Η Μήδα, η Θράκισσα πριγκίπισσα, η κόρη του βασιλιά των Γετών Κοθήλα, παντρεύτηκε τον Φίλιππο όταν αυτός σχεδίαζε την εκστρατεία στην Σκυθία που έγινε το 339 π.Χ. Την ώρα του θανάτου της θα ήταν γύρω στα είκοσι πέντε.
Υπακούοντας στο έθιμο της φυλής της που, όπως καταγράφει ο Ηρόδοτος, όριζε οι γυναίκες των επιφανών να συνοδεύουν τους συζύγους τους στο θάνατο, η νεαρή ξένη φαίνεται ότι αυτοκτόνησε, όταν δολοφονήθηκε ο βασιλιάς. Ακολουθώντας τον άντρα και κύριό της στις φλόγες της νεκρικής πυράς και στον τάφο, έγινε για τους Μακεδόνες, που οπωσδήποτε δεν ήταν εξοικειωμένοι με τέτοια δείγματα αφοσίωσης, μια νέα Άλκηστη, πρότυπο συζυγικής αρετής και πίστης. Αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που ο Αλέξανδρος, ο νέος βασιλιάς, την τίμησε τόσο πολύ, δίνοντάς της στο ταξίδι χωρίς γυρισμό δώρα αμύθητης αξίας.
Μουσείο Βασιλικών Τάφων των Αιγών-Χρονολόγηση: 336 π.Χ.-Υλικό: Χρυσός, Υαλόμαζα
Η Μήδα κατέβηκε στον Άδη, φορώντας στο κεφάλι το πιο ωραίο, ίσως και το πιο πολύτιμο, κόσμημα του αρχαίου κόσμου που έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Λεπτά χρυσά βλαστάρια ελίσσονται και συμπλέκονται δημιουργώντας ένα εξαιρετικά κομψό και πολυδαίδαλο πλέγμα διακοσμητικών μοτίβων που σύμφωνα με το εκλεπτυσμένο γούστο της εποχής παντρεύουν την αυστηρή γεωμετρία με τη χυμώδη ζωντάνια της φύσης.
Στην Θεσσαλονίκη είχαμε την τύχη να μας ξεναγήσει η ίδια η κυρία Κοταρίδη στο αρχαιολογικό μουσείο. Μπροστά σε αυτό το έκθεμα μας εξήγησε την τεχνική της αντίστιξης ότι δηλαδή βάζαν έναν κόκκο άμμου μέσα στην ρευστή μπίλια του χρυσού έτσι όταν έλθει σε επαφή να μην λειώσει την προηγούμενη. Η τεχνική αυτή στην χρυσοχοΐα είχε χαθεί μέχρι σχεδόν σήμερα. Μετά τράνταξε την προθήκη για να μας δείξει πόσο λεπτοφτιαγμενο ήταν το διάδημα, πως πάλλονται τα άνθη, κλώνοι και οι μελισσούλες και πόσο ζωντανό είναι
Λεπτά φυλλαράκια στολίζουν τους βλαστούς, κρύβοντας τα δεσίματα των επιμέρους στοιχείων και ζωντανεύοντας τη σύνθεση, ενώ δεκάδες λουλούδια κάθε λογής, πλασμένα με εξαιρετική φυσικότητα, ανθίζουν προς κάθε κατεύθυνση στερεωμένα σε σπείρες που θα τρεμόπαιζαν σε κάθε κίνηση του κεφαλιού της νεαρής γυναίκας.
Χρυσές μέλισσες ρουφούν το νέκταρ των λουλουδιών και ένα πουλάκι καθισμένο στο μεσιανό βλαστάρι κελαηδάει ανέγγιχτο από το πέρασμα των αιώνων.
Οι πιο πολύπλοκες τεχνικές της χρυσοχοϊκής τέχνης επιστρατεύτηκαν για την δημιουργία αυτού του απαράμιλλου κομψοτεχνήματος, όπου την αντίστιξη στη θερμή λάμψη του χρυσού προσφέρει το γοητευτικό γαλάζιο της υαλόμαζας, χρώμα σπάνιο και αρχοντικό.
Μολονότι το διάδημα κακόπαθε στις φλόγες της πυράς - η υαλόμαζα απολεπίστηκε σε πολλά σημεία και αρκετά λουλουδάκια χάθηκαν - εξακολουθεί ακόμη να μαγεύει με την ομορφιά του τον θεατή, μαρτυρώντας την ασύγκριτη δεξιοτεχνία του δημιουργού του.
Angeliki Kottaridi
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
