.jpg) |
| Προς τον Φοίβο Απόλλωνα 6ος αι.π.Χ. |
ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
αντικείμενο πάνω σε πήλινες πινακίδες, ξεραμένες στον ήλιο. Η γραφή αυτή είναι συλλαβική (κάθε σημείο αποδίδει μια και μόνο συλλαβή), και είναι γνωστή ως Γραμμική Γραφή Β΄ (για να διαφοροποιηθεί από την προγενέστερη Γραμμική Γραφή Α΄, που δεν έχει ακόμη διαβαστεί, πλήρως, και αποδίδει την γλώσσα των ΚρητοΜινωιτών). Οι πινακίδες αυτές βρέθηκαν στην Κνωσσό της Κρήτης, στην Πύλο, στις Μυκήνες, στην Τίρυνθα, στη Θήβα κτλ.,και χρονολογούνται άλλες γύρω στα 1400 π.Χ. (Κνωσσός) και άλλες γύρω στα 1200 π.Χ. (Πύλος). Είναι κείμενα λογιστικά, και καταστάσεις προσώπων και πραγμάτων. Το γραφικό σύστημα είναι πολύπλοκο, έχοντα 88 σημεία, ορισμένα από τα οποία δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί πλήρως και αποδίδει κατά τρόπο ατελή ,για εμάς βέβαια σήμερα, την ελληνική γλώσσα της 2ης χιλιετίας.
Απόδοση με συλλαβογράμματα: To-sa pa-ka-na ΑΡ.50
μεταγραφή στα ελληνικά: τόσ(σ)α φάσγανα (ξίφος) 50
Μετά την καταστροφή των μυκηναϊκών κέντρων (γύρω στα 1200 π.Χ.) είτε από φυσικές
καταστροφές (πυρκαγιές) είτε από επιδρομές (των λαών της θάλασσας), κυρίως δε όμως επειδή τα εμπορικά κέντρα των Ελλήνων την μυκηναϊκή εποχή στα Συροπαλαιστινιακά παράλια κατέρρευσαν, ο τότε ελληνικός κόσμος έπεσε σε μια διαφορετική εποχή με άλλα χαρακτηριστικά και άλλο προσανατολισμό που κακώς ονομάστηκε «Σκοτεινοί αιώνες», κατά τους οποίους ο ελληνικός κόσμος υποτίθεται είχε ξεχάσει τη γραφή. Στην πραγματικότητα, όμως, η γραφή δεν θα είχε βέβαια ξεχαστεί, απλά θα είχε περιοριστεί σε ιδιωτική χρήση και μόνον, και όχι σε ανάκτορα, αυτά βέβαια από έλλειψη στοιχείων και με υποθετική έννοια, . Δεν έχουμε πλέον πινακίδες καταγράφουσες λογιστικά κείμενα, καθώς δεν υπήρχε λόγος πια να γράφονται τέτοια κείμενα λόγω της κατάρρευσης του μυκηναϊκού θαλάσσιου εμπορίου και μαζί με αυτό και της γραφής, αλλά ιδιωτικά κείμενα με απλές σκέψεις και καθημερινά γεγονότα όχι πια πάνω σε διοικητικές πήλινες πινακίδες, αλλά σε φθαρτή γραφική ύλη.
- Η πλειονότητα των επιστημόνων συνδυάζοντας την εμφάνιση στις θάλασσες ενός λαού των Συροπαλαιστινιακών παραλίων, των Φοινίκων, που αντικατέστησαν στο εμπόριο το ήδη παρακμάσαντα Μυκηναϊκό εμπόριο, και στηριζόμενη από τη μια στο γεγονός ότι από τον 12ο αι. π.Χ. έως και τον 8ο αι. π.Χ. ο ελληνικός κόσμος είχε ξεχάσει τη γραφή ,ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΑΥΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ…!
Και από την άλλη τις εμπορικές σχέσεις που είχε η Φοινίκη, ζούσαν και ελληνικά φύλλα εκεί ,φυσικά, με την Ελλάδα (Κρήτη, Εύβοια, Θήβα κ.α.), καθώς και τις ομοιότητες του ελληνικού αλφαβήτου με το «φοινικικό» (Φοινικήια Γράμματα Ηροδότου), υποστηρίζει με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο πως το ελληνικό αλφάβητο ανάγει την προέλευσή του από το φοινικικό, με τη διαφορά ότι το ελληνικό είναι ένα τέλειο αλφάβητο με προσθήκη των φωνηέντων, καθώς και των γραμμάτων Φ, Χ, Ψ.
