Άπαντα Τα Εν Αττική : Τοπογραφικόν Λεξικόν

 Άπαντα Τα Εν Αττική-Τοπογραφικόν Λεξικόν των από Ωγύγου έως Κλεισθένην γεωγραφικών ονομασιών

________________________________________

ΑΡΧΑΙΑ ΑΤΤΙΚΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ :194 Κώμαι – Αρχαίοι Δήμοι – Πολίσματα- 1350 Γεωφυσικο – Ιστορικές Ονομασίες
Το Εν Αθήναις Άστυ καθώς και πλείσται όσαι πολλαί ονομασίαι, όπως:δήμοι • κώμες • πολίσματα • τόποι • πεδία • οδοί • ναοί • ιερά • ωδεία • θέατρα • μαντεία • πύλες • αγορές • μνημεία • γυμνασ(τήρ)ια • τείχη • οχυρά • ερείπια • ποταμοί • άντρα • θέσεις δικ(αστηρί)ων • πορνεία • λίμναι • λατω(μεία) • όρη • βωμοί • μεταλλεία • αμφιθέατρα • νεώρεια • εορτές • αλυκ(ίδ)ες • αποικιακά • λιμένες • αθλήματα • νάματα • ναυπηγεία • τόποι • νησίδες πηγ(αί)ων • ακρωτήρια
και πολλών άλλων πιθανών και απίθανων σημείων της αγαπημένης, όλων, Αττικής.

Χάρτης -ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΑΡΧΑΙΟΙ ΑΤΤΙΚΟΙ ΔΗΜΟΙ

 Του δημοσιογράφου Νίκου Στερεόπουλου

Στις Γειτονιές Της Αθήνας Και Τις Τοποθεσίες Της Αττικής όπου 3500 χρόνια μετά ζούμε με τις ίδιες, από την αρχαιότητα, ονομασίες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μια Αττική, τόση δα γης, κι όμως, ατέλειωτη. Κι όμως, «Σειρήνα» αβάσταχτη ο εντοπισμός ενός ακόμη, έστω ταπεινού, αρχαϊκού τόπου της.

Αν τολμήσεις να την ερευνήσεις – μελετήσεις, θα σε ξεμυαλίσει για μέρες πολλές. Μια ανακάλυψη που αυτός ο μικρός τόπος θα σού ανοίξει ταυτόχρονα δεκάδες παράθυρα προς την επιστήμη της Αρχαιολογίας.

Μια ελάχιστη γη η Αττική – Αθήνα, που περικλύει την Ιστορία εκατοντάδων σημερινών τόπων, με χιλιάδες πνευματικούς ανθρώπους, οι οποίοι με τις σκέψεις τους οδήγησαν και δημιούργησαν τον άνθρωπο – κοινωνικό ον.

Με μια Αθήνα επτάλοφη και λαμπρή, όπως ακριβώς την αντέγραψαν Ρώμη και Κωνσταντινούπολη. Μια πόλη πρότυπο, που έδωσε τα πάντα στην ανθρωπότητα, κι όμως τήν ζήλεψαν σε σημείο να την καταπατήσουν, βεβηλώσουν, καταστρέψουν, ενώ αυτή ακόμη λάμπει!

________________________________________

Α

ΑΓΓΕΛΑΙ

‘Αλλως ο Δήμος ΑΓΓΕΛΉ (όρα σχετ.) υπό Στεφ, Βυζ., καθώς και ΑΓΓΕΛΟΚΉΠΙΑ υπό του ιδίου. Μεταξύ Χαρβάτι, Πούσι, Αγγελίσι, Πηγάδι Αρχαίου Δήμου = Εκκλησία Αγίας Τριάδος.

ΑΓΓΕΛΗ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Δήμος της Αττικής και ομώνυμον χωρίον. Όρα σχετ. και ΑΓΓΕΛΟΚΉΠΙΑ.

Σημ. θέσις Παπαγγελάκη.

Πόπλιος Ποπλίου Ανγελήθεν (αντί Αγγελήθεν).

ΑΓΓΕΛΟΚΉΠΙΑ

Τοποθεσία Αττικής πλησ. Αθηνών. Εικάζεται ότι είναι το αυτό με τον Δήμο Αγγελής. Σημ θέσις Παπαγγελάκη – Αγγελόκηποι.

Κατ’ άλλους πιστεύεται ότι πρόκειται για τον Δήμο ΑΛΩΠΕΚΑΙ ή ταυτίζεται με τους ΚΗΠΟΥΣ, όπου ελατρεύετο η εν Κήποις Αφροδίτη.

“ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ”

Περιοχή Μενιδίου, επίχαμηλού οροπεδίου προς Κηφισσόν ποταμόν, Βόρεια της ομώνυμης εκκλησίας. Σπήλαιο και Πηγή. Ενδείξεις αρχαϊκής εγκατάστασης (Δήμος;)

ΑΓΛΑΥΡΟΥ ΝΕΚΡΟΠΟΛΙΣ

Θέσις Βεΐκου-Δημητρακοπούλου

ΑΓΛΑΥΡΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΝ

Το Σπήλαιο της Ακροπόλεως

ΑΓΝΟΥΣ [Φυλής α. Ακαμαντίδος, β. Δημητριάδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος “από της εν αυτώ εν αφθονία φυομένης άγνου.” Συνασπισμός Αχαρνών-Παλλήνης Γαργηττού Παιανίας κατά Αγνούντος, λόγω Ιερού Παλληνίδος Αθηνάς.

Σημ. Συντ.: Ευρίσκετο πλησ. Θέσεως Σταυρός Μεσογείων έως Γέρακα, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, μάρμαρα επί της διασταυρώσεως Λέων: Ανήρ Αγνούσιος τον Δήμον, των Παλλαντίδων κήρυξ, όστις εμαρτύρησεν πρός τον Θησέα την επιβουλήν των Παλλαντίδων. Θέση Δαρδίτσι: Ψήφισμα για χορηγία δανείων με χρήματα του ιερού.

ΑΓΚΥΛΗ Αιγηΐς (Ανκύλη)

Σε δύο αρχαίους οικισμούς – αντίστοιχους δήμους, Πρόποδες Υμηττού, ΒΑ Αρδηττού.

ΑΓΚΥΛΗ: Καθύπερθεν Άνω

ΑΓΚΥΛΗ: Ύπερθεν κατά το 307 π.Χ., Αντιγονίς και μετά το 201 π.Χ., επανήλθε Αιγηΐς.

“ΑΓΝΩΣΤΩ ΘΕΩ“

Ο Απόστολος Παύλος έως να φθάσει εις το Άστυ των Αθηνών συνήντησε πλείστους όσους Βωμούς αφιερωμένους “τω Αγνώστω Θεώ” μοναδικούς εις την Αττική Πεδιάδα.

Μικροί ανώνυμοι τοπικοί θεοί, των αγρών συνήθως, εις τους οποίους αφιέρωναν έναν βωμόν, δικαιολογούν την πολυπληθή ύπαρξιν αυτών. Το γεγονός διεστράβλωσε και εκμεταλλεύτηκε ο Απόστολος Παύλος.

Σημ. Συντ.: Αυτό εκμεταλλεύθη ο Παύλος και το εταύτισε με το “δι αυτόν τον Άγνωστον Θεόν ήλθα δια νά σάς ομιλήσω.”

Ομιλία, η οποία έτυχεν παταγωδούς αποτυχίας μετά ειρωνικών, υπό των Αθηναίων, σχολίων. Περί των ανωτέρων, όρα και Φαληρεύς.

ΑΓΟΡΑ

Η κύρια θέσις, το Κέντρον, το σημαντικοτέρον σημείον μιας πόλεως.

Επί Αρχαίας Αγοράς Αθηνών

α’ Αγορά πλησίον Κεραμεικούν (Κολωνός Αγοραίος)

β’ Αγορά πλησίον Λιμνών (Ακρόπολις)

ΑΓΡΑ [Ερεχθηΐς Αγρυλή – Αγροιλή – Αγραύλη – Αγραία – Αγρες]

Αρχαίος Αττικός Δήμος υπό ενίων, αγνώστου φυλής ως και κώμη ή τοποθεσία.

Ήτο παρά τω Ιλισσώ ένθα η Αγροτέρα (Αγραία) Άρτεμις εθήρευσεν κατά πρώτον.

Εδώ ετελούντο τα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια “μίμημα των περί Διόνυσον” (Στεφ. Βυζ.) τα ιδρυθέντα υπό του Ηρακλέους. Από μυθικής Ηρωΐδος Αγραύλου, θυγατέρα Κέκροπα.

Επίσης, εις τάς Άγρας εωρτάζοντο τον Ανθεστηρίωνα τα Μυστήρια της Περσεφόνης.

Εορτή μετά πομπής και θυσίας (Βωμού) εις το Ιερόν της εν Άγρες Αθηνάς.

Τέλος, ναοί Δήμητρος, Κόρης, Ειλειθυίας. Αγροτέρας Αρτέμιδος.

Και Πάντας Αγρεύς.

Εφέρετο και ώς Άγραι. Αρχικά, δύο Δήμοι: Καθύπερθεν πλησίον Υμηττού, ύπερθεν Αριστερή όχθη Ιλισσού

θέσις Δυτικοί πρόποδες Αρδηττού, στο κέντρο του σημερινού Παγκρατίου

ΑΓΡΑ [εν συνεχεία, Αντιγονίς]

Καθύπερθεν: Άτταλις• Ύπερθεν: Ερεχθηΐς

ΑΓΡΑΙ: Τόπος Αττικής

ΑΓΡΑΣ ΛΟΦΟΣ

Δασώδης Λόφος αφιερωμένος εισ την θεά Αρτέμιδα, μετά σημαντικής Εορτής:

“η της Αγροτέρας θεάς θυσία” προς τιμήν της θεάς εθυσιάζοντο πεντακόσιαι αλγές εις ανάμνησιν της νίκης κατά των Περσών.

ΑΓΡΑΣ ΜΑΝΤΕΙΟΝ

Εις την περιοχήν της Αγρας, ένθα και Μαντείον, όπου ελάμβανον χώραν και “Τα εν Αγρας Μυστήρια” Περσεφόνης και Δήμητρος, πλησ. των ομώνυμων ναών των. Μετά μυστικλης εορτής πέραν του Ιλισσού. Μικρά Ελευσίνια.

ΑΓΡΑΣ ΠΕΔΙΟΝ

Αγραυλία περιοχή των Αθηνών προς τιμήν της Αγραύλου, θυγατρός Κέκροππος. Η περιοχή περικλείετο υπό του Παναθηναϊκού Σταδίου και της σημερινής οδού Αναπαύσεως. Κοιλάς – Πεδίον μετά Ιερού δάσους, όπου ελάμβανε χώρα η Εορτή των Μικρών Ελευσινίων.

ΑΓΡΑΣ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

Η Σημερινή Οδός Αναπαύσεως.

ΑΓΡΑΣ ΠΟΤΑΜΙΣΚΟΣ

Σημ. Συντ.: Ο περί τον Ιλισσόν λιμνάζων παρα-ποταμίσκος κάτωθεν σημ. Γέφυρας, έως Κράσπεδα εκκλησίας Αγ. Φωτεινής.

ΑΓΡΑΥΛΗ [Φυλής Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος χωριζόμενος εις Δήμον και Χωρίον η ονομασία του οποίου προήρχετο εκ της συντμήσεως του εκεί Πεδίου ΑΓΡΑ και της ΑΓΡΑΥΛΗΣ.

Αγραυλή ήτο η θυγατέρα του Κέκροπος, άλλως θυγατής Ακταίου και σύζηγος Κέκροπος, προς Τιμήν της οποία ετελούντο εδώ τα “Αγραύλια”. Εορτή Αγραύλων, ήτοι τωβ τριών παρθένων Αγραυλίδων.

Αγραυλίδες ήσαν οι Ιέρειες του Ναού της Κεκροπίας Αγραύλου.

Αγραύλα εφέρετο φυλή Αθηναίων.

ΑΓΡΑΥΛΗ [Φυλή Αθηναίων]

(Όρα σχετ. Αγραυλής Δήμος)

Η Μαντεία ήκμαζε τα μάλιστα τη Αγραύλω.

ή

ΑΓΡΑΥΛΗ

Περιοχή των Αρχαίων Αθηνών ήτις περιελάμβανε την Άγραν, τον Αρδηττόν, την Καλλιρόην. Με θαυμάσιες επαύλεις – εξοχικάς οικίας Αθηναίων.

ΑΓΡΑΥΛΗ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ

Ονομασία του Χωρίου Αγραυλή. Τοποθετείται επί του Υμηττού.

ΑΓΡΑΥΛΗ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ

Ονομασία του Δήμου Αγραυλή. Τοποθετείται εις τις όχθες του Ιλισσού ποταμού πτος τον Αρδηττόν.

ΑΓΡΑΥΛΟΣ

Άλλως ο Δήμος Αγραύλης, αλλά και τοποθεσία ως και Σπήλαιον παρά τον Αρδηττόν μετά αρχαιοτάτης μυκηναϊκής πηγής.

Εις τον Αγραυλον ετελούντο κατά το πάλαι (Τρίτη Χιλιετία) ανθρωποθυσίαι έως της εποχής του Διομήδους. Ακριβώς εις τον περίβολον Βωμού Αθηνάς – Διομήδους έλαβεν του Κέκροπος. Εφέρετο και ως θυγάτηρ Ακταίου.

ΑΓΡΑΥΛΟΥ ΟΡΚΟΥ ΠΕΔΙΟΝ

Ότε παίδες εγράφοντο εις τους Άνδρας, όρκον έδιδον προς την Πατρίδα.

ΑΓΡΑΥΛΟΥ ΤΕΜΕΝΟΣ

Εις θέσιν Βορ. Ακροπόλεως, όπου εντός σπηλαίου το Τέμενος της Αγραύλου, άνωθεν Ιερού Διοσκούρων.

ΑΓΡΙΑΥΛΗ – ΑΡΓΙΛΙΑ

Ύπερθεν εκάλυπτε όλο τον Δήμο της Άγρας. Κάτωθεν Μονής Καισαριανής: Τείχη Αγρύλης της καθύπερθεν.

Εις Σάρδεις άποικοι δημιούργησαν τόπο εξ Αθηναϊκής Αγρυλής

ΑΓΡΟΙΛΗ

Άλλως, η τοποθεσία Αγραυλή (όρα σχετ.). Ταυτίζεται μετά του Δήμου Αγραυλή (όρα σχετ.).

ΑΓΧΕΣΜΟΣ

“Εστίν όρος ού μέγα της Αττιμής¨. Πρόκειται διά την χαμηλοτέρα ΒΑ κορυφή του Λυκαβηττού. Επί της κορυφής αυτού και Βωμός μετά αγάλματος Διός Αγχεσμίου (Παυσ. Α 32.2). Ονομαζόμενο σήμερα και Λυκοβούνια.

ΑΓΧΕΣΜΟΥ ΟΔΟΣ

Η οδός η άγουσα σήμερον από της Πλατείας Συντάγματος προς Λυκαβηττόν. Είναιη οδός Βουκουρεστίου.

ΑΓΧΗΣΜΟΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Δήμος της Αττικής, ο οποίος εκάλυπτε περιοχήν αρχομένη ΒΑ άκρου σημ. Τουρκοβουνίων μέχρι Λυκαβηττού.

ΑΓΧΗΣΜΟΣ

Άλλως, ο Αγχεσμός (όρα σχετ.).

ΑΓΥΡΙΣ

Αιολιστί η αγορά (όρα σχετ.)

ΑΔΡΙΑΝΕΙΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟΝ

Εις την Δυτ. πλευράν του Λυκαβηττού δεξαμενή 26 x 9 x 2 μ., ήτις εκκινούσε έως των σημερινή Πλατεία Κολωνακίου.

ΑΔΡΙΑΝΙΣ

Προς τιμήν δε του Αδριανού και 13η προσέθεσαν Φυλήν οι Αθηναίοι Αδριανίδα αυτήν καλέσαντες. Ανήκον δε εις την Φυλήν ταύτην οι Δήμοι.

ΑΖΑΝΙΑ

Άλλως, ο Δήμος Αζηνία (όρα σχετ.). Ετυμολογικώς: Ζονjε-α = Έλλην Ζαν-Ζανιδες = Ηγεμονίδες α-ζωνία (Πελασγ.)

ΑΖΗΝΙΑ [Φυλής Ιπποθωντίδος]

Διοφάνης ο Αντηνιεύς Ταμίας Ιπποθωοντίδος φυλής.

Αρχαίος Αττικός Δήμος ευρισκόμενος εις τα ΝΑ άκρα της Λαυρεωτικής χώρας, μετά την Ανάφλυστον και προ του Σουνίου. Αριστοφών, ο Αζηνιεύς κατά πλείστον χρόνον έβλεπεν μετ’ ανησυχίας τωβ Βοιωτιάζων φυγάδων την όδευσιν προς Θήβας.

Σημ. θέσις πλησίον Σουνίου, κατά το “Στόμα” του Κόλπου Σουνίου, δυτικός Λιμήν, ονομαζομένη “Χάρακας”. Επί Φραγκοκρατίας ελέγετο Λεγραινά, όπως και νυν.

Δημήτριος Νυμφοδότου Αζηνιεύς.

ΑΖΩΝΙΑ

Άλλως, ο Δήμος Αζηνία (ότα σχετ.).

ΑΘΗΝΑΙ

“Την γαρ χώραν αεί οι αυτοί οικούντες” (Θουκιδ.)

Αθηναίοι οι κάτοικοι, οι οποίοι εθεωρήθησαν ως φυσικός ηγέτης των της Αττικής πόλεων.

Η πρώτη οίκησις των Αθηνών εικάζεται κατά την Λιθίνην Εποχήν, γύρω από την Ακρόπολιν, τον Λόφον του Ολυμπιείου και τον Ιλισσόν ποταμόν. Εις την Χαλκή Εποχή οι Πελασγοί εγκαταστάθησαν εις τις ακτές της Αττικής, τον Λυκαβηττόν, τον Κηφισσόν ποταμόν μετ’ άλλων Προ-Ελλήνων.

“Εστολίζοντο Πεττιγοφορούντες ως γηγενείς Αθηναίοι – Προσέληνες”

Γηγενές ζώον ο τέττυγξ, προ αφίξεως Απόλλωνος (Ηλίου) και Αρτέμιδος (Σελήνης).

Ετυμολογικώς: ΡΤΥΝΡ (ΙΕ) = ΑΤΑΝΑΖΙ = ΑΘΗΝΑΙΟΙ (Πελασγ.)

α-θε-να = η συντρίβουσα (θεά)

ΑΘΗΝΑΙ – ΚΡΑΝΑΑΙ

Άλλως, αι ΚΡΑΝΑΑΙ – ΑΘΗΝΑΙ (όρα σχετ.)

Κραναή = Πετρώδης. Εγκάτοικοι Πελσγοί. Ετυμολογικώς ΝΝΕΝΕDFA = ΜΕΝΕΡΒΑ = ΑΘΗΝΑ (Πελασγ.)

ΑΘΗΝΑΪΚΟΙ ΔΗΜΟΙ

Ελογίζοντο οι: Διομία – Κειριάδαι Κεραμεικός, Κοίλη – Κολλυτός – Κυδαθηναίοι – Μελίτη – Πειραιεύς – Φάληρον

ΑΘΗΝΩΝ – ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΟΔΟΣ

Απομεμακρυσμένη δύσβατος Οδός τω πάλαι, συνδέουσα το Άστυ του Λιμένος.

Σημ. Συντ.: Πλήρης ελών, οπότε δυσχερής κατά τους χειμερινούς μήνας, ένεκα των εν τω Αλιπέδω βάλτων – αλών. Ιδιαίτερα εις τις περιοχάς Ταύρος, Καμίνια, Λευκά.

ΑΘΜΟΝΗ

Άλλως, ο Δήμος Άθμονον (όρα σχετ.). Μετά ναού Ουρανίας Αφροδίτης.

ΑΘΜΟΝΙΑ

Άλλως, ο Δήμος Αθμόνον (όρα σχετ.). Μετά ναού Αθμονίας Αρτέμιδος θεάς. Υπό Πορφυρίωνος.

ΑΘΜΟΝΟΝ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος μετά λαμπρού ναού της Αρτέμιδος εις την οποίαν ήτο αφιερομένος ο Δήμος.

Μετά Εορτής “τα Αμαρύνθια” (εκ Αμαρύνθου Ευβοίας), εις την οποίαν ελάμβανον μέρος οι Αθμονείς. Άθμονον είναι η αρχαιοτέρα ονομασία του Αμαρουσίου.

“Παρά Αθμονεύσιν εορτήν Αμαρυσίας Αρτέμιδος”

“Αμαρύσιοι Δήμοι Άθμονον και Πήληκες”

Αγάθων Εισιδώρου Αθονεύς

Ο δε Πορφυρίων έκτισεν ναόν εδώ. Ιερόν – Ναός Αμαρυσίας Αρτέμιδος.

Σημ. Συντ.: Θέσις Αμαρουσίου Σωρός, Κοκκινιά, καθώς πέριξ ικανόν αριθμού ναϊδρίων, και δη εις Άγιον Ελευθέριον, όπου η τοπογραφία έως πριν λίγα χρόνια εθύμιζε τον λοφίσκον, τους εναπομείναντας λίθους τείχους, σπήλαιο και βλάστηση.

Από Άγιο θωμά έως θέσι Σωρός.

Το 201 π.Χ. στην Ατταλίδα φυλή, με Ιερό Ουρανία Αφροδίτη. Αριστοφάνους “Ειρήνη”: Κάτοικοι αμπελουργοί, εξού Τρυγαίος. Εξαγωγή κόκκινου πηλού για αγγειοπλαστική.

ΑΙΓΑΛΕΙΟΝ

Μικρός συνοικισμός επαγγελματιών (βιοτεχνισμός εκ αγγειοπλαστών, σιδηρουργών, μεταλλουργών, χαλκοματάδων) επί ομωνύμου θέσεως επί άκρας όρους Αιγάλεω.

Σημ. θέσις Αγ. Νικόλαςο έναντι Σαλαμίνος.

Επίσημος Εορτή “τα “χαλκεία” (των εδώ τεχνιτών) προς τιμήν της Αθηνάς Εργάνης και του Ηφαίστου.

ΑΙΓΑΛΕΩ

Όρος της Αττικής δικόρυφον, ο πρόβουνος της Πάρνηθος με υψηλοτέρα κορυφή την Βέρδη (453 μ.). Το Βορ. τμήμα είναι το Ποικίλον και το Νοτ. είναι ο Κορυδαλλός.

Επί του Όρους αυτού, έναντι της Σαλαμίνις και ο του Ξέρξη

ου Θρόνος (όρα σχετ.) διά την παρακολούθησιν της εκεί Ναυμαχίας της Σαλαμίνος.

Σημ. Συντ.: Το μικρό πευκοδάσος Ν. Δαφνίου αποτελεί τα “κράσπεδα” του βουνού.

ΑΙΓΑΛΕΩΣ

Ονομασία του επί του ομωνύμου Όρους ισχνού οικισμού ΑΙΓΑΛΕΙΟΝ (όρα σχετ.).

ΑΙΓΙΛΑ

Άλλως, ο Δήμος Αιγιλίας (όρα σχετ.).

ΑΙΓΙΛΙΑ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος έναντι νήσου Σαλαμίνος όστις εφημίζετο δια την εξαίρετον παραγωγήν (ποιότητα και γλυκήτητα) των σύκων του. Περίφημον άγαλμα Κούρου κοσμεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

Σημ. Συντ.: Έως σήμερον, η περιοχήν του Ασπρόπυργου βρίθει από συκόδενδρα. Πολύ περισσότερον -Παλαιότερα,- επί της Εθνικής Οδού, ένδα σωρός-πλήθος μαρμάρων ολίγον προ της διασταυρώσεως Αθηνών-Καβάλας με Μαγούλα.

ΑΙΓΙΛΙΑ Αντιοχίδος

Χωρίον μεταξύ Λάμπτρων και Αναφλύστου, άλλως και Αιγλίλια (Στραβ. Θ. 1.21). Περιοχή Κόλπου Σουνίου, όπου Βοερείου Ακρωτηρίου Αστυπάλαιας, θέσις Φοινικιά. Βόρεια πεδιάδα Αγίου Παντελεήμονος. Ληκ. Ερείπια θέσις Τζουρελα, επί ακτής, έξοδος Ολύμπου.

ΑΙΓΙΛΙΑ ΝΗΣΟΣ

Βραχώδης νήσος έμπροσθεν Ακτής Αγίας Μαρίνας Λιμικού και επινείου Στύρων.

Επί ηροδότου, σημειώνεται πως επ αυτής επί Μηδικών ευρέθησαν ζωγρηθέντες Πέρσες υπό Ερετρειέων, οι οποίοι ημπόδισαν την απόβασιν των Περσών. Τελικώς, εγκατελήφθεντες, εσφάγησαν υπό Ελλήνων.

Σημ. Συντ.: Παρά την επιτρόπιαν έρευναν δεν παρετήρησα κάτι το σχετικό πλην τμημάτων κεραμεικών, οστράκων και οψιδιανών ως και εις τα πέριξ νησίδια.

Είναι το σημερινό Στούρι ή Στ(ο)υρονήσι του Νοτ. Ευβοϊκού.

ΑΙΓΙΛΟΣ

Άλλως, ο Δήμος ΑΙΓΙΛΙΑ (όρα σχετ.).

ΑΙΓΙΠΛΑΓΚΤΟΝ

Όρος Μεγαρικής χώρας (Αισχυν.) πιθανώς τμήματι των Γερανείων.

ΑΙΓΟΣΘΕΝΑ

Βοιωτική πόλις ήτις έπαιξε σημαντικόν ρόλον διά την Αττικήν ένεκα του Λιμένος της.

ΑΙΘΑΛΙΑ

Άλλως, ο Δήμος ΑΙΘΑΛΙΔΑΙ (όρα σχετι.)

Θαλίες – Θάλια – Σαλία.

ΑΙΘΑΛΙΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος κείμενος εις τους πρόποδας της Πάρνηθος. Θέσις, ίσως πλησίον Τρικώμου: Ευρυπίδων – Κρωπιδων – Πηλήκων Νοτ α/μ Τατοϊ, καθώς και θέση Σαλονίκη, όπου ανθρακοποιοί Πάρνηθος.

Ελληνικά = Αιθάλη = καπνιά, καυσόξυλο

Ρήμα: αίθω = καίω

Οπότε και οι κάτοικοι ήσαν συνεχώς μαυρισμένοι και ρυπαροί εκ του τεχνικού επαγγέλματός των, δηλαδή σιδεράδες μεταξύ της καπνιάς των ανθρακαίων.

Σκωπτικά οι κάτοικοι των καμινίων αυτών ονομάζονταν “θαλίδες”.

Αιθαλέων κοσμιόντων εξ ου και ο “Αιθαλεύς σταρτός”. Αιθαλίδης υιός Ερμού.

Κήρηξ αγγελιαφόρος Αργοναυτών τεραστίας μνήμης.

Αιθαλίδης Κήρυξ ετερήμερος.

Ως Σημ. Θέσις φέρεται το χωριό Χασιά Φυλής Νοτ. Πάρνηθος.

Μενάνδρου Αιθαλίδου, γυνή.

ΑΙΘΥΙΑ

Σκόπελος επικινδυνωδέστατη πλησίον των ορίων της Μεγαρικής θάλασσας, όπου ο Τάφος του Πανδίωνος επ αυτής.

Άλλως, και το επίθετο της Αθηνάς Αιθυίας, η οποία ελατρεύετο εκαιρετικά εις τα Μέγαρα.

ΑΙΞΩΝΗ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ Αλών Αιξωνιδών και Αλιμούντος. Εκ των μεγαλυτέρων και πλουσιοτέρων Δήμων της Αττικής εις την σημ. θέσιν Ελλινικό Γλυφάδας προς της Βούλα. Όμορος Δήμος, μετά του Ζωστήρος Ακρωτηρίου, παρά την σημερινή Βουλιαγμένη. Μετά περίφημου Θεάτρου-Βουλευτηρίου, Ναού Ήβης.

“Αληθώς Αιξωνεύς εισί” έλεγον σκωπτικά, χλευαστικώς, διότι οι Αιξωνείς εφημίζοντο ως αλλαζόνες και επιτήδιοι στο χλευάζειν.

Αίξ = Αίγα Ωνή = περιοχή θέσις Αλυκή Γλυφάδος: Ανασκαφές 3ης χιλιετίας π.Χ. και παράκτιος προϊστορικός περίβολος. Θέσις Πούντα: Μυκηναϊκή νεκρόπολη.

ΑΙΞΩΝΗ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ

Άλλως, η ΑΙΞΩΝΗ (όρα σχετ.).

ΑΙΞΩΝΗ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ

Ονομασία μέρους (συνοικίας) του Δήμου της Αιξώνης. Σημ. θέσις Μαύρο Λιθάρι.

Επιγραφή Οίνου – Ελαίου – Σίτου που εκαλλιεργούντο εδώ.

ΑΙΞΩΝΗΣ ΑΚΡΑ

Περιοχή εντός του Δήμου της Αιξώνης, όπου η χερσόνησος της προϊστορικής “Κωλιάδος Άκρας” (όρα σχετ.).

ΑΙΞΩΝΗΣ ΣΤΑΔΙΟΝ

ΑΙΞΩΝΙΑ

Άλλως, η ΑΙΞΩΝΗ (όρα σχετ.).

ΑΙΞΩΝΙΔΕΣ ΑΛΑΙ

Άλλως, αι ΑΛΑΙ ΑΙΞΩΝΙΔΕΣ (όρα σχετ.).

ΑΙΞΩΝΙΚΟΙ – ΑΝΑΓΥΡΑΣΙΟΙ

Το σύνολον -μέγα μέρος- των Αιξωνικών περιοχών, τμήμα του οποίου περιελάμβανε και τον μικρόν επιθαλάσσιον Δήμον Ζωστήρας, την άλλην ονομασίαν του οποίου οι Αιξωνικοί Αναγυράσιοι έφερον.

ΑΙΤΙΚΗ

Ύφαλος εντός τους Θριασίου Πεδίου, σχηματισθείς την εποχήν κατά την οποία ο Ποσειδών επλημμύρισεν την περιοχήν ταύτην.

ΑΙΧΜΗ

Ονομασία του Πελασγικού τείχους, ορατού από Σουνίου.

ΑΚΑΔΗΜΕΙΑ

Τόπος τις ευρύχωρος, έξωθεβ Αθηναϊκών Τειχών, επί τερπνής και δενδροφύτου θέσεως, υπό παλαιού Ήρωος Ακάδημου, κληθείς, όστις και την Ακαδημίαν έκτισεν.

Τοπποθεσία πλησίον Ιππίου Κολωνού, έξωθεν Διπύλου, όπου εδίδασκε ο Πλάτων.

“Ακαδημίας δε ου πόρρω Πλάτωνας μνήμα εστί”

Μετά Βωμού Μουσών και Εορτής “τα Ηφαίστεια” και αγώνα λαμπαδούχο καλούμενον “ο εν τη Ακαδημία”. Ένθα αι ιεραί Ελαίαι της αθηνάς και Έτερους Μειλιχίου Διός – Προμηθέως (Ωγυγ. Α/260).

Ο Ακάδημος ως λέγεται, εμαρτύρησεν εις τούς Λακεδαιμόνιους ότι ο Θησεύς κρύβει την Ελένην εις Αφίδνας δι ο και αυτοί ουδέποτε έβλαψαν την Ακαδημίαν.

