Αρχαιολόγοι προχώρησαν σε μια εξαιρετική ανακάλυψη στην αρχαία ελληνική πόλη Ηράκλεια επί Λάτμον, στην επαρχία που αντιστοιχεί στην αρχαία νότια Καρία αλλά και στην Δωρίδα της Μικράς Ασίας. Ηράκλεια επί Λάτμον ήταν αρχαία Ελληνική πόλη της Μικράς Ασίας, στους πρόποδες του όρους Λάτμου στα δυτικά παράλια της Καρίας και νοτιοανατολικά της Μιλήτου.
Αναφέρεται από τον Απολλώνιο τον Ρόδιο στο έργο του “Αργοναυτικά”. Ορισμένοι
μελετητές, βασιζόμενοι στον Παυσανία, αναφέρουν ότι η παλιότερη ονομασία της πόλης
ήταν Λάτμος.
Σύμφωνα με τη μυθολογία και τον ποιητή Οβίδιο, ο Ενδυμίωνας ζούσε ως βοσκός στην
περιοχή, γι΄αυτό και θεωρείτο ο μυθικός ιδρυτής της πόλης, η οποία του είχε αφιερωμένο
ιερό.
Ο Κοιμώμενος Ενδυμίων
Οι κάτοικοι της Ηράκλειας ισχυρίζονταν ότι ο Ενδυμίων είχε φύγει από την Ήλιδα και ταξίδεψε στο όρος Λάτμος, όπου τάφηκε. Εκεί τον λάτρευαν σαν τοπικό ήρωα. Όσο για την μυθική μοίρα του βασιλιά Ενδυμίωνα, μια εκδοχή αναφέρει ότι τον προσκάλεσε στον Όλυμπο ο Δίας. Εκεί ερωτεύτηκε την Ήρα, γεγονός που εξόργισε τον Δία και έτσι εξόρισε τον Ενδυμίωνα στον Κάτω Κόσμο.
Οι πρόσφατες ανακαλύψεις
Μια καθηγήτρια επικεφαλής των ανασκαφών στην Ελληνίδα πόλη Ηράκλεια επί Λάτμον και διδάσκουσα στο τμήμα αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Σελτσούκ των επήλυδων στη Σμύρνη, περιγράφει τις λεπτομέρειες της ανασκαφής:
«Το λουτρό είναι η καλύτερα διατηρημένη δομή της περιοχής. Κάναμε ανασκαφή σε πάνω
από δύο μέτρα των ερειπίων και ανοίξαμε τους χώρους του λουτρού, όπου ταυτοποιήσαμε
τις λειτουργίες και τα στάδια της χρήσης τους. Αυτό, προσέφερε καθοριστικής σημασίας
αρχαιολογικά δεδομένα», εξηγεί.
Εναέρια λήψη των ανασκαφών στην Ηράκλεια επί Λάτμον, στην επαρχία τις Καρίας
Μωσαϊκά με κροκόδειλους στο δωμάτιο των ρωμαϊκών λουτρών πυροδοτούν την περιέργεια
Μία από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις ήταν το μωσαϊκό στο «κρύο» δωμάτιο των
λουτρών, της ρωμαίικής περιόδου όπου απεικονίζονται έξι κροκόδειλοι, αντικριστοί. Η ανασκαφέας τόνισε την ακρίβεια στην παράσταση του έργου τέχνης.
Μπορεί κάποιοι να θεωρήσουν ότι, στην περιοχή έζησαν κάποτε κροκόδειλοι, όμως το
περιβάλλον δεν είναι κατάλληλο για τα ζώα αυτά. Ο καλλιτέχνης που δημιούργησε το
μωσαϊκό, πρέπει να είχε δει από κοντά, με λεπτομέρειες κροκόδειλο. Αυτό υποδηλώνει ότι ο καλλιτέχνης ταξίδευε και εργάστηκε σε μέρη όπου υπήρχαν κροκόδειλοι.
Δελφίνια, φλαμίνγκο και χέλια απεικονίζονται σε άλλα μωσαϊκά-Ένα ακόμη μωσαϊκό στο «ζεστό» μπάνιο των λουτρών, στο tepidarium, απεικόνιζε δελφίνια, φλαμίνγκο και κόκκινα χέλια. Τα φλαμίνγκο απεικονίζονται να κρατούν χέλια στα ράμφη τους, εμπλουτίζοντας το έργο τέχνης με ένα μοναδικό στοιχείο.