Το όλον επιχείρημα βασίζεται στο παλαιότερο κατά μόλις 100 έτη και αυτό λόγο ευρημάτων μέχρι σήμερα , φοινικικό κείμενο από ελληνικό κείμενο .Αλλά κείμενα βρέθηκαν με τέλειο συντακτικό και λογοτεχνικό περιεχόμενο. Συγκεκριμένα ο καθηγητής ΑΠΘ Γιάννης Τζιφόπουλος, αναφερόμενος στις αρχαιολογικές ανασκαφές στη Μεθώνη της Πιερίας, αναφέρει Τα νέα ευρήματα αλλάζουν την Ιστορία, τη φιλολογία, τη γλωσσολογία. Η ελληνική γλώσσα, όπως φαίνεται στα ενεπίγραφα αγγεία του ύστερου 8ου και του πρώιμου 7ου αιώνα π.Χ., όχι μόνον υπάρχει, αλλά εμφανίζεται με παγιωμένη γραμματική και συντακτική δομή». ΔΕΣ ΕΔΩ
Τα επιχειρήματα συνεπτυγμένα της αντίθετης πλευράς είναι πως τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου ομοιάζουν με αυτά του φοινικικού, ότι οι ονομασίες είναι κοινές και στα δυο αλφάβητα (άλφα από το άλεφ, βήτα από το βεθ κτλ.), ότι είναι γραμμένες επί τα λαιά (από τα αριστερά προς τα δεξιά), όπως παρατηρείται στις πρωιμότερες ελληνικές επιγραφές, και ,βέβαια, η αναφορά του Ηροδότου σε Φοινικήια Γράμματα. Οπωσδήποτε αποτελεί μια ερμηνεία που έχει τη βαρύτητά της, αλλά οι επιφυλάξεις μπορεί να είναι οι εξής: η αναφορά του Ηροδότου δεν είναι ασφαλής και βεβαία κατά την κρίση του ιστορικού («ως εμοί δοκέει»), παράλληλα δε αγνοούνται άλλες πολλές αναφορές που δεν συμφωνούν με την άποψη του Ηροδότου.
Επίσης, τα γράμματα αυτά της αλφαβήτου εμφανίζουν αρκετές ομοιότητες με αντίστοιχα σημεία της νεολιθικής και της χαλκής εποχής. Βέβαια, δεν έχουν αναγνωριστεί αυτά τα σημεία (που δεν πρόκειται, όπως παλαιότερα ελέχθη, για σύμβολα κεραμέων), για να προβούμε σε ασφαλή συμπεράσματα, αλλά αν ποτέ γίνει αυτό, θα είμαστε σε θέση να μιλάμε με μεγαλύτερη ασφάλεια.
- Άλλο ένα ερώτημα είναι πώς είναι δυνατόν όλοι οι άλλοι Σημίτες να είχαν σφηνοειδή γραφή ή γενικά άλλοι λαοί της περιοχής την ιερογλυφική, και μόνον οι Φοίνικες να είχαν μια τέτοια γραφή. Πόθεν πήραν την γραφή τους;
Βεβαίως, το «φοινικικό» αλφάβητο δεν ήταν το πρώτο, αλλά υπήρχαν κι άλλα πιο παλαιότερα, όπως το Πρωτοσιναιτικό (1600 π.Χ. περίπου) και το Ουγκαριτικό σε σφηνοειδή γραφή (1300 π.Χ. περίπου).
Πολλοί πιστεύουν ότι οι Φοίνικες με τη σειρά τους το έχουν πάρει από κάποιο από τα δυο. Ο Αρθούρος Έβανς στα Scripta Minoa πιστεύει πως το «φοινικικό» αλφάβητο μετασχηματίστηκε από τις κρητικές γραφές.