Σημ. Συντ.: θέσις Ακαδημία Πλάτωνος, όπου εντός σιδερόφρακτού αλσυλίου βρίθουν ανάκατες αρχαιότητες, πλησίον ΚΤΕΛ Κηφισού. Υπήρξε το τερπνότερον προάστειον των Αθηνών.

ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΟΔΟΣ

Περιώνυμος Οδός πλάτους 40 μ. και μήκους 1100 μ. εκκινούσα από Καθυπερθέν Κεραμεικόν έμπροσθεν ΔΙΠΥΛΟΥ σημ. θέσις Αγίας Τριάδος.

ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΣΧΟΛΗ – ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ

Εν τη περιοχή ταύτη και το περίφημον Γυμνάσιον, μετά της Σχολής, όπερ Ακαδημία Πλάτωνος, έως και σήμερον.

ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΕΙΧΟΣ

Ίππαρχος υιός Πεισίστρατου, εραστής τεχνών δομικός άριστος, όστις ωκοδόμησεν το περί την Ακαδημίας -έξωθι του Άστεως- Τείχους.

ΑΚΡΑ

Ίσως το ακραίον σημείον του εν Σουνίω αγκυροβοίου.

Άλλως, η Άκρα Ζωστήρος, σημερινή Αλυκή.

ΑΚΡΙΤΗ

Παρ’ Αρχαίοι η αρκή (όρα σχετ.).

ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ

Ένιαο των εν Αττική Ακροπόλεων

Αχαρνών

Βραυβρώνος

Δεκελείας

Άρματος

Ελευσίνος

Αναφλύστου

Αφιδνών

Δέματος

Θορικού

Δρυμού

Ραμνούντος

Ελαιούντος

Άστεως Αθηνών

Ελευθερίδος

Αναγυρούντος

Λευκού Πεδίου μεγάρων

Μουνιχίας

Νισαίας

ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΩΜΑΙ

Περιοχές Αγίου Κοσμά, Τζιτζιφιές,, Μοσχάτο, Κοντοπήγαδο, με τον σημαντικό λιμένα Φαλήρου.

ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΟΔΟΙ

Μέγας ο αριθμός τωβ οδών των εκ της Ακροπόλεως εκκινούντων ως οι Διατειχίσματος, Διττούς, Τριπόδων, Παναθηναίων και πλείστες άλλες.

ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΡΟΣΩΠΟΝ

Θέισς Ακροπόλεως εν τω Αριστ. άκρον του Βράχου, το οποίον εμφανίζει (τεχνητή;) κατασκευή όψεως προσώπου, οφείλουσα την ύπαρξή της εις απόκρυφην παράδοσιν.

Πλείστα όσα “μυστικά” της Ακροπόλεως ως τα υπόγεια δίκτυά της, ο άνωθεν αυτή μαγνητισμός, αι στοαί κ.α.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ

“Πέτρα εστίν εν Πεδίω περιοικουμένη κύκλω”

Το εκραίον σημείον εκάστου πόλεως το προς ύψος. Αρχαιόθεν (πελασγικά) Λάρισσα ονομασθέν (ως η Ακρόπολις του Άργους). Κεκροπιδών Οχυρόν = η Ακρόπολις των πάλαι Αθηναίων.

Κατά πρώτον εδημιουργήθη θαύμα εις Αθήνας, ως διηγούνται, “το Ποσειδώνιον θαύμα της ανερχομένης θαλάσσης”.

Μετά προϊστορικού οικισμού πέριξ αυτής οριφανώς από της Λίθινης Εποχής (Υπο-Νεολιθική), ήτοι 3-4 χιλιάδες έτη. Μυκηναϊκά από 2α χιλιετία.

Ύψος = 156 μ., Μήκος = 300 μ., Πλάτος = 150 μ.

Είτα κυκλώπεια τείχη μετά ερειπίων κάτωθεν Παρθενώνος (τοιχείο – βάσεις κιόνων – ανάκτορα) εις Ν. Πλαυρά

ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΝ

Άκρα της Πειραϊκής χερσονήσου, θέσις έναντι του προσχώματος αυτής.

ΑΚΤΑΙΑ

Επωνυμία της Πειραϊκής ιδιαίτερα Ακτής εις την οποίαν ετιμάτο μετά Ιερού η Ακταία Δήμητρα.

ΑΚΤΑΙΑ

Μία των Τεσσάρων αρχαιοτάτων Φυλών της Αττικής. Η επί Ακταίου (σημ. ακτή Σαρωνικού) Αττικής. Άλλως, και η Αττική.

ΑΚΤΗ

Ονομασία του πάλαι ποτέ Πειραιώς ότε αυτός ήτο νησίον. (όρα σχετ. ΑΛΑΙ, ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ, ΑΛΙΠΕΔΟΝ).

ΑΚΤΗ

Παλιότερη ονομασία της Αττικής εκ του βασιλέως Ακταίου. Εξ ου και Ακτική / Αττική.

ΑΚΤΗ

Περιοχή τις πλησίον Βραυβρώνος

ΑΚΤΙΚΗ

Σημ. Συντ.: Η άλλως λεγόμενη Ακτή Πειραϊκή (όρα σχετ.) από τον πάλαι ποτέ Λέοντα του Λιμένος, αρχομένη έως το “Σκαφάκι” της σημερινής Σρεαττύδος-Καλλιπόλεως. Εμφανή τα κατάλοιπα του Θεμιστόκλειου τείχους.

ΑΛΑΔΕ

Πύλη την οποίαν μέσω της Ιεράς Οδού, ακολουθούσαν οι μύστες ορις τα Ελευσίνια. Μεστάσιν εις τους παράλιου Ρειτούς ίνα κατέλθουν προς καθαρισμόν εις την εκεί θάλασσαν.

ΑΛΑΙ

Αλαί αποκαλούντο οι παράλιες τοποθεσίες εις τις οποίες αναπτύσσοντο αλυκίδες (αλκυές).

ΑΛΑΙ

Σημ. Συντ.: Ετέρα ονομασία του εν Πειραιεί αβαθούς τμήματος, προς βορ. νυν, όπου οι βιομηχανίες Ελαΐς – Κεραμεικός εις τα όρια της περιοχής των Καμινίων, περιλαμβανομένου και του εκεί δικτύου των σιδηροδρομμικών γραμμών.

Η λεγόμενη περιοχή “στα Βατραχάκια” εις την οποία η διάβασις εδυσκολεύετο έως το 1960, λόγω των χιλιάδων βατράχων που παρετηρούντο εις το εκεί ελώδες έδαφος.

Τμήμα των Αλών εις την Τετράπολιν Πειραϊκήν.

ΑΛΑΙ

Αλυκίς εις Ζωστήραν θέσις Μικρό Καβούρι – Λαιμός. Ταυτίζεται προφανώς μετά των Αιξωνίδων.

ΑΛΑΙ ΑΙΞΩΝΙΔΑΙ

(όρα, Αλαί Αιξωνικαί)

ΑΛΑΙ ΑΙΞΩΝΙΔΕΣ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος κείμενος επί ομωνύμου Λίμνης, έναντι της νήσου Υδρούσσης. Εκ του Αττικού Δήμου Αιξωνή.

Σημ. Συντ.: Αρχαιότητες και εις παραλίαν Γλυφάδας (με τους ονομαστούς “τρίγλιους ιχθείς” -τα μπαρμούνια- εις την κάλασσά τους.).

Εξ ων και ανάθημα Εκάτης Τριγλανθίης, όπως δημειώνει ο Αθήναιος.

ΑΛΑΙ ΑΙΞΩΝΙΚΑΙ

Μεταξύ ΑΛΩΝ – ΑΛΙΜΟΥΝΤΟΣ παρά τον Αιγιαλό: τέσσερα (4) νησίδια πετρώδη ων η μεγίστη Υδρούσα. Μεταξύ ΑΛΩΝ – ΖΩΣΤΗΡ: νησίδια, Κομπονήσια. Μεταξύ ΑΛΩΝ – ΑΛΙΜΟΥΝΤΟΣ: τέσσερα (4) νησίδια, το μέγιστο Υδρούσα ή Πρασονήσι.

ΑΛΑΙ ΑΝΑΦΛΥΣΤΙΑΙ

Αλυκίδες επί του ΒΔ τμήματος του σημ. Κόλπου της Αναβύσσου. Ανήκον εις τον Δήμον Αναφλύστου.

Σημ. Συντ.: Σήμερα ο αιγιαλός έχει αλλοιωθεί των προσχώσεων.

ΑΛΑΙ ΑΡΑΦΗΝΙΔΕΣ

Αλυκή Ραφήνας

ΑΛΑΙ ΑΡΑΦΗΝΙΔΕΣ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικός πελασγικός οικισμός πλησίον του ετέρου Δήμου των Αραφών (Αραφήν), μεταξύ Μαραθώνος και Βραυρώνος, αντικρύζον την Κάρυστον.

Εις την δικαιοδοσίαν του Δήμου αυτού και οι Εορτές της Αρτέμιδος Ταυρικής.

Υπήρξεν και επίτειον του Δήμου Αραφήν.

Σημαντική θέσις Αλυκή Ραφήνας, πλησίον παλαιάς θέσεως, μεταξύ Φηγεώς και Μαραθώνος-Βραυρώνος ορίου. Μετά Ιερού Αρτέμιδος Ταυροπόλου εις την περιοχήν της Λούτσας. Και “Αραφνίδες”.

ΑΛΑΙ ΒΟΙΩΤΙΚΑΙ

Πλησίον συνόρων

ΑΛΑΙ ΠΕΙΡΑΙΕΩΝ

Πλησίον σημερινού Αγίου Διονυσίου. Θέσις Βούρλα.

ΑΛΑΙ ΠΕΙΡΑΪΚΑΙ [Φυλής Αιγιήδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος μετά ομωνύμου περιοχής από Ηεπωνίας έως προϊστορική θέσιν εκβολής Κηφισσού ποταμού.

Σημ. Συντ.: Εξετείνετο προς Δ, όπου και η αρχική ονομασία του τόπου, λόγω του αβαθούς και των εκεί φυωμένων βούρλων. Βούρλα και η περιοχή Νοτ. εργοστ. Κοπής και συνοικίας Ευγενία. Εις τα Βούρλα η επώνυμος Φυλακή με την περιβόητον απόδρασιν.

ΑΛΑΙΕΙΣ

Τοιούτως πως εκαλούντο οι κάτοικοι τωβ Άλων Αραφηνίδων.

ΑΛΑΙΕΩΝ ΔΗΜΟΙ

ΑΛΑΣ

Σπανία ονομασία ονομασία με την οποίαν απαντώνται αι ΑΛΑΙ ΑΡΑΦΙΝΙΔΕΣ. Από εδώ και τα Άλας-Άλατος.

ΑΛΙΒΡΗ

Άλλως, η Υδρούς-σα, Σημ: Φλέβες (όρα σχετ.).

ΑΛΙΚΟΥΣ

Άλλως, λ Αλιμούς ως η Εγκυκλοπαίδιαν ΗΛΙΟΥ αναφέρει τον Δήμον (όρα σχετ. ΑΙΞΩΝΗ).

ΑΛΙΜΟΥΣ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος παραθαλάσσιος, πατρίς του Θουκιδίδου, μεταξύ Φαλύρου και Αιξωνής. Είς των λεγομένων Μικρών.

Σημαντική θέσις η αυτή ως ο Άλιμος (από Παλαιού Φαλήρου έως Αγίου κοσμά.).

Ένθα η μυστηριακή Εορτή “τα θεσμοφόρια” εις το τοπικό Ιερόν της Δήμητρος.

“Εν Αλιμουστίοι Δήμητρος και Κόρης εστίν ιερόν και Ανυσιδώρας, Ανθίου, Πρωτογόνης, Διονύσου”.

Αξιόλογον αρχαϊκό θέατρο.

ΑΛΙΠΕΔΟΝ

Πεδίον του Προϊστορικού Πειραιώς, βαλτώδες τμήμα αυτού, ακριβώς εις θέσιν, όπου η Ακτή (= ο νησίζων Πειραιεύς) και η μετέπειτα χερσόνησος. Ήτοι έκτασης γης προσχωσιγενής από τον ποταμόν Κηφισσόν στον οποίον χύνονταν οι Ιλισσός και Ηριδανός ποταμοί.

Σημ. Συντ.: θέσις περιοχής από Λεέκα έως Καμίνια.

Λόγω γεωλογικών αναστατώσεων η Πειραϊκή χερσόνησος εχωρίσθη από την Αττικήν (τριτογενής περίοδος) διά θαλασσίας ζώνης. Εν συνεχεία διά των προσχώσεων (τεταρτογενής) μετεβλήθη εις ελώδη περιοχών και ωνομάσθη Αλίπεδον.

ΑΛΙΠΕΔΙΟΣ ΛΙΜΗΝ

Το ακριβές σημείον από όπου επραγματοποιείρο η περαίωσις εκ της Αλιπέδου Ακτής προς τον νησίζοντα Πειραιά, κατά την Προϊστορικήν εποχήν.

Σημ. Συντ.: Θέσις Γέφυρα Καλαμάνη, Λεύκα, Παλαιά Κοκκινιά.

ΑΛΜΥΡΙΣ

Παράλιος τοποθεσία εν Φαλήρω, το προπολεμικόν, έμπροσθεν εκκλησίας Αγίου Δημητρίου, όπου Ξενοδοχείον Ακταίον.

ΑΛΟΣ

Εάν αναφέραμε την Αυλίδα ως α’ σταθμόν συγκέντρωσης του Ελληνικού Στόλου προς την Τροίαν, η θεσσαλική Άλος (Άλως) αποτελεί τον γ’ σταθμόν ανασύνταξης (ο β’ εις Εύβοιαν) ένθα και πάλιν απαιτήθη μιά ιεροτελεστεία-θυσία μέλους του οίκου Αθαμάντος δι ευοίωνον πλουν.

ΑΛΚΙΜΟΣ

Πειραϊκόν Ακρωτήριον κατά το πέρας της (Πειραϊκής) Ακτής, επί της εξόδου του Αριστερού βραχίονως, Φέρεται και ως Άλκιμον.

Εις το σημείον αυτό εφαίνοντο θεμέλια κυκλικού πύργου και τετράγωνον αμυντικόν κτίσμα, καθώς και κατάλοιπα τείχους, εις τα ακρόνερα της θαλάσσης, αριστερά εξερχόμενοι του Λιμένος.

Ένθα υπήρχεν ο Λέων του Λιμένος, καθώς και ο αρχικόας Τάφος του Θεμιστοκέλους.

Εις το πέρας των κάποτε (“προπολεμικών¨) Jardain Royal.

ΑΛΥΚΙΔΕΣ

Άλλως, αι Αλαί (αλυκές).

ΑΛΥΚΟΣ

Τόπος Ταφής υιού Σκίρωνος. Ταυτίζεται με την σημ θέσιν Μάτι του Μοσχίου, όπου λείψανα του Μνημείου (Πλουταρχ. Θησ. 32.5)

ΑΛΦΙΤΟΠΩΛΙΣ

Κλειστός χώρος εν Πειραιεί, όπου ελειτούργη ειδική Αγορά μετά αποθηκών διά ναυτικούς εργολάβους καπηλείων, τροφοδότας, μικρεμπόρους. Άλλως, η Μακρά Στοά (όρα σχετ.).

ΑΛΩΝ ΑΙΞΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΥΣΑΡΙΟΙ Αιγηΐς

Το εύρος της επώνυμης ακτής μετά του Δήμου Ζωστήρος την ετέραν ονομασίαν, την οποίαν οι Αναγυράσιοι έφερον (όρα σχετ.). Αναγυρασίων Αλών θυσίαι προς Ζωστηρίου Διός βωμόν.

Εορτή, τα Ζωστήρια (των Αλιαίων) με εμβέλεια σε όλη την Αττική.

ΑΛΩΝ ΛΙΜΗΝ

Αβαθές τμήμα του Λιμένος Πειραιώς, όπου αρχαιόθεν ονομάζετο ούτω, εις θέσιν πλησίον Νεκροταφείου Αγίου Διονυσίου. Ο και Κωφός Λιμήν (όρα σχετ.).

Σημ. Συντ.: Διάβασις εν Πειραιεί εις την περιοχήν των Αλών Πειραϊκής τετραπόλεως. Σημαντική θέσις πλησίον Σχολής Οικοκυρική έναντι εργοστασίου ΧΡΩΠΕΙ.

ΑΛΩΝ ΑΙΞΩΝΙΚΩΝ ΛΙΜΝΗ

“Εστί και Λίμνη εκ της θαλάσσης”. Λίμνη της Αττικής εις τα όρια του Δήμου Αλαί Αιξωνίδες. Μετά θολωτών Μυκηναϊκών τάφων.

Σημ. Συντ.: Λίμνη Βουλιαγμένης, ιδιαίτερα η περιοχή της προς της Λίμνης εισόδου.

ΑΛΩΠΕΚΗ

Χωρίον τι-τόπος πλησίον Ωροπού.

ΑΛΩΠΕΚΗ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, από τον οπίον κατήγετο ο Σωκράτης, και οι Αριστείδης, Βουλαγόρας και Θεόξενος.

Με απόφαση των Αθηναίων το 333π.Χ. Τιμάται ο “Επιστάτης των Κρηνών” Πυθέας Αλωπεκεύς, όστις μετά ζήλου απησχολήθη διά την μεταφοράν του ύδατος των Κρηνών, από Αμφιαράειον εις Αθήνας. Όμως και Σωσίδημος Αλωπεκήθεν χρυσόν στέφανον έλαβον διά την επικέλειαν των υπονόμων, την αγωγήν του ύδατος και την κατασκευήν της εν Αμφιαράω Κρήνης.

Εφέρετο και ως Περίφημαι αλωπεκαί ή Αλωπεκία.

Μινόδωρος Αλωπεικήθειν.

Φίλιππος συναυξομένης της φιλοδοξίας αυτού χρώμενος τη Αλωπεκή καθησυχάζην τους Αθηναίους, ους υπέρ τους άλλους Έλληνας εφοβοίτο.

Σημ.: Θέσις πλησίον Κυνοσάργους, Νοτίου Δάφνης, Ανατολικώς Νέας Σμύρνης.

ΑΜΑΖΟΝΙΑ

Τόπος εν τω Αρείο Πάγω, εν ω εστρατοπέδευσαν οι Αμαζόνες, κατά την εκστρατείαν των εναντίον του Θησεώς.

ΑΜΑΖΟΝΙΑ ΙΕΡΑ

Πλησίον Ναού Άρεως. Ταυτίζεται με την περιοχήν Φιλοπάππου, Αστεροσκοπείου, Αρείου Πάγου, όπου οι Τ΄φοι Αμαζόνων επί λοιπωμάτων βράχων ως επί το πλείστον. Πολλά σημεία-τόποι-μνημεία, τα οποία ματρυρούν την Αμαζονομαχία με τον Θησέα.

ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ ΛΟΦΟΣ

Ο μετέπειτα ονομασθείς Λόφος Αρείου Πάγου, εις όν έλαβεν χώραν η μάχη μεταξύ Αμαζόνων και Αθηναίων, ένθα ετάφησαν. Αρχιγέτις αυτών θυγάτης Άρεως. Μετά Ιερού.

ΑΜΑΞΑΝΤΕΙΑ [Φυλής Ιπποδοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μετά ομωνύμου χωρίου

Ευλεία Αμαξανιέως ανεθηκεν.

ΑΜΑΡΥΣΙΟΙ

Επωνυμία δύο Αττικών Δήμων (Άθομονον και Πηληκες), οι οποίοι απετέλεσαν το Αμαρούσιον.

“Αθμονείς τε και Πήληκες συνενώσαντες τους δύο Δήμους Αμαρυσίου απετέλεσαν.”

Αμαρύσιος εκ του Αμαρύνθιος. Πόλις Ευβοίας, όπου ετιμάτο η Άρτεμις. Αθμονείς δε τιμώσιν Αμαρυσίαν Αρτέμιδαν.

Σημ. Συντ.: Δρυς προς τον Δια Ελευθερέα. Ακόμη και σήμερα τεράστια δρυς όπισθεν εκκλησίας Αγίου Ελευθερίου.

ΑΜΥΝΕΙΟΝ

Ασκληπιείον ΒΔ Ακροπόλεως.

ΑΜΦΙΑΛΗ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος του Πειραιώς, το μεγαλύτερο τμήμα του σημερινού Περάματος. Σημαντική η Οδός Αμφιάλης, άγουσα εις Λιμένα.

Άγνωστον αν τύπος της αναφοράς ως Αμφιάλη (Αμφιάδη).

ΑΜΦΙΑΛΗΣ ΑΚΡΑ

Ομώνυμον ακρωτήριον εκ του Αμφι και Αλς-Αλός, έναντι νήσου Σαλαμίνος. Η περαίωσις προς την Νήσον, παλαιόθεν.

ΑΜΦΙΑΡΑΕΙΑ ΠΗΓΗ

Εστί δε Ωρωπίοις Πηγή Πλησίον του Ναού ήν Αμφιαράεια πηγή καλούσιν.

ΑΜΦΙΑΡΑΕΙΟΝ ΘΕΑΤΡΟΝ

Διάσημον το θέατρον μερικώς αναστηλωμένον, μετά κιονοστοιχίας. Και Εορταί ως “τα Μεγάλα”, “τα Αμφιάραια”., επί του διασήμου Θεάτρου. Ιδιαίτερο στοιχείο του οι 5 μαρμάρινοι με φυτική ανάγλυφη διακόσμηση, θρόνοι.

ΑΜΦΙΑΡΑΕΙΟΝ ΜΑΝΤΕΙΟΝ

Περιοχή, εις την οποίαν ευρίσκετο “το τετιμημένον ποτέ Μαντείον”. Ανήκεν εις τον Δήμον Ψαφίδος.

Αμφιάραος Ήρως-Αργοναύτης-Σύντροφος (κατ’ άλλους υιός) τους Απόλλωνος.

Αμφιάραος μάντις, ο πρώτος ονειρομάντις εκ του αμφι + ρέει – λέγει, οπότε χρησμοί αλληγορικοί.

Εριφύλην ην εγημεν’ ο Αμφιάραος.

Αρτικλείδης Αμφιάραος. Αριστομάχωι Αμφιαράωι Ηρωι

Φιλαρέτου Αττάλου Αμφιαράωι

ΑΜΦΙΤΡΟΠΗ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εν τη Λαυρεωτική χώρα, προς το Λαύρειον.

Αρχαία ονομασία δεικνύουσα την διπλήν πρόσβασιν “αμφίτροπος δίαυλος πρόσβασις” από θαλάσσης και από Μεσογαιάς.

Έκειτο πλησίον σημείου χωρίου Κερατέας κάτωθι Ολύμπου όρους. Δήμος αφιερωμένος εις τους Διόσκουρους Κάστορα και Πολυδεύκη.

Σημ. Συντ.: Κατά την περιήγησίν μου εις τα Μεσόγεια, κάτοικος της περιοχής μού υπέδειξε “το πηγάδι του Μιτροπίσι”, το οποίο ύδρευσε τις γύρω καλλιέργειες έως το 1980.

Ολίγα μάρμαρα, άτακτα, επί διασταυρώσεως πρός Κερατέα ή Λαγονήσι υπενθύμιζαν μαζί με την παρεφθαρμένη ονομασία “Μετροπή” ή “Μιτροπίσι” τον άλλοτε περιώνυμον Δήμον. Ένταντι Στοών Μεταλλείων Περικλέους.

ΑΜΦΙΤΡΟΠΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ

Σημ. Συντ.: Κατέναντι των σημερινών από της διασταυρώσεως ερειπίων, Ανατολικώς, επί λόφου Μεταλλεία (υάλλου) του Περικλέους. Υάλοι οίτινες εχρησιμοποιήθησαν εις το Θησείον.

ΑΜΦΙΤΡΟΠΗΣ ΟΔΟΣ

Ήτις “ανακούφιζε” την Λαυρωτικήν. Από Καλύβια έως την παραλίαν της Αναβύσσου.

ΑΝΑΒΥΣΣΟΣ

Η σύγχρονος ονομασία της Αναφλύστου, η οποία δεν απομακρύνθη από τον Πελασγικόν τύπον της.

ΑΝΑΓΥΡΟΥΣ

Άλλως, ο Δήμος Αναργυρούς (όρα σχετ.) “Αναγυράσιοις δε Μητρός Ιερόν”.

Ως και Αναγυρός Δήμος αποκαλούμενος (Στραβ. Θ. 1.21)

Θέσις Άγυρα, σημερινή Κάτω Βάρη έως Βάρκιζα. Πλησίον Βάρκιζας, προ-μηκυναϊκή νεκρόπολις.

ΑΝΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΟΝ

Σημ. Συντ.: Σπήλαιον εν Πειραιεί εις την σημερινή περιοχή Καστέλλα Ζαχαρία, όπου Ιερόν Διός Μειλιχίου.

ΑΝΑΚΑΙΑ [Φυλής Ιπποθωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος από τους πλέον μικρούς, μετά ναού ονομαζομένου Ανάκειον προς τιμήν των Διοσκούρων. Επελθείτα ξενισμού θυσία.

Πιθανώς, πλησίον Δήμων Αφιδνών ή Πλωθείας ή άλλως, πλησίον Δεκελείας εις την Αριστεράν όχθην του Κηφισοού ποταμού, σημερινή θέσις Ανακασά, διατηρών την ονομασίαν του.

ΑΝΑΚΛΗΘΡΑ

Ιερά Πέτρα εις την οποία εκάθησεν προς ανάπαυσιν η Δήμητρα όταν εξήλθεν εις αναζήτησιν της θυγατρός της. Η θέσις πλησίον Πρυτανείου Μεγάρων.

ΑΝΑΡΓΥΡΟΥΣ [Φυλής Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εκ των μικροτέρων εις τας γαίας, του οποίου εφύετο το δυσώδες φυτό “Αναγυρίς”. Σημερινάς θέσεις Ασύρματος, Άγιοι Πάντες.

Εξ Αναγυρούντος και ο Δημόδοκος, φίλος του Σωκράτους.

Ευρίσκετο εις την περιοχήν της Βάρης, από θαλάσσης έως Υμηττόν, περιλαμβάνοντας και τον όρμον της σημερινής Βάρκιζας.

Φέρεται ακόμη και σήμερα ως Αγυρά με παρεμφθαρμένην την ονομασίαν του.

Ακρόπολις και Μυκηναϊκή Νεκρόπολις: θέσις Λαθόριζα.

Επίσης, Σπήλαιο Νυμφοληπτου, εις την περιοχήν

ΑΝΘΙΝΟΝ

Άλλως, η θέσις Καλλίχορον (όρα σχετ.).

ΑΝΘΙΟΝ

Άλλως, το Άνθινον – Καλλίχορον (όρα σχετ.). Φρέαρ μεταξύ Ελευσίνος – Μεγάρων.

ΑΝΤΙΓΟΝΙΣ

Επί Δημητρίου του Αντιγόνου επικλησθέντος και Πολιορκιτής τον αριθμόν των Φυλών ηύξησαν εκ 10 εις 11 Αντιγονίδα την μίαν νέαν επονομάσαντες.

ΑΝΤΙΝΟΕΙΣ

ΑΝΑΦΛΥΣΤΟΣ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος οχυρός, ένεκα των πέριξ αυτού ορέων. Μεσόγειος Δήμος, την θέσιν του οποίου κατέχει εν παραφθορά της αρχικής ονομασίας η Ανάβυσσος.

Εξ αναφλύστου ο δημαγωγός Εύβουλος, όστις τα περισσεύματα όλως των Ταμείων, στρατιωτικών τε και θεωρικών “μετέτρεψε” ο αγενής αυτός Ανφύστιος αυλοκόλαξ ως και Προβαλήσιος λέγεται.

“Αναφλάν” εσατυρίζετο ο Αναφλύστιος, υπό του Αριστοφάνους, ως αλαζών.

Ασκληπιάδης Υγείνου Αναφλύστιος, ιερεύς. Αμμώνιος Αναφλύστιος, Κτησιφών πολιτικό, υιός Λεωσθένους. Τιμοκράπις Καρποδώρου Αναφλύστιος. Αδελφός Σφήττου, υιός Τροιζήνος ο Αβαφλύστιος.

ΑΝΑΦΛΥΣΤΟΥ ΛΙΜΗΝ

Εις την Ανατολικήν πλευράν του Κόλπου της Αναβύσσου, κάτωθεν τειχών παρά την προκυμαίαν. (Στραβ. Θ. 1.21)

ΑΝΑΦΛΥΣΤΟΥ ΟΧΥΡΟΝ

Λόγω της οχυράς θέσεως, η οποία δημιουργείτο υπό των πέριξ αυτού ορέων.

ΑΝΑΦΛΥΣΤΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ

Επί της Ανατολικής πλευράς του ομώνυμου Δήμου.

ΑΟΡΝΟΣ ΠΕΤΡΑ

Θέσις επί του σημείου της “ένωσης” Γη και Ουρανού, άνωθεν της Ακροπόλεως, όπου δημιουργούντο ισχυρά μαγνητικά πεδία, τα οποία “δεν επέτρεπον” άνω και γύρω από αυτήν, την πτήσιν πτηνών. Ο Βράχος δικαίωνε το α-ορνος.

Σήμερα η αλλαγή της θέσεως, η χρήσις υλικών, η μεταβολή ατμόσφαιρας-κλίματος, η ύπαρξις ραδιενέργειας “αδυνατίζει” την ιδιότητα αυτήν της Α-όρνου Ακροπόλεως.

Σημ. Συντ.: Άορνος Πέτρα και εις Ασίαν, όπου νικηφόρος μάχη του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

ΑΠΕΜΙΟΥ ΙΠΠΟΥ ΣΗΜΕΙΟΝ

Ένθα ο Ποσειδών εκτύπησεν την Γην της Αττικής με Τρίαιναν. Ταχύτατος ίππος με έναν πόδα ανθρώπινον, τον δεξιόν.

ΑΠΗΜΕΙΟΝ

Ορεινόν ακροτελευτιον του όρους Πάρνης, όπου υπήρχε Βωμός Απημίου ή Ομβρίου Διός.

Εις την σημερινήν θέσιν Κοιλιακούδα, άνωθεν περιοχής Μαλακάσας εις την οποίαν αρχαιόθεν παρατηρούντο ξαφνικά ακραία καιρικά φαινόμενα, ως και σήμερον.

ΑΠΟΛΛΟΝ

Σημ. Συντ.: Σημείον τί εν τω Πειραϊκώ Λιμάνε, σημερινήν θέσις έμπροσθεν εγκαταστάσεων τέως ΣΠΑΠ, προ εισόδου οδού Παλλαμηδίου προς Αγίαν Σοφίαν.

ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΣ [Φυλής Ατταλίδος – Δημητριάδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μικρός, επί νησίδας -Απόλλων ονόματι- Σαρωνικού κόλπου, προ του όρμου της Βάρης.

Απολλωνείς οι κάτοικοι.

ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΑΚΤΗ

Από Πειραιώς (Φάληρον) έως Σουνιάδα Άκρα.

ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΙΕΡΟΥ ΠΗΓΗ

Υπό των Προπυλαίων Πηγή τις ύδατος εστί και πλησίον Απόλλωνος Ιερόν εν Σπηλαίω.

ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΚΑΡΙΝΟΥ ΠΕΤΡΑ

Έτερος Λίθος ιερός, πυραμοειδής, πλησίον του Γυμναστηρίου και των Νυμφάδων Πυλών, από το 1500 π.Χ., επί Ακροπόλεως όθεν ίχνη μαρτυρούν Αιγαίον πολιτισμόν.

ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΥΦΑΛΟΣ

Ομώνυμος της Νησίδος – Δήμου των Απολλωνιέων ύφαλος προ του ΄΄ορμου της Βάρης.

ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Σπήλαιον, μετά Ιερού-βωμού του Απόλλωνος. Αποτροπαίου, εν την Ακροπόλει, μετά σχετικών επιγραφών.

ΑΡΑΦΗΝ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ [Φυλής Αιγιήδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ο οποίος εντοπίζεται έναντι Ευβοίας, επί ακτής. Πρόκειται διά του Δήμου ΑΛΑΙ ΑΡΑΦΗΝΙΔΕΣ-ΑΡΑΦΑΙ-ΑΡΑΦΗΝ.

ΑΡΑΦΗΝ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ [Φυλής Αιγιήδος]

Εντός των ορίων του ευρίσκετο ο ναός της Αρτέμιδος προς δόξαν της επιστροφής της Ιφιγένειας εκ της Ταυρίδος. Καθώς και Άρτεμις Βραυρωνία, ένεκα της εκεί Βραυρώνος, η οποία τότε ήτο πρωτεύουσα της γύρω περιοχής. Ενδιαφέρον καθίσταται η χρήσις του Λιμένος αυτού, διότο καθορίζει χρονικά το γεγονός.

ΑΡ(Ρ)ΑΤΗΡΙΟΝ

Εκδιωχθείς ο Θησεύς από την Αθηνά διά την Σκύρο, εστάθη εις τόπον τονά, πλησίον Γαργητού, εστράφη προς τους εν Άστυ Αθηναίους και πρόσφερε φοβεράβ αράν (κατάραν).

(Πλουτ. Θ. 35). Φέρεται και ως ΑΡΗΤΗΡΙΟΝ

ΑΡΑΦΗΝ [Αιγηΐς]

Ο μετέπειτα Δήμος ΑΛΑΙ ΑΡΑΦΗΝΙΔΕΣ, όστις εφέρετο εντός της περιοχής της μεταξύ Φηγέως και Βραυρώνος εν Μαραθώνι χώρας.

“…ο δε Θησεύς φεύγων, πήρε τον δρόμον προς τον γαργηττόν και από εκεί προς Αραφηνίδα, όπου το Λιμάνι, ίνα περαιωθεί εις Εύβοιαν και εκείθεν προς Σκύρον.”

Απαντάται και ως Αραφαί, λόγω των Καθύπερθεν και Υπενέρθεν Αραφηνίδων, ή ως ΑΡΑΦΗΝΙΑ καλύπτουσα την χώραν.

Οικισμός Πρωτοελλαδικός, εποχή χαλκού, εις θέσιν Ασκηταριό.

ΑΡΑΦΗΝ

Ποταμός ομώνυμος των Δήμων εις την ιδίαν περιοχήν ευρισκόμένος.

Σημ. Συντ.: Πρόκειται διά το ρέμα όπου και τα προϊστορικά ευρήματα εις την θέσιν Πικέρμι.

ΑΡΓΑΔΕΙΣ-ΛΕΙΣ

Άλλως, ο Δήμος Εργαδεις.

ΑΡΓΟΙΛΗ

Αναγραμματισμός της Αγροίλης επωνυμίας ήτις ταυτίζεται με τον Δήμος Αγραυλής (όρα σχετ.).

ΑΡΓΥΝΟΣ ΔΗΜΟΣ

Προφανώς προσδιοριστικόν Δήμου τινός, ή Δήμος αυτός-καθεαυτός αγνώστου θέσεως.

ΑΡΔΗΤΤΟΣ

Ονομασία κορυφής λοφώδους περιοχής των Αθηνών καλούμενης Άγρα, και δη της κορυφής και μόνον. Επί Ιλισσού, άνωθεν Σταδίου.

“Αρδηττούς” ονόμαζον οι Αθηναίοι τους εις όρκον ευκόλως ερχόμενους.

Τόπος Αθηνησιν, υπέρ το Στάδιον προς τω Δήμω των Υπενέρθεν. Άλλως, Αρδηκτός.

ΑΡΔΗΤΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Πλησίον Ιλισσού ποταμού, επί όρους Αρδηττού “τα εν ‘Αγρας Δικαστήρια”, ένθα οι δικαστές ώμνυον εν ονόματι του Απόλλωνος, της Δήμητρος και του Διός.

ΑΡΕΘΟΥΣΑ

Τεχνητό (λαξευμένο εκ 165 βαθμίδων) σπηλαιώδες όρυγμα του Πειραιώς, Δυτ. Λόφου της Μουνυχίας. Προς ύδρευση πανάρχαιων συνοικισμών, γύρω από Λόφο και Λιμένα Μουνυχίας.

Σημ. Συντ.: Ήτο εις την τελευταίαν καμπήν, προ του πέρατος της αναβάσεως προς Προφήτην Ηλία.

Γωνία Ρήγα Φερραίου και Τσαμαδού.

Κατά την επίσκεψίν μου, ενετόπισα πήλινα όστρακα εκ των προϊστορικών σωλήνων διά την ύδρευσιν. Έργο Μινυών. Έτερον μικρόν πλάϊ αυτού, σπήλαιον.

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

Τοποθεσία πλησίον της οποία οι Θεοί έκρινον την διαφοράν Αθηνάς-Ποσειδώνος ως προς την ονομασίαν της Πόλεως. Το όνομα προήλθεν:

• εκ του Άρεως, όταν αυτός εδικάσθη επί Κέκροπος

• υπό Αμαζόνων, διά την επίθεσίν των κατά Θησέως

• εκ των Αρών και Σεμνών δικών (ερινύων), όπου και προς αυτούς Βωμός

• υπό της αμυντικής υφής του Λόφου προς Ακρόπολιν

• διά την παρασχεθείσαν ευχέρειαν ελέγχου της Πόλεως προς τους Σκύθας αστυνομικούς

“Εστί δε Άρειος Πάγος καλούμενος ότι πρώτος Άρης ενταύθα εκρίθη.”

Μετά αγάλματος.

Εννούς πλησίον Βωμού Αθηνάς Αρείας.

Τόπος “αριστοκρατικού” Δικαστηρίου φονικών Δικών.

Αι νομοθεσίαι Σόλωνος, αλλά και Δράκοντος, επί του Αρείου Πάγου απεδόθησαν.

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

α) Δημήτριος τις, απόγονος του Φαληρέως, αισχρόβιος και αυθάδης προς Άρειον Πάγον.

β) Ο Δημοσθένης παρουσιάσθη εις τον Άρειον Πάγον, περιδεδεμένος τον τράχηλον και αρνούμενος να ομιλήση ως πάσχων συνάγχην, ήν οι αντίπαλοι αυτού χλευαστικώς ωνόμασαν αργυράγχην.

γ) Αισχύλος εδώ εδικάσθη επειδή απεκάλυψε στο θέατρο επί σκηνής απόρρητα Ελυσινίων.

ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ ΛΟΦΟΣ

Λόφος τις εν Αθήναις ως και Αριστοδείμου αναγραφόμενος.

ΑΡΚΗ

Το μοναδικόν νησίον πλησίον του αγκυροβοίου του όρμου Σουνιάς Άκρα.

Εφέρετο και ως Αρχή.

ΑΡΜΑ

Αττικόν εν Βοιωτία πόλισμα ως εφέρετο, πλην όμως δεν ελογίσθη ποτέ ως κώμη αυτής. Ήτο μικρά πόλις κατωκημένη υπό κατοίκων, οι οποίοι ενδύοντο, δια θρησκευτικούς λόγους, με λευκά και μόνον ιμάτια.

Συγκεκριμένα, ήτο επί Ταναγραϊκής Χώρας κώμη Φυλής εις τα Ανατολικά αυτής, μετά ακροπόλεως εις θέσιν Καστριτζα-Χαρμάνι.

Άρμα ήτο το αρχικό όνομα αυτής εκ του Άρματος του Αμφιαράου, το οποίον κατεποντίσθη εκεί, καθώς αυτός ως φυγάς ετράπη προς Αττικήν, μετά την την ήτταν των Επτά επί Θήβας.

Εξ ου και Άρμα το πρώτον όνομα της Υλίκης Λίμνης. Περιοχή τελείως άδενδρος.

ΑΡΟΤΟΙ ΙΕΡΟΙ

περιοχή Αθηνών προς Βορ. της Ακροπόλεως, όπου πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες Αρόσεις με πρώτον την ζεύξιν βοών.

ΑΡΡΗΦΟΡΙΑ

Αρρηφορώ και Ερρηφορώ

Οίκημα επί ομωνύμου ορύγματος, μετά Βορείου χθονίου προσανατολισμού. Τόπος κατάληξης ακροπολείου ενέργειας με κατάβασιν προς τον Άδην. Εις το βάθος Ιερόν της Αφροδίτης.

Υπήρχε δίοδος, η οποία οδηγούσε εις τον πέριξ του Παρθενώνος χώρον. Αλλά και προς “Τα κάτω”…με σπηλαιώδεις διαδρόμους. Την δίοδο αυτήν πλην των Περσών χρησιμοποίησεν και ο Μ. Γλέζος.

ΑΡΤΑΦΕΡΝΟΥ ΣΤΑΥΛΟΙ

Πλησίον Λίμνης και Λόφου Δρακονέρια.

ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΙΕΡΟΣ ΤΟΠΟΣ

Τοποθεσία επί της Ανατολική Ακτής της Αττικής, μετά Ιερού Αρτέμιδος Βραυρωνίας (Πτολ. Γ’ 15.8)

Πελασγικά: Αρντι (λάμπω) μις (μηνη-σελήνη) = Άρτεμις

ΑΡΧΕΔΗΜΟΣ

ο Θηραίος και Χολλείδης ταις νύμφες ωκοδόμησε.

ΑΡΧΙΛΑΙΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος αγνώστων λοιπών στοιχείων.

ΑΡΩΝ ΣΠΗΛΑΙΟΝ

Σπήλαιον Ακροπόλεως κάτωθεν του Αρείου Πάγου, όπου τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Διονύσου Αρεοπαγίτου.

ΑΣΠΙΣ

Σημ. Συντ.: Νησίον Σαρωνικού κόλπου ΝΔ μυχού πρό του Κόλπου Αμώνι, έμπροσθεν Σωλυγείας Σοφικού. Η σημερινή νησίδα Οβρκός.

Εις την νησίδα ταύτην “ετυπώθη μεγάλος αριθμός αρχαίων νομισμάτων”. (Μορφή Αθηνάς μετά Τριποδίσκου).

Πρόσβασις από Αγίους θεοδώρους ή Μικρό Αμώνι.

ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΙΟΝ

Ήτοι Ηλιοτρόπιον του Αστρονόμου Μέτωνος, μετά Ωρολογίου και Ανεμοδείκτου.

ΑΣΤΡΙΚΗ ΠΥΛΗ

Τα σημαντικά στοιχεία (μαγνητικά πεδία, επηρεασμός Μνημείων, πλανητική ατμόσφαρα κ.α.), άνωθεν και πέριξ της Ακροπόλεως, δημιουργούν κατά την “ένωσιν” Γη-Ουρανός την θεωρητικήν αυτήν Αστρική Πύλην προς το Διάστημα, μετά της υπερχειλίζουσας ένθα ενέργειάς της.

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΟΝ ΑΝΑΘΗΜΑ

Σημείον τι – κατασκεύασμα υπό του αστρονόμου Μέτωνος, ποιηθέν της οικίας αυτού εις Τον Εν Άστει Κολωνόν.

ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΝ

Σημ. Συντ.: Εν Πειραιεί εις την θέσιν όπου σήμερα βρίσκεται ο Κινηματογράφος ΑΕΛΛΩ Καστέλλας.

ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΝ

Πηγή Αθηνών, περί τον Έκτον αιώνα. Κτίσμα, μετά Δωρικών Κιόνων.

ΑΣΤΥ

“Αθήναι το ιοστέφανον Άστυ”

εν αντιθέση

“Οι κατ αγρούς Δήμοι της Αττικής”

Συγκεκριμένα “τα περί την Ακρόπολιν”, όπου ήσαν τα Ιερά των ιερών. Ένθα πλείσται όσαι Εορταί (Τα εν Άστει Διονύσια).

ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος όμορος, μετά του Ζωστήρος Ακρωτηρίου. Προφανώς, η ιδία Άκρα Ζωστήρ της Αττικής χώρας πλησίον του Σουνίου, έναντι νήσου Ελαιούσσης (Στραβ. Θ 1.21). Λογίζεται προς το σημερινόν Λαγονήσι.

ΑΤΑΛΑΝΤΗ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος επί νήσου Ελευσινιακού τριτημορίου μιλίου Ν.-ΝΔ της ΝΔ εσχατίας της προ του Προλιμένος του Πειραιώς της νησίδος Ψυττάλεια και επί του στενού του Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου. Σημερινόν Ταλαντονήσι.

ΑΤΑΛΑΝΤΗ

Νησίς Νοτίου Ευβοϊκού πορθμού, όπως υπό Στεφ. Βυζαντίου αναφέρεται.

ΑΤΘΙΔΑΙ [Φυλή των Αθηναίων]

ΑΤΘΙΔΑΙ

Οι της Αθηνάς. Ανή = Αθηναίος. Γυνή = Ατθίς (Φρυνιχ.)

¨Τό γαρ Αθηνάς ανάττικον”. Ατθίς και ποτέ Αθηναία.

ΑΤΘΙΔΟΣ ΥΦΟΡΜΟΣ

Αρχαιότατος Ατθίδος Παράλου Γης όρμος της Σουνιάδος Άκρας και Δυτικού όρμου, όπου αγκυροβολούσε η ιερά τριήρης της Δήλου “Πάραλος”.

Σημ. Συντ.: Μέσω Σουνίου τα δώρα των εκ Σκυθίας Ελλήνων αποίκων!

ΑΤΤΑΛΙΣ

Αντίγονος διατηρήσας τας του Σουνίου και Σαλαμίνος φρουράς των λιμένων τότε Ατταλίδα φυλήν μετωνόμασαν την τέως Δημητριάδα και απεδέχθησαν ιερείς και ιέρειας του Αττάλου εις το Δίπυλον.

ΑΤΤΙΚΑ ΠΛΟΙΑ

ΑΤΤΙΚΗ

Εδώ στην ημετέρα χώρα, Ήλιος, Διαύγεια, Φύση,, παίρνουν όψη πανηγυρική, μετά του φωτός και της θαλάσσης.

ΑΤΤΙΚΗ

Ακτή, Ποσειδωνία, Ιωνία, Ιάς, μερικές από τις αρχαίες ονομασίες της αττικής που πρωτοκατοικήθηκε ιδιαίτερα στα παράλια από την Πρωϊμή Νεολιθική.

Πελασγοί, Ίωνες, Λάπιθες, Δρύοπες, οι πρώτοι κάτοικοι. Μετά την Μυκηναϊκή εποχή οι αγροτικοί μικροοικισμοί περιορίζονται ενώ δημιουργείται ο πυρήν, το Άστυ.

Οι δώδεκα πρώτες πόλεις του θησέως αποτελούν την αυτή του Αθηναϊκού κράτους, αφήνοντας πίσω βασίλεια, γένη και άλλα τοπικά κέντρα.

Σιγά σιγά 7ος-6ος αιώνας επί Πεισίστρατου και μετά τους Περσικούς πολέμους η Αθήνα αποκτά πανελλήνια ισχύ. Σε αυτή την ισχύ προστίθενται οι τέχνες, τα γράμματα, η φιλοσοφία, οι επιστήμες.

ΑΤΤΙΚΗ

Ομηρικά όρια: Εις την βραχώδη Αυλίδα, τον Σχίνον, τον Σκώλον, την Υρίην. (Ιλιάς, Ζ 496)

ΑΤΥΝΗ [Φυλής Αντιοχιδός, Δημητριάδος – Ατταλίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εις την Νοτίαν Ακτή της Αττικής πλησίον Αναφλύστου και του Όρους Όλυμπος, όπου λείψανα αρχαίου οικισμού.

Ονομάζετο και Ατηνία ή Ατανία. Κάτοικοι Ατηνιείς ή Ατανείς.

ΑΤΥΝΙΑ

Επισήμως ως απαντάται η Ατηνία. Άλλως, ο Δήμος Ατύνη (όρα σχετ.).

ΑΥΛΗ

Επί της εσχάρας της εν τη Αυλή Ελευσίνι προσαγούσης Ιέρειον θύσειν.

ΑΥΛΗ

Χώρος κάτωθεν της Κλεψύδρας, όπου νυν η εκκλησία του Αγίου Σεραφείμ. Εις το ΑΥΛΙΣΜΑ αυτού ετοποθετείτο η Ιερά Τριήρης μετά το πέρας της Πομπής των Παναθηναίων.

ΑΥΛΙΣ

Πανάρχαια προϊστορική πόλις επί Ταναγραίας χώρας εις τον Εύριπον, θυγατήρ Ωγύγου επί βραχώδους πλευράς του Ευβοϊκού (Όμηρος Β 496)

“Αυλίς πετρήεσσα” (Ησίοδος Εργ. 651)

Εις τον Λιμένα της Αυλίδος συγκεντρώθησαν τα πλοία των Ελλήνων, αναμένοντας ούριον άνεμον, προκειμένου να σαλπάρουν διά την Τροίαν. Ιφιγένεια εν Αυλίδι.

Σημ. Συντ.: Θρύλος εις την αρχαιότητα πως εις την περιοχήν της Αυλίδος οι χελιδώνες δεν ίπταντο.

ΑΥΛΩΝ

Χώρος – Τόπος εν τη Λαυρεωτική, ταυτιζομένη μετά της στενωπού Κοιλάδος των Λεγραινών. Εδώ ελατρεύετο Διόνυσος, ο Αυλωνεύς.

ΑΥΛΩΝ

Τάφοι Μαραθωνομάχων.

Σημ. Συντ.: Κοιλάδα Αυλώνος, άνωθεν Μαραθώνος. Σημερινήν θέσις Μάντρα-Γρηάς, όπου η Βίλα Ηρώδου Αττικού. Σημερινήν περιοχή Μοντελοδρόνιο Σταμάτας.

ΑΥΛΩΝ

Ετέρα ονομασία περιλαμβάνουσα την περιοχήν της Μαλακάσας – Κακοσάλεσι.

Πελασγικά: Αβλιάνα = Αυλών (;) (Πελασγικά)

ΑΥΡΙΔΑΙ

Τόπος εν Αττική, αγνώστου θέσεως, αποδιδόμενος εις Αθηναϊκήν φατρία.

ΑΦΙΔΝΑΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εις τον οποίον ο Θησεύς έκρυψεν την Ελένην, μετά της μητρός του Αίθρας, όταν την έκλεψε εκ Σπάρτης, εκστρατεύων μετά του Πειρίθου κατά του άδου της Θεσπρωτίας. (Αχέρων Ποταμός)

Περί Αφιδνών Νικόδημος, πολίτης τις, Τίμαλκος, βοηθήσας τους Διόσκουτους, κατά την Πόρθην των Αφιδνών.

Σημερινήν θέσις: Καπανδρίτι, μετά προϊστορικής Ακροπόλεως εις θέσιν Κοτρώνι και Μυκηναϊκών θολοτών τάφων-Τύμβου. Εφέρετο και ως Αφίδναι-Αφίδνη.

Τιτακός Αφιδνεύς

ΑΦΙΔΝΙΑ ΟΔΟΣ

Μεγάλη Οδός της αρχαιότητος ήτις οδηγούσε από Αθήνας εις Αφίδνας, διαπερνούσα την Περγασήν Καθηπερθέν.

ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΝ

Σημ. Συντ.: Τόπος λοφώδης Ιερός, επί της μικρής απόληξις του Όρους Αιγάλεω, πλησίον Ρειτών. Σημερινήν θέσις στροφής Σκαραμαγκά, με διασταύρωσιν Σχιστού. Ιερόν Αφροδίτης Αφαίας, επί Άλσους Δαφνίου.

Χώρος αφιερωμένος εις την Αφροδίτην, πλήρης βωμών, ιερών, γλυπτών λυχνοθηκών, αποθετών. Μετά σημαντικού τμήματος της αρχαίας Ιεράς Οδού. (Σώζεται άνω του ενός χλμ.)

ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΝ

Τόπος λατρείας της Θεάς Αφροδίτης, εν Κήποις. Επί λόφου (όρα σχετι.).

Χρηστός Αφροδίσιος ανέθηκεν.

ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΝ

Προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης, πλησίον Ηετιωνείας Πειραιώς, ως λέγεται.

ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΥ ΛΙΜΗΝ

Λιμενίσκος πλησίον πετρώδους Αφροδισίου, η νυν Σκάλα Σκαραμαγκά.

Σημ. Συντ.: Η ονομασία δοθείσα εκ του εκεί πλησίον μικροοικισμού-Ιερού Αφαίας Αφροδίτης, κατά την κλιτύ του Ποικίλου όρους έως του Ρειτούς, άλλως, Ροιτοί.

ΑΧΑΡΝΑΙ [Οινηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος είς των Δεκατεσσάρων μικρών.

Μετά Μυκηναϊκών θολωτών τάφων.

Εις τον Δήμος Αχαρνών, ο Διόνυσος Μελπόμενος.

ΑΧΑΡΝΩΝ ΘΕΑΤΡΟΝ

Από τα μεγαλύτερα θέατρα της αττικής αναφερόμενο παράλληλα με σημαντικ΄ς τραγωδίες-κωμωδίες που παίχτηκαν σε αυτό.

Αγνώστου θέσεως έως πρόσφατα, όπου εντοπίστηκε η ακριβής θέσις αυτού. Αναμένομε τις ανασκαφές να ελευθερώσουν τα αξιόλογο αυτό μνημείο.

ΑΧΑΡΝΩΝ ΟΔΟΣ

Περιώνυμος παρ’ Αρχαίοις Οδός, η οποία οδηγούσε προς τας Αχάρνας.

Ταυτίζεται κατά μεγάλην διαδρομήν με την διεύθυνσιν της σημερινής Οδού.

ΑΧΑΙΡΔΟΥΣ

Άλλως, ο Δήμος Αχραδούς.

ΑΧΕΡΔΟΥΣ

Άλλως, ο Δήμος Αχραδούς.

ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ

Περιοχή έξωθεν Τανάγρας, μετά ομωνύμου Τεμένους προσφερθέν υπό του Ακεφήτορος προς τιμήν του Αχιλλέως, όστις εστάθη παρά του Ποιμάνδρου.

ΑΧΡΑΔΟΥΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος

“Δήμος της Αττικής…” Αριστοφάνης, Εκκλησιάζουσες. Στεφ. Βυζάντιος Όθεν Αχραδούσιος

________________________________________

Β

ΒΑΛΑΝΕΙΟΝ

α’ | Επί της οδού Πειραιώς, πλησίον της Πύλης της εκκλησίας Αγία Τριάς, ημιβυθισμένο.

β’ | Ένα δεύτερο, πλησίον της οδού Νικοδύμου, στην Πλάκα.

ΒΑΡΑΘΡΟΝ

Ο προς Δυσμάς του Αστεροσκοπείου “κρημνός” εν Κειριαδών δήμω εις όν τοις επί θανάτω καταγνωσθένας ενέβαλλον.

Δυτικώς Λόφου των Νυμφών, σημείο Πετραλώνων.

ΒΑΣΙΛΕΙΑ Προϊστορικά

από τα πλέον σημαντικά και τα κάτωθι:

• Μαραθών

• Θορικός

• Αθήναι

• Ράριον

• Θριάσιον

• Ελευσίς

• Μεγαρίς

• Παλλήνη

• Ωγύγου

• Μυρρινούς

• Μουνυχίας: Μυθικός βασιλεύς Αττικής Μούνυχος

• Μοψωπία: Εκ του βασιλέως της Μοψόπου

• Λάμπτραι: Κραναός

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ

Θέσις Αθηνών, πλησίον Βουζύγιου, Βορείως Ακροπόλεως, όπου ετελείτο “της του βασιλέως γυναικός η σύμμειξις τω Διονύσω”.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ

“Βασίλειον του Κρόνωνος”. Τμήμα της Αττικής περί τους Ρειτούς καλούμενους και αυτών των ιδίων, κατά τα σύνορα Αθηνών – Ελευσίνος (θαλάσσιον ρεύμα).

ΒΑΣΙΛΕΥΣ – ΑΡΧΩΝ

Βείβιος Κρίσπου Ρωμαίος Μαραθωνίου Βασιλέως – Άρχοντος. Δημόσιος άνδρας, Αθηναίος πολίτης Μαραθώνος της Αιαντίδος φυλής έγινεν, όστις αναλαβών το αξίωμα του επωνύμου Άρχοντος, τιμής ένεκεν.

Βασιλεύς τίτλος τοπικός προϊστορικών συνήθως πόλεων Αττικής εκπέσας, μετά την δημιουργίαν της Ενώσεως των πόλεων υπό του Θησέως.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΟΑ

Άλλως, η Στοά Διός και Στοά Βασίλειος. Επί της Αρχαίας Αγοράς εκ των πλέον αξιοσεβάστων μνημείων του Άστεως. Εδώ ο Βασιλεύς – Άρχων διατηρούσε την “θέσιν” του. ‘Ετεμνε την Οδόν Παναθηναίων προς τα Δυτικά.

ΒΑΤΗ [Φυλή Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εν των ΒΔ Τμήματι του Κολωνού. Τίνες υποστηρίζουν ότι ευρίσκετο εις την θέσιν Βάθη, σημερινή Πλατεία Βάθης.

“ΒΕΛΑΝΙΔΕΖΑ”

Ερείπια Δήμου Φηγαίας Αιαντίδος Φυλής. Μετά θολοτών Μυκηναϊκών τάφων.

ΒΕΛΒΙΝΗ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος μετά ομωνύμου ελαχίστου πολίσματος.

“Δήμος ονόματι Βελβίνη-α”, κατά Στράβωνα και Σκύλακα.

Κείται έναντι παραλιών Αττικής επί Σαρωνικού κόλπου, δώδεκα ν. μ. από Άκρας Σουνίου, τανύν Άγιος Γεώργιος, ο Μικρός.

ΒΕΛΙΣ

Άλλως, η Φυγαία Αιαντίδος (όρα σχετ.).

ΒΕΛΜΙ

Ονομασία, η οποία, πιθανώ ταυτίζεται μετά της Βελμινάτιδος.

ΒΕΝΔΙΔΕΙΟΝ

Προϊστορική – πελασγική ονομασία Τόπου Ναού της Θρακικής Βενδίνος Αρτέμιδος εν Πειραιεί.

Πελασγική Λήμνος = Άρτεμις η Βενδίς

Πελασγικά: FE+ = ΒΙΤ = ΒΕΤ = Αστραπιών (Πελασγικά)

Εις την Ακτήν της Μουνυχίας, όπου Εορτή “Τα Βενδίνεια” μετά πομπής εφίππων. Εκεί και Ναός Σώτειρας.

Σημ. Συντ.: Σημερινόν Φανάρι, όπισθεν Ιστιοπλοϊκού Ομίλου ΝΑΣ Μουνιχία.

Όρα σχετ. Και Ιπποδάμειος Αγορά.

ΒΕΝΔΙΔΟΣ – ΕΚΑΤΗΣ ΙΕΡΟ

όρα Βενδίδειον

ΒΕΡΕΝΙΚΙΔΑΙ [Φυλής Πτολεμαΐδος – Αντιγονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος ορεινός.

FERTΚΕΔΤ = ΒΕΡΕΚΥΝΤΑΙ (Πελασγικά)

Τόπος ορεινός, σε ύψωμα.

ΒΕΡΕΚΥΝΤΑΙ

Όρος όστις χαρακτήριζε ορεινούς.

ΒΗΣΣΑ [Φυλής Αντιοχίδος – Αδριανίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εις την Λαυρεωτικήν μετά οχυρωμένου Τείχους.

Σημερινήν θέσις: Λόφος Αγίου Κωνσταντίνου Λαυρίου. Αμφίτροπη ισόμετρος απόστασις εξήκοντα σταδίων (έντεκα χλμ) από Θορικό – Ανάφλυστον.

…και ΒΗΣΣΑ. Όθεν Βησσαευς, ο κάτοικος.

Μείλιχος Δημο Βησα Αδριανίδος Φυλής.

ΒΟΘΡΟΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ

Άλλως η Νήσος Χάραξ Πατρόκλου (όρα σχετ.).

ΒΟΘΥΝΟΣ

Σημαίνουσα τοποθεσία πλησίον και Αριστερά Ιεράς Οδού, Δυτικά ή ΝΔ Αθηνών εις τον Ελαιώνα.

Παρατηρείτο βύθισις εδάφους έως τα τελευταία έτη. Η εκεί ονομασία Βουθούλοι έως τις αρχές του 20ου αιώνα.

ΒΟΘΩΝ

Χωρίον Αττικής παρ’ Αρχαίοις. Ίσως σημερινός Βυθούλας-Μπίθουλας-Βούθουλας. Περιοχή Μαραθώνος ΒΑ Λίμνης.

ΒΟΘΩΝ

Λίμνη μικρά της πόλεως των αθηνών, αποξηρανθείσα. Έκειτο κάτωθι μικρού καταρράκτου σχηματιζομένου υπό βραχιώνων του Ιλισσού ποταμού, παρά την σημερινή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής. Διέθετε άφθονα ύδατα έως τα τέλη του 18ου αιώνα, όπου εκολύμβον μειράκια και νεάνιδες έπλεναν τους ρουχισμούς.

ΒΟΙΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ

Ορισμένες πόλεις αυτής, ως Ωροπός, Ελευθέραι, Θεσπιαί, Πλαταιαί, εις Αττικήν έδωκεν.

ΒΟΡΕΙΟΙ ΔΗΜΟΙ

Εθεωρούντο οι: Ευπηρίδαι, Αχαρναί, Κρωπία, Πήληκες, Παιονίδαι, Αγνούς, Ειρισιάδαι, Λειψύδριον, Κηφισιά, Άθμονον, Ιφιστιάδαι, Πεντέλη, Παλλήνη.

ΒΟΥΔΩΡΟΝ

Η ΒΑ Άκρα της Σαλαμίνος, αλλά και Όρος αυτής, έναντι Αττικής (Στραβ. Ι 1.5). Φέρεται και ως Βούδαρον ή Βούδορον.

ΒΟΥΖΥΓΙΟΝ

Ιερόν Αρότου. Θέσις Αθηνών, κλιτύς Ακροπόλεως προς Β., όπου σημειώθη η πρώτη άροσις Γής.

Εκ του Ιερατικού Γένους των Βουζυγητών επιφανών Βουζήγων.

Θέσις μεταξύ Θησείου-Πύργου Ανέμων, όπου το Πρυτανείον.

ΒΟΥΚΟΛΕΙΟΝ

Θέσις τις αθηνών, Βόρ. Ακροπόλεως, πλησίον Βουζύγιου.

ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟΝ

Τοποθεσία τις εντός των Τειχών των Αθηνών και δη εις τα όρια του Δήμου Κεραμέων. Ήτο η έδρα της Βουλής των Πεντακοσίων Ανατολικώς Θησείου, πλησίον Θόλου Αγοράς.

Και “Κεραμών Βουλευτήριον” η εκεί συνάθροισις τεχνιτών κεραμέων, παρά τας Κεραμεικάς Πύλας.

ΒΟΥΛΗ

Όρα σχετ. και Βουλευτήριον. Επετράπη δε και η εις την Βουλήν πρόσοδος των ιδιωτών, όσοι είχαν τί να προτείνωσι.

Βουλή ήτις προβουλεύετο περί των πολιτικών υποθέσεων, τα οποία είτα επρόβαλλον εις την κρίσης της Εκκλησίας.