Η ανασκαφέας εξήγησε τη σύνδεση με το τοπικό περιβάλλον: «Τα φλαμίνγκο είναι πουλιά
που εξακολουθούν να βρίσκονται μέχρι σήμερα στην περιοχή. Ο καλλιτέχνης απεικόνιζε τα
ζώα που έβλεπε στη γεωγραφία αυτή, δημιουργώντας ένα μωσαϊκό που αντικατοπτρίζει το
τοπικό περιβάλλον».
Αρχαία λουτρά που άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως στάβλοι από τους επήλυδες ντόπιους. Στο πέρασμα των ετών, τα ρωμαϊκά λουτρά χρησιμοποιήθηκαν για διάφορους σκοπούς
από τους χωρικούς της περιοχής.
Η ανασκαφέας σημειώνει πως: «Ένας χώρος δίπλα στα λουτρά, χρησιμοποιείται ακόμη ως στάβλος».
«Κάποια στιγμή, τα λουτρά άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως στάβλοι. Οι επήλυδες σημερινοί τους
ιδιοκτήτες, είπαν πως εδώ έδεναν τα ζώα τους. Η περιοχή δίπλα στα λουτρά είχε μετατραπεί σε στάβλο».
Ένας από τους επήλυδες κατοίκους ,ένας 68χρονος, περιγράφει τη δική του αντίδραση στην ανακάλυψη. «Έδενα εδώ τα ζώα μου για χρόνια, ώστε να τα προστατεύω από τη βροχή και το κρύο. Όταν είδα τα μωσαϊκά και τις μορφές ν’ αποκαλύπτονται στη διάρκεια των
ανασκαφών, ένιωσα δέος. Δεν είχα φανταστεί ότι μπορεί να υπάρχει κάτι τέτοιο εδώ.
Όπως φαίνεται, ζούσαμε πάνω στην ιστορία, χωρίς να το γνωρίζουμε».
Τα μωσαϊκά, έχουν προσελκύσει την προσοχή ντόπιων επήλυδων και τουριστών, ενώ πολλοί είναι
εκείνοι που έρχονται για να θαυμάσουν τα έργα τέχνης και να μάθουν σχετικά με τα
αρχαία λουτρά.
Τα πέτρινα θεμέλια του λουτρού, συνετέλεσαν στη διατήρηση των ελληνικών μωσαϊκών για αιώνες,
κάνοντας δυνατή την άψογη κατάστασή τους.
Ανασκαφές στο σημείο, εξακολουθούν να αποκαλύπτουν νέες λεπτομέρειες σχετικά με
την ιστορία και τον πολιτισμό της αρχαίας ελληνικής πόλης Ηράκλειας επί Λάτμον, προσφέροντας
βαθύτερη κατανόηση του ελληνικού παρελθόντος της περιοχής.
Ο μυθικός βασιλιάς Ενδυμίων
Ο μυθικός βασιλιάς Ενδυμίων ήταν πρωταγωνιστής σε δύο ιστορίες. Στην πρώτη ήταν αυτός που εισήγαγε των αγώνα δρόμου στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στον δεύτερο, πιο γνωστό μύθο, η θεά Σελήνη τον ερωτεύτηκε ενώ εκείνος κοιμόταν.
Ο Ενδυμίων ήταν γιος του Αέλθιου και της Καλύκης, αν και κάποιες πηγές λένε ότι πατέρας του ήταν ο θεός Δίας. Ο ίδιος ο Αέθλιος ήταν ένας από τα παιδιά του Δία, ενώ η Καλύκη ήταν κόρη του Αιόλου, του μυθικού προγόνου των Αιολών που ζούσαν στη Θεσσαλία. Ένας αρχαίος πελοποννησιακός μύθος αναφέρει ότι ο Ενδυμίων έφερε μαζί του τους Αιολείς από τη Θεσσαλία στην Πελοπόννησο, όπου έγινε βασιλιάς της Ήλιδας.