Το ζήτημα, αν και επίσημα θεωρείται ότι έχει βρει την λύση του, ωστόσο η έρευνα, έστω και ανεπίσημα πάντα θα είναι ανοικτή. Στο λεξικό τους ,ίσως το εγκυρότερο στον επιστημονικό κόσμο ,όμως οι Henry George Liddell; Robert Scott [1940]αναφέρουν ότι το ελληνικό αλφάβητο είναι των παλαιοτέρων ελλήνων και δεν σχετίζεται με τους Φοίνικες.
Είναι γραμμένη σε παλαιό αττικό αλφάβητο κυκλικά από τα δεξιά στα αριστερά (επί τα λαιά). Η επιγραφή, σε συνεχή γραφή, λέγει τα εξής:
(από δεξιά στα αριστερά)
ΝΙΜΝΑΚΕΔΟΤΟΤΙΕΖΙΑΠΑΤΑΤΟΛΑΤΑΝΟΤΝΑΠΝΟΤΣΕΧΡΟΝΥΝΣΟΗ
(από αριστερά στα δεξιά)
ΗΟΣ ΝΥΝ ΟΡΧΕΣΤΟΝ ΠΑΝΤΟΝ ΑΤΑΛΟΤΑΤΑ ΠΑΙΖΕΙ ΤΟΤΟ ΔΕΚΑΝ ΜΙΝ
Μεταγραφή: hος νυν ορχηστών πάντων αταλότατα παίζει τούτου δεκαν μιν
Απόδοση: «όποιος από τους χορευτές χορεύει πιο χαριτωμένα από όλους, σ’ αυτόν θα απονεμηθεί το αγγείο».
Σχόλια: όπως βλέπουμε, το γράμμα Ε παριστάνει και το Η (ΟΡΧΕΣΤΟΝ= ορχηστων), ενώ το Ο παριστάνει και το Ω και το ΟΥ (ΠΑΝΤΟΝ = πάντων, ΤΟΤΟ = τούτου). Το γράμμα Η δεν αποδίδει ακόμα το Η (αυτό θα γίνει μόλις το 403 π.Χ. επί άρχοντος Ευκλείδου με την εισαγωγή του αλφαβήτου της Μιλήτου), αλλά αποδίδει το δασύ πνεύμα της αναφορικής αντωνυμίας hος (ός).
Αυτή Θα είναι μια μεγάλη ενότητα. Ξεκινάνει από Γραμμική Β΄ πρώτη βεβαιωμένη ελληνική γλώσσα) και θα καταλήγει μέχρι τις σημερινές νεοελληνικές διαλέκτους ! Σκοπός μου είναι να διαγράψω όσο γίνεται πιο απλά και συνοπτικά την εξέλιξη της ελληνικής ανά τους αιώνες στηριζόμενος σε λογοτεχνικά κείμενα, αλλά κυρίως επιγραφικά κείμενα λόγο της αυθεντικότητας τους στην μαρτυρία της ελληνικής.
Δεύτερη χρονολογικά (περίπου το τελευταίο τέταρτο του 8ου αι. π.Χ.) επιγραφή είναι το «ποτήριον του Νέστορος» χαραγμένη πάνω σε ένα σκύφο πρώιμου πρωτοκορινθιακού ρυθμού, που βρέθηκε το 1954 σε τάφο της Ίσχιας (αρχ. Πιθηκούσσαι). Η επιγραφή είναι έμμετρη (σε τρεις στίχους, με έναν καταληκτικό τροχαϊκό τρίμετρο και δυο δακτυλικά εξάμετρα) και χαραγμένη επί τα λαιά.
Η επιγραφή, σε συνεχή γραφή, λέγει τα εξής:
(από δεξιά στα αριστερά)
ΝΟΙΡΕΤΟΠ:..ΤΟΠΥΕ:…:ΣΟΡΟΤΣΕΝ
:ΝΟΝΕΚΑ..ΤΥΑ:.ΙΡΕΤΟΠ:ΙΣΕΙΠΕΔΟΤΝΑΔΣΟΗ
ΣΕΤΙΔΟΡΦΑ:Ο….ΤΣΙΛΛΑΚ:ΙΕΣΕΡΙΑΗΣΟΡΕΜΙΗ
(από αριστερά στα δεξιά)
[b]ΝΕΣΤΟΡΟΣ:…:ΕΥΠΟΤ..:ΠΟΤΕΡΙΟΝ
ΗΟΣΔΑΝΤΟΔΕΠΙΕΣΙ:ΠΟΤΕΡΙ.:ΑΥΤ..ΑΚΕΝΟΝ:
ΗΙΜΕΡΟΣΗΑΙΡΕΣΕΙ:ΚΑΛΛΙΣΤ….Ο:ΑΦΡΟΔΙΤΕΣ[/b]
(μεταγραφή)
[b]Νέστορος: μ[έ]ν:εύποτ[ον]:ποτέριον
hός δ’ αν τοδε πίεσι:ποτερί[ο]:αυτ[ίκα] κενον
hίμερος hαιρέσει:καλλιστε[φάν]ο:Αφροδίτες [/b]
(απόδοση)
Καλόπιοτο βέβαια το ποτήρι του Νέστορα· όποιος όμως πιει απ’ αυτό εδώ το ποτήρι, αμέσως θα τον καταλάβει ο πόθος της ομορφοστεφανωμένης Αφροδίτης.