ΒΟΥΡΒΑΤΣΙ

Μετά θολωτών Μυκηναϊκών τάφων, θέσις Μεσογείων.

Περιοχή προϊστορικών οικισμών, σημερινή Κιάφα Φίτι. Αρχαίος Δήμος: Λάμπτραι

ΒΟΥΤΑΔΑΙ [Φυλής Οινηίδος – Αιγηίδος – Πτολεμαΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Μικρός, εκ του γένους των ευπατριδών, από όπου και οι Ετεοβουτάδαι, οι παλαιότατοι.

Ήτο απόγονοι Βούτου, της επισήμου γενεάς, εκ της οποίας εκλέγοντο οι ιερείς του Ποσειδώνος και της Αθηνάς.

“Πολυκάων του βούτου, όστις ως λέγουσον είχε τί κεράτιον κατά το αριστερόν της κεφαλής αυτού, ως ο Αλέξανδρος, δυνάμεως τεκμήριον εστί.”

Ευρίσκετο μεταξύ Κηφισσού ποταμού και Διπύλου.

Βούτης Παλλαντίδης Αθηναίος.

Σημ. Συντ.: Ετεο-Βουτάδαι, γένος ιερέων Αρχαιο-Αυθεντικόν, ένεκα της προϊστορικής σχέσεως με τους Χεταίο-Μινωΐτες, οπότε Ετεοκρήτες, Ετεοκαρπάθιοι κλπ.

ΒΟΥΤΕΙΑ

Άλλως ο Δήμος Βουτάδαι (όρα σχετ.).

ΒΟΥΤΗ

Άλλως ο Δήμος Βουτάδαι (ότα σχετ.).

ΒΡΑΣΙΑΙ

Άλλως ο Δήμος Πρασιαί (όρα σχετ.), άλλως, Πραστός.

ΒΡΑΥΡΩΝ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εκ του Πελασγικού ομώνυμπου προϊστορικού, οικισμού, καθώς και μία των πόλεων του Κέκροπος.

Εις των Μικρών Αττικών Δήμων, εκ παλαιού τινός ήρωος Βραύρω. Εις την Βραυρώνα ήσαν υποτελείς οι Δήμοι Φιλαΐδαι, Αλαί Αραφηνίδες (παρά τον ποταμίσκον ερασίνον, μεταξύ Βραυρώνος-Μαραθώνος), καθώς και ο Αραφήν. Άπαντες οι Δήμοι και πολίχναι εις την Αιγηίδαν φυλήν.

Μετά Ναών Αρτέμιδος Βραυρωνίας και Απόλλωνος. Και Εορταί:

Τα “Βραυρώνια” ανά πενταετίαν, με συνοδεία ψαλμωδίας της Ιλιάδος.

Τα “Ελαφηβόλια” προς τιμήν της κυνηγέτιδος θεάς.

Τα “Θαργήλια”, ετέρα εορτή. Απόλλων – Άρτεμις υμνούντου.

Η Ιφιγένεια εν τω Ναώ της Βραυρωνίας αφήκεν το εκ Ταυρικής άγαλμα της θεάς.

Ο Ξέρξης κατά την αναχώρησίν του αφήρεσεν πολλά αγάλματα και αρχαιότητες, τόσον εκ των Αθηνών, όσον και εκ της Βραυρώνος.

ΒΡΑΥΡΩΝ ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ

Σημ. Συντ.: Νοτίως Ναού Αρτέμιδος, μονήρις λοφίσκος, επί του οποίου η Ακρόπολις αυτής, μετά βάσεων οικιών και προϊστορικών ταφών. Με οικισμό πρώϊμης Μυκηναϊκής εποχής.

ΒΡΑΥΡΩΝ ΛΟΦΟΣ

Μεμονωμένος λόφος Νοτιο-Ανατολικώς Ναού και εις επικείμενην κλιτύ, όπου νεκρόπολις πελασγική.

Εδώ, η Ιφιγένεια ως ο χρησμός προείπεν να ενταφιασθή. (Τελικώς, ετάφη εις τα Μέγαρα).

Υπήρξε ιέρεια εν τω Ναώ Αρτέμιδος.

ΒΡΙΛΗΣΣΙΟΝ

Άλλως το Όρος Βριλησσός (όρα σχετ.).

ΒΡΙΛΗΣΣΟΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος αποτελούμενος εκ μικροτάτου συνοικισμού κειμένου επί του ομωνύμου όρους. Άλλως, Πεντέλης.

ΒΡΙΛΗΣΣΟΣ ΟΡΟΣ

Όρος Αττικής, κείμενον αρκτικώς. Ήτο η αρχαϊκή ονομασία της Πεντέλης. Ως και Βριλισσός, απαντάται.

ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ

Πόλισμα εις τα όρια Αττικής – Βοιωτίας.

ΒΩΜΟΙ τελετουργειών & Ανθρωποθυσιών

Θέσεις Ιεραί εν Αττική, εις τας οποίας κατά την τέλεσιν ανθωποθυσίας, παρετηρήθη το ιστορικόν φαινόμενον της εμφανισθείσης Αιγός, αντί της ορισθείσης Κόρης.*

Βραυρών:

Τω Αγνώστω θεώ: Πλήθος εις την Αττικήν πεδιάδα.

• Αυλίς:

• Φαληρεύς:

• Μουνυχία:

• Αμφιαράειου: Στήλη της Ιστίης (Εστίας)

• Ακρόπολις:

• Ραμνούντας: Μνημειώδης Ανατολικώς Ανδήρου, Νεμέσεως

• Αλαί Αραφηνίδες:

• Τανάγρας:

• Γεραιστός: Λουσίας Δήμος

• Ακαδήμεια: Εν Ακαδήμεια, Προμηθέως δε εστί

• Ερμού-Μουσών τε βωμός και έτερος Ερμού

• Αθήναι: Ένδον Αθηνών τον δε Ηρακλέους

*Προϊστορικαί επώνυμοι Ανθρωποθυσίαι εν Αττική.

Μακαρίας = Μαραθών = Θυγατ. Ηρακλέους

Αγραυλού – Θυγατρός Κέκροπος

Προκρι(δο)ς – Χθονία – Ωρειθυία = Θυγ. Ερεχθέα

Ευβούλης – Θεόπης – Προξιθέας – Θυγ. Ατ. Ηρώ, λεώ

ιφιγενίας = Αυλίς

Θυγατέρας Λουσίας Υακίνθου = Γεραιστός / Λουσίας Δήμος

ΒΩΜΟΣ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΩΝ

Σημείον τί Κεραμεικού, από το οποίον εκκινούσαν όλες οι οδοί οίτινες οδηγούσαν εις τους Δήμους, τις Κώμες, τους Λιμένες, τα Μνημεία. Ενδιαμέσως των διαδρόμων άλση, αναπαυτήρια, κρουνοί.

________________________________________

Γ

ΓΑΙΑ

Σημ. Συντ.: Το γεγονός ότι ο Δίας εφόρτωσε /ανέθεσε την Γην τις τους ώμους του Άτλαντος, αυτό σχέσιν έχει με την υπερχείλισιν του Ατλαντικού Ωκεανού, την διάνοιξιν των Ηρακλείων Στηλών (Κατακλυσμός – Παγετώνες) και την προστασίαν του τότε γνωστού κόσμου.

ΓΑΙΑΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΠΟΣ

Εορτή Γής (“Γας αέθλοις” Πίνδαρος), μετά ναού εις τόπον πέριξ της Ακροπόλεως.

ΓΑΡΓΑΦΙΑ ΠΗΓΗ

Πηγή Κιθαιρώνος Όρους εις ήν ο Ακταίος ανεπαύετο επί “πέτρας ακταίωνος”.

ΓΑΡΓΗΤΤΟΣ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικός πελασγικός οικισμός συνορεύων μετά του Δήμου Παλλήνης. Έκειτο επί του “στενωπού” Υμηττού – Πεντέλης, πρός την ΝΔ πλευράν.

Εις τον Γαργηττόν ο Αιγαίας έστησε παγίδα εις τον θησέα.

Σημ. Συντ.: Αρχαιότητες πλησίον παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού Γέρακα με πλήθος μαρμάρων πέριξ.

Επιχαρινός Δημοχάρους Γαργήττιος.

Πελασγικά: Γαρβατους = γαργηττός

ΓΑΡΓΗΤΤΟΣ

Άλλως, ο Δήμος Γαργηττός (όρα σχετ.).

ΓΕΝΕΑ

ΓΕΡΑΙΣΤΟΣ

Ιερά τοποθεσία εν Αττική, πιθανολογείται προς Ελαιώνα Ιεράς οδού, μετά Βωμού του περιβόητου Κύκλωπος Γεραιστού.

ΓΕΡΑΝΕΙΑ

Όρος Μεγαρίδος, όπου κατέφυγεν ο Μέγαρος κατά την διάρκειαν του Κατακλυσμού του Δευκαλίωνος.

Τότε ίπταντο, και οι φεύγοντες γερανοί, οι οποίοι τον οδήγησαν σχετικώς.

ΓΕΡΑΝΕΙΑ

Καί πόλις επί Γερανείων Ορέων. (Σκυλ. 39)

ΓΕΡΑΡΑΙ

Δεν απείχε πολύ της Δεξιάς όχθης του Ιλισσού ποταμού, αμέσως Δυτικά αρχής της σημερινής Λεωφόρου Συγγρού.

ΓΕΦΥΡΑ

Πόλις εις την περιοχή της Τανάγρας, μετά “Ιερού Δήμητρος Αρχαίας”, ως ονόμαζαν αυτήν οι Γεφυραίοι της Αττικής επειδή ήλθαν προς αυτούς πρώτον.

Φυλή αλλογενής εγκατασταθείσα κατά πρώτον εις Ταναγραίαν της Αττικής, με πλήρη πολεμικά και θρησκευτικά δικαιώματα.

“Τινές όμως αυτούς είναι και Ταναγραίους φασίν, ως Στράβων και Εκαταώς”

Γεφυραίοι οι κάτοικοι.

ΓΕΦΥΡΑ

Γέφυρα τίς, η οποία “συνέδεε” την Ιεράν Οδόν, ένθα οι σκωπτικοί “γεφυρισμοί”. (Όρα σχετ. Γεφυρείς.) όχι πλησίον Σκαραμαγκά, αλλά ΝΔ Γεωπωνικής Σχολής.

ΓΕΦΥΡΑΙΟΙ [Φυλή Αθηναίων]

Το πλείστον των εν Τανάγρα κατοίκων Σημιτικής καταγωγής.

Ως αυτοί λέγουσιν εγεγόνασιν την Αρχήν Ερετρείας ως αναπυνθομένως ευρίσκοντο εις γην τιν νυν Βοιωτικήν καλουμένην… έντευθεν οι Γεφυραίοι υπολειφθέντες υπό Βοιωτών αναχωρέουσι ες Αθήνας. Με πλήρη πολιτικά δικαιώματα και ιδίαν θρησκείαν.

ΓΕΦΥΡΕΙΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος με κατοίκους γηγενείς Αθηναίους, ουδεμίαν σχέσιν έχοντες μετά των γεφυραίων της Τανα-Γραϊκής Γής.

Ένθα ελέγοντο παρά την Γέφυραν τα γνωστά σκώμματα, δηλαδή οι “γεφυρισμοί”, υπό των γεφυριστών – υβριστών, οι οποίοι “εγεφύριζον” – απηύθηναν σκώμματα πρός τους επιστρέφοντας από τα Ελευσίνια Μυστήρια, επί αμαξιδίων. Εξ ού και το “άκουσε τα εξ αμάξης”, καθώς οι προσκηνυτές απαντούσαν υβριζόμενοι.

Έκειτο παρά την ιεαράν Οδόν, όπου ο Κηφισσός διασχίζει τον Άγιον Σάββαν.

ΓΕΦΥΡΙΣΜΟΙ

Λέγεται ότι θέατρον ως “δράμα” από τους γεφυρισμούς (ανταλλαγή σκωπτικών και ύβρεων) εκκίνησεν και είτα ηκολούθησαν οι λεγόμενες θεατρικές “παραστάσεις” εκ του Δήμου της Ικαρίας.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ

Οι Αρχαίοι ημών πρόγονοι μετεχειρίζοντο πολύ συχνά χαρακτηριστικά προς προσδιορισμού γεωγραφικών θέσεων Ελλάδος, όπως:

• Όνου Γνάθος: Βοιών Νησίς

• Λοκροί Επικνημίδες: Δαφνούς – Αταλάντη

• Κυνος – Ουρά: Κυνοσούρα

• Σούνιον Γόνυ: Άκρα Σουνίου

• Μεγάρων Κέρας: Κέρατα Μεγαρικά

• Σιλίνεια Γλώττα: έρος Σαλαμίνος

• Κρανίου Τόπος: Λακεδαίμωνος πεδίον

• Διόσκουρος Κεφαλή: Αττικός Δήμος Κεφαλής

(Γ)ΛΑΡΩΝ ΝΗΣΙΣ

Σημ. Συντ.: Χθαμηλή βραχονησίς Νοτίως Ευβοϊκού, εντός και Δεξιώς εισπλέοντας του Κόλπου Αλμυροποτάμου.

Λογίζεται μετά της του Ευβοϊκού κόλπου και Αιγίλας νήσου, ως Αττική προέκτασις.

Ενώνεται-επικοινωνεί μετά της ξηράς εις την ΒΔ πλευρά, προς την θέσιν “Συκιές” με αβαθή νερά.

Βρίθει οστράκων, κεράμων και μικρών τμημάτων οψιδιανού λίθου. Αρχαιότητες (ίχνη) και επί της απέναντι ακτής. Ερευνητέος και ο υπερκείμενος λοφίσκος.

ΓΟΡΓΟΝΕΙΟΝ

Άλλως η εν Ακροπόλει θέσις Μέδουσας Κεφαλή (όρα σχετ.).

ΓΟΡΓΩΠΙΣ

Λίμνη Μεγαρίδος, πλησίον Αίγειρας.

ΓΡΑΗΣ ΔΗΜΟΣ

Εκ της Ομηρικής Γραίας, μεταξύ Ωρωπού και Τανάγρας.

ΓΡΑΙΑ

Ονομασία αρχαιοτάτη προϊστορική εκ του Πελασγικού “Ταν” και του Γραία”, καθώς και της Τανάγρας, με την οποίαν μετέπειτα ταυτίζεται.

Ελογίζετο και ως τόπος Ωρωπού (Όμηρος Β 498). Ονομασίαι Γραίαι – Γραΐς – Γραής Δήμος είναι ταυτόσημοι με τον Δήμον Γραϊκής (όρα σχετ.).

Η υπό Ομήρου αναφερομένη Γραία, ήτο ως προς το γήρας αυτής. Η προϊστορική πόλις εξηφανισθείσα ήδη επί Μυκηναϊκής εποχής. Η θέσις ορίζετο υπό του Καλάμου – Αγίων Αποστόλων εν μέρει.

ΓΡΑΙΑΙ

Ως Γραίαι αναφέρεται εις τον Κατάλογον ο αριθμός εκ των εις την Τροίαν στρατευσάντων Ελλήνων.

ΓΡΑΪΚΗ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις απέκτησεν τηςν ιδιότητάν του με την υποταγήν αυτού εις τους Αθηναίους και απετέλεσεν ούτω έναν των Δήμων της Αττικής. Τότε και η ονομασία Γραϊκή εκ του Ωρωπού (όρα σχετ.).

Ο Δήμος της Γραϊκής, αναλόγως της υπηκοότητος αυτού, Αθηναίοι ή Πελοποννήσιοι επεξητήνετο, ως πρός τα όριά του, προς Τανάγραν ή Ωρωπόν.

Μεταξύ των σημερινών αρχαιοτήτων αυτού και της περιοχής Ωρωπού (Σκάλα – Παλάτια κ.α.) ευρησκόμεναι.

ΓΡΑΪΚΗ ΧΩΡΑ

Ονομασία της περιοχής ήτις εκάλυπτεν την Τανάγραν πλησίον Ωρωπού-Συκανίνου.

“Παριόντες οι Πελοποννήσιοι Ωρωπόν την Γραϊκή Χώραν, εδήωσαν” (Θουκυδίδης)

Γραϊκή ή Ωρωπία ήτις επεξετάθη έως Τανάγρας (Γραίας_ ότε ενέμοντο αυτήν οι Αθηναίοι.

ΓΡΑΙΚΗΣ ΤΟΠΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

Πλησίον των ορίων Αττικής – Βοιωτίας.

ΓΡΑΟΣ ΣΤΗΘΟΣ

Πετρώδης Λόφος ΒΔ Τανάγρας.

ΓΥΜΝΑΣΙΑ εν ΑΤΤΙΚΗ

Τρία τα επίσημα Γυμνάσια – Γυμναστήρια εν Ακαδημία, όπου όρα σχετικώς.

• Ακαδημία

• Κυνοσάργες

• Λύκειον

Ακολουθούν εισέτι τα:

• Πτολεμαίον

• Εχελίδαι

• Ακρόπολις: Πεδίον προϊστορικών πολεμικών αγώνων

• Παγκράτιον:

• Ραμνούς: Κάτωθεν του τειχισμένου Λόφου – Ακροπόλεως

Γυμναστικά Ιδρύματα

Παλαίστραι σαν Γυμνασ(τηρ)ια

Διά τις εν τη Πάλη και Πυγμή ασκήσεις.

Ιδιωτικά Γυμνάσια: Εκ πολλών διαμερισμάτων συγκείμενα.

Δημόσια Κτίρια: Διά την διαμόρφωσιν της αγωγής νέων.

ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ

Του του Προλεμαίου εντός των τειχών, πλησίον Θησείου.

________________________________________

Δ

ΔΑΕΙΡΑ

Προκατακλυσμιαία ονομασία Ελευσίνος προ Ελεύσεως Δήμητρος.

ΔΑΙΔΑΛΙΔΑΙ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εις εκ των Μικρών.

“Καταδικαστείς δε ο Δαίδαλος εις θάνατον υπό του Αρείου Πάγου, προλαβών έφυγεν εις τον Δήμον εκείνον της Αττικής όστις ωνομάσθη διά τούτο Δαιδαλίδης Δήμος.” Άλλως, θέσις Πεταλίδα παρά την Κωλιάδα.

Οι κάτοικοί του ήσαν ικανοί εις την κατασκευήν λεπτουργημάτων – κομψοτεχνημάτων.

Σημ. Συντ.: Η θέσις του Δήμου περιελάμβανε το τουρκοβούνια προς Ανατολάς, κάλυπτε των “στροφή” του Πολύγωνου και κατέληγε εις το Πεδίον του Άρεως.

ΔΑΝΑΙΔΑΙ

Δαν-νου = Δαναός = Ισχυρός Ανήρ (Πελασγικά)

Γένος καταχθονίων.

“ΔΑΣΚΑΛΙΟ”

Νησίς Νοτίως Ευβοϊκού έμπροσθεν ακτής.

Σημ. Συντ.: θέσις Κερατέας, ονομαζόμενη Κακή Θάλασσα.

Μικροαρχαιότητες επί της νησίδος (τάφος)

ΔΕΙΓΜΑ

Τόπος εν Πειραιεί, όπου οι Εμπορευόμενοι ναυτικοί εξέθεταν τα “δείγματα” των εμπορευμάτων τους εν είδει Αγοράς. (Όρα σχετ. Διαύζευγμα).

ΔΕΙΡΑΔΕΣ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος “από Δειράδος τινός” (Στεφ. Βυζ.)

Εφέρετο και ως Δειραδιώται μετά Ναού Απόλλωνος Δειραδιώτου.

Η θέσις του Δήμου εντοπίζεται μεταξύ Θορικού – Κεφαλής, πλησίον Κερατέας.

ΔΕΙΡΑΔΙΩΤΑΙ ΠΟΤΑΜΙΟΙ

(όρα σχετ.: Ποτάμιοι)

ΔΕΚΕΛΕΙΑ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος και μία των Δώδεκα προϊστορικών πόλεων, ανεξάρτητος, η οποία ηνώθη επί Κέκροπος μετά των άλλων πόλεων της Αττικής.

Κατά τον Πελοποννησιακόν Πόλεμον (όστις δια την περιοχήν έλαβεν το χαρακτηριστικόν Δεκελικός Πόλεμος), η Δεκέλεια κατόπιν συμβουλής του Αλκιβιάδου κυριεύθη υπό των Λακεδαιμονίων, έκειτο πλησίον των ορίων Αττικής – Βοιωτίας. Κατείχεν το κέντρον του κεκροπίου πεδίου.

Οι δε τους εκ Δεκελείας μετεπέμπτοντο ηγούμενοι κρείττον είναι τοις των Λακεδαιμονίων φιλίαν. (Ηρόδοτος Θ. 15)

Σημερινήν θέσις Κλειδί, πλησίον Ωρωπού ή Τατόϊ. Εκ Δεκελείας ο αριστεύσας εις τον πόλεμον κατά των περσών, στρατιωτικός Σωφάνης, ο Δεκελεύς, όστις εφόνευσε τον Αργείο στρατηγό Ευρυβάτη.

Δεκελεήθεν, Δεκελειάζε, Δεκελειάθεν, Δεκελειάσι.

ΔΕΚΕΛΕΙΑΣ ΟΧΥΡΟ

Οι λακεδαιμόνιοι κυριεύσαντες και οχυρώσαντες την Δεκέλειαν, ερήμου και ηφάνιζον την Αττικήν.

Λείψανα Ακροπόλεως και τμημάτων της καλώς τειχισμένης Δεκέλειας σώζονται εις την θέσιν Κατσιμίδι Λόφος. Οχύρωσις άριστη, τείχη και Ακρόπολις επί Πάρνηθος. (Όρα σχετ. Πάνακτον.)

ΔΕΛΦΙΝΙΟΝ

Ιερός Λιμήν Ωρωπείου Πεδίου. Σημερινώς πέριξ Σκάλας ωρωπού. Επ αυτού ο Θησεύς αφιέρωσε προς τον Απόλλωνα στέφανον από την Ιεράν Ελαίαν. Από το Δελφίνιο, δρόμος οδηγούσε προς την είσοδον του Ιερού του Αμφιάραου.

ΔΕΛΦΙΝΙΟΝ

Είδος Δικαστηρίου εν Αθήναις εις το οποίον εδικάζοντο υποθέσεις Αρχόντων.

Υπήρχε ιερόν Απόλλωνος Δελφινίου εν αθήναις υπό Θησέως, μεταξύ Ολυμπείου και του ιερού Αφροδίτης “εν Κήποις”.

Ναός κατασκευασθείς κατά την Εποχή της αφίξεως του Θησέως εις Αθήνα από Τροιζήνα (Παυσανίας Α 19.1)

Εις το Δελφίνιον εχύθη το δηλητήριον της Μήδεις κατά του Θησέως.

“Φόνον εργάζεσθαι επί Δελφινίω δε κρίσις καθέστηκε”.

ΔΕΜΑ

Η στενωπός της αρχαίς Κρωπίας, μεταξύ Αιγάλεω και Φυλής. Σημερινώς Άνω Λιοσίων, όπου και Τείχος δέκα χλμ. (Θουκιδίδης Β 19)

ΔΕΣΙΣ

Άλλως η περιοχή Δέμα (όρα σχετ.).

ΔΕΣΜΟΤΗΡΙΟΝ

Εκ Άστυ εν Δεσμοτερίδι

ΔΗΛΙΟΝ

Τόπος του Μαραθώνος επί Ταναγραίας Χώρας, όπου ελάμβανε χώραν η Εορτή των Δηλίων. Προφανώς επί Βοιωτικής ποτέ οριζομένης ακτής, μετά Ιερού Απόλλωνος, παράλιον επί Ευβοϊκού, είτα εκ Αθηναϊκήν κυριαρχίαν.

Το Δήλιον επήλθεν εις Αττικής όρια το 424 π.Χ., ότε οι Αθηναίοι ενίκησαν τους Βοιωτούς.

“Αθηναίοι εν Τανάγρα Βοιωτούς εις μάχην ενίκησαν εν Δηλίω των ταναγραίων.”

Πιστεύεται πως αρμόζει το σημερινόν Δήλεσι.

“Οι τε εν Δηλίω τω Ταναγραίων τελευτήσαντες.”

ΔΗΜΕΙΑ

Προφανώς, η Ακαδημεία Ακα-Δήμεια (όρα σχετ.).

ΔΗΜΗΤΡΙΑΣ

Δημήτριος, ο επικληθείς Πολιορκητής του Αντιγόνου ως αίτιος την αυξήσεως του αριθμού των Φυλών από 11 εις 12 εστάθη, οπότε Δημητριάδα την νέαν οι Αθηναίοι επονομάσαντες.

ΔΗΜΗΤΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

Δημήτηρ εις Αττικήν φθάσας, από Θορικού, εις Μυρριννούντα, πρός αθήνα και είτα εις Ελευσίνα κατώκησεν.

ΔΗΜΙΑΔΕΣ ΠΥΛΑΙ

Η μεγαλυτέρα Πύλη των Αθηνών, η οποία εχώριζεν τα Καθύπερθεν μετά των Υπενερθεν Τείχη της Πόλεως των Αθηνών προς Δυσμάς των Κεραμεικών Δήμων, μετά παραλλήλων οδών εις εκάστην των Τειχών πλευράν.

Η εντός Πόλεως ήγεν κατευθείαν δια του Εσω Κεραμεικόν. Εις το σημείο αυτό, ο δρόμος εχωρίζετο προς Ελευσίνα και πρός ακαδημίαν.

Αποκαλούντο και Θριάσιαι Πύλαι (προς θριάσιον Πεδίον), Ιερά Πύλη (προς την ιεράν οδόν), Κεραμεικαί Πύλαι (εκ του Κεραμεικού), Δίπυλον και άλλα.

Σημερινήν θέσις εις εκκλησίαν Αγία Τριάδα.

ΔΗΜΟΙ

Οι πρώτοι Δώδεκα Δήμοι (πόλεις) Βασίλεια, υπό Κέκροπος το 1570:

Αφίδναι – Βραυρών – Δεκέλεια – Ελευσίς – Επάκρια – Θορικός – Κεκροπία – Κηφισσιά – Κυθερώ – Τετράπολις (Μαραθών – Οινέη – Προβάλινθος – Τρικόρυνθος) Σηττό – Φάληρον

Αττική | Τρεις Δυναστείες: Ωγύγου – Κέκροππος – Κραναού

Αττική | 4 φυλές: Ακταία – Κεκροπία – Παραλία – Αυτόχθων

(Όρα σχετι. Αττική)

ΔΗΜΟΣ

Όρος – λέξις πελασγικής προελεύσεως εκ του Ελληνοπελασγικού:

ΤΡ = κῦτα = κτοίναι = κοινός

κοινός = δημόσιος. Ησύχιος προς το Αττικό “Δήμος”, καθώς και:

+ΟF ΔΡΕ = εδρι = Δήμος (Πελασγικά)

Δήμος = Κύτταρον δημοκρατίας ένεκα της συμμετοχής του Λαού. Αττικά ψηφίσματα αναφέροντα “έδοξε τω Δήμω” επιβεβαιώνουν την οντότητα του “θεσμού” αυτού, τον οποίον εγέννησεν το Ελληνικόν πνεύμα.

ΔΗΜΟΣΙΟΝ ΣΗΜΑ

Έμπροσθεν Πύλης Διπύλου, όπου έθαβοντο οι επώνυμοι, δημοσία δαπάνη.

ΔΕΚΕΛΕΙΑ

ΔΕΚΕΛΕΙΑΣ ΚΕΡΑΜΙΟΝ

Περιοχή Δεκελείας εξ ής το χώμα εν ιδανική καταστάσει, προσφέρετο δια την κατασκευήν ειδωλίων.

“Ειδώλια” και άλλα κεραμευτικής τεχνουργήματα, τα εξ απτής γης αργίλλου, καθώς και “Όστρακα” της εκ πηλού γης δημιουργήματα.

ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ ΑΛΣ

Ο Δευκαλίων, υιός Προμηθέως έζησε τον Καταλκυσμόν εις την Θεσσαλίαν, πλέοντας εννέα ημέρας και είτα προσάραξε εις τον Παρνασσόν.

Φαινόμενον γεωλογικόν, παγκόσμιον, το οποίον εις διαφόρους τόπους εμρηνεύθηκε ως ιστορικό-θρησκευτικό. Εις την Ελλάδα μόνον ως σημείον εξελίξεως πολιτισμού.

ΔΙΑΒΟΛΟΡΕΜΑ

Εις των πέντε παραποτάμων της Αθηναϊκής περιοχής, ο οποίος εκκινούες από την ΝΑ πλαυράν του Βριλησσού, έτεμνε Βόρεια το Γηροκομείον εις τους Αμπελοκήπους και συνέχιζε προς τον Ερυθρόν Σαυτόν επί της οδού Σεβαστουπόλεως. Εις την ως άνω περιοχήν συναντούσε τον Ιλισσόν ποταμόν εις το ύψος των οδών Μεσογείων και Μιχαλακοπούλου. Τέλος, η οδός Φειδιππίδου τον ηνάγκαζε να οδεύση προς την κάτω πλευράν του Χίλτον.

ΔΙΑΖΕΥΓΜΑ Α’

Τοπωνύμιο, το οποίο έχει προκαλέσει συζητήσεις επί συζητήσεωςν, καθώς και αμφισβητήσεις. Η μοναδική του αναφορά ενυπάρχει εις Θεόφραστον:

“Ο δε αλαζών τοιούτος τίς εν διαζεύγματι εστικώς”

ΔΙΑΖΕΥΓΜΑ Β’

Ίσως, επί σημείου-μώλου του Πειραϊκού Λιμένος προς εξυπηρέτησιν-ανάπτυξιν της προκυμαίας προς εκφόρτωσιν εμπορευμάτων, αναλόγως του είδους των προϊόντων, εις την αντίστοιχον Εμπορευματική Στοά.

Τοιαύται Στοαί υπήρχον πέριξ του Εμπορικού Λιμένος, καλούμεναι “Κρηπίδες”, “Υποδοχαί” κ.α. Εσώζοντο έως το 1850.

Πιθανολογείται πως επρόκειτο δια σημείον εις το οποίον συναλλάσσοντο εντόπιοι και ξένοι (το Δείγμα);

Έμπροσθεν ηλεκτρικού Σταθμού.

ΔΙΑΖΕΥΓΜΑ Γ’

Ίσως επιθαλάσσιον Τμήμα των Πειραϊκών Τειχών της Λιμνοθάλασσας των Αλών.

ΔΙΑΚΡΙΑ

Η Διακρία ήτο ορεινή περιοχή, το ΒΑ Τμήμα της Αττικής, το οποίον περιελάμβανεν όλην την Βόρειαν πλευράν της Πάρνηθος (Ησύχιος).

Κατελάμβανε όλην την περιοχή του σημερινού Καπανδριτίου έως Πεντελικού και τις ακτές του Ευβοϊκού Κόλπου.

Διακρεί οι κάτοικοι, οι πτωχώτεροι όλων των Αθηναίων.

Εφέρετο και ως Διακρίς.

ΔΙΑΚΡΙΑΣ ΠΕΔΙΟΝ

Η Περιοχή ήτις ορίζετο υπό της ΒΑ πλευράς της Πάρνηθος έως του Ευβοϊκού. (όρα σχετ. Διακρία)

ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΧΩΜΑ

Άλλως η θέσις Χώμα (όρα σχετ.).

ΔΙΑΤΕΙΧΙΣΜΑ

Ελευσίνος. Επεξετάθη περί το 360 π.Χ. Διά να συμπεριλάβη το εκεί πλησίον Τελεστήριον.

