Ταυτοποίηση για Βυζαντινή Μονή του 6 ου αιώνα, της πρώτης στην Ιβηρική

Η τοποθεσία El Monastil, κοντά στην πόλη Elda στην ανατολική Ισπανία, αναγνωρίστηκε τελικά ως τα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού του 6ου αιώνα, η πρώτη τέτοια δομή στην ισπανική ενδοχώρα

ΕΤΣΙ ΈΛΕΓΧΑΝ ΤΟ ΙΣΧΥΡΌΤΕΡΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ- ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

ΕΛΝΤΑ ΑΛΙΚΑΝΤΕ, ΙΣΠΑΝΙΑ - Οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Αλικάντε στην Ισπανία αναγνώρισαν πρόσφατα την πρώτη βυζαντινή μονή που βρέθηκε ποτέ στην Ιβηρική χερσόνησο (το Αλικάντε είναι επαρχία της ΝΑ Ισπανίας. Κατά το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση σημαντικό οικονομικό και εμπορικό κέντρο).

Λείψανα του βυζαντινού μοναστηριού στην Έλντα της Ισπανίας (φωτ.: Elda Archaeological Museum).

Τα αντικείμενα που βρέθηκαν σε μια ανασκαφή κοντά στην ισπανική πόλη Elda δείχνουν την ύπαρξη ανατολικού ορθόδοξου μοναστηρίου που χρονολογείται από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο αιώνα. Η ισπανική εφημερίδα El Pais αναφέρει ότι το Πανεπιστήμιο του Αλικάντε κατέληξε μετά από 25 χρόνια έρευνας ότι το λειτουργικό υλικό που βρέθηκε στην τοποθεσία El Monastil κοντά στην Elda, περίπου 40 χλμ. Από το Αλικάντε, "αποτελεί μια μοναδική ομάδα που ανήκει στην Ανατολική χριστιανική τελετουργία" στην Ισπανία.

Πρώτα βρέθηκαν διάφορα στρογγυλά μεταλλικά αντικείμενα στον αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή Έλντα της Αλικάντε. Η ακριβής ταυτοποίηση αυτών των αντικειμένων είχε αποδειχθεί ένα μυστήριο από τον 19ο αιώνα.

Η επικράτεια της Ανατολικής Χριστιανικής Αυτοκρατορίας επί βασιλέως Ιουστινιανού

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΟΙΣ ΚΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Τον 6ο αιώνα μ.Χ., ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός διέταξε τους ανθρώπους εκεί να κρατήσουν μια ποσότητα αυτοκρατορικών νομισμάτων στις κύριες εκκλησίες κάθε πόλης. Με αυτόν τον τρόπο, οι έμποροι μπορούσαν να αποδείξουν ότι τα νομίσματα που χρησιμοποίησαν στις οικονομικές συναλλαγές αντιστοιχούσαν στα επίσημα χρήματα που είχε κόψει ο αυτοκράτορας.

Βυζαντινά νομίσματα που βρέθηκαν στο βυζαντινό μοναστήρι της Έλντε στην Ισπανία (φωτ.: Elda Archaeological Museum).

Οι εκκλησίες χρησίμευσαν έτσι ως εγγύηση ότι οι αγοραστές πολύτιμων μετάλλων δεν θα εξαπατούσαν και ότι τα νομίσματα γενικής χρήσης αντιστοιχούσαν στην πραγματική αξία. Εάν οι πράξεις ήταν παράνομες, τα φορολογικά έσοδα ήταν χαμηλότερα - κάτι για το οποίο ο αυτοκράτορας έδειχνε ιδιαίτερη μέριμνα.

«Αυτό προφανώς δείχνει πως το μοναστήρι του El Monastil λειτουργούσε ως βυζαντινό διοικητικό και φορολογικό κέντρο με εντολή του αυτοκράτορα» εξηγεί ο Antonio Manuel Poveda, καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου της Elda.

Η επίπονη έρευνα στην Elda διήρκεσε σχεδόν 25 χρόνια λόγω των δυσκολιών προσδιορισμού των αρχιτεκτονικών καταλοίπων. Πολλές διαφορετικές ενδείξεις είχαν βρεθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά τίποτα δεν αποδείχθηκε οριστικό. Αλλά τώρα, τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών έχουν αποδείξει ότι αυτή η θέση που θεωρήθηκε ρωμαϊκή ή βισιγοτθική στο ψηλότερο τμήμα ενός λόφου στα περίχωρα της πόλεως Elda ήταν στην πραγματικότητα μια βυζαντινή βασιλική, η πρώτη που κτίστηκε ποτέ στην Ισπανία - και λειτουργούσε ως σημαντικό κέντρο δημοσιονομικής διαχείρισης εκείνη την εποχή.

Είναι το πρώτο μοναστήρι στην Ιβηρική και είναι Βυζαντινό .

Η έννοια του μοναστηριού δεν υπήρχε τότε γενικά στην Εσπερία. Ο Άγιος Βενέδικτος ίδρυσε το μοναστήρι του Μόντε Κασίνο στην Ιταλία το 529, το οποίο αποτέλεσε το «σπόρο» το μοναχισμού στην Καθολική Εκκλησία γενικά, και των Βενεδικτίνων ειδικότερα. Μετά αρκετά χρόνια άρχισε ο μοναχισμός στην Εσπερία .Άρα το βυζαντινό αυτό μοναστήρι είναι το πρώτο που ιδρύεται στην Ιβηρική .Ο Άγιος Αθανάσιος, με την επιστροφή του από τη Σύνοδο της Σαρδικής, ίδρυσε το πρώτο Χριστιανικό μοναστήρι στην Ευρώπη περίπου το 344 στην βυζαντινή Θράκη.