Παρατηρούμε ότι το γράμμα Ε παριστάνει και το Η και το ΕΙ (όχι τη γνήσια, αλλά τη νόθο δίφθογγο αποτέλεσμα αντεκτάσεων ή συναιρέσεων, φωνολογικών δηλαδή φαινομένων) (ΠΟΤΕΡΙΟΝ = ποτήριον, ΚΕΝΟΝ = κεινον). Το γράμμα Η δεν αποδίδει ακόμα το Η (αυτό θα γίνει μόλις το 403 π.Χ. επί άρχοντος Ευκλείδου με την εισαγωγή του αλφαβήτου της Μιλήτου), αλλά αποδίδει το δασύ πνεύμα (ΗΑΙΡΕΣΕΙ = hαιρέσηι). Το γράμμα Ο παριστάνει και το Ω και το ΟΥ (όχι τη γνήσια αλλά τη νόθο δίφθογγο αποτέλεσμα αντεκτάσεων ή συναιρέσεων, φωνολογικών δηλαδή φαινομένων) (ΠΟΤΕΡΙΟ = ποτηρίου).Από επιγραφές του επόμενου αιώνα (7ου π.Χ.) μπορούμε να αναφέρουμε την κατά τύπον «ομιλούντος αντικειμένου» επιγραφή της Νικάνδρης στην Δήλο. Η επιγραφή είναι χαραγμένη στον αριστερό μηρό της Αρτέμιδος (ή της αναθέτριας Νικάνδρης) βουστροφηδόν, δηλαδή από τα αριστερά προς τα δεξιά και από τα δεξιά στα αριστερά, σύμφωνα με την κίνηση των βοδιών που οργώνουν το χωράφι. Αποτελείται από τρεις δακτυλικούς εξαμέτρους σε αρχαϊκό αλφάβητο.
Η επιγραφή, σε συνεχή γραφή, έχει ως εξής:
ΝΙΚΑΝΔΡθΜΑΝΕΘΕΚΕθΚθCΟΛΟΙΙΟΧΕΑΙΡθΙQΟΡθΔΕΙΝΟ
ΘΤ3ΝΓΙΣΑΚ3ΔSΟ3Ν3ΜΟΝΙ3ΔΝΟθΛΑΣΟΧΟSθ3ΟΙΣθΑΝΟΤΟθΚΙΔ
ΦθбVθSΟ▼VΛΟΧΟSN..
(από αριστερά στα δεξιά)
[b]ΝΙΚΑΝΔΡθ Μ ΑΝΕΘΕΚΕΝ θΚθCΟΛΟΙ ΙΟΧΕΑΙΡθΙ QΟΡθ ΔΕΙΝΟ
ΔΙΚθΟ ΤΟ ΝΑθΣΙΟ ΕθΣΟΧΟΣ ΑλθΟΝ ΔΕΙΝΟΜΕΝΕΟΣ ΔΕ ΚΑΣΙΓΝΕΤΗ ΦθΡΑθΣΟ Δ ΑΛΟΧΟΣ Ν..[/b]
(μεταγραφή)
[b]Νικάνδρη μ’ ανέθεκεν h<ε>κηβόλοι ιοχέαιρηι,
Qόρη Δεινοδίκηο το Ναhσίο, έhσοχος αλήον,
Δεινομένεος δε κασιγνέτη, Φhράhσο δ’ άλοχος ν[υν]
(απόδοση) [/b]
Η Νικάνδρα με αφιέρωσε στην εύστοχη τοξότιδα, η κόρη του Δεινοδίκου
από τη Νάξο, η πιο σπουδαία ανάμεσα στις άλλες, αδελφή του Δεινομένους,
και τώρα γυναίκα του Φράξου.