ΔΙΑΤΕΙΧΙΣΜΑ

Μιά πλευρά του Λυκούργειου τείχους των Αθηνών. Εκάλυπτε τους Λόφους Μουσών και Νυμφών, ακολουθώντας το “γύρισμα” των Θεμιστόκλειων.

ΔΙΑΣΙΟΣ ΑΓΟΡΑ

Εμπορική Αγορά ήτις ελάμβανε χώραν κατά την διάρκειαν της Εορτής των Διάσιων εις τον έξωθεν της Πόλεως των Αθηνών χώρον.

“Όν πρώτον οβολόν έλαβεν ηλιαστικόν τούτω πριάμην σοι Διασίοις αμαξίδια” (Αριστοφάνης)

Σημ. θα ονομάζετο και Διασία Εμποροπανήγυρις.

ΔΙΑΤΙΧΙΣΜΑΤΟΣ ΟΔΟΣ

Η Περιμετρική Οδός από Θησείου εις Ακρόπολιν.

ΔΙΙΣΩΤΗΡΙΟΝ

Εορτή εν Πειραιεί επί του Διισωτηρίου τόπου προς τιμήν του Σωτήρος Διός και Αθηνάς Σώτειρας.

Ήτο άνωθεν του κεντρικού Λιμένος Κανθάρου.

Σημ. Συντ.: Σημερινήν θέσις κάτωθεν της Κεντρικής Πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου – Δημοτικού Θεάτρου.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

“Τα” ες τα Δικαστήρια ερήσιω μοι

“…με διδόμενον μισθόν εις τους πένητας -ως δικαστάς- οπότε εγεμίσθησαν τα Δικαστήρια από βάναυσους, απαίδευτους, φωνασκούντας, ψηφίζοντας ακρίτως, άνευ σεβασμού…”

• ΗΛΙΑΙΑ – ΗΛΙΑΚΟΝ: Το δε μέγιστον και ες ό οι πλείστοι συνίασιν “ηλιαίαν” καλούσον, οπόσα δε επί τοις φονεύσιν.

• ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ: Επί Παλλαδίω καλούσι και τοις αποκτείνασιν ακουσίως κρίσις καθέστηκε.

• ΠΑΡΑΒΥΣΤΟΝ: Εν αφανεί της πόλεως όν και επ ελαχίστοις συνιόντων ες αυτό.

• ΤΡΙΤΩΝΟΝ: Ού ες τοσούτο δόξης ήκοντο μεν ούν καλούμενον “τρίγωνον” από του σχήματος, έχεο και τα ονόματα “βατραχιούν” δε και “φοινικιούν”

• ΜΟΥΝΙΧΙΟΝ ΑΣΥΛΟΝ: Λιμενοσκόπε Ποτνία : Κάθαρσις ναυτικών αδικημάτων

• ΔΕΛΦΙΝΙΟΝ: Επί Δελφινίω δε κρίσις καθέστηκεν εργάζασθε φόνον.

• ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ: Το δε εν Πρυτανείω καλούμενον ένθα τω σιδήρω και πάσιν ομοίως τους άψυχοις δικάζουσον.

• ΦΡΕΑΤΤΥΣ: Εστί δε τού Πειραιώς, προς θαλάσσης, Φρεαττύς, ένθα Δικαστήρια.

• ΓΡΑΪΚΗΣ ΤΟΠΟΥΣ: Επί των συνόρων Αττικής Βοιωτίας

• ΔΕΙΓΜΑ εν ΠΕΙΡΑΙΕΙ: Εμπορικά Δικαστήρια

• ΑΡΔΗΤΟΥ: “Τα Εν Άγρας” Πλησίον Ιλισσού

• ΠΝΥΞ: Δικαστήρια Συνελεύσεων Λαού

• ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: “Τα Αριστοκρατικά” Δικαστήρια φόνων

ΔΙΚΡΟΥΝΟ

Άλλως η Πηγή Καλλιρρόη (όρα σχετ.).

ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΠΙΘΟΣ

Θέσις υπαίθριου χώρου, έμπροσθεν Μητρώου.

ΔΙΟΜΕΙΑ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έλαβεν το όνομα αυτού εκ του Διόμου, αγαπητού του Ηρακλέους, όπου ετιμάτο μετά σχετικής Εορτής “Τα Διόμεια”. Διόμος υιός Κολυττού.

Εις Διόμειαν μετοίκησαν οι εν Μελίτη εγκάτοικοι, οι οποίοι εώρταζον τον Απόλλωνα, τον Μεταγείτνιον.

Τα “Διόμεια” ήτο Εορτή με εξήκοντα γελωτοποιούς με ευχυολογήματα και αστεϊσμούς.

Μεγάλος χορηγός των Διομειών υπήρξεν και ο Φίλιππος, ο Μακεδών, όστις κατά διαστήματα εζήτη και ελάμβανε γραπτώς τα σύνολον των ευφυολογημάτων. “Διομέων Εταιρεία”.

“Διομειαλαλάζοντας” πεπλασμένον κωμικόν όνομα είχεν εφεύρει ο Αριστοφάνης, ο Φιλόψογος…

“δι’ αλαζόνας κατοίκους του Δήμου παριστάνοντας αυτούς φλύαρους και κωφούς” (Αχαρνείς)

ΔΙΟΜΕΙΑ [Υπένερθεν και Καθύπερθεν]

Έκειτο ΒΑ Αθηνών, μεταξύ των Δήμων Αγγύλης και Κολυττού εν Κυνοσάργες Αθηνών. Ετέρα Εορτή εν Διομεία υπήρξε τα “Διιπόλεια”, υπό του Ιερέως Διόμου ή Θαυλωνίδου ήτις περιελάμβανε το Κυνοσάργες.

Τω Δοιμέων Ηρακλείω συνελέγοντο ίνα αστεία κοινωνώσιν.

Στρατοκλής Διομεύς

“…και Δήμος εν την Αττική από Διόμου αφ’ ού ο χώρος Αθήνησι Διόμεια, καλείται” (Στεφ. Βυζ.)

ΔΙΟΜΕΙΑΣ ΠΥΛΑΙ

Αι Διόμειαι Πύλαι του Τείχους των Αθηνών. Ευρίσκοντο Νοτίως περιβόλου του Ολυμπιείου, όπου κινούσε η Οδός προς το Σούνιο.

Σήμερον, Οδός Βουλιαγμένης.

Οι Διόμειοι πλησίον Κυνοσάργους, οι οποίοι οδηγούσαν προς τους ΝΑ Δήμους της Αττικής.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΝ

ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΘΕΑΤΡΟΝ ΑΘΗΝΩΝ

Πίνδαρος: θέατρον Διονύσου παρουσίαζαν κατά την εποχήν εκείνην εις τον κόσμον θέαμα, του οποίου ουδεμία ανθρώπινη κοινωνία είδε ποτέ λαμπρότερον και ευγενέστερον.

ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΘΕΑΤΡΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Το και “Μεγάλον” αποκαλούμενον θέατρον του Πειραιώς, Δυτικώς του Λόφου της Μουνυχίας, όπου ετελούντο τα Διονύσια εν άστει με Πομπή, η οποία τελείωνε εις το Θέατρο της Μουνυχίας. Εκεί Εορτή μεγάλη με θυσίες ταύρων και παράσταση τραγουδιών – κωμωδιών.

Σημ. Συντ.: Γύρω στα 1978 προβληματίστηκα, καθώς περιεργαζόμενος τις της Μουνυχίας αρχαιότητες, παραβρέθηκα σε εκσκαφικές εργασίες εις τα Δυτικά του ναού Προφήτου Ηλιού, εις τον τότε εκεί ελεύθερον χώρον (τέρμα και Αριστερά της Βενιζέλου), όταν παρατήρησα μαρμάρινα τμήματα, μεταξύ των εκσκαπτικών προϊόντων.

ΔΙΟΣ ΣΤΟΑ

Άλλως και η αρχίζουσα Νοτίως Θησείου Βασιλική Στοά.

ΔΙΠΥΛΟΝ

Πύλη του Τείχους των Αθηνών, όπως εκκινούσε του Έξω Κεραμεικού η Ιερά Οδός, η προς Ακαδημίαν, 40 μ. πλάτους και χίλια εκατό μ. μήκους.

ΔΙΤΤΗ ΟΔΟΣ

Α) Η των Παναθηναίων: Από Κεραμεικού εις Ακρόπολιν

Β) Η Οδός Τριπόδων: Από Λυσικράτους εις Θησείον

ΔΟΚΟΣ

Νησίον ορεινό και βραχώδες. Μετά ερειπίων Μεσαιωνικού κάστρου, πλησίον “εσοχής” του λιμενίζοντος κόλπου Σκίνδος, όπου ίχνη οικισμού προϊστορικής εποχής.

ΔΟΜΗΣΕΩΣ ΤΡΟΠΟΣ

Α’. “…λίθους δε τέμειν τε και αγάγειν Πεντελήθεν, προσεξεργασμένους σφόνδυλον εκάστω τω κιόνι. Χαλκού δε κεκραμένου τω δωδέκατο κοττιτέτου κι αποδώσε τα μέν εμπόλια ορθά κι αστράφη και ευγώνια, τους δε πώλους τορνεύσει στρογγυλούς”

μισθωτής: Σώκλης Λαμπρεύς

εγγυτής: Κηφισοφών Αφιδναίος

Β’. “…την σκεπαστήν δε εσκέπασαν δε λίθον τον πολυθρύλλητον Πεντέλησι καλούμενον εκ των λατωμείων της Αττικής, εις τρόπον κεράμων, ως στέγη μαρμάρινη Ναού Ολυμπίου Διός εις Άλτιν Ολυμπίας.”

Γ’. “εκ της εν Πεντέλησι λιθοτομίας δημιουργούντο τα αγάλματα των Αθηναίων, καθώς και οι προσεξεργαζόμενοι σφόνδυλοι, εκάστω των κιόνι.”

Δ’. Τείχη Αθηνών υπό λίθων μεγάλων κατεργασμένων διατηρούντας “δεμένους” τους της έξω πλευράς με σίδηρον και μόλυβδον.”

Ε’. Το κατ’ εξοχήν υλικόν οικοδομικής εννοείτο Λίθος Μαλακός (πώρος) και Σκληρός (τιτανόλιθος) και Μάρμαρον. Παλαιόθεν δε διά Ξύλων, Ωμών πλίνθων.

ΔΡΑΚΟΣΠΙΤΟΝ

Το Δρακόσπιτο του Υμηττού, εις άκρα πετρώδους κορυφής. Εκκίνηση η Μονή Καισαριανής και το εκεί αρχαΐζον μονοπάτι προς το πεδίο. Από εκεί, δεύτερο μονοπάτι (προς Βύρωνα) μάς οδηγείο με 10′ πορείας.

ΔΡΟΜΟΣ

Η εν τω κεραμεικώ ευρεία Οδός, η άγουσα εις την Αγοράν, διττή οδός:

α) η των Παναθηναίων κατέληγε την πομπήν,

β) η ετέρα Νοτίως οδού Τριπόδων, μνημείο Λυσικράτους έως Θησείο.

ΔΡΟΜΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟΣ

Στράβων: Μετά δε τον Πειραιά – Φαληρείς δήμοι εν τη εφεξής παραλίας: Αλιμούσιοι – Αιξωνείς – Αλαιείς, Αναφλύστιοι – Αζηνείς ούτοι μέχρι της Άκρας Σουνίου.

ΔΡΥΜΑΙΑ

Πολίχνη, μεταξύ Αττικής και Βοιωτίας, όπου ιερόν Αρτέμιδος. Δρυμονίας. Εκ της πόλεως Δρυμός ονομαζομένης και μεταξύ Αττικής και Βοιωτίας ούσης (Αριστοκρατίων).

Ίσως, η Δρυμαία, η της Αττικής πόλις ως αύται εχωρίζοντο.

ΔΡΥΜΟΣ

Πολίχνη, Δρυμός Βοιωτίας και Δρυμός Αττικής επί συνόρων, κατά τον Αριστοτέλην. Επίσημον Οχυρόν Αττικής. Σημερινήν θέσις Δρυμάρι, Δαριμάρι. “Αμιλτός Δρυμού οίνος παλαιός”.

Ίσως, η Δρυμός, η της Βοιωτίας πόλις.

ΔΡΥΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙ

Διάβασις σημαντική του Κιθαιρώνος, άνωθεν των Ελευθερών ευρισκομένη, μέσω της οποίας διήρχετο η καθοριστική οδική σύνδεσις Αττικής – Βοιωτίας.

Σημερινήν θέσις Κάζα, πλησίον Κιάφα Σούλι.

DEVONSHIRE

Εις Ντέβονσιρ Αγγλίας το βάθρον του “Δούκα ΣΤ’ “στηρίζουν πλήθος μαρμάτων λεηλατηθέντων υπό αρχαιολόγων, αρχαιοφίλων, περιηγητών, ιεροσύλων, αρχαιοκαπήλων και λοιπών συλλεκτών, οι οποίοι τα μετέφεραν εκεί. Μεταξύ αυτών και σπόνδυλοι του ιερού του Ποσειδώνος.

________________________________________

Ε

ΕΙΔΥΛΛΙΑ

Αττικό χωριό πλησίον Βιλλίων εις τα όρια Αττικής – Μεγάρων.

Η μετέπειτα μεγαρική πολίχνη Ισσός.

ΕΙΛΕΙΘΥΙΑΣ ΠΡΑΝΗ

“…τα μεν ούν άνω, τα του Ιλισσού ποταμού, προς Άγραν”

Λαξευμένα κεκεκλιμένα επίπεδα εκ γρανίτου Β-ΒΑ εκκλησίας Αγίας Μρίνας του “Γύρου της Ακρόλολης”, όπου τα γύρωθεν αγιόπαιδα παλαιόθεν χρησιμοποιούσαν αυτά παίζοντας ως κυλίστρες,

ΕΙΛΕΣΙΟΝ

Πόλις Ομηρική εις τα όρια Αττικής-Βοιωτίας, αγνώστου θέσεως (Όμηρος Β. 499).

Ένεκα του ότι φέρεται και ως ΕΡΕΣΙΟΝ και ΕΙΡΕΣΙΟΝ = πλοίον-κωπηλατική διαδικασία και τα τοιαύτα, δίδει την αφορμήν να ταυτίσωμεν την πόλιν με τα του Δήμου Ειρεσίδαι (όρα σχετ.).

Ομείως, η Πόλις συμμετείχεν, μετ’ άλλων εις την αποστολήν πλοίων εκστρατευσάντων προς την Τροίαν. Κάτοικοι, ικανοί κωπηλάτες. (όρα σχετ. και Ελεών).

ΕΙΛΙΣΣΟΣ

Άλλως ο ποταμός Ιλισσός (όρα σχετ.), μετά Ιερού και Βωμού των Ειλισσιάδων Μουσών εν τη όχθη αυτού (Αθ. Σταγ.), της οποίας διέτριβον.

ΕΙΛΕΣΣΙΟΥ ΟΔΟΣ

Η μακρά οδός ήτις οδηγούσε προς την Τανάγραν, διαπερνούσα το πόλισμα Ελεών.

ΕΙΡΕΣΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Ειρισίδαι (όρα σχετ.), ο οποίος εφέρετο επισήμως και με την ανωτέρω ονομασίαν.

Ως και ΕΙΡΕΣΙΟΝ εκ της ειρεσίας = κωπηλασίας.

ΕΙΡΙΣΙΔΑΙ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, οι κάτοικοι του οποίου προφανώς ελάμβανον μέρος εις την Ειρεσιώνην Εορτήν “Πυανέψια” αθηνών, καθώς και Πανοψίαν των άλλων Ελλήνων, προς τιμήν των Ελλήνων, ως ο Θησεύς εν Αθήναις.

Εφέρετο και ως Ειρισιάδαι.

ΕΙΤΕΑ [Φυλής Αντιοχίδος]

Δήμος Αττικής.

ΕΚΑΛΗ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έλαβε το όνομα εξ ομωνύμου γραίας, η οποία εδέχθη και εφιλοξένησεν τον Θησέα, όταν αυτός μετέβαινε εις τον Μαραθώνς διά να φονεύση τον Μαραθώνιον Ταύρο και ηύχετο την επιτυχίαν αυτού εις τον Δία. Η Εκάλη όμως, απέθανε προ της επιστροφής του Θησέως, οπότε εκείνος τελούσε προς τιμήν της, τω Εκάλω Διι, ως Εκαλίνη.

Η θέσις του Δήμου ορίζεται εις την περιοχήν της Σταμάτας ή το Καλέτζι.

ΕΚΑΤΟΜΠΕΔΟΣ

Ο αρχικός Παρθενών, όταν οι Πεισιστράτιδες οχύρωσαν και κατοίκησαν πέριξ της Ακροπόλεως.

ΕΛΑΙΕΥΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικό πόλισμα της Αττικής, όστις από την πολιτικήν ένωσιν Αθηνών = Αττικής και εντεύθεν υπήχθη εις τον κατάλογον των Δήμων. Έκτοτε ηκολούθησε την τύχην των Αθηνών. Έκειτο πιθανώς εις την περιοχήν του Αγίου ιωάννη Ρέντη.

Ένιοι τον ταυτίζουν με την Αγροτικήν περιφέρειαν του Ελαιούντος.

ΕΛΑΙΟΣ

Θέσις ορεινή της Αττικής.

ΕΛΑΙΟΥΝΤΟΣ ΟΧΥΡΟ

Οχυρά θέσις της Αττικής εις την περιοχήν του Δήμου Ελαιεύς, το οποίο εχρησιμοποιήθη ως φρούριον προς άμυναν των Αθηνών.

ΕΛΑΙΟΥΣ [Φυλής Ιπποθοωντίς]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ανεξακριβώτου θέσεως, κατέχουσα θέσιν εις την Αρχαίαν Παραλιακήν γεωγραφίαν, λογίζουσα ως Νησίς. Άλλως Ελαιούσσα ή Ελεούσσα.

ΕΛΑΙΟΥΣ

Νησίς Σαρωνικού Κόλπου, μεταξύ των Δήμων Θορών-Αναφλύστου, πλησίον ακρωτηρίου Αστυπάλαια (Στραβ. Θ 1.21).

Πιθανώς, η νησίς Φηγία (όρα σχετ.). Πλησίον Ζωστήρος. Ελία Αιξωνέας Ζωστήρ και Θορεαίας Αστυπάλαια ων της μεν πρόκειται νήσος Φάβρα της δε Ελεούσα, άλλως Υδρούσσα περί δε τον Ανάφλυστον το Πανείον (Στράβων).

ΕΛΑΙΟΥΣ

Άλλως ο Δήμος Ελαιεύς, Ιπποθοωντίδος φυλής (όρα σχετ.).

ΕΛΑΙΟΥΣ

…και ιερόν Ηρακλέους “έως τω Ελαιεί”, όπου ταυτίζεται με τον τετράκωμον Ηράκλειον, οπότε πλησίον Αγίου Ιωάννη Ρέντη ο Δήμος. Ούτως εις περιγραφάς μνημονεύεται. Προφανώς, όμορος των Εχελιδών.

ΕΛΑΙΟΥΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Ελαιούσιος ο κάτοικος.

• Ένιοι υποστηρίζουν πλησίον σημερινών Λιοσίων.

• Βορείως Φαλήρου, επί του Ελαιώνος των Αθηνών.

• Έναντι Νήσου Ελαιούσας, ακτή.

ΕΛΑΙΟΥΣ ΔΙΑΣ = Πελασγικόν (Πελασγικά)

ΕΛΙΕΥΣ = Αστραπίων Δίας

ΕΛΑΙΟΥΣ

Αγροτική Περιφέρεια Αττικής, η του Ελαιούντος

Φέρεται και ως Ελαιουσία. Ελαιόθεν τα Θεργήλια, μετά Αγώνων, χορών, μουσικής.

Θέργηλος = κάλαθος όστις έως σήμερον προσκομίζομεν εις τις εκκλησίας (24η Ιουνίου) τα πρώτα σταφύλια. Ομοίως το εμβαπτιζόμενο αγγείο προς λήψην αγιασμού.

ΕΛΑΙΩΝ

Ο φημισμένος Αττικός Ελαιώνας, μεγάλος και πυκνός με περισσότερα από πενήκοντα χιλιάδες ελαιόδενδρα.

Και την Αττικήν, πρότερον ψιλών και άδενδρον ούσαν, ελαίας κατεφύταυαν Πεισίστρατου προσταξαντος (Διων. ο Χυσόστομος).

Πεισίστρατος την ελαίαν καλλιέργησεν ώστε και η εντεύθεν ευημερία των Αθηναίων διά της δημιουργίας “Ελαιώνος”.

ΕΛΑΟΥ ΒΩΜΟΣ

Όπου ο Άδραστος ελθών εις Αθήνας, καθήσας ικέτης εις Ελέου Βωμόν.

“Ελθόντος προς τους ευσεβείς και φιλανθρώπους Αθηναίους εκάθησαν ικέται εις του Ελαίου τον Βωμόν.”

ΕΛΑΣΣΩΝ

Ποταμός Αθηνών, όστις πήγαζε από την ΝΑ πλευρά του Λόφου Προφήτου Ηλιού Παγκρατίου και έρρεε κάτωθεν των οδών Φρύνης – Μερκούρη -Αρχελάου. Κατόπιν, συνέχιζε παράληλα προς το Άλσος Παγκρατίου και εξέβαλλε εις τον Ιλισσόν, εις το ύψος της Βασιλέως Κωνσταντίνου, πλησίον Καλλιμάρμαρου.

ΕΛΕΙΝ

Η Τοποθεσία του Μαραθωνίου Πεδίου, όπου το Έλος του Πήγασου. Μετά Ναού Αθηνάς “παρά τω Ελείν”. (Όρα σχετ. Ελλωτίς – Ελαιούς)

ΕΛΕΝΗΣ ΝΗΣΟΣ

Νήσος μικρά, κατέναντι του Σουνίου ακρωτηρίου, πρότερον Κρανάη ως και Μάκρις αποκαλούμενη (όρα σχετ.).

Κτίσας εν αυτή ο Πάρις Ιερόν Αφροδίτης Μιγωνίτιδος. Με προϊστορικές εγκαταστάσεις.

Εκεί γαρ αποβήναι, φασί την Ελένην μετά την άλωσιν Ιλίου (Στεφ. Βυζ.).

ΕΛΕΥΘΕΡΑΙ

Πόλις της Αττικής κειμένη επί των συνόρων της Βοιωτίας, πρότερον εις την χώραν ταύτην ανήκουσα.

(Απόλλων Ελευθήρ: Στέφ. Βυζ.)

Αι Ελευθεραί δοθείσα τη Αττική και μετά ταύτα ομοίως αι Πλαταιαί. Οι δε εν Αττική εδέχθησαν αυτά εν ισοπολιτεία. Μετά ναού Διονύσου του Ελευθερέως ονομασθείς υπό της Πόλεως ούτω, τιμηθείς εκεί με το κλήμα πρώτον αφικνούμενον.

Ελευθήρ μουσικός περιβόητος, μεγαλοφωνότατος συν-αγωνιστής Μουσαίου τε και Ορφέως υιός του Απόλλωνος, αφού η πόλις ωνομάσθη.

Οι κάτοικοι των Ελευθερών μισούντες τους Θηβαίους προτιμώντες τους Αθηναίους προσεχώρησαν άνευ τινός εκβιασμού.

ΕΛΕΥΘΕΡΑΙ ΠΗΓΗ

Παραρρέουσα πηγή, πλησίον Σπηλαίου Τειχών.

ΕΛΕΥΘΕΡΑΙ ΣΠΗΛΑΙΟΝ

Μικρή φυσική κυκλική σπηλιά, πλησίον Τειχών.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΣ ΟΧΥΡΟΝ

Ελευθερίς: πελασγικός όρος συνόλου βραχώδους όρους.

Ελευθερίς: Πέτρα τις, βράχος πλησίον Ελευθερών εκ της οποίας το ισχυρόν οχυρόν επί του Όρους Κιθαιρώνος επί της Ακροπόλεως της πόλεως των Ελευθερών. Πρόκειται διά το μεγαλύτερο οχυρό της Αττικής, πλησίον ναού Αθηνάς.

ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΝ

Το εν Αθήναις παράρτημα της Ελευσίνας Ιερόν εις τους πρόποδας της Ακροπόλεως, μετά αγάλματος Ιάκχου: “Εμποδίζομαι να γράψω όλα όλα διά το Ιερόν τούτο θεωρούν όσια”, σημειώνει ο δεισιδαίμων και θρησκόληπτος Παυσανίας.

ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΝ ΧΩΡΟΣ – ΚΡΥΠΤΗΣ

Είδοσος: Η Κρύπτη δεικνύει εις την είσοδον τρία αγάλματα λαξευμένα εις τον βράχον και μεταξύ των τριών τας δύο εισόδους ως χαίνοντα στόματα αβύσσου.

Έξοδος: Εκ της μεγάλης Τετραγώνου αιθούσης μυήσεως, κτισθείσα υπό του Ικτίνου, πλησίον ναού Δήμητρος.

ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΙ

Έως τις αρχές Εικοστού αιώνος, οι γυναίκες της Ελευσίνος εόρταζαν εις το Καλλίχορον ακριβώς όπως στην αρχαία εποχή. Από το 1932 απαγορεύτηκε να γίνεται αναπαράστασις εντός του αρχαιολογικού χώρου: “Η θεά μας Κυρά Δήμητρα”.

ΕΛΕΥΣΙΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος με ιδρυτήν τον προϊστορικόν προπάτοραν Ωγυγήν όστις ελθών εις Αττικήν έκτισεν την πόλιν της Ελευσίνος, δώσας εις αυτήν το όνομα του υιού του Ερμού Ελευσινίου.

Κατά τους προϊστορικούς χρόνους του Θησέως υπεχρεώθη να εντευχή ως μία των Δώδεκα πόλεων της αττικής. Μετά δε την πολιτικήν ένωσιν των Αθηνών-Αττικής, υπήχθη ως Δήμος εις την Ιπποθοωντίδα φυλή.

Ελευσίς υπήρξεν το πρώτον, όπου η θεά κατέβη εκ του Ουρανού.

Είχε ναό της Δήμητρος Ελευσινιάδος, μεγαλοπρεπή, όπου εορτάζοντο-ετελούτνο τα μεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια, η μεγίστη των Ελλήνων Εορτή (όρα σχετ.).

Εδώ η Εορτή “τα Στήνια”, καθώς και τα “Προηρόσια” προς τιμήν της Δήμητρος και της Κόρης, προ της Αρόσεως.

Από Ελευσίνος η Δημώ, θυγατέρα του Κελεού, καθώς και ο Κερκύων περίφημος Ληστής του Ηφαίστου. Μετά θολοτών Μυκηναϊκών τάφων τα σημαντικότερα ευρήματα.

ΕΛΕΥΣΙΣ

Πόλισμα της Βοιωτίας, αγνώστου θέσεως.

ΕΛΕΥΣΙΣ ΓΕΦΥΡΑ

“Ρειτόν τόν παρά του Άστεως γεφυρώσαι λίθοις χρωμένους ελευσινόθεν, λίθους εκπελεκήσαι ορθούς, άπεργον περιχέαι.”

ΕΛΕΥΣΙΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

ΕΛΕΥΣΙΣ ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ

“Ελευσίνος τουθόπερ πύλαι εισ’ Αΐδαο” (Ορφικά)

Εκ της Καταβάσεως ταύτης η Περσεφόνη ως λέγεται, κατέβη εις τον Άδην. Εις την Ελευσίνα ο Χριστιανισμός κοπίασε πολύ να εξαφανίσει την των Ελλήνων θρησκείαν. Οπότε, η Παρθένος Μαρία μέχρι τον 19ο αιώνα ζούσε εις το πλάϊ της θεάς Δήμητρας εις την οποίαν γραίαι Ελευσίνος δώρα έταζον.”

ΕΛΕΥΣΙΣ ΚΤΙΣΙΣ

Λέγεται ότι Ωγύγης προϊστορικός προπάτωρ ίδρυσεν Ελευσίνα, την οποίαν έκτισεν Ελευσίν προ του Ωγύγειου κατακλυσμού, ανέμεινεν εκεί και μετά τον κατακλυσμόν εσυνέχισεν.

ΕΛΕΥΣΙΣ ΜΑΝΤΕΙΟΝ

Κατά την Εορτήν των Ελευσινίων Μυστηρίων των μυστηριωδών-ιεροπραξιών υπό Ευμόλπου, ήτο η μετά θάνατον απόδοσις αμέμπτως κάθαρσις συνειδήσεων.

ΕΛΕΥΣΙΣ ΦΡΕΑΡ

Εφέρετο και ως Καλλίχορον Φρέαρ εις τα Ανατολικά Προπύλαια της Ελευσίνος και την Βόρειαν κλιτύ του Ιεραού Λόφου.

ΕΛΕΩΝ

Πόλις Αττικο-Βοιωτίας παρά την Οδόν προς Τανάγραν (Όμηρος Β 500).

Έλος και Ελεών και Ειλέσσιον εκλήθη διά το επί τοις έλεσιν ιδρύσθαι (Στράβων Θ 217)/

Επι Ταναγραίας χώρας ένθα της Ελεωνίας εστί περιοχή.

ΕΛΕΩΝΙΑ

Εισί χώρα πρός Ταναγραίου όροι.

ΕΛΕΩΝΙΑ ΧΩΡΑ [ΕΛΕΩΝ]

Μεταξύ Τανάγρας – Θηβών.

ΕΛΗ

• ΠΗΓΑΣΟΥ

• ΡΗΤΩΝ

• ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

• ΕΡΑΣΙΝΟΥ

• ΕΧΕΛΙΔΩΝ

• ΙΛΙΣΣΟΥ

• ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ

• ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΜΙΚΡΟ

• ΕΛΛΩΤΙΑΣ

ΕΛΙΚΩΝ

Τω δ’ όχθω του Ιλυσσού ποταμού, πάλαι όνομα τούτω ο νυν Άγρα καλείται Ελικών εκ Βοιωτίας τα λάτρεια.

ΕΛΙΚΩΝ

Εις το Άλσος Μουσών, μικρά πέτρα κατειργασμένη ως η εικών του Λίνου, όπου ενάγγιζον αυτήν εορτάζοντες.

ΕΛΛΩΤΙΣ

Περιοχή Έλους Μαραθώνος, μετά ιερού Αθηνάς Ελλωτίδος.

ΕΛΟΣ

Τοποθεσία εν Πειραιεί πλησίον Ιερού Ηρακλέους Τετρακώμου.

Ανήκε εις τον Δήμον των Εχελιδών.

ΕΛΟΣ

Ονομασία τοποθεσίας Αθηνών, πλήρης Ελών. Ήτο πλησίον της κοίτης του Ιλισσού ποταμού. Κατά τον 7ο αιώνα.

ΕΛΠΟΑΤΙΣ

Αττικο-Πελασγική ονομασία εις διαφόρους θέσεις της Αττικής.

…. = ΕΛΠΕΤΙ

αποδίδεται ως ΕΛΠΟΑΤΙΣ

Όπερ Ελπιάς Ελπίνης Ελπίνος

ΕΜΠΟΡΕΙΑ και ΑΓΟΡΑΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

“Βαρβαρότις η έλλειψις Αγοράς” (Όμηρος)

• ΣΟΥΝΙΟΥ: Αγορά Δούλων

• ΠΕΙΡΑΙΩΣ: “Διάζευγμα β” Αποθήκαι εμπορευμάτων

• ΠΡΑΣΙΕΙΣ: Εισαγωγή προϊόντων εκ Σκυθίας

• ΜΙΚΡΑ ΣΤΟΑ: Η “εν κύκλω του Λιμένος” Πειραϊκή

• ΑΘΗΝΑΙ: Έκαστον μήνα, μετά Πανσελήνου Δούλων

• ΔΙΑΣΙΟΣ: Αγορά εμπορική, μετά Πανηγύρεως

• ΚΩΛΙΑΣ ΑΚΡΑ: Ανταλλακτύριος Αγορά

• ΔΕΙΓΜΑ: Ναυτικών Εμπορικά “Δείγματα” εν Πειραιεί

ΕΜΠΟΡΙΟΝ

Τόπος Λιμένος Πειραιώς με ιδιαίτερη αποστολή την συγκέντρωσιν των εμπορευμάτων.

