Αυτό το σαγηνευτικό ψηφιδωτό, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ., ανακαλύφθηκε στο Μπάαλμπεκ του Λιβάνου και τώρα κατοικεί στο Εθνικό Μουσείο της Βηρυτού. Αποτυπώνει μια στιγμή-κλειδί από την πρώιμη ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου - τη γέννησή του.
Στη σκηνή που απεικονίζεται, ο νεογέννητος Αλέξανδρος εμφανίζεται να κάνει μπάνιο σε κυκλική φτερούγα από μια γυναικεία φιγούρα με την ετικέτα Νύμφη , ενώ η μητέρα του Ολυμπιάδα, ξεκουράζεται σε ένα κρεβάτι, που παρακολουθείται από έναν υπάλληλο. Τα αναλυτικά ονόματα που επισυνάπτονται σε κάθε μορφή αποτελούν ένα ξεχωριστό χαρακτηριστικό των ελληνικών ψηφιδωτών της Ανατολής από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ., τονίζοντας τη σημασία της σκηνής και των χαρακτήρων της.
Η χρήση ονομάτων-ετικετών είναι ιδιαίτερα σημαντική σε αυτό το ψηφιδωτό, καθώς βοηθά τον θεατή να εντοπίσει εύκολα τις σχετικές φιγούρες, εξασφαλίζοντας ότι η σκηνή αναγνωρίζεται ως γέννηση του Αλέξανδρου και όχι ως γέννηση άλλων μυθικών μορφών όπως ο Αχιλλέας ή ο Διόνυσος.
Αυτές οι ετικέτες ονομάτων ήταν ένα πρακτικό εργαλείο για τη μετάδοση της ιστορίας και του συμβολισμού στο κοινό, καθώς οι θεατές θα μπορούσαν εύκολα να μπερδέψουν τη φιγούρα του Αλέξανδρου με άλλους ήρωες και θεούς.
Η μητέρα του Αλεξάνδρου Ολυμπιάδα
Η επιλογή δανεισμού στοιχείων από την εικονογραφία του Αχιλλέα και του Διονύσου υποδηλώνει ότι οι αρχαίοι καλλιτέχνες σκόπιμα σχεδίασαν παραλληλισμούς μεταξύ του Αλέξανδρου και των θρυλικών αυτών μορφών, υποδηλώνοντας μια μυθική ποιότητα στη γέννησή του και προαναγγέλλοντας το μέλλον του ως κατακτητής και Θεϊκό πρόσωπο στον ελληνικό πολιτισμό.
Αυτό το ψηφιδωτό δεν είναι απλά ένα έργο τέχνης, είναι μια ισχυρή οπτική δήλωση για τη θεϊκή καταγωγή του Αλέξανδρου, που συνδέει τη γέννησή του με τους μυθολογικούς ήρωες της Ελλάδας.
Η προσεκτική αναπαράσταση της γέννησής του αντικατοπτρίζει επίσης τους τρόπους με τους οποίους η αρχαία τέχνη χρησιμοποιήθηκε για να γιορτάσει και να διαιωνίσει τις μεγαλύτερες αφηγήσεις ιστορικών προσώπων, αναμειγνύοντας γεγονότα και μυθολογία με τρόπο που θα επηρεάσει τις επόμενες γενιές.
Αλέξανδρος Γ΄ ο Μέγας (356 - 323 π.Χ.). Βασιλιάς της Μακεδονίας, ο πιο μεγάλος στρατιωτικός της αρχαιότητας και ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών.
1. Η καταγωγή και η γέννησή του. Ο Αλέξανδρος θεωρούσε τον εαυτό του γιο του θεού Άμμωνα Δία και απόγονο του Αχιλλέα και του Ηρακλή, πράγμα που πίστευαν και οι σύγχρονοί του, επειδή δεν μπορούσαν αλλιώς να εξηγήσουν τη θαυμαστή προσωπικότητά του. Οι φυσικοί του όμως γονείς ήταν ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας και η Ολυμπιάδα, κόρη του βασιλιά της Ηπείρου Νεοπτόλεμου. Η καταγωγή του λοιπόν ήταν δωρική, διότι και οι Μακεδόνες και οι Ηπειρώτες ήσαν Δωριείς.
