλί δηλώνει κίνδυνο.
Το 1876 ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπέλ κατασκευάζει στις ΗΠΑ το πρώτο τηλέφωνο.
Τηλεπικοινωνίες;
Σύγχρονοι μελετητές των αρχαίων θεάτρων ανακάλυψαν δείγματα από αρχαία σύρματα τοποθετημένα στα διαζώματα αρχαίων θεάτρων. Μια θεωρία αναφέρει ότι λόγω σχήματος και προσανατολισμού των περισσοτέρων θεάτρων κάτι τέτοιο θα μπορούσε αρκετά εύκολα να δημιουργήσει κεραία κατάλληλη για εκπομπή η λήψη ηλεκτρομαγνητικών σημάτων!
Συνυπολογίζοντας την αποδεδειγμένη ύπαρξη μπαταριών την ίδια εποχή ίσως να μην είναι πιά τίποτε αδύνατο! Οι ιερείς και όσοι άλλοι είχαν πρόσβαση σε γνώσεις και μυήσεις, δεν ξέρουμε ακόμη τι μάθαιναν, αλλά η ικανότητα τέτοιων τηλεπικοινωνιών θα εξηγούσε πολλά σχετικά με μαντεία, χρησμούς και ακριβείς και αξιόπιστες οδηγίες που έδιναν στους κοινούς θνητούς τα τότε ιερατεία...
Ο θεσμός της ασφάλισης
Ο αυξημένος κίνδυνος κατα την μεταφορά εμπορευμάτων ώθησε από την αρχαιότητα τους εμπλεκόμενους στην δημιουργία του θεσμού της ασφάλισης. Το ίδιο ίσχυε και για άλλους κινδύνους καλύπτοντας διάφορα ατυχήματα με ασφάλειες ζωής, ατυχήματος κλπ. σχεδόν όπως και σήμερα.