Σημ. Συντ.: Θέσις Τελωνείον έως Τρούμπα, έμπροσθεν Αγίου Σπυρίδωνος.

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Εν Πειραιεί εις το Δείγμα. Πλησίον Μακράς Στοάς.

ΕΝΑΕΡΙΩ ΕΠΙ ΑΜΑΞΗΣ

Οι Εναέριοι περίπατοι άνωθεν της Ελευσίνος ότε ο Τριπτόλεμος έμαθε την τέχνην της πτήσεως εις την Δήμητραν.

ΕΝΝΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μή εξηκριβωμένης εισέτι θέσεως.

Σημ. Συντ.: Υπήρχεν άγαλμα θεάς Εννούς, πλησίον Αρείου Πάγου.

ΕΝΝΕΑΚΡΟΥΝΟΣ

Πηγή τίς καθώς και περίβολος τόπος, περίφημος το πάλαι, επί του όρους Υμηττός, της οποίας πηγής το ύδωρ δι Εννέα κρουνών εφέρετο είς την πόλιν εν τη Αγορά.

Πρότερον εκαλείτο Καλλιρροή. Από αυτήν την πηγήν οι Πελασγοί έκλεπτον το ύδωρ.

Η πλέον διάσημος Πηγή, η οποία επικοινωνούσε με την Καλλιρρόην. Διεσκευάσθη και διεκοσμήθη υπό Πεισίστρατου. Και ναός Δήμητρος-Κόρης υπεράνω αυτής.

ΕΝΝΕΑΠΟΛΙΣ, Η ΚΑΚΟΦΗΜΟΣ

Εις Αττικο-Βοιωτίας: Ωροπός (αισχροκερδείς), Τανάγρα (φθονεροί), Θεσπιαί (φίλερεις), Θήβα (υβρισταί), Ανθηδών (πλεονέκτες), Κορώνεια (περίεργοι), Πλαταιοί (αλαζόναι), Ογχηστός (εμπύρετοι), Αλίαρτος (αναίσθητοι), πάντες δε εισί άρπαγες.

ΕΝΝΕΑΠΥΛΟΝ

Άλλως το Πελασγικόν (όρα σχετ.).

ΕΝΩΣΕΙΣ

• 10+2: Οι Δώδεκα συνενωθέντες οικισμοί, επί Κέκροπος

• 12: Αι Δώδεκα “Περιοχαί-Πόλεις”, επί Θησέως πρός ασφάλειαν, με κέντρον το Άστυ

• 100: Οι Εκατό Δήμοι, επί Κλεισθένους υποδιαιρέσεις των δέκα φυλών

• 160: Οι Εκατόν Εξήκοντα Δήμοι αναπτυχθσείσης της Αττικής.

• 14: Οι Δεκα Τέσσερις Μικροί Δήμοι της Αττικής

• 174: Οι Εκατόν Εβδομήκοντα Τέσσερις Δήμοι της Αττικής

• 4: Η συνύπαρξις των Τεσσάρων Δήμων του Πειραϊκού τετρακώμου

• 4: Η Πολιτική-Θρησκευτική ένωσις των Τεσσάρων Δήμων της Ιωνικής Τετραπόλεως

• 3: Το Τρίκωμον των Δήμων της ΒΔ Αττικής

• 3: Το Τρίκωμον των Ευπυρίδων

• 2: Η Δυάς Τρικορύ(ν)θου-Φορμησίων

• 2: Ένωσης Σφηττού και Αναφλύστου, υπό Κέκροπος

• 2: Άθμονον συν Πέληκας

ΕΟΡΤΑΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΑ

ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ

ΧΙΤΩΝΙΑ

ΠΥΑΝΕΨΙΑ

ΥΔΡΟΦΟΡΙΑ

ΕΚΑΛΗΝΙΑ

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ

ΠΥΡΡΙΧΙΑ

ΑΠΑΤΟΥΡΙΑ

ΠΛΥΜΠΙΕΙΑ

ΓΕΦΥΡΙΣΜΟΙ

ΣΤΑΔΙΑΣΜΟΙ

ΠΙΘΟΙΓΙΑ

ΜΟΥΝΥΧΙΑ

ΑΜΜΙΛΗΣ ΝΕΩΝ

ΔΙΟΝΥΣΙΑ

ΔΙΑΣΙΑ

ΓΗΣ

ΒΕΝΔΙΔΕΙΑ

ΘΑΡΓΗΛΙΑ

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ

ΣΤΗΝΕΙΑ

ΕΛΛΩΤΙΔΟΣ ΝΙΚΗΣ

ΑΝΔΡΟΓΕΩΝΙΑ

ΠΗΓΑΙ-ΠΛΑΤΕΙΑΙ

ΠΡΟΗΡΟΣΙΑ

ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΑΛΕΞΙΚΑΚΟΥ

ΘΗΣΕΙΑ

ΘΥΣΙΑ

ΚΟΤΤΥΤΤΩΙΑ

ΚΑΛΛΥΝΤΗΡΙΑ

ΑΡΡΗΦΟΡΙΑ

ΔΙΟΜΕΙΑ

ΔΙΙΠΟΛΕΙΑ

ΟΣΧΟΦΟΡΙΑ

ΛΑΡΙΣΣΑΙΟΥ ΔΙΟΣ

ΠΑΜΒΙΩΤΙΑ

ΑΠΙ ΛΗΝΑΙΩ

ΔΗΛΙΩΝ ΕΟΡΤΗ

ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ

ΠΡΟΗΡΟΣΙΑ

ΘΕΟΓΑΜΙΑ

“ΕΝ ΤΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ”

ΚΟΡΕΙΑ

ΕΧΕΛΙΔΩΝ

ΧΟΕΣ

ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ

ΑΝΘΕΣΦΟΡΙΑ

ΑΓΡΑΥΛΙΑ

ΘΕΟΝΙΑ

ΑΜΑΡΥΝΘΙΑ

ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΜΙΚΡΑ

ΧΑΛΚΕΙΑ

ΠΕΡΙΦΑΛΛΕΙΑ

ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑ

ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΤΑΥΡΙΚΑΙ

ΒΡΑΥΡΩΝΙΑ

ΕΠΑΚΡΕΙΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος αττικός Δήμος κατά το Βόρειον τμήμα της Αττικής, ουχί μακράν των ορίων Αττικής – Βοιωτίας.

Διέθετε ιερόν του Επακρίου Διός. Σημερινήν θέσις, Κουκουνάρι, πλησίον Μαραθώνος.

ΕΠΑΚΡΙΑ

Ονομασία ορεινού τμήματος της Αττικής αργότερον και Αττικός Δήμος ως Επακρείς (όρα σχετ.).

Υπήρξε μία των δώδεκα προϊστορικών πόλεων της αττικής επί Κέκροπος “διά το ληίζεσθαι υπό Κάρων την χώραν”.

ΕΠΙΕΙΚΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Επικείδαι (όρα σχετ.).

ΕΠΙΚΕΙΔΑΙ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η ακριβής θέσις του οποίου αγνοείται. Ένιοι τον τοποθετούν εις την περιοχήν της Κηφισιάς και έτεροι προς την Γλυφάδα.

ΕΠΙΚΗΦΙΣΙΑ [Φυλής Οινηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η θέσις του οποίου εικάζεται:

α. ΒΔ Αθηνών εις την θέσιν Κτυπητό

β. Πλησίον Νέας Ιωνίας

γ. Μεταξύ Πειραθώς και Κορυδαλλού, προς την Ανατολήν.

Εφέρετο και ως Επικηφίσιοι.

ΕΠΙΚΙΕΙΔΑΙ

Άλλως, ο Δήμος Επικείδαι (όρα σχετ.).

ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ ΑΘΗΝΑΙ

Ίσως εκ ταύτης και η Επτάλοφος Ρώμη και είτα η Επτάλοφος Κωνσταντινούπολις.

Λόγω των Επτά Λόφων, οι οποίοι περιέκλυον αυτήν ως Ακρόπολις, Αγοραίος Κολωνός, Μυμφών, Πνυκός, Μουσείου, Αρδηττού, Αγχεσμού.

Παρατήρησις παρ’ Αρχαίοις.

ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΔΑ

Τόπος τίς εν Αθήναις, μετά τριών αγαλμάτων, υπό Αλκαμένους, πλησίον Άπτερου Νίκης.

ΕΠΤΑΧΑΛΚΟΝ

Σημείον τί πλησίον Πομπείου Δίπυλου, όπου και το Ηρώον Χαλκώδοντος.

ΕΡΑΝΕΙΑ

Κώμη Μεγαρικής προσηρτημένη εις την πόλιν των μεγάρων.

ΕΡΑΣΙΝΟΣ

Μικρός ποταμός εν Αττική εκχυνόμενος εις την Βραυρώνα, τα νερά του οποίου αναβλύζουν, λιμνάζουν , εξαφανίζονται πέριξ του τόπου του Ναού. (Στράβων, Η 6-8)

ΕΡΓΑΔΕΙΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος.

ΕΡΓΑΛΕΙΣ

Άλλως ο Δήμος Εργαδείς (όρα σχετ.).

ΕΡΕΝΕΙΑ

Κώμη Μεγαρίδος (Παυσανίας, Α 44.5)

Όρα σχετ. ΕΡΑΝΕΙΑ

ΕΡΕΧΘΕΩΣ ΔΗΜΟΣ

“…άνδρας μεν πόλις ήδε ποθεί και Δήμος Ερεχθέως οι θανόν εμ προμάχοις”

Άλλως ο Δήμος Ερεχθία (όρα σχετ.).

ΕΡΕΧΘΕΩΣ ΨΕΥΔΟΤΑΦΟΣ

Ρωγμή στρογγύλη, προ του σπηλαίου του άντρου Πανός, Βορείως Ακροπόλεως.

ΕΡΕΧΘΗΙΣ ΘΑΛΑΤΤΑ

Μικρή Πηγή Αθηνών, υπάρχουσα “εν ενεργεία” και σήμερον εντός βράχου Δυτικής πλευράς του Ερεχθείου, όπου ο Ποσειδών εκτύπησε αυτόν και εξήλθεν ύδωρ”. (Απολλ. , Γ 178)

Περιποιήθηκεν αυτήν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος προς εξεύρεσιν ύδατος των κεκλεισμένων της Ακροπόλεως Ελλήνων Αγωνιστών.

ΕΡΕΧΘΙΑ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η θέσις του οποίου ορίζετο περί την Ακρόπολιν . Ερεχθείδης και ο Θησεύς…

Ερεχθείδαι οι της Αττικής κάτοικοι

“Εϋκτιμένον πτολίεθρον Δήμον Ερεχθήος μεγαλήτορος, όν ποτ’ Αθήνη θρέψε Διός Θυγάτηρ” (Όμηρος, Β 546)

Επί ερεχθέως ο πόλεμος Ελευσινίων – Αθηναίων. Έκτοτε η Ελευσίς ήτο άνευ δική της εξουσία. Όθεν και ερεχθείδαι ο Δήμος.

ΕΡΙΚΕΙΑ

Ετέρα επίσημος ονομασία του Δήμου Ερίκρια (όρα σχετ.).

ΕΡΙΚΡΙΑ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικό Δήμος, όθεν Ερίκη θυγατέρα Αναύρου (ποταμού Μαγνησίας) και Ερίκειο εν Αθήναις, εξ των μικρών,

Προϊστορική ονομασία εκ του Πελασγικού ΕΡΙΚΙΟΟ. Ερικειεύς, ο κάτοικος.

ΕΡΙΝΕΟΣ

Τόπος Ελευσίνος, πλησίον Κηφισσού ποταμού, όπου ο Πλούτων, μετά την αρπαγήν της Κόρης κατέβηκε εις τον Άδην. (Παυσανίας, Α 38.5)

ΕΡΜΑΪΚΑ ΣΤΗΛΑΙ

ΕΡΜΕΙ

Μετά υιού Σίμωνος, κλέπτου εμπείρου διά τούτο τω Ερμεί υιώ ωνόμασαν. Άλλως Ερμός (όρα σχετ.).

ΕΡΜΕΙΟΝ

Περίβολος τόπος Αθηναίων, μετά ναού του Ερμού Αγοραίου.

Αναφέρεται υπό του Πλουτάρχου κατά την ιεράν Οδόν.

Η θέσις σήμερα, ο λόφος Προφήτου Ηλιού (Χαϊδάρι), επί της Ιεράς Οδού. Άλλως και Λόφος Ερμού, όπου και μεγαλοπρεπές Μνήμα της Εταίρας Πυθονίκης.

TVDMS = ΕΡΜΗΣ (Πελσαγικά)

ΕΡΜΟΓΛΥΦΩΝ ΟΔΟΣ

Περιβόητος οδός των Αθηνών, εις την οποίαν εστεγάζοντο οι κατασκευάζοντες τας Ερμαϊκάς Στήλας.

Ερμογλύφους ονόμαζον κοινώς και όλους τους αγαλματοποιούς, όπου επί της ομωνύμου οδού και τα εργαστήρια αυτών.

(Όρα σχετ. Ερμών Στοά)

ΕΡΜΟΙ

Άλλως ο Δήμος Ερμός (όρα σχετ.).

Δυτικά Λακιάδων οδός προς Ελευσίνα.

ΕΡΜΟΣ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όθεν Ερμείος – Ερμοσε – Ερμεί – Ερμοί – Ερμοίος – Ερμός. Μνημείο Πυθιονικής Αρπάλου.

Η θέσις του Δήμου αναζητείται υπό τινών εις την περιοχήν Χαϊδαρίου και δή εις το Δαφνί, ταυτίζοντες αυτόν μάλιστα, μετά του Ερμείου του Πλουτάρχου. Η Ακρόπολις του Δήμου επί λόφου Προφήτη Ηλία.

ΧΕΡΜΟΣ: Εις την περιοχήν του Αττικού Ολύμπου, πλησίον Σουνίου, ένθα εντοπίσθη επιγραφή, δι’ ενοικίασιν τινά “περί τεμένους εν Ερμεί”.

ΕΡΜΟΣ ΡΥΑΞ

Εις περιοχήν Δαφνίου.

ΕΡΜΩΝ ΣΤΟΑ

Πλήρης “ερμών” – ερμαϊκών στηλών, ως υπομνήματα αξιόλογων συμβεβηκότων και ουχί ως αγάλματα του Ερμού εν τη Στοά αυτή. (Όρα σχετ. Ερμογλυφών Οδός.)

ΕΡΟΙΑΔΑΙ [Φυλής Ιπποθοωντίδος Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η θέσις του οποίου εικάζεται εις το χωριό των Μεσογείων Χαρβάτι-Παλλήνη.

Σημ. Συντ.: Συνέχεια του Γέρακα, θέσις Τοσουνίδη, πρό της διασταυρώσεως, έως τα όρια της Κάντζας. (Περιοχή ιδιοκτησιών υπαλλήλων ΔΕΗ, όπου εντοπίστηκε αρχαίος δρόμος οδηγών προς Ερχία.)

ΕΡΥΘΡΑΙ

Είς πρόποδας Κιθαιρώνος πόλις. Μετ’ άλλων πόλεων εις Τροίαν πλοία απέστειλαν.

ΕΡΧΙΑ – ΕΙΑ

“Από Ερχίου του ξενίσαντος την Δήμητραν”

Ερχιεύς, ο Δημότης.

Διονύσιος Πολεμάρχου Ερχιεύς.

Άλλως ο Δήμος Εχρία (όρα σχετ.).

ΕΡΩΙΔΑΙ

Ετέρα επίσημος ονομασία του Δήμου Εροιάδαι.

ΕΣΤΙΑ

FISΘ = FIΣΤΙΗ = ΕΣΤΙΑ (Πελασγικά)

ΕΣΧΑΤΙΩΤΙΣ

Αλλως η Γοργωπίς (όρα σχετ.).

ΕΤΕΟΒΟΥΤΑΔΩΝ

Ουχί μόνον τοπονύμιον, αλλά επίσημος τίς και αρχαία γενεά εν Αθήναις, εκ της οποίας εκλέγοντο οι ιερείς της θεάς Αθηνάς.

Η γενεά κατήγετο από τον Βούτην, υιόν του Πανδιόνος, δι’ ό και Βουτάδαι (όρα σχετ. Δήμος Βουτάδων).

Το “γνήσιον” ή “παλαιόν” της γενεάς η σημασία του προθέματος “ετεό”, όπερ δηλοί.

Σημ. Συντ.: Περίπτωσις η λέξις να προέρχεται από τους Χετταίου (Χετέος = Ετέος), εξ ού και οι Ετεο-Κρήτες (Ετεο-Καρπάθιοι κ.α.). Οι Μινωΐτες, άποκοι προϊστορικοί, εξαπλώθησαν εις Ανατολικήν Μεσόγειον – Μικράν Ασίαν – Λαούς της θάλασσας και απέκτησαν το προσωνύμιον αυτό ως την παλειότηταν /αυθεντικότητα να αναδεικνύει εκ της αρχαϊκής καταγωγής των. Αρχαιότητα, η οποία επέφερε την γνώσιν και ιερότητα.

ΕΥΑΙ! – ΕΥΟΙ (Ευαί! – Ευοί)

Κραυγήν οίτινες εις ευθυμίαν εορτάζον τον Διόνυσον κατά την Εορτήν και την Ευπολίδι

ΕΥΒΟΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

Φίλιππος περί αξιολογώτατου Λιμένος Γέραιστος, Αττικά πλοία συνέλαβε και εις Μαραθώνα απέβη.

ΕΥΘΕΙΑ ΟΔΟΣ

Σημαντική Οδός, ήτις εξ των Πυλών του Τείχους των Μεγάρων, εις τα Νοτ. Της Πόλεως συνέρεε αυτήν, μετά του Λιμένος. Σήμερα, Οδός Μινώας.

ΕΥΜΟΛΠΙΔΑΙ

Γένος ικανών τραγουδιστών, ιερών ύμνων εκ του Ευμόλπου καταγώμενον.

Είχον την επιστασίαν των Ελευσινίων διά χειροτονίας υπό του Δήμου, την οποίαν διετήρησεν η οικογένεια πλέον των χιλίων ετών.

Αττικόν Ευδόξου Σφήττιος, τον Ευμολπίδην.

ΕΥΝΗΕΙΔΑΙ

Γένος Μουσικών

ΕΥΠΑΤΡΙΔΑΙ

Προφανώς ονομασία τινός των Αθηνών.

ΕΥΠΟΛΙΔΑΙ

Οίτινες εορτάζον τον Διόνυσον εν Βάπταις.

ΕΥΠΥΡΙΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος Τρικώμου ενώσεως.

Η θέσις του Δήμους περί την Καλογρέζα (Ολυμπιακό Στάδιο) και το Ψυχικό.

Άλλοι τοποθετούν τους Ευπυρίδες εις την Δυτική πλευράν του Βορείου αιγάλεω και Δυτικού Μενιδίου, όπου περιοχή ικανών τεχνουργηματοποιών, ως και οι δημότες των Ευπηριδών ήσαν άριστοι τεχνήτες φωτιάς.

ΕΥΡΕΙΑ ΟΔΟΣ

Περιώνυμος Οδός εν Πειραιεί.

ΕΥΡΩΠΟΣ

Πελασγική εκδοχή του Ωρωπού, όθεν και συνώνυμος πόλις εν Καρία.

Σημ. Συντ.: Ερευνητέον και η Ευρώπη, ως πρός το θηλυκόν.

ΕΥΩΝΥΜΕΙΑ

Όρα σχετ. ΕΥΩΝΥΜΟΣ

ΕΥΩΝΥΜΙΑ

Αναφέρετο επισήμως και τοιούτως πώς.

Όρα σχετ. ΕΥΩΝΥΜΟΣ

ΕΥΩΝΥΜΟΝ ΘΕΑΤΡΟΝ

ΕΥΩΝΥΜΟΝ ΛΑΤΩ

Λατομείον πέτρας, ουχί μαρμάρου τειχών εις την Ανατολική πλευράν, άνωθεν περιοχής Ευωνύμου – Αιξωνής.

ΕΥΩΝΥΜΟΝ ΟΧΥΡΟ

ΕΥΩΝΥΜΟΣ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

ΕΧΕΔΗΜΟΙ

Θέσις εν Αθήναι, περιοχής Οδού Παναθηναίων, όπου εκατοίκουν οι Επιμεληταί του Διονύσου, οι λεγόμενοι Εχέδημοι.

ΕΧΕΛΙΔΑΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ του Ηράκλειου Τετρακώμου και του Δήμου Πειραιώς. Η ανωτέρω θέσις βεβαιώθηκα προς το Νέον Φάληρον, όπου ευρέθη ανάγλυφον Εχέλου και έτερον Γυμνικών Αγώνων Παναθηναίων. Ένθα προσετέθησαν Ιππικοί Αγώνες, Αρματοδρομία.

Σημ. Συντ.: Η ακριβής θέσις ταυτίζεται με το Δυτικό Γηπέδου Καραϊσκάκη Μνήμα του Γάλλου, για την κατασκευή του οποίου εχρησιμοποιήθη αρχαϊκό δομικό υλικό των εκεί ερειπίων.

Φηλέλληνες Γάλλοι, οι οποίοι έχασαν την ζωήν των, πολεμόντας εις το πλευρόν του Καραϊσκάκη.

Παρόμοιο υλικό εντοπίζεται σήμερα και στους λίθους του μνημείου Καραϊσκάκη, έμπροσθεν Σταθμού Τραίνων.

Ονομασία Δήμου από Εχέλου Ηρώος, ως το εξαιρέτου τέχνης ανάγλυφον μαρτυρεί. Εις τον Δήμον Εχελιδών ελάμβανον χώραν τα Παναθήναι, έως τον 4ον αιώνα.

ΕΧΕΛΙΔΩΝ ΕΟΡΤΗ

Με εναρκτήυιον έτος το 556 π.Χ., ως πρόγονος των Παναθηναίων.

ΕΧΕΛΙΔΩΝ ΛΙΜΝΗΝ – ΛΙΜΝΗ – ΕΛΟΣ

Αρχαιοτάτη-προϊστορική η των Εχελιδών θέσις εν είδει Λιμένος, ότε ο πειραιεύς ήτο ακόμη Νήσος.

Σημ. Συντ.: Πρεσβεύω ότι η διεκπεραίωσις εγένετο με σχεδία, από της Φαληρικής Ακτής, το πάλαι Ακταίον (νύν σέμπλεγα εναέριων οδών), έναντι νησιωτική όχθη της Μουνυχίας.

Η Ακτή περιγράφετο είς την “ακτίναν” Καμινίων – Λευκάς – Αγίου Διονυσίου, έως και μεταπολεμικών παρατηρούντο αβαθή και ελώδη σημεία, ως η ετέρα Λίμνη Βούρλα Κηφισσού.

ΕΧΕΛΙΔΩΝ ΝΕΚΡΟΠΟΛΙΣ

Δυτική όχθη Κηφισσού ποταμού, πριν αυτός εκβάλλει στο Νέο Φάληρο.

ΕΧΕΛΙΔΩΝ ΣΤΑΔΙΟΝ

Τόπος Γυμνασίου, όπου ετελούντο Γυμνικοί Αγώνες, κατά τα Παναθήναια, από το 330 π.Χ. Ότε ιδρύθη το Παναθηναϊκόν Στάδιον Αθηνών, οι Αγώνες μετεφέρθησαν εκεί.

Πρόκειται για το “γνωστό” ποδηλατοδρόμιον (Ολυμπιακοί Αγώνες 1896), το τελευταίως δημιουργηθέν Στάδιον Καραϊσκάκη και νυν Γήπεδον Καραϊσκάκη.

ΕΧΡΙΑ

Άλλως ο Δήμος Ερχεία – Ερχία (όρα σχετ.).

ΕΧΡΙΑ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εις τον οποίον εγεννήθη ο Ξενοφών.

Δήμος όστις εφημίζετο διά την ευφορίαν των εδαφών του, με τα Μεσόγεια (Σπάτα) ως επικρατέστερη γνώμη περί της θέσεώς του, όπου το πλήθος κτημάτων μετ’ αμπέλων.

Ικανόν αριθμόν κτημάτων κατείχον εις τον Δήμον της Ερχείας και οι Ξενοφών, Αλκιβιάδης.

Ελέχθη και η θέσις μεταξύ Μελίτης και Αφιδνών.

ERIDANUS

Out of the Wall, NW of the City, in the valley of Eridanus River, there was the earliest Cemetery of Ancient Athens.

________________________________________

Ζ

ΖΑΝ-Ο

Τοπωνύμιο – θέσις υπωρείων Πάρνηθος. Σήμερα, Χασιώτικα καλύβια. Ζευς – Ζην – Ζάν(ο), προϊστορική παραφθορά.

ΖΕΑ

Φυσικός Λιμήν είς των Τριών Λιμένων του Πειραιώς πρός τα ΝΑ παράλια.

“Ζέα, η Εκάτη παρ’ Αθηναίοις και είς των εν Πειραιεί λιμένων, ούτως καλούμενος εκ των καρπών της Ζειάς”

(Ησύχιος)

Λιμήν εκ του κόλπου στρατιωτικός και πολεμικός, διαθέτωντας 196 νεωσοίκους προς φύλαξιν των πλοίων. Μετά Ιερών Φιλίου Διός και Μειλιχίου.

Σημ. Συντ.: Και εις τας παλαιάς βάσεις των Λουτρών, αριστερά εκπλέοντες, και εις τας πυλωτάς των περιμετρικώς την Πλατείαν Αλεξάνδραν πολυκατοικιών, αναγνωρίζονται εγκαταστάσεις (τοιχία, κίονες) των νεωσοίκων, σήμερον.

ΖΕΑΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Φρεαττύς Δικαστήρια (όρα σχετ.)

ΖΕΑΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

Σημ. Συντ.: Το έτερον, μετά της Μουνυχίας, θέατρον του Πειραιώς, το Μακεδονικόν επωνομαζόμενον. Εντός Πειραϊκού Γυμναστηρίου χώρου, ακριβώς όπισθεν Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιώς, άνωθεν σημερινού Λιμένος Ζέας (τέως Φρεαττίδος).

ΖΗΝ

Αρχαιοτάτη ονομασία θέσεως ΒΔ του λόφου της Ακροπόλεως. Λέξις Πελασγική, Λήμνου, με απόδοσιν του Δίας-Δην, όπερ Ζευς-Ζην (Κρητικά /Πελασγικά). Ζήνα-Τίνα-Τινία Δία

ΖΩΣΤΗΡ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος και Ακρωτήριον της Αττικής προς την Δυτικήν Ακτήν του Σαρωνικού Κόλπου, μεταξύ Φαληρέως-Κωλιάδος. Άκρας- και Αστυπαλαίας Σουνιάδος, όθεν Ζωστήριος. Ανήκε εις τους Μικρούς.

Ως Αττικός Δήμος εφέρετο οικισμός αυτόνομος, ή “εκπροσωπείτο” υπό της Αστυπαλαίας (όρα σχετ.). Ενίοτε, αποτελούσε περιοχήν των Αιξωνικών Αναγυράσιων.

Η θέσις του Ζωστήρος ορίζετο πλησίον σημερινού Λαιμός – Ζερβί -Μικρό Καβούρι.

Το 337 π.Χ. Έλαβεν χώρα ναυμαχία μεταξύ Αθηναίων – Λακεδαιμονίων έμπροσθεν της ακτής Ζωστήρος υπό το Σεληνόφως, λόγω της δυνατής-εντόνου Πανσελήνου.

ΖΩΣΤΗΡΟΣ ΑΚΡΑΙ

Περιφερόμενη η Λητώ, ήλθεν εις Αττικήν εν Ζωστήρι επί θαλάσσης, όπου στεναχωρηθείσα εκ των πόνων του τοκετού, τούς παίδας ενταύθα λύσασθαι, τον δε “ζωστήρα” τεξαμένη τω χωρίω, όθεν διά τούτο γενέσθαι το όνομα της Ακτής Ζωστήρος Άκραι (Ωγυγία).

Εις το εν Ζωστήρα Ακρωτήριον υπήρχον βωμοί Λητούς, Αθηνάς, Αρτέμιδος, όπου οι αλιείς επροσέφερον θυσίας προς τον Ζωστήριον Δία. Μετά ιερού Απόλλωνος.

ΖΩΣΤΗΡΙΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ

Άκρα έναντι Αιγίνης, όπου οι αλιείς εθυσίαζον προς την Αθηνά Ζωστηρία εις αυτό.

ΖΩΦΟΡΟΣ

Πρόκειται διά την συνεχή ανάγλυφην παράστασην μορφών, η οποία περιέτρεχε το άνω τμήμα του κυρίως Ναού του Παρθενώνος.

Η Ζωφόρος αποτελείτο από 115 λιθομαρμάρινες πλάκες με βασικόν θέμα την πομπήν προς την Ακρόπολιν των μεγάλων Παναθηναίων.

Το θεματικό μήκος (έκταση παράστασης) καταλάμβανε ευνολικά 160 μέτρα. Το δε ύψος της κάθε μαρμάρινης πλάκας έφθανε το ένα μέτρο.

________________________________________

Η

ΗΕΤΙΩΝΑ – ΕΙΑ

Ακρωτήριον Αττικής χώρας, μικρά κάποτε Πειραϊκή χερσόνησος, υπό του οποίου περιείχετο αρκτικώς ο Λιμήν του Πειραιώς και ταυτοχρόνως από της Δυτικής πλευράς “Αυλωνίσκος”, παρά τον Σταθμό Λαρίσης, Αγίου Διονυσίου (Σούδας).

Σπουδαίος Ναύσταθμος των αρχαίων, όρια των Θεμιστόκλειων Τειχών, ήγγιζεν τον Λόφο Αφροδισίου (όρα σχετ.).

Οι δεν στρατηγοί Αριστοτέλης, Αρίσταρχος, Μέλανθος ύψωσαν έρυμα τί εις το οχύρωμα της ηετιωνίας, κατά την άκραν του Πειραιώς. Θεαμένης ετείχισεν την Ηετιωνία “ίνα τους πολεμίους μάλιστα όταν βούλωνται και ναυσί και πεζώ δέξωνται.”

ΗΕΤΙΩΝΙΑ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ

ΗΕΤΙΩΝΕΙΑ ΝΗΣΙΣ

Νησίς προ της ομωνύμου χερσονήου, στενού πότου χωριζομένης μετά ναυτικού φάρου. Ίσως κατά την Κλασσική εποχήν μα είχε ήδη ενωθεί εις ακρωτήριον.

ΗΕΤΙΩΝΕΙΑ ΠΥΛΗ

Όπου τα τείχη του Κόνωνος, ένθα και Ιερόν Αφροδίτης υπό Θεμιστοκλέους.

ΗΙΛΙΣΣΟΣ

Αρχαϊκός τύπος γραφής Ιλισσού (όρα σχετ.).

ΗΛΙΑΙΑΙ

“Εκεί ενήγαγε ο Ευθίας την Φρύνην ως προσβάλουσα τα Ελευσίνια.

Τότε, ο Υπερείδης την εγύμνωσε και εθριάμβευσεν! Είτα ετίμησεν την Δήμητραν.”

