Το αινιγματικό Χαρώνιον

[…ΚΑΙ ΜΕΤ' ΑΥΤΟΝ ΕΒΑΣΙΛΕΥΣΕΝ Ο ΥΙΟΣ ΑΥΤΟΥ Ο ΕΚ ΒΕΡΝΙΚΗΣ ΣΕΛΕΥΚΟΣ Ο ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ ΕΤΗ ΚΔʹ, ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΝΙΚΑΤΩΡ ΕΤΗ ΛΣʹ, ΚΑΙ ΣΕΛΕΥΚΟΣ Ο ΦΙΛΟΠΑΤΩΡ ΕΤΗ ΔΕΚΑ, ΚΑΙ ΑΝΤΙΟΧΟΣ Ο ΕΠΙΦΑΝΗΣ ΕΤΗ ΙΒʹ.… ΕΠΙ ΔΕ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΛΟΙΜΟΥ ΓΕΝΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΛΩΝ ΔΙΑΦΘΑΡΕΝΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ, ΛΗΙΟΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΣΤΗΣ ΕΚΕΛΕΥΣΕ ΠΕΤΡΑΝ ΕΚ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΓΛΥΦΗΝΑΙ ΕΧΟΥΣΑΝ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟΝ ΜΕΓΑ ΠΑΝΥ, ΕΣΤΕΜΜΕΝΟΝ, ΠΡΟΣΕΧΟΝΤΑ ΕΠΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΥΛΩΝΑ· ΚΑΙ ΓΡΑΨΑΣ ΕΝ ΑΥΤΩ ΤΙΝΑ ΕΠΑΥΣΕ ΤΗΝ ΛΟΙΜΙΚΗΝ ΘΝΗΣΙΝ· ΟΠΕΡ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟΝ ΚΑΛΟΥΣΙΝ ΕΩΣ ΤΟΥ ΝΥΝ ΟΙ ΑΝΤΙΟΧΕΙΣ ΧΑΡΩΝΙΟΝ….]

Ιωάννης Μαλάλας

Το αποκαλούμενον Χαρώνειο (Χαρώνιον) είναι μια αρχαία προτομή σκαλισμένη σε βράχο στην πλαγιά του βουνού πάνω από την Αντιόχεια επί Ορόντου. Χρονολογείται από την εποχή του βασιλιά Αντίοχου Δ’ του Επιφανούς την εποχή των Σελευκιδών (3ος αιώνας π.Χ.).Γιατί όμως ;

Η πέτρινη εμφανιζόμενη γυναικεία μορφή στο βράχο φοράει ένα πέπλο, και στον δεξιό ώμο της βρίσκεται ένα σχεδόν κατεστραμμένο μικρότερα σχήμα έτσι που φαίνεται να φέρει την μορφή από έναν κάλαθο, σχήματος κρίνου, ένας τύπου καλαθιού που μεταφέρεται σε πομπές από τους πιστούς προς τιμήν της Δήμητρας.
Ο λεγόμενος και στην αρχαιότητα κάλαθος χρησιμοποιήθηκε ως θρησκευτικό αντικείμενο ώσ σύμβολο αφθονίας και στις πομπές των Ελευσίνιων Μυστηρίων προς τιμή της θεάς Δήμητρας .Συχνά τοποθετείται στις παραστάσεις πάνω στα κεφάλια των θεών, ιδιαίτερα της Δήμητρας, στα αγάλματα κατά την αρχαιότητα και σε αυτή τη χρήση ονομάζεται μόδιο, που γνωρίζουμε ότι τοποθετείται πάνω στα κεφάλια των γυναικών και νεαρών κοριτσιών σε λιτανείες,
Παρά το γεγονός της κατάστασης το ότι οι περισσότερες από τις μορφές των σχημάτων είναι αρκετέςκατεστραμένες κάτι που οφείλεται σε διάφορες καταστροφές , οι εξετάσεις έδειξαν ότι η όλη κατασκευή αυτή δεν τελείωσε ποτέ.

Σύμφωνα με τον Έλληνα χρονογράφο του έκτου αιώνα Ιωάννη Μαλάλα , το Χαρώνειο ήταν σκαλισμένο σε έναν βράχο σε μια προσπάθεια των κατοίκων να σώσουν την Αντιόχεια από την πανούκλα. Μετά από το γεγονός ότι πολλά άτομα που είχαν χαθεί από την ασθένεια, ένας ιερέας που ονομάζετο Λήιος όπως αναφέρει ο Ιωάννης Μαλάλας διέταξε να κατασκευαστεί κάποια μεγάλη θεϊκή μορφή, ένα μεγάλο επιβλητικό προσωπείο όπου θα σκαλιστεί επάνω στο βουνό και η μορφή αυτή να κοιτάζει προς την πόλη και εκεί πρέπει να αναγράφονται επάνω της, ξόρκια, ευχές με εμφανώς αποτροπαϊκή έννοια και ότι αυτό θα ήταν κάτι που θα έβαζε τέλος στον λοιμώδη θάνατο. Αυτή η μορφή από τους κατοίκους της Αντιόχειας αποκαλείται «Χαρώνιον»

Αντιόχεια επί Ορόντου

Η επιγραφή αυτή με τα ξόρκια δεν είναι ορατή στην σημερινή παρούσα γλυπτική αποτύπωση , αλλά μπορεί επίσης να έχει χαθεί, όπως και το πρόσωπο της προτομής, που έχει υποστεί σοβαρή βλάβη αλλά και ένα μέρος του στήθους που λείπει.

Είναι δύσκολο να καθοριστεί αν το μεγαλύτερο μέρος της βλάβης οφείλεται σε οποιαδήποτε σκόπιμη καταστροφή ή απλά από τις καιρικές συνθήκες μετά από 2500 χρόνια.

Το μεγαλύτερο ξόρκι...

Το όνομα Χαρώνειον επίσης μπορεί να σημαίνει ότι η μορφή στο σκάλισμα επρόκειτο να αντιπροσωπεύει μια θεότητα του κάτω κόσμου που έπρεπε να κατευναστεί και να θέσει τέλος στη μάστιγα που είχε στείλει τόσες πολλές ψυχές στο Χάροντα. Η Χαρώνειον βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη της Αντιόχειας,

ΑΝΑΦΟΡΕΣ