Ο πρώτος που σημείωσε την παρουσία πιθανών λειψάνων μοναστηριού ήταν ο τοπικός δημοτικός αρχειονόμος Lamberto Amat το 1873, αν και δεν μπορούσε να επαληθεύσει την ακριβή ημερομηνία κατασκευής του. Εντούτοις, πριν από 50 χρόνια, ο οργανισμός El Centro Excursionista Eldense ανακάλυψε μεγάλο αριθμό αρχαιολογικών τεκμηρίων, αλλά δεν κατάφερε να τα προσδιορίσει κατηγορηματικά και να τα εντάξει σε συγκεκριμένο χρονολογικό πλαίσιο.

Κάτοψη του μοναστηριού

"Οι εκκλησίες λειτουργούσαν ως εγγυητές ότι οι αγοραστές πολύτιμων μετάλλων δεν εξαπάτησαν και ότι τα κέρματα αντιστοιχούσαν στην πραγματική τους αξία. Αν οι πράξεις ήταν ψευδείς, τα φορολογικά έσοδα ήταν χαμηλότερα "

Μόνο στη δεκαετία του 1980 ο αρχαιολόγος Enrique Llobregat μπόρεσε πλέον να επιβεβαιώσει αυτό που ονόμασε ως «ύπαρξη χριστιανικού μοναστηριού» στην κορυφή. Αναφέρει ότι είχε ανακαλύψει μερικά μαρμάρινα τεμάχια σύμφωνα με την ελληνική τεχνοτροπία.

Βυζαντινή Μονή- Μελαμβαφές αγγείο

Βυζαντινή Μονή- όστρακο από αττικό αγγείο του 4ου π.Χ. αι.

Τώρα, εκτός από το σύνολο νομισμάτων με επιγραφές στην ελληνική γλώσσα, στις τελευταίες ανασκαφές, υπό τη διεύθυνση του Antonio Manuel Poveda, βρέθηκε μια μεγάλη οκταγωνική βάση κίονα, η οποία είναι χαρακτηριστική της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και μοναδική μέχρι σήμερα σε όλη τη χερσόνησο.

Βάση βυζαντινού κίονα που βρέθηκε στον χώρο του μοναστηριού

Το μοναστήρι στην τοποθεσία El Monastil λειτουργούσε ως διοικητικό και οικονομικό κέντρο για τον Βυζαντινό αυτοκράτορα.

Η μονή εποχής Ιουστινιανού

Ευρήματα από την βυζαντινή Μονή

Στον αρχαιολογικό χώρο της Elda βρέθηκε επίσης μια πυξίδα, ή κυλινδρικό κουτί από ελεφαντόδοντο, διακοσμημένο με μια σκηνή του Ηρακλή που συλλαμβάνει την Κερυνίτιδα έλαφο.

Κελιά της Βυζαντινής Μονής

Παλαιοχριστιανική σαρκοφάγος

Μέρος κορμού από Σειρήνα

Οι πυξίδες ήταν κοινά αντικείμενα σε όλο τον ελληνικό κόσμο και συχνά περιείχαν μικρά αντικείμενα. Αυτό φαίνεται να είναι ενδεικτικό μιας προσπάθειας των Βυζαντινών να συγχωνεύσουν την ελληνική-ανατολική καταγωγή τους με τον σύγχρονο εσπέριο χώρο. Οι Έλληνες ήταν εκεί ακόμη και πριν τους Κέλτες ή του Γότθους. Ακόμη και από την Μινωική εποχή

Η εκκλησία της μονής καταλάμβανε πάνω στο θρησκευτικό κέντρο του λόφου μια έκταση περίπου 84 τ.μ. Βρέθηκαν και αναγνωρίστηκαν διάφορα μεταλλικά λειτουργικά σκεύη της βυζαντινής εποχής, συμπεριλαμβανομένου ενός μικροσκοπικού μαχαιριού, που χρησιμοποιείτο στην προετοιμασία του ιερού άρτου πριν από τη Θεία Κοινωνία, καθώς και ένα κοχλιάριο (κουταλάκι), το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα σήμερα σε όλη την Ορθοδοξία.

Ο Poveda ισχυρίζεται ότι «αυτά αποτελούν τη μοναδική ισπανική ομάδα αντικειμένων που ανήκει στο βυζαντινό χριστιανικό τελετουργικό. Επιπλέον, έχουν τεκμηριωθεί επίσης βορειοαφρικανικά, ανατολίτικα και τοπικά κεραμικά προϊόντα,(περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ) που χρονολογούνται από το δεύτερο ήμισυ του 6ου αιώνα».

Δύο από τους σκελετούς που βρέθηκαν στην περιοχή της Έλντα (φωτ.: Elda Archaeological Museum).

Ο αρχαιολόγος πρόσθεσε ότι το 1991, όταν κατασκευάστηκε αυτοκινητόδρομος στην ίδια περιοχή, ανακαλύφθηκαν συνολικά δέκα τάφοι με 16 ταφές κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής. Τέσσερις από τους ανθρώπους φορούσαν δακτυλίδια χαραγμένα με το ελληνικό γράμμα Σ, και ένας από αυτούς είχε ακόμη και έναν ελληνικό σταυρό

ΔΙΑΔΡΟΜΗ -ΑΝΑΒΑΣΗ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