Τόπος Δικαστηρίων λαϊκών υποθέσεων έτι δε και πολιτικαί δίκαι εδικάζοντο υπό της δημοτικής Ηλιαίας συνέλευσις του λαού.

“Αιτελλάζειν δηλοί το εκκλησιάζειν, διότι η συνέλευσις του Δήμου εκαλείτο Ηλιαία, άρα το συγκαλείν την Αλίαν εκάστην πανσέληνον. Το δε μέγιστον και ες ο πλείστον συνίασιν Ηλιαίαν καλούστιν.”

ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟΝ

Αστρολογικόν κτίσμα εν Αθήναις, εντός Αγοραίου (του εν Άστει) Κολωνού, πλησίον Αστρονομικού Αναθήματος του αστρονόμου Μέτωνος, όπου και η εκείθεν οικία του. Εις την ίδιαν ακριβώς θέσιν και το σημερινόν Αστεροσκοπείον Αθηνών.

ΗΛΥΣΙΑ ΠΕΔΙΑ

Αγνά πεδία μετά μουσικής, συμφωνία Μακάρων εις θαυμάσια αίθρια.

Τόπος φανταστικός, μετά λειμώνων, αειθαλών δένδρων, ζέφυρου αέρος, αιωνίου έαρος. Εκεί έρεε ο Ηριδανός ποταμός, εκεί κατώκουν εν μακαριότητι, άνευ θανάτου.

Σημ. Συντ.: Ουχί ως μέρος του Άδου, αλλά εις χώραν επί της επιφανείας της Γης.

ΗΡΑ

Κώμη Μεγαρικής προσηρτημένη εις την πόλην των Μεγάρων.

ΗΡΑΙΟΝ

Ιερόν, μετά Μαντείου εις άκραν Πειραίου Ακραίας Ήρας. Από του ομωνύμου Λιμένος η αφετηρία του Ιερού πλοίου προς την Δήλον.

Σημ. Συντ.: Διαδρομή: Λουτράκι – Πέρα Χώρα – Λίμνη Ηραίου – Χώρος Λιμένος προ Φάρου. Με σημαντικά αρχαία λιμενικά κατάλοιπα (εγκαταστάσεις). Εις εκ των “ιερών” λιμένων της Αττικής θεωρούμενος.

ΗΡΑΚΛΕΙΔΑΙ

Γένος – Φυλή των Αθηναίων εις το όριον Προϊστορίας και Ιστορικών χρόνων.

ΘΕDCVΕ = ΗΡΑΚΛΗΣ (Πελασγικά)

Ηράκλεος Έκγονος γένος έσχεν Ετήτυμον Ρόδωνος Ηρακλείδης.

ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Τετράκωμον Πειραϊκόν: Φάληρον – Ξυπέτη – Πειραιεύς – Θυμαιτάδαι

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: “και το Ηράκλειον το εν Ιφαιστιαδών” (Διογένης Λαέρτης Γ’ 30)

“Το εν Ιφιστιαδών χωρίον ως γείτων Βορράθεν η οδός η εκ του Κηφισίασιν Ιερού Νοτόθεν το Ηράκλειον το εν Ηφαιστιαδών”

Σημερινήν θέσις: Καμίνια Πειραιώς

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Ηρακλέους Ιερόν Αττικής το εν Βρανά Μαραθώνι Τετράκωμον, το αρχαιότερον μετά Εορτής Αγώνων. Εδώ το 490 π.Χ. οι Έλληνες εστρατοπέδευσαν προ της Μάχης.

Σημερινήν θέσις: Ύψωμα Μάντρα Γρηάς. Ηράκλειον Τετράκωμον Μεσογαίας. Μαραθών – Τρικόρι(ν)θος – Οινόη – Προβάλινθος.

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Το Διομείας Ιερόν εντός του Δήμου ένθα Εορτή “Τα εν Διομείοις Ηράκλεια.”

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Λιμενίσκος εις το Κερατσίνι Πειραιώς, εντός των ορίων της Ηλεκτρικής Εταιρείας Τετράκωμον.

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Κυνοσάργους, μετά Ιερού Ηρακλέους εις τον ομώνυμον Τόπον.

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Τείθρας

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Χολαργού

• ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ: Το εν Ελαιεί

ΗΡΙΑ

Πύλη των τειχών της Αθήνας η Βορείως του Διπύλου. Ως και Ηρίαι Πύλαι.

ΗΡΙΔΑΝΟΣ

Παραπόταμος Ιλισσού ποταμού αποτελούσε το όριον του Δήμου Κυδαθηναίων. Διέρρεε τον κεραμεικόν εις το Δίπυλον και εξέβαλλε εις τον Ιλισσόν.

Με μη καθαρά, συχνάκις ύδατα:

“Γέλαν ούτως θαρρεί γράφων τας των Αθηνών παρθένας αφύσεσθαι καθαρόν γένος Ηριδανοίο ού και τα βοσκήματα απόσχοντ’ οιν” (Παυσανίας Α 19.5)

Ο Ηριδανός εκαλύφθη επί Ρωμαίων.

Σημ. Συντ.: Ποταμός Αττικής πηγάζων από βάθη κατάφυτου Δυτικής πλευράς Υμηττού εις θέσιν Κίλλεια.

Σήμερον, Καλοπούλα, άνωθεν Μονής Καισαριανής.

ΗΦΑΙΣΤΟΣ

Άλλως ο Δήμος Ηφαιστιάδαι (όρα σχετ.).

ΗΦΑΙΣΤΙΑΔΑΙ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, επί της Αριστερής όχθης του Κηφισσού ποταμού, μετά Ιερού του Ηφαίστου.

Πιθανώς, πλησίον σημερινού Ηρακλείου Αθηνών.

________________________________________

Θ

ΘΑΚΗΜΑΤΑ ΠΑΝΟΣ

Άλλως αι Μακραί Πέτραι (όρα σχετ.).

ΘΑΛΙΑ

Άλλως ο Δήμος Αιθαλίδαι (όρα σχετ.).

Αιθαλίδαι = Θαλίδαι = Θαλία

ΘΕΑΤΡΑ εν ΑΤΤΙΚΗ

• Αίγινα

• Αιξωνής

• Αιξωνής Στάδιον ;

• Αμφιαράου

• Αχαρνών

• Δεκελεια

• Διαζεύγματος εν Πειραίει Κρηπίδες

• Διονυσιακόν

• Ειλειθυίας Πρανή

• Ελευσίνος

• Ευωνύμου

• Ηρώδου Αττικού

• Θορικού

• Ικαρίας

• Κυνοσάργες

• Λαύρειον

• Μακεδονικόν Πειραιώς

• Μέγαρα

• Μουνυχίας του Διονύσου

• Πειραϊκού Σηραγγείου κερκίδες

• Πνύξ

• Ραμνούντος

• Σαλαμίς

ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΔΟΣ

Πασίγνωστος εν Πειραιεί οδός, εις το όνομα του θεάτρου Μουνυχίας, κατά την Ελληνιστική εποχή.

Σημ. Συντ.: Πρόκειται διά την ιδία οδό, την από του κεντρικού δρόμου του Πειραιώς, την καταλήγουσα εις το του λόφου Μουνυχίας μεγάλο θέατρο. Ακριβώς άνωθεν παλαιού τέρματος λεωφορείων.

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΤΑΦΟΣ

Θέσις εις την Πειραϊκήν Ακτήν.

Σημ. Συντ.: Σημερινό σημείο γηπέδου Φοίνικα προς Σταυρό.

ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΧΘΟΝΙΕΣ

(όρα, Χθόνιες)

ΘΕΡΜΩΔΩΝ

Ποταμός ΑττικοΒοιωτίας, πλησίον Τανάγρας (Ηρόδοτος Θ 43)

ΘΕΣΠΙΑΙ

Εις το μέσον της πόλεως ιερόν των Καβείρων.

Κάβειροι = ΚαFειροι –> Πελασγικά: Θ γ – γς – πα – α = Θωσπία = Θεσπιά

Ουδέποτε οι Βοιωτοί απεδέχθησαν τους Θεσπιείς (και τους Πλαταιείς), ένεκα της φιλίας και της δυμμαχίας αυτών προς τους αθηναίους. Αν και γεωγραφικώς ανήκει η πόλις εις την Βοιωτία, ποτέ δεν εμνημονεύθη υπ’ αυτής ως ακολουθούσα την τάσην των Αθηναίων.

Οι Βοιωτοί ακολούθησαν τον Φίλιππον και εμήδησαν διά να αφήσουν απροστάτευτες τις δύο αυτές πόλεις.

ΘΗΒΗ

Πόλις της Αττικής (Στεφ. Βυζ.). Αγνώστου θέσεως.

Ομώνυμες των ΘΗΒΩΝ πόλεις υπήρχον παλαιόθεν εις Θεσσαλίαν, Μικράν Ασίαν, ιταλίαν, Αίγυπτον, Αραβίαν, Αττικήν. (Πτολ. ΣΤ 7.5)

ΘΗΜΑΚΟΙ

Άλλως ο Δήμος Θήμακος (όρα σχετ.).

ΘΗΜΑΚΟΣ [Φυλής Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αγνώστου θέσεως (Στεφ. Βυζ.)

ΘΕΣΠΙΑΣ

Πόλις εκ του Θέσπιος και Μεγαδήμης εξ ής αύτη εγέννησεν τας πεντήκοντα θεσπιάδας, εξ ών εγέννησεν ο Ηρακλής ισάριθμα τέκνα. Ένα αφ εκάστης, εν μία νυκτί μάλιστα! Δι ό λέγεται ότι τούτος ο 13ος άθλος εστί!! (Δις δε δίδυμα).

ΘΗΣΕΙΟΝ

Το σημείον της Ταφής του θησέως είς το κέντρον της Πόλεως, παρά το Γυμνάσιον του Πτολεμαίου. Το Θησείον, ανέκαθεν εθεωρείτο ιερόν άσυλον των δούλων και των αδυνάτων (Πλουταρχος Θησ. 36)

Θησεύς: Όνομα πελασγικόν, το οποίον σημαίνει: Ο Νικών, ο Συντριβών (Πελασγικά).

Θησεύς ήτο ο Αττικός Ήρως, όστις κειρών τα έμπροσθεν, άφηνε την κόμην αυξάνειν όπισθεν ως οι κουρήτες, εξ ου και το “Θησηΐς κουρά”.

Οι σχέσεις Αθηνών – Κνωσσού . Θησέως – Αριάδνης, μάς μεταφέρουν χρονικά στο 1400 π.Χ.

ΘΗΣΙΟΝ

Άλλως το θησείον επί το… πελασγικώτερον.

ΟΕΕ = ΘΙΕΣΕ = ΘΗΣΕΥΣ (Πελασγικά)

ΘΟΛΟΣ

Κτίριον κυκλικόν, όπου εντός αυτού συνεδρίαζον και εσιτίζοντο οι πεντήκοντα Πρυτάνεις, καθώς και η διαρκής Αντοπροσωπεία της Βουλής.

Τοποθετείται εντός των Αθηναϊκών Τειχών και δή εις τα όρια του Δήμου Κεραμέων. Εις τον Θόλον οι Αδριάντες των Δέκα Ηρώων.

ΘΟΡΑΙ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος ευρισκόμενος μεταξύ Λάμπτρας και Αιγιλίας (Στράβων Θ 1.21)

Έκειτο πλησίον σημείου λαγονησίου. Άλλως, πλησίον Καβουρίου (Στεφ. Βυζ.)

ΘΟΡΙΚΟΣ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος ως Θορικός, Θορίκιος, Θουρίκιος φερόμενος. Εις των Δώδεκα Αρχαϊκών. Τον Δήμον αυτόν χρησιμοποίησεν η θεά Δήμητρα, ίνα αιτιολογήση την εμφάνισήν της εις την Γην, προς τους Κρήτας άρπαγές της.

Από τα αρχαιότερα προϊστορικά βασίλεια η πόλις του Θορικού, όπου ενεφανίσθη ο πρώτος άνθρωπος εις την Ανατολικήν Αττικήν. Οι Μινωΐτες, πλήν της Μινώας Μεγαρικής, έφθασαν και εις τον λιμένα Θορικού δια λογαριασμόν της Αττικής.

Είτα μία των δώδεκα πόλεων, την οποίαν έκτισεν ο Κέκροψ εις την Ανατολικήν Παραλίαν.

Εν τέλει, αττικός Δήμος επί Κλεισθένους κατεστήθη. Εν τω Θορικώ υπήρχεν κατάβασις εις τον Άδην, όθεν κατέβη ο Θησεύς. (Σοφοκλής)

“Άνδρες ληϊστήρες απήγαγον νύν αυτέ Κρητηθέν εις ευρέα νώτα θαλάσσης, ήλυθον νηΐ Θορικόν δε κατέσχεθον” υπό Μινωϊτών.

Φιλάμμων εκ Θορικού ωραίος εις υπερβολήν. Μετά προ-Μυκηναϊκών τάφων.

Μέμμιος επί Βωμώ Θορίκιος.

ΘΟΡΙΚΟΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

Μετά θαυμασίου θεάτρου. Έχει Δωρικήν Στοάν και Τάφους πέριξ αυτού εις αρχαιοτάτην εποχήν αναγόμενα (ως προϊστορικός οικιστμός).

Σημ. Συντ.: Κάτωθεν του θεάτρου περιοχή στοών μεταλλευμάτων (των περιφήμων του Λαυρίου) με διαδρόμους, κανάλια, στέρνες. Ενδιαφέρουσα η αρχιτεκτονική μορφή του θεάτρου, πεπλασμένο εν των κοίλω ημικύκλιον, ως προς τας κερκίδας.

ΘΟΡΙΚΟΣ ΛΙΜΗΝ

Εις των τριών σημαντικών προϊστορικών Λιμένων της Αττικής, μετά ικανού Ναυστάθμου. Νύν Πάσα Λιμάνι – Πόρτο Μαντρί.

ΘΟΡΙΚΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ – ΟΡΥΧΕΙΑ

Σημ. Συντ.: Εις μικράν απόστασιν, Νοτίως ορυχεία σμαράγδου, καθώς και ολοκληρωμένον σύστημα πλυντηρίων μεταλλευμάτων, τα σημαντικώτερα των οποίων μόλυβος και άργυρος. Υπό Πληνίου αναφερόμενα.

ΘΟΡΙΚΟΣ ΟΧΥΡΟΝ -ΤΕΙΧΗ

Ισχυρό οχυρόν Νοτίως θεάτρου, καθώς και Τείχη. Το 409 π.Χ. οι Αθηναίοι ενίσχυσαν την άμυνα γενικώς με πρόσθετα οχυρωματικά έργα. Ακρόπολις στη θέση Βελατούρι. Ένα των πέντε Αττικών οχυρών• 5ος αι. π.Χ.

ΘΟΡΙΚΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Σημ. Συντ.: Ακριβώς έξωθεν των τειχών και του Οχυρωματικού Πύργου, Νοτίως του Θεάτρου ρέει ποταμίσκος όστις γίνεται “δυνατός” προς την γέφυραν φθάνων. Εις την περιοχήν και οι εγκαταστάσεις εξορύξεως-πλύσεως-διαχωρισμού μεταλλευμάτων.

ΘΡΑΣΥΛΟΥ

Χορηγικό Μνημείο, κάτωθεν του σπηλαίου, το οποίον σήμερα μετετράπη εις εκκλησίαν Παναγίας Χρυσοκαστριώτισα.

ΘΡΙΑ [Φυλής Οινηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος επί αρχαιοτάτου Πελασγικού πολίσματος. Εν τω Δήμω και το Θριάσιον Πεδίον της Ελευσίνος.

Του-σσύλοι κάτοικοι Θράκης, λέξις Ελληνικοτάτη, ουδέν βαρβαρικόν έχουσα.

Άλλως και Τ- εκ του Θ – ρυσός = παχουλός, οπότε το πελασγικόν τροφίς και είτα θρίω = λίπος (Ησύχιος), δηλαδή, επί λιπαρογείου και ευφότου χώρας πεδίου. Θριάσιν ή Θρίωζε = εις την Θρίαν.

Πιθανώς, θέσις Σταφένι, μετά τους Ρειτούς. Πλησίον Ασπρόπυργου

Αλέξανδρος Αλεξάνδρου Θριάσιος

Σωσικράτους του Θριασίου.

Ενίοτε, ο Δήμος απαντάται και ως “Θριάσιον”.

ΘΡΙΑΙ

Τοποθεσί θριασίου Πέδιου, όπου εσύχναζον αι Θριαί Νύμφες

ΘΡΙΑΣΙΑΙ ΠΥΛΑΙ

Μία των Πυλών των Τειχών της πόλεως των Αθηνών, φέρουσα προς την Θρίαν, ήτις η αυτή και Διπύλου εκαλείτο.

ΘΡΙΑΣΙΟΝ ΠΕΔΙΟΝ

Πεδιάς τίς εύφορος εν Αττική, μετά ονομασίας αρχαιϊκής, περί την Ελευσίνα. Αποτελούσε τμήμα του Δήμου Θρίας.

Ως και Θριάσιον εκκαλείτο, εκ του Επωνύμου Ηρώος Θριάσιον.

Εδώ, το αρχαϊκόν Μαντείον (ψηφομαντίον), μετά “θριών”, δηλαδή ψήφων μαντικών, “άς εύρεν η Αθηνά” (Στεφ. Βυζάντιος).

Ίσως και εκ του “θριαί” = “πέτρινοι” ψήφοι

πελασγικόν ΟΡΕ SΕ = τραχύς – σκληρός

ΘΡΙΑSΙΟΝ ΠΕΔΕ.Ν = Περιοχή με πέτρες (Πελασγικά)

ΘΡΙΟΥΣ

Άλλως ο Δήμος Θρία (όρα σχετ.).

ΘΡΙΩ ως και Θριών, Θριώς

Άλλως ο Δήμος Θρία (όρα σχετ.).

ΘΡΙΩΝ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, διάφορος του Δήμου Θρία – Θριώ.

Σημ. Συντ.: Απαντάται ως Θριώ, υπόνοιαι όμως περί της Θρίας αυτής ταύτης.

ΘΥΜΑΤΑΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Θυμοιτάδαι (όρα σχετ.).

ΘΥΜΑΙΤΑΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Θυμοιτάδαι (όρα σχετ.).

Ενίοτε, εφέρετο επισήμως με την ανωτέρω ορθογραφίαν. “Θυμαιταδών Δήμος τετρακώμου”

Πειραϊκή Τετράπολις (Σταφ. Βυζ.).

ΘΥΜΑΙΤΟΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Θυμοιτάδαι (όρα σχετ.).

ΘΥΜΟΙΤΑΔΑΙ [Φυλής Ιπποθωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, επωνομαστείς υπό του Ηρώος Θυμοίτου εκ των τελευταίων βασιλέων της προϊστορικής Θησειΐδος Αθήνας.

Θυμοιτάδαι – ημαρτημένη, όθεν Θυμοιτάδης.

Ταυτίζεται υπό ορισμένων με το Κερατσίνι πειραιώς, άλλως με τον Άγιον Γεώργιον.

Σημ. Συντ.: Επιτόπια έρευνα καταλήγει εις την θέσιν Λόφος Β’ Καραβά Αμφιάλης (Λατομείο) ή είς το ύψωμα, κάτωθεν Οδού Πέτρου Ράλλη (Στάσις Καμπούρη).

Θυμοίτις (θυμάτις) = συλλέκτης και πωλητής θυμαριού.

Στην περιοχή βρέθηκαν προϊστορικά αντικείμενα πρωτοελλαδικής εποχής.

Άλλως και “θυμος”, το θυμάρι.

ΘΥΡΓΩΝΙΔΑΙ [Φυλής Πτολεμαΐδος – Αντιγονίδος – Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αγνώστου θέσεως.

________________________________________

Ι

ΙΑΠΙΣ

“Χαράδρα Αττικής εις Μέγαρα, απάγουσα ως Καλλίμαχος εκάλη” (Στεφ. Βυζάντιος).

ΙΑΠΥΓΙΑ – ITALIA

Αρχαιοτάτη και πρώτη αποικία των Ελλήνων εις την Ιταλίαν 1837 π.Χ.

Πρότερον αυτή ούτε βάρβαρος, ούτε Έλλην επέρασεν, κατά την ιστορική εποχήν εις ξένον τόπον.

ΙΑΣ

Περισσότερον εννοιολογικώς ως “Ιάς Εσθής”. “Ιάς Στρατιά” και ολιγώτερον γεωγραφικός (Ιωνίας) χαρακτηρισμός.

ΙΑΣ

Ονομασία της Αττικής εκ των μεταγενέστερων.

ΙΕΡΑ

Η Ιερά (Πύλη), διότι οδηγούσε εις την ιεράν Οδόν. Προφανώς, το Δίπυλον (όρα σχετ.).

ΙΕΡΑ

Αθηναίοις δε και έξω πόλεως, κατά τας οδούς διάσπαρτα εστίν Ιερά Ανδρών ταφή εγγυτάτω εις Ακαδημίαν ως και αλλαχού.

Και σφων έστασιν επί τοις τάφοις σπίλαι τα ονόματα και τον Δήμον εκάστου λέγουσαι.

Αθηναίοι έφηβοι συντεταγμένοι τα Ιερά της Αττικής επισκέπτοντο 122 π.Χ.

ΙΕΡΑ εν ΑΤΤΙΚΗ

Θεών εστίν Ιερά και Ηρώων εν τοις Δήμοις της Αττικής

• Αθηνάς (θέσις Βαλάρια Μαραθώνος)

• Αλών Αραφηνίδων

• Απόλλωνος Δελφινίου (Δελφίνιον)

• Απόλλωνος Παραλίου (Δήλιον)

• Απόλλωνος Πυθίου εν Οινόη

• Αρτέμιδος Βραυρωνίας

• Αρτέμιδος Δρυμονίας (Δρυμαία)

• Αρτέμιδος Μουνυχίας

• Αφροδίτη εν Κήποις (Δελφίνιον)

• Διονύσου (θέσις Πύργος – Έλος Μαραθώνος)

• Ειλισσιάδων Μουσών (Ειλισσός)

• Ιερά Πειραιώς

• Ιερόν Μαραθώνος (θέσις Μπρέξιζα)

• Ίσιδος Μαραθώνος

• Μαχαιώνος (ο ναΐσκος, πλησίον Ζαννείου)

• Νεωσοίκων (ο Άγιος Σπυρίδων επ’ αυτού)

• Πανός (θέσις Ιερά οδός – Δαφνί)

• Πανός – Νυμφών εν Οινόη

• Σουνιάδος Αθηνάς

• Ταυροπόλου Αρτέμιδος

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

Ο δρόμος δι ού ήρχοντο από Αθηνών είς την Ελευσίνα. Μετά Ιερού Πανός Δαφνίου. Από Ιερά Πύλη Πομπείου εν Κεραμεικώ αρχόμενη (Παυσανίας Α 36.3). Μήκους 22 χλμ.

Δύο χιλιόμετρα παρόδια μνημεία.

“Ηορος τες οδό τες Ελευσινάδε”

Κατά την Ιεράν οδόν έξωθεν Κηφισσού ποταμού, μικρός ναός του Κυαμίτου καλούμενος.

ΙΕΡΑ ΠΕΤΡΑ

Βράχος τίς είς τον οποίον ο Απόλλων απέθετε την Λύραν του, προκειμένου να βοηθήσει τον Άλκαθον. Η πέτρα αυτή όταν εκρούετο, αντήχει ως λύρα. (Θεογόν 771)

ΙΕΡΑ ΠΕΤΡΑ

Άλλως η Μόλουρις (όρα σχετ.).

ΙΕΡΑ ΣΥΚΗ [Φυλής Οινηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις εφέρετο και ως Προάστιον της Αττικής, το οποίον έκειτο εις τον Δήμον Λακιαδών (και άλλως ο Δήμος αυτός ούτος – όρα σχε. Λακιάδαι).

Ήτο δώρον της θεάς Δήμητρος προς τον γενάρχην της Φιλαϊδών ή Φυταχιδών με τας Αριστοκρατικάς οικογενείας, αλλά και τις εκλεκτές και μεγάλες ραφανίδες.

ΒΔ Κεραμεικού, παρά την Ιερά Οδό

Ένθα εις διωρισμένον τόπον, ίστατο η Πομπή προς Ελευσίνα, κάτωθεν τεραστίας συκής όπερ Ιερά Συκή.

ΙΕΡΑΙ ΕΛΑΙΑΙ

Μέρος τί της Ακαδημείας, όπου αρχαιόταται Ελαίαι της θεάς Αθηνάς, ονομαζόμεναι, μετά Βωμόν Μειλιχίου Διός.

ΙΕΡΑΙ ΠΥΛΑΙ

Αι Πύλαι των Αθηνών, από τις οποίες εκκινούσε η Ιερά Οδός. Άλλως το Δίπυλον. Απαντάτο και ως Ιερά Πύλη.

ΙΕΡΟΣ ΛΟΦΟΣ

Θέσις εν Ελευσίνι, πλησίον Περθενίου (παρ’ Ομήρω). Άλλως, καλλιχόρου φρέαρ (όρα σχετ.).

ΙΚΑΡΙΑ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος κληθείς ούτω υπό του Ικάρου Ηρώος, όστις μεθύσας ποτέ, εφονεύθη υπό των συντρόφων του, οι οποίοι τον εξέλαβον ως παράφρονα, και τονδηλητηρίασαν. Όταν ξεμέθυσε, μετανόησαν, αλλ’ ήτο αργά!

Από μέθης λοιπόν, και η της τραγωδίας και κωμωδίας εύρεσις εν Ικαρία της Αττικής, και εκ του εδώ “Άρματος Θέσπιδος” η απαρχή των θεατρικών παραστάσεων.

Αλλά και δώρον του Διονύσου εις τους κατοίκους της Ικαρίας “η παυσίλυπος άμπελος”, λόγω της Φιλοξενίας που τού προσέφεραν.

Η θέσις του Δήμου προς την Βόρειαν κλιτύ του Πεντελικού Όρους, η πευκόφυτος πεδιάς. Επιστρέφοντες του Μαραθώνος προς την Ερυθραίαν. Το άρμα του Διονύσου ηκολούθουν γυναίκες Βάκχαι, Μαινάδες, Θυιάδες, Βασσαρίδες, Βριστονίδες, Μιμαλλόντες. Η δε ακολουθία των Ανδρών καλούμενοι Πάνες, Σιληνοί, Σάτυροι, Νύμφαι.

Περιοχή αρχομένη από Διονύσου Αττικής.

ΙΚΑΡΙΑΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

Το δε θέατρον συνεδέθη με την Ικαρίαν από την είς τον Δήμον τούτον γέννησιν του πρώτου υποκριτού και δραματουργού Θέσπιδος, όστις την ασματικήν εξύμνησιν του Διονύσου μετέτεψε εις Δράμα, εισβαλών τον Πρόλογον υπό του Υποκριτού.

Θεσπίζω – Θέσπιδος Άρμα εθέσπισεν.

ΙΚΑΡΙΑΣ ΟΙΝΟΣ

Ήλθεν δε εις την Αττική ο Διόνυσος, οδηγούμενος υπό τίνος Πηγάσου ονομαζομένοι και εφιλοξένησεν αυτόν εκεί ο Ίκαρος όθεν εδίδαξεν αυτόν την οινοποιΐαν.

ΙΚΑΡΙΟΣ

Άλλως ο Δήμος Ικαρίας (όρα σχετ.).

ΙΛΙΣΟΣ

Άλλως ο Ιλισσός ποταμός (όρα σχετ.).

ΙΛΙΣΣΟΣ

Κατά Παυσανία = hiλiσος

Ιερός ποταμός Αττικής εν Αθήναις, μετά ιερού Πανός, από τις όχθες του οποίου ο Βορέας άρπαζε την Ωρείθυια πρός τους Υπερβόρειους.

Γεγονός, το οποίον ναι μέν μάς οδηγεί εις προϊστορικούς-Αρχαιϊκούς χρόνους, ότε βόρειος τίς λαός κατελθών ενίκησεν κατοίκου Αττικής γης. Αιτιολογεί δε τας έκ τότε σχέσεις των “βορείων” με την αρχαίαν Αττικήν κοινωνίαν, πολύ περισσότερο δε με την συμμετοχή της με την θρησκείαν τα ήθη και έθυμά της.

Πηγάζων από ΒΔ κλιτύς Υμηττού, καθώς και ΝΑ Χολαργού, θέσις Νέα Ζωή. Έρρεε Δυτικώς προς Αρδηττόν και προς Καλλιθέαν, μεταξύ Φιλοπάππου και Λόφου Σικελίας. Στο σημείο αυτό δεχόταν ενίοτε τα νερά του Ηριδανού (εις το σημείο Ρουφιάς) και είτα συναντούσε τον Κηφισσόν. Ενίοτε εκβαλλών εις Φαληρικόν Όρμον ως χείμαρρος.

Εις τα όχθας του ποταμού, Ναός της Δήμητρος, νυν εκκλησία Παναγίας. Επίσης, γωνία οδών Κούτουλα – Αρδηττού, Ναός Αρτέμιδος Αγροτέρας, σήμερα Χριστιανική Εκκλησία.

ΙΛΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΓΕΦΥΡΑ

Προ εισόδου Σταδίου. Ανακαινίσθη υπό Ηρώδου με τρία τόξα. Δεξιά προς Λόφο, Ναός θεάς Τύχης.

ΙΟΝ

Ιον = joΝ = Πελασγικόν (Πελασγικά)

Σημ. Συντ.: Ονομασία, η οποία ως πιστεύεται, όριζεν αρχαίαν περιοχήν, μεταξύ Θριασίου πεδίου και σημερινού Ασπροπύργου.

Πανηγυραρχούντος επί Άρχοντος της Ιού (;)

ΙΠΠΟΒΟΤΑΙ

Επί Ηροδότου θέσις Ιπποβόται εννοείτο επί της εισόδου των Προπυλαίων, όπου εσώζοντο εισέτι αι αλύσεις αυτών.

Τάξις πλουσίων “παχέω” γεομόρων Ευβοέων. Νικηθέντες υπό των Αθηναίων απώλεσαν το Λιλαντείο Πεδίον και δέσμιοι οδηγήθησαν εις Αθήνας, τοποθετηθέντες κάτωθεν της Ακροπόλεως.

ΙΠΠΟΔΑΜΑΔΑΙ [Φυλής Οινηίδος – Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις επωνομάσθη υπό ωραίου Αθηναίου, το κάλος του οποίου διεφημίζετο επί ερυθρών αγγείων, υπό των ζωγράφψν Δουρίδος και Ιέρωνος. Εξ ου και το “Ιπποδάμος καλός”.

Το προσωπείον αυτό, πιθανώς να είναι το αυτό μετά τού τής Ερεχθηίδος φυλής Αθηναίου στρατηγού Ιπποδάμαντος.

ΙΠΠΟΔΑΜΕΙΟΣ ΑΓΟΡΑ

Κεντρική Αγορά του Πειραιώς -ως και εσωτερική- η οποία κατέληγε είς το οχυρό της Μουχυχίας. Είχεν οικογενειακόν χαρακτήραν – λαϊκή αγορά της σημερινής εποχής – και προορίζετο διά τους κατοίκους Ζέας και Μουνυχίας.

Σημ. Συντ.: Έως σήμερα κρατά τον χαρακτήραν της η Αγορά αυτή, εις την ίδιαν ακριβώς θέσιν, είτε ως Παληατζήδικα μεταπολεμικώς, είτε ως Αγορά Ρωσοπόντιων – Κινέζων. Δυόμισυ χιλιάδες έτη μετα!..