(σχόλια)
Σε κεντρική ιωνική διάλεκτο είναι γραμμένη η επιγραφή. Χρησιμοποιείται αρχαϊκό αλφάβητο με Ε, Ο (μεταγραφή ε και ο μακρό) για τα η, ω, ου, και Η (στην επιγραφή ως θ) μόνον για το φθόγγο που προέρχεται από α μακρό.
Η προφορά του θα πρέπει, ενδεχομένως, στην δεδομένη στιγμή, να ήταν κάτι ανάμεσα στο Α και στο Ε (το ήτα δηλαδή, με προφορά ε μακρόν), ας πούμε Æ. Το θ (Η) χρησιμοποιείται και για τη δασύτητα (h) (HΚΗCOΛΟΙ = h<ε>κηβόλοι (-ωι)), παρόλο που ως ιωνική διάλεκτος διατηρεί την δασύτητα.
Για το γράμμα Ξ χρησιμοποιείται το σύμπλεγμα θΣ (hσ) (ΝΑHΣΙΟ = Ναξίου). Για το γράμμα Φ χρησιμοποιείται το σύμπλεγμα Φθ (Φh) (ΦθΡΑΗΣΟ = Φράξου). Αντί του Κ χρησιμοποιείται μπροστά από το Ο το γράμμα «κόππα» Q (QΌΡΗ = κόρη).
Ας πάρουμε τα πράγματα εξ αρχής. Παίρνουμε το πρώτον γράμμα της αλφαβήτου, το Α. Η επικρατέστερη άποψις σήμερα είναι ότι προέρχεται από το φοινικικό άλεφ, την ταυροκεφαλή. Υπάρχει και η λεγόμενη "ελληνοκεντρική" άποψις που υποστηρίζει πως το άλφα προέρχεται από ένα ρήμα άλφω (=αποκτώ).
Το ρ. άλφω έχει και άλλα παράγωγα, όπως το αλφάνω, το αλφεσίβοιος, το αλφηστής. Οι λέξεις αυτές έχουν σχέση ενδεχομένως με προομηρικές εμπορικές σχέσεις ανταλλακτικού δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η λέξη αλφεσίβοιος υπάρχει στον Όμηρο στην φράση "αλφεσίβοιοι παρθέναι" (< άλφω + βους) και σημαίνει παρθένες που αντηλλάγησαν με βόδια.
Οι Ελληνες αποκαλούσαν τα νομίσματα "βους", γιατί ητο αποτυπωμένη επ' αυτων κεφαλή βοός. Η έννοια της προχρηματιστικής ανταλλαγής γίνεται έτσι σαφής. Υπάρχει δε και παροιμία αρχαία όπου λέγεται "τα δ' άλλα σιγω. / βους επί γλώσσηι μέγας βέβηκεν" (Αισχ. Αγαμέμνων 36 - 7) (= ως προς τ' άλλα σιωπώ. πήρα πολλά για να κλείσω το στόμα μου).
Αν το άλφα / αλφω-αλφαίνω-αλφεσίβοιος εχει πράγματι σχέση με το ανταλλακτικό δίκαιο, τότε μπορεί να ισχύει το γεγονός ότι τόσο στην Ιερογλυφική και Γραμμική Α΄ όσο και στην Γραμμική Β΄ το ιδεόγραμμα της "μεταβίβασης" , του "πάρε - δώσε" είναι αυτό που φαίνεται στον πίνακα:
Πώς μπορούν να γεφυρωθούν αυτές οι δυσκολίες; Πώς η φωνητική αξία του "φοινικικού" a-pa ( δλδ άλφα) έδωκε την θέση της στην φωνητική γ αξία te, έτσι ώστε να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα του ανταλλακτικού δικαίου της Ανατολικής Μεσογείου;
ΔΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΕΝΑΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΜΕ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗΣ ΟΛΩΝ
ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ Α
ΠΑΡΑΒΟΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ
.jpg&description= Περί του Ελληνικού Αλφάβητου ){kind=link}