Λένε πως η γέννησή του προαναγγέλθηκε με θαυμαστά σημεία. Κατά τον Πλούταρχο η Ολυμπιάδα κατά την πρώτη νύχτα του γάμου της νόμισε ότι ακούστηκε βροντή και έπεσε κεραυνός στην κοιλιά της. Από την πληγή που άνοιξε έβγαινε πολλή φωτιά και διασκορπιζόταν σε φλόγες που διαλύονταν. Ο Φίλιππος επίσης ονειρεύτηκε κάποιο βράδυ ότι έβαζε σφραγίδα στην κοιλιά της γυναίκας του. Η σφραγίδα, όπως νόμιζε, παρίστανε λιοντάρι. Ερμηνεύοντας τα σημάδια αυτά ο μάγος Αρίστανδρος είπε ότι η Ολυμπιάδα θα γεννήσει γιο ορμητικό και λεοντόκαρδο.
Αρίστανδρος ο Τελμησσαίος .Μάντης από την Τελμησσό που προφήτεψε ότι το παιδί των Φιλίππου και Ολυμπιάδας (Αλέξανδρος) θα είχε χαρακτήρα λιονταριού και Θεία προέλευση.
Και η γέννησή του συνοδεύτηκε με καλούς οιωνούς. Την ημέρα που ο Αλέξανδρος γεννήθηκε στην Πέλλα, ο Φίλιππος έπαιρνε τρεις ευχάριστες ειδήσεις: τα άλογά του είχαν νικήσει στους Ολυμπιακούς αγώνες, ο στρατός του είχε καταλάβει την Ποτίδαια και ο στρατηγός του Παρμενίωνας είχε νικήσει τους Ιλλυριούς.
2. Η παιδική και νεανική του ηλικία. Ο πρώτος παιδαγωγός του Αλέξανδρου ήταν ο συγγενής της μητέρας του Λεωνίδας, που χρησιμοποιούσε και πολλούς άλλους βοηθούς στο έργο που είχε αναλάβει. Όταν ο Αλέξανδρος έγινε 13 χρονών, είχε τη μεγάλη τύχη να σπουδάσει κοντά στο φιλόσοφο Αριστοτέλη. Επί τρία χρόνια στη Μίεζα της Μακεδονίας άκουσε τα μαθήματα του φιλοσόφου με μία μικρή συντροφιά εκλεκτών συμμαθητών του και διακρίθηκε για τη φιλομάθειά του. Ιδιαίτερη αγάπη έδειχνε για την «Ιλιάδα» του Ομήρου, την οποία είχε σχολιάσει για το μεγάλο του μαθητή ο Αριστοτέλης και την οποία εκείνος δεν αποχωρίστηκε σ' όλη του τη ζωή. Τον συγκινούσαν επίσης οι τραγωδίες, η μουσική και η λυρική ποίηση, ιδίως του Πινδάρου, τον οποίο τόσο εκτιμούσε, ώστε όταν αργότερα έκαψε τη Θήβα, έδωσε εντολή να μην πειραχτεί το σπίτι του μεγάλου αυτού Θηβαίου ποιητή. Διδάχτηκε ακόμα από τον Αριστοτέλη ηθική, ρητορική, πολιτική, φυσική, μεταφυσική, ιατρική, γεωγραφία κλπ. και από τον πατέρα του την τέχνη της διακυβέρνησης του κράτους. Έτσι στα 16 χρόνια του ο Φίλιππος εμπιστεύτηκε στα νεανικά χέρια του Αλέξανδρου την αντιβασιλεία, όταν ο ίδιος εκστράτευσε εναντίον του Βυζαντίου. Τότε δόθηκε η ευκαιρία στον Αλέξανδρο να κάνει την πρώτη εκστρατεία του εναντίον των Θρακών, τους οποίους νίκησε και ίδρυσε στη χώρα τους την πρώτη στρατιωτική αποικία, την οποία γεμάτος περηφάνια ονόμασε Αλεξανδρούπολη.
Ύστερα από δύο χρόνια ο Αλέξανδρος πήρε μέρος στη μάχη εναντίον των Θηβαίων, στη Χαιρώνεια (338 π.Χ.) και η συμβολή του έκρινε την έκβαση της μάχης. Τότε ο πατέρας του τον έστειλε ως πρεσβευτή στην Αθήνα κατά τη μεταφορά της στάχτης των Αθηναίων νεκρών της μάχης αυτής. Ήταν η πρώτη αλλά και η τελευταία φορά που επισκέφτηκε την Αθήνα. Οι εντυπώσεις του όμως από την ιερή πόλη της Αθηνάς έμειναν άσβηστες στη μνήμη του.