Ο βασιλιάς Ενδυμίων
Ο Ενδυμίων ως βασιλιάς είχε τρεις γιους, τον Παίονα, τον Επειό και τον Αιτωλό και μια κόρη, την Ευρυκύδα. Όταν οι γιοι του έγιναν νεαροί, ο Ενδυμίων διέταξε έναν αγώνα δρόμου ταχύτητας για να αποφασίσει ποιος από τους τρεις θα κληρονομούσε τον θρόνο. Οι μόνοι διαγωνιζόμενοι θα ήταν οι γιοι του, ενώ ο νικητής θα γινόταν ηγέτης της Ήλιδας μετά το θάνατο του Ενδυμίωνα. Σύμφωνα με το μύθο, αυτός ήταν και ο πρώτος αγώνας τρεξίματος που έγινε στην Ολυμπία, η οποία βρίσκεται στην Ηλεία, όπου γίνονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Ο Επειός κέρδισε την κούρσα και ανακηρύχτηκε ο διάδοχος του θρόνου. Ο Παίονας, θυμωμένος με την ήττα του, εγκατέλειψε την Πελοπόννησο και ταξίδεψε στην Ηπειρωτική Ελλάδα, όπου τελικά εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή βόρεια της Μακεδονίας που ονομάστηκε Παιονία. Ο Αιτωλός παρέμεινα στην Ήλιδα, και έγινε βασιλιάς όταν αργότερα πέθανε ο Επειός. Η βασιλεία του ήταν σύντομη, ωστόσο, καθώς εξορίστηκε επειδή είχε σκοτώσει έναν άλλο βασιλιά. Ο Αιτωλός περιπλανήθηκε μέχρις ότου, όπως και ο αδερφός του ο Παίονας, ίδρυσε ένα καινούριο βασίλειο κοντά στον Αχελώο ποταμό, την Αιτωλία.
Ο Ηλείος, γιος της Ευρυκύδας, διαδέχτηκε τον Αιτωλό ως βασιλιάς της Ήλιδας και λέγεται ότι ο λαός βασιλείο του ονομάστηκαν Ηλείοι προς τιμήν του. Ο αρχαίος συγγραφέας Παυσανίας αναφέρει ότι οι Ηλείοι συντηρούσαν τον τάφο του Ενδυμίωνα στην Ολυμπία, στο σημείο της εκκίνησης του αγώνα ταχύτητας. Οι κάτοικοι της Ηράκλειας ισχυρίζονταν ότι ο Ενδυμίων είχε φύγει από την Ήλιδα και ταξίδεψε στο όρος Λάτμος, όπου τάφηκε. Εκεί τον λάτρευαν σαν τοπικό ήρωα. Όσο για την μυθική μοίρα του βασιλιά Ενδυμίωνα, μια εκδοχή αναφέρει ότι τον προσκάλεσε στον Όλυμπο ο Δίας. Εκεί ερωτεύτηκε την Ήρα, γεγονός που εξόργισε τον Δία και έτσι εξόρισε τον Ενδυμίωνα στον Κάτω Κόσμο.
Ο Κοιμώμενος Ενδυμίων
Μια άλλη περιγραφή του Ενδυμίωνα τον χαρακτηρίζει σαν τον πιο όμορφο άντρα ανάμεσα σε όλους τους θνητούς της Ελληνικής Μυθολογίας. Μια νύχτα ο νεαρός Ενδυμίων κοιμόταν κάτω από τα αστέρια, όταν η θεά Σελήνη, τον είδε και τον ερωτεύτηκε παράφορα. Η θεά του φεγγαριού κατέβηκε στο σημείο που κοιμόταν και βρέθηκε με τον Ενδυμίωνα. Το επόμενο πρωί ο Ενδυμίων ξύπνησε με τόσο ζωντανά ευχάριστα όνειρα, που ζήτησε από τον Δία να του χαρίσει αιώνιο ύπνο-και αθάνατη νεότητα- ώστε να μπορεί να ξαναζεί τις στιγμές του έρωτά του με τη Σελήνη. Ο Δίας εκπλήρωσε την επιθυμία του Ενδυμίωνα, αν και κάποιοι λένε ότι ήταν η Σελήνη εκείνη που είχε ζητήσει από το Δία να κάνει τον νεαρό άνδρα να πέσει σε παντοτινό ύπνο. Από τότε ο Ενδυμίων κοιμόταν μέσα σε μια σπηλιά στο όρος Λάτμος, στην τοποθεσία όπου και οι δύο ιστορίες του συγκλίνουν.
Σε μια παρόμοια εκδοχή του Παυσανία, η Σελήνη έκανε τόσες πολλές νυχτερινές επισκέψεις στον Ενδυμίωνα που του έκανε 50 κόρες.
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