–> Οικοδομήθηκε τον 5ον αιώνα και αρχικώς ενα υτή εισάγοντο τα προϊόντα των ξένων Λιμένων – Χωρών και εφόσον πληρώνονταν φόροι του 1/50, τότε εισήγοντο.

Ο Μιλήσιος πολεοδόμος Ιπποδάμας σχεδίασεν την Αγοράν επί Περικλέους και είτα κατασκευάστηκε και ανακαινίσθη. Έφθανεν ως είπαμε έως τον Ναόν Μουνυχίας Αρτέμιδος.

Κατελήφθη υπό των Τριάκοντα και επωνομάσθη Βενδίδειον.

ΙΠΠΟΔΑΜΕΙΟΣ ΟΔΟΣ

“Εκ τού Μιλήσιου Ιππόδαμου Φιλοσόφου-Αρχιτέκτονος-Πολεοδόμου, οικοδομήσας Αγοράν και Λιμέναν Πειραιώς”

Σημ. Συντ.: Πρόκειται διά την αρχαϊκώς μεγάλην ευθείαν οδό, η οποία εκκινούσε από Γούναρη – Αλιπέδου – Γέφυρα Καλαμάκη – Ομηρίδου Σκυλίτση – Γούβα Βάβουλα – Γέφυρα ΖΑΑΕ – Τροχιοδρόμων – Δεληγιώργη – Τείχη και Πύλη Κόνωνος – Σταθμαρχείον – Σκαλάκια – Ευαγγελιστρίας – Περίπτερον Πέτρινο – Σχιστή οδός – Καστέλλα, οπότε συνέχιζε Ιταλικό Προξενείο – Αλεξάνδρας – Βενιζέλου – Κρητικά – Προφήτης Ηλίας.

Ήγγιζεν η Μουνυχίας οδός τα οδούς Γεωργίου Α’ και Τσαμαδού (όρα σχετ.).

ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ

Ιππικοί Αγώνες Παναθηναίων διεξήγοντο είς τον Ιππόδρομον τού Δήμου Εχελιδών. Χώρος μέγας οκτώ σταδίων.

Σημ. Συντ.: Η θέσις κατείχε το ήμισυ του σημερινού Σταδίου Καραϊσκάκη ως αυτό ήτο κατά την πρώτην του κατασκευή (ΒΔ – ΝΑ)

ΙΠΠΟΘΩΟΝΤΕΙΟΝ

Ιερόν είς τον Δήμον του Πειραιώς.

ΙΠΠΟΤΑΜΑΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Ιπποδαμάδαι (όρα σχετ.).

ΙΡΙΔΟΣ ΟΔΟΣ

Μυθικός δρόμος και συνήθως διά την ίριδα. Ήτο άλλο τί παρά το Ουράνιον Τόξον. Εκείθεν η θεά ανέβαινε και εκατέβαινε, εκκομίζουσα τας αγγλίας.

Κγλγ – bερι = φωτεινό τόξο = ΙΡΙΣ (Πελασγικά)

ΙΣΣΟΣ

Τόπος – Πολίχνη είς τα όρια Αττικής – Μεγαρίδος, η μετέπειτα Ειδυλλία (όρα σχετ.).

ΙΤΑΙΑ

Άλλως η Ιτέα (όρα σχετ.).

ΙΤΕΑ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αγνώστου θέσεως (υπό Στεφ. Βυζάντιου).

ΙΤΩΝΙΔΑΙ ΠΥΛΑΙ

Έκειντο πλησίον Ολυμπείου και ήγον είς το Φάληρον. Εξ της επίκλησης Ιτωνίας Αθηνάς η ονομασία, μετά Ναού και Θησαυρού.

Πελασγικά: Fu.ται (..) ιται – Ιτων – Ιτωνία (Πελασγικά)

ΙΦΙΣΤΙΑΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Ηφαιστιάδαι (όρα σχετ.). Φέρεται επισήμως και ως ιφιστιάδαι (Χάρτης Kaupert 1883), Νοτίως Ηρακλείου Αττικής, Δυτικώς Πέληκα.

ΙΩΝΑΔΕΣ

Άλλως ο Δήμος ιωνίδαι (όρα σχετ.).

Ιαόνωες = (Ίωνες) και Μινύες υπήκοοι.

ΙΩΝΙΑ 0 ΙΩΝΙΚΗ ΤΕΤΡΑΠΟΛΙΣ

Τμήμα της Αττικής αρχαιόθεν, το οποίον πρώτος ως Ιωνικήν τετράπολιν είχε κατοικήσει ο πατής του Ίωνος Ξούθος.

Πρόκειται διά την Ανατολικήν αττικήν.

Ιωνικήν τετράπολιν εκάλουν τα τέσσαρας πόλεις – δήμους, ήτοι:

Μαραθών – Οινόη – προβάλινθος – Τρικόρινθος, αι οποίαι απετέλουν πολιτικήν ένωσιν και θρησκευτικόν σύνδεσμον. Ήτο μία των Δώδεκα Αρχαϊκών περιοχών – πόλεων.

Πλείσται αι φυλετικαί διαφοραί όταν Ίωνες (επίλυδες) έφθασαν κατά των Πελασγών (αυτόχθονες Αττικής).

Το αυτό όταν Λήμνιοι, κατάλοιπα Ετρούσκων – Ετεοκρητών – Μυσων. Φρυζών – Ληδών (άπαντες Ελληνικών Πελασγικών φύλων) έφθασαν είς την Αττικήν ίνα απαγάγουν γυναίκες εκ της Βραυρωνίας γης.

“…κι εσύ ιφιγένεια, στις Βραυρώνιες κατηφοριές, τις άγιες, όπως οι άλλες γυναίκες, θα χαθείς!”

Ιωνία (ίσως διά κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα εκ της βασιλείας του Ίωνος), άλλως η Αττική.

ΙΩΝΙΔΑΙ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις ωνομάσθη υπό του Ίωνα του Γαργητ(τ)ού. Εκ του Δήμου τούτου, ο Ίων δημιούργησεν αποκίαν είς την Ήλιδα και έκτισεν εκεί Ιερόν, πλησίον του ποταμού Κυθήρου. (Στεφ. Βυζαντίου).

Ιωνίδαι και Οίκος Νυμφών (Ίασις – Καλλιφάνεια – Πηγαία – Συνάλλαξις)

________________________________________

Κ

ΚΑΒΕΙΡΟΙ

Καb / σιμ = Κάβειρος = Ισχυρός (Πελασγικά)

Γένος-Φυλή φθάσαντες έως την Αττική, ζωγραφίζοντες πάντα τα αιδοία ορθά!

“ΚΑΔΕΝΕΣ”

Θέσις εις την οποίαν παρατηρήθησαν σιδερένιες καδένες -ως δέστρες- πλοίων εν Αττική. Αυτό σημειώνουν περιηγηταί Αττικοί, αλλά και καπουτσίνοι, τις οποίες περιγράφουν καλώς.

Οι ως άνω “καδένες” εξυπηρετούσαν την πλεύσιν πλοιαρίων εντός των εν Αθήναις ποταμών Ιλισσού και Κηφισσού ιδιαίτερα.

ΚΑΙΚΙΑΙ

Δύο νησίδες εν τω Σαρωνικώ Κόλπω ΝΔ της Σαλαμίνος (Πλιν., ιν 57)

ΚΑΛΛΙΑ

Άλλως η Κύλλου Πήρα (όρα σχετ.).

“ΚΑΛΛΙΘΕΑ”

Παρά τας Θήβας, 17ο χλμ ΝΑ, όπου Μυκηναϊκή Νεκρόπολις. Αξιόλογα χρυσά κτερίσματα και γενικώς ευρήματα πλέον οικεία, μετά των αθηναϊκών νεκροταφείων.

ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ ΕΚΑΤΗ

Άλλως η Ιαπίς (όρα σχετ.).

ΚΑΛΛΙΟΝ

Άλλως η Κύλλυ Πήρα (όρα σχετ.).

ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ

Ρέμα, τμήμα Ιλισσού ποταμού από Αγίαν Φωτεινή έως Βεΐκου – Κουκάκι.

Στην περιοχή αυτή, οι Τούρκοι είχαν προξενήσει εκτροπή διάνα ποτίζουν τα εκεί χωράφια τους.

ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ

Αρχική ονομασία περιφήμου Πηγής των Αθηνών αρχαϊκής περιόδου.

Η πλέον αξιόλογος, καθώς και η μόνη τετειχισμένη του Άστεως, ήτις διεσκευάσθη υπό του Πεισίστρατου ες Εννεάκρουνον Κρήνην (όρα σχετ.).

Ευρίσκετο υπό Στοάς, μετά Κιόνων δωρικού ρυθμού επί εσωτερικού τοίχου, μετά λεοντοκεφαλής εις την έξοδον.

“Εδώ κατήρχοντο οι Πελασγοί, εκ του Υμηττού και παρηνόχλουν τας προς άντλησιν ύδατος παρθένας των Αθηνών. Οι δε νέοι συνεκεντρούντο ίνα ψύξωσι τον οίνον εις τον ένυδρον τούτον τόπον.” (Ηρόδοτος)

Ανεξακρίβωτο εισέτι το ακριβές σημείον ίσως πλησίον Ιλισσού και Ολυμπείου, όπου το εκ των βράχων εξερχόμενον ύδωρ, σχημάτιζε καταρράκτη ήτοι χάσμα.

Σημερινή περιοχή, εκκλησία Αγίας Φωτεινής.

ΚΑΛΛΙΣΤΟΥΣ “Σχολή…”

Περίφημη Αθηναία Εταίρα, εις την διάφορον “διδαχήν” της οποίας την καφαλήν έκλινον άπαντες. Η Καλλιστώ εκαυχάτο προς τον Σωκράτην ότι ηδύνατο να του αποσπάση και προσελκύση εις τον Οίκον-Σχολήν της όσους μαθητάς-οπαδούς ήθελε, οποτεδήποτε αυτή το επιθυμούσε!!!

ΚΑΛΛΙΧΟΡΟΝ

Πέτρα τις είς την οποίαν επρωτοκάθησε η Δήμητρα ότε ήλθεν εξ Ουρανού, μεταμορφωμένη εις γραίαν. Ήτο πλησίον Ελευσινίου Φρέαιτος. (Ομηρικός Ύμνος εις Δήμητρα 273).

Εις ΒΔ γωνίαν Πύργου του Ελληνικού Τείχους.

ΚΑΝΘΑΡΟΣ

Εις των τριών προσορμητηρίων, τα οποία εσχημάτιζον τον “Πειραιά Λιμένα”. Κληθέν ούτω υπό του ήρωος Κανθάρου.

Πρόκειται διά το μεγάλο τμήμα του Λιμένος, Νοτίας Ακτής Ξαβερίου (πολεμικών πλοίων Λιμήν), θέσις Τελωνείου Αγίου Νικολάου, από τα κάποτε Καρβουνιάρικα, έως το Φανάρι Εισόδου, όπου και πλήθος αρχαϊκών ευρημάτων. (Λίθινες άγκυρες από τις λιμενίζουσες τριήρεις.)

ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ ΑΔΟΥ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

Εις τας θρησκευτικά δοξασίας των αρχαίων Ελλήνων, η λέξις “κατάβασις” εχρησιμοποιήθη υπό την ειδική έννοιαν της μετα-θάνατον καταβάσεως εις τον Άδην.

• ΘΟΡΙΚΟΣ: …όθεν κατέβη ο Θησεύς είς τον Άδην

• ΕΛΕΥΣΙΣ: Μέσω του εκεί Μαντίου

• ΚΟΛΩΝΟΣ ΑΓΟΡΑΙΟΣ: κατάβασις μέσω ιερού Ερινύων

• ΟΛΥΜΠΕΙΟΝ: μετά υπογείου διόδου “κάθοδος υπόγειος αυτόματη”

• ΠΛΟΥΤΩΝΕΙΟΝ: Είς το Ολυμπιείον Σπήλαιον τί

• ΘΡΙΑΣΙΟΝ: Είς το εκεί Ψηφομαντίον θριών

• ΚΑΛΛΙΧΟΡΟΝ: Ελευσίνος, όπου χάσμα-φρέαρ τι

• ΑΛΟΣ: Θαλασσία περιοχή, πλησίον Μεγάρων, όπου ο Σίδης, χάριν δεχθείς θεϊκήν υπό του Ποσειδώνος, περιπάτη επ’ αυτής

• ΕΡΙΝΕΟΣ: Κατάβασις Πλούτωνος, πλησίον του ποταμού Κηφισσού

• ΑΡΡΗΦΟΡΙΑ: Χώρος χθονίου προσανατολισμού Ακροπόλεως

• ΚΟΛΩΝΟΣ ΙΠΠΕΙΟΣ: Έξωθι των Τειχών

• ΑΡΕΙΟ ΠΑΓΟΣ: Είσοδος προς τις Σεμνές Θεές

ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ

• ΩΓΥΓΟΥ ΠΕΔΙΟΝ

• ΦΕΛΛΕΥΣ

• ΥΔΡΟΦΟΡΙΑ

Κατά τον Κατακλυσμόν του Ωγύγου, λέγουσιν ότι εφάνη σημείον τί παράδοξον εις τον δίσκον της Αφροδίτης, επειδή μετεβλήθη η Διάμετρος, το Σχήμα, το Χρώμα, η Πορεία αυτή. (Πιστεύεται πως ήτο Κομήτης, όστις εφάνη το 1680 π.Χ.).

ΚΕΙΡΙΑΔΑΙ [Φυλής Ιπποθοωντίδος – Οινηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Δυτικώς του Λόφου Νυμφών, ΒΔ Δήμου Μελίτης, σημερινή θέσις Πετράλωνα.

ΚΕΚΡΟΠΙΑ

Η αρχική ονομασία της επί Ακροπόλεως των Αρχαίων Αθηνών θέσεως. Εις το σημείον αυτό κατώκησε κατά πρώτον τον βραχώδη λόφον ο Κέκρωψ, ο Α’ (Καλλίμαχος, Ύμνος Γ’ 277)

Σύγχρονοί του: Οι Μωϋσής – Ραμσής – Φαραώ

ΚΕΚΡΟΠΙΔΑΙ

Οι απόγονοι εκ του Κέκροπος Αθηναίοι. Άγνωστον αν υπήρξε Δήμος τίς ομώνυμος. Σκωπτικός απόγονοι Μιλτιάδου – Θεμιστοκλέους. Κεκροπιδών οχυρόν ήτοι η Ακρόπολις ως πρώτον.

ΚΕΚΡΟΠΙΟ ΠΕΔΙΟ

Περιοχή πλησίον Ωρωπού, ήτις κατείχετο εις το σύνολον της υπό του Αττικού Δήμου της Δεκέλειας.

ΚΕΚΡΥΦΑΛΕΙΑ

Νησίς μικρά του Σαρωνικού Κόλπου, μεταξύ Αιγίνης και Επιδαύρου.

Νομίζεται ως μία των νήσως Φαρμακούσαι ή Αγκίστρι (όρα σχε. Ταφοκίρκη).

ΚΕΚΡΥΦΑΛΕΙΑ

Ακρωτήριον Σαρωνικού Κόλπου

ΚΕΚΡΩΠΩΝ ΑΓΟΡΑ

Τοποθεσία των Αθηνών, ΝΑ της Αγοράς (“πλησίον Ηλιαίας”, Ευσταθ. εις Οδύσσειαν, 1430 – 1435), όπου επωλούντο τα κλοπιμαία.

ΚΕΛΑΙΝΑΙ

Λύκος, υιός Ποσειδώνος-Καλαινούς. Εφέρετο και ως ΚΗΛΑΙΝΕΥΣ. Άλλως ο Δήμος Κελαινού (όρα σχετ.).

ΚΕΟΣ

Άκρα “πόρου Θεμιστοκλέους”, Αριστερώς Ακρωτηρίου, σημερινόν σημείον Κερατσινίου, προς Βορ. των αποθηκών πετρελαιοειδών.

ΚΕΟΣ

Ακρωτήριον είς Ανατολικήν ακτήν Σαλαμίνος (Ηρόδοτος, Η 76).

ΚΕΟΣ – ΑΤΑΛΑΝΤΗ

Η προς του “πόρου Θεμιστοκλέους”. Κέος Ακρωτήριον-Νησίς, ακριβώς κατέναντι και ολίγον παρέκει Χοιράδες και Προφήτης νήσοι.

Πιθανώς, η βραχονησίς Κέραμος (όρα σχετ.).

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ

Εκ του Κεράμου, υιού Διονύσου και Αριάδνης, αφ ών ωνομάσθη η περιοχή.

Όντως εκαλείτο εν μέρος της (παλαιάς) πόλεως των Αθηνών, κείμενον ΒΔ αυτής, περιέχον την Αγοράν, το Μητρώον, τον Θόλον και το Βουλευτήριο.

Υπό το όνομα τούτο υπήρχον εις την πόλιν δύο συνοικισμοί εις την ΒΔ πλευράν του Άστεως. Ο Καθύπερθεν και Υπενέρθεν. Οι λεγόμενοι “δύο Κεραμεικοί”, οι οποίοι εχωρίζοντο απ’ αλλήλων διά του Τείχους, συνεκοινώνουν όμως διά του Διπύλου.

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εις των δύο Κεραμεικών. Ευρίσκετο εις την περιτειχισμένην περιοχήν του Άστεως των Αρχαίων Αθηνών.

Κατελάμβανε σημαντικόν τμήμα της πόλεως, και εταυτίζετο εν μέρει με την Αγοράν, δηλαδή με την καρδιάν του Άστεως. Ενίοτε δεν ελογίζετο ως ξεχωριστός Δήμος, προσδίδωσιν τον τίτλον εις τον των “Κεραμέων Δήμον”.

Ήτο πυκνοκατοικημένος, με παρατεταμένες Στοές, εκατέρωθεν του κεντρικού Κεραμεικού, εφ ών οι Αθηναίοι έκαμαν τις αγορές τους. (Αρχαία Αγορά).

Κεραμεικός Καθύπερθεν = Έσω Κεραμεικός

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΥΣ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ [Φυλής Ακαμνατίδος]

Αρχαίος, συχνάκις ο μόνος εκ των Κεραμεικών, λογιζόμενος ως Δήμος της Αττικής. Υπενέρθεν = Έξω Κεραμεικός.

Η σημερινήν θέσις ταυτίζεται πέριξ της εκκλησίας της Αγίας Τριάδος, όπου εκκίνει η Νεκρόπολις των Αθηνών.

ΝΔ των ορίων του Δήμου, λαϊκαί συνοικίαι, με πτωχά σπίτια μετριοτάτης εμφανίσεως, μικρούς ελώδεις στενούς δρόμους και πλήθος πορνείων.

Την περιοχήν του Υπενέρθεν Κεραμεικού διέσχιζον αι συγκλίνουσαι πρό του Διπύλου, τρεις Οδοί: Πειραιώς, Ιεράς Οδού-Ελευσίνος και Ακαδημίας.

Μετά Εορτής τα “Ανδρογεώνια”. Ο παυσανίας είδε και περιγράφει τον Τάφον του Κόνονος, όστις απέθανεν αιχμάλωτος εν Κεραμεικώ.

ΚΕΡΑΜΕΩΝ ΠΥΛΑΙ

Πρόκειται διά την Διπύλου Πύλην, μέσω της οποίας συνεκοινώνουν οι δύο Κεθύπερθεν (Έσω) και Υπένερθεν (Έξω) κεραμεικοί.

Το Τείχος του Κόνωνος, πλησίον της σημερινής οδού Ψαρομηλίγγου, ήσαν τα όρια των δύο ανωτέρω Δήμων, εις τας εκεί αναφερθείσας Πύλας (Δίπυλον, Ηριδανού, Κεραμεικαί, Καμαρωτόν, Κεραμεικού και λοιπά).

ΚΕΡΑΜΕΩΝ ΤΟΠΟΣ

Ονομασία συνοικίας των αγγειοπλαστών, καθώς και Δήμος Κεραμέων, όστις έλαβεν το όνομά της εκ των κεραμείων των δύο συνοικιών.

Τα εργαστήρια αυτά απετέλουν την Αγοράν Κεραμεικού.

Σημ. Συντ.: Θέσις κυρίως η συμβολή των Οδών Ερμού-Πειραιώς.

ΚΕΡΑΜΙΟΝ

Ονομασία τόπων εν Αττική, όπου η γη-χώμα (οπτή γη) διά την ανάπτυξιν της Κεραμευτικής Τέχνης.

ΚΕΡΑΜΟΣ

Άκρα του Προλιμένος του Πειραιώς, αντικρύζουσα την νήσον Ψυττάλειαν. Πιθανώς, ταυτίζεται με τον Κερατόπυργον (όρα σχετ.).

ΚΕΡΑΤΗΣ

Άλλως αι Κεράτων Άκραι (όρα σχετ.).

“ΚΕΡΑΤΟΠΥΡΓΟΣ”

Τοποθεσία Αριστερώς πλέοντας τον Όρμο Κερατσινίου, απολήγουσα είς το γραφικόν ποτέ Πέραμα.

ΚΕΡΑΤΩΝ ΑΚΡΑΙ

Ακρωτήριον εις τα όρια Αττικής-Μεγαρίδος, έχων δύο εξέχουσας άκρας, εκτεινομένας κατά πολύ εις τον Κόλπον της Ελευσίνος.

Συγκεκριμένως, δύο υψηλόβραχοι, έναντι Σαλαμίνος, πλησίον της θέσεως “Ξέρξου Θρόνος”. (Θεμιστοκλής, 13)

Σημερινήν θέσις Κερατάς Μεγαρίδος.

ΚΕΦΑΛΗΝ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, οι κάτοικοι του οποίου Κεφαλείς ετίμουν τους Διόσκουρους ως Μεγάλους θεούς.

“Κεφαλήσι δε Διόσκουροι ούς θεούς ονομάζουσιν”. hορός τεμένους τοιν θέσιν.

Δύο χιλιόμετρα από Κερατέα , θέσις, Μεσοχώρι.

Κέφαλος υιός Δηϊονέως.

Εν τμήμα της σημερινής Κερατέας εκάλυπτε τον Δήμον αυτόν. Ανήκεν εις τους Μικρούς.

Κγπε-α = κρανίο = κεφαλή (Πελασγικά)

Ιερό Αφροδίτης , πλησίον Μεσοχωρίου. Νεκρόπολις στη θέση Ρουτσέρη.

ΚΗΔΑΘΗΝΑΙΟΝ ΕΝΤΟΣ ΑΣΤΕΩΣ

Άλλως ο Δήμος Κυδαθηναίεις (όρα σχετ.).

ΚΗΔΑΙ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, χωριζόμενος εις Κηδοί Καθύπερθεν (Έσω) και Υπερνέθεν (Έξω).

ΚΗΔΟΙ

Άλλως ο διττός Δήμος Κηδοί (όρα σχετ.).

ΚΗΔΟΙ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ

(Όρα Κηδαί)

ΚΗΔΟΙ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ

(Όρα Κηδαί)

ΚΗΛΑΙΝΑΙ

Άλλως ο Δήμος Μελαιναί (όρα σχετ.).

ΚΗΠΙΔΙΟΝ

Χώρος πλησίον Ακαδημείας, ιδιωτικός, ανήκειν στον Πλάτωνα, όπου εδίδασκε εντός αυτού.

ΚΗΠΟΙ

Εκαλείτο τόπος τίς, εκτός της πόλεως των Αθηνών, λογιζόμενος ούτω και ως Αττικός Δήμος, ταυτιζόμενος με την θέσιν Αγγελοκήπια.

Μετά της εδώ Εορτής της εν Κήποις Αφροδίτης, όπου ναός και άγαλμα αξιοθαύμαστον.

Άλλως υποστηρίζεται (Παυσανίας) και εντός των Τειχών των Αθηνών, φερόμενος ούτω και ως Συνοικία και ουζί Προάστιον.

Δείχνεται η θέσις πλησίον Ολυμπιείου. Νοτίως ή Ανατολικώς Δελφινίου.

Σημ. Συντ.: Ίσως βοιρειότερα, προς την σημερινήν οδόν Φειδιππίδου.

ΚΗΠΩΝ ΠΥΛΑΙ

Ούτως η Πύλη, ήτις οδηγούσε προς τα Μεσόγεια. Ακριβώς θέσις σημερον, Αμπελόκηππο. Περιοχή πλήρης αμπέλων.

ΚΗΡΥΚΙΟΝ

Όρος εν τη Ταναγραία Αττική, εις το οποίον εγεννήθη ο Ερμής.

ΚΗΡΥΚΩΝ ΓΕΝΟΣ

Οικογένεια ήτις, μετά της των Ευμολπιδών είχον την εποπτείαν των Ελευσινίων Μυστηρίων.

Θεόδωρον Φηγαιέα Κήρυκον διαδούχον Ελευσινίω.

ΚΗΤΤΟΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εκ του Κητέος, υιού του Λυκάοντος και πατήρ του Καλλίστου. Πιθανώς να έχει σχέσιν με τους εκ Μυσίας Κητείους.

ΚΗΦΙΣΙΑ (1/12) [Φυλής Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος ως και μία των προσϊστορικών πόλεων της Αττικής επί θησέως είτα και Δήμος επί Κλεισθένους. Ανήκεν εις τους Δώδεκα Αρχαϊκούς. Την κτίσιν της υπό του Κέκροπος πόλεως, είτα συγκαταταχθείσα, τοποθετούν εις την σημερινίν Κηφισιά.

Επί του Δήμου αυτού και η μεγαλοπρεπής έπαυλις του Ηρώδου Αττικού.

Ζήνωνος Κηφισείος.

Σημ. Συντ.: Αρχαιότητες επί των θέσεων Πλάτανος, Κάτω κηφισιά, αρχική θέσις Αγίων Σαράντα, όπου μετεφέρθη βυζαντινόν ναΐδριον. Επίσης, οδούς Στροφυλίου με Ραγκαβή Παναγία Ξυδού.

ΚΗΦΙΣ(Σ)ΙΑ

Εκ του ηρώος Κηφισσού ο Δήμος και Ποταμός (Απολλωδόριος Αττικός).

ΚΗΦΙΣΣΗΙΔΟΣ ΦΥΛΗ

…και Δήμος, εκ του Ποταμού.

ΚΗΦΙΣΣΙΟΙ

…Ήσαν όμως πολλοί Κηφισσοί καλούμενοι της Αττικής ποτανοί, όπως και Δήμος ελέγετο.

Αργυνός, ο της Πεισιδίκης υιός, όστις εκολύμβα συνεχώς εις τον Κηφισσόν όταμόν, ένθα και επνίγη. Ναός Αργυνίας Αφροδίτης.

ΚΗΦΙΣΣΟΣ ΑΤΤΙΚΟΣ

Ο κυριώτερος ποταμός της Αττικής.

ΚΗΦΙΣΣΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΣ

Ποταμός μέγιστος της Αττικής, όστις αρχικώς εξέβαλλε εις την περιοχήν της Ελευσίνος.

Εις την θέσιν αυτήν, ο Θησεύς εσκότωσε τον Πολυτίμονα, άλλως Προκρούστην,

Δι’ αυτό και αρχικώς ο Κηφισσός διέρρεε το Ράριον Πεδίον.

Ερχόμενος εκ των ΒΔ κλιτυών Κιθαιρώνος.

ΚΗΦΙΣΣΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

Εκατέροθεν Δήμοι: Ξυπέτη, Θυμαιτάδαι, Εχελείδαι, Κορυδαλλός, Ερμός, Οία ή Οη, Οίον Κεραμεικόν, Σκίρον, Λακιάδαι, Κολωνός

ΚΙΚΙΝΑ [Φυλής Κεκροπίδος – Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μετά Εορτής τα Απολλώνεια, η ακριβής θέσις του οποίου αγνοείται.

Λογίζεται παρά τον Υμηττόν, μεταξύ των Δήμων Σφηττού και Αιξωνέων.

Υπό ενίων φέρεται πλησίον σημερινής θέσεως Κουκουβάουνες.

Εκ Κικύνης ή Κικυννόθεν. Σημειώνεται και ως Κίκιννα, Κικύνη.

ΚΙΛΛΕΙΑ

Αρχαία ονομασία της Αττικής, δασώδους περιοχής παρά τον Υμηττόν, μετά πολίχνης και Ιερού Αφροδίτης.

Εκεί και Πηγή Αφροδίτης και κέντρον αυνάθροισης-ψυχαγωγίας των κατά την αρχαιότηταν νέων και νεανίδων.

Σημ. Συντ.: Η πηγή προσέφερεν θαυμάσιον-ιαματικόν ύδωρ. Είναι η πηγή Καλλοπούλα Καισαριανής. Από την Κίλλειαν πήγαζε ο Ηριδανός. Όσον διά την περιοχήν εκκινούσε από την σημερινήν Μονή Καισαριανής.

ΚΙΛΛΕΙΑ ΣΠΗΛΑΙΑ

Σημ. Συντ.: θέσις ακριβώς άνωθεν ομωνύμου Πηγής, όπου και σπήλαια ακολουθούμενα υπό θρύλων (περί “καταβάσεων”, περί υπογείου ζωής, περί εξερχομένου φωτός και άλλων).

ΚΙΛΛΗ

Άλλως η Πηγή Κίλλεια (όρα σχετ.).

ΚΙΜΩΛΙΑ

Περιοχή τίς είς τα όρια Αττικής-μεγαρίδος (Διοδ. ΙΑ -79).

ΚΙΡΚΗ

Άλλως η νησίς Ταφοκίρκη (όρα σχετ.), είς την οποία ήτο ο τάφος της Κίρκης. “Είχε δε αύτη κάλλος αμήχανον.”

ΚΛΕΨΙΡΡΗΤΟΝ

Πηγή τίς των Αθηναίων, μετά ονομασίας, εκ της υπογείας κλεψιτύπυ (κρυφής) ροής των υδάτων της. Άλλως η Κλεψύδρα (όρα σχετ.).

ΚΛΕΨΥΔΡΑ

Ονομασία τόπου, τινός των Αθηνών, εντός των Τειχών, όπου και Πηγή περιώνυμος ΒΔ εισόδου Ακροπόλεως, κάτωθεν Προπυλαίων, πλησίον σπηλαιώδους Ιερού Απόλλωνος, Πέμπτου αιώνος.

Το ύδωρ της πηγής εξεχείλιζε ότε έπνεον οι ετήσιοι άνεμοι, και εξηφανίζετο ότε κατέπαιον.

ΚΟΘΩΚΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Κοθοκίδαι (όρα σχετ.).

ΚΟΘΟΚΙΔΑΙ [Φυλής Ιπποθοωντίδος – Οινηίδος – Δημητριάδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έκειτο εις την Παραλίαν, πλησίον Θρίας εξ ευρέσεως σχετικής επιγραφής. Άλλως, πλησίον θέσεως Γκορίτσα, ΒΔ Καλυβίων Μαρκοπούλου.

Ένιοι τον τοποθετούν πλέον Ανατολικώς, εις την θε΄σιν Στεφάνι ή Δεμερτζή.

Διάσημοι άνδρες ως Αισχύνης και άλλοι κατάγοντο εκ του Δήμου τούτου.

ΚΟΘΩΝΩΝ

Άλλως ο Δήμος Κοθοκίδαι (όρα σχετ.).

ΚΟΙΤΤΟΙ

Άλλως ο Δήμος Κήττοι (όρα σχετ.), εις οποίαν απάντησιν.

ΚΟΙΛΗ [Φυλής Ιπποθοωντίδος – Δημητριάδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η ονομασία του οποίου προήλθεν από την κοίλη θέσιν, η οποία σχηματίζεται εις τας Δυτικάς κλιτύς του Λόφου της Πνυκός, παρά τη σημερινή εκκλησίαν Αγίου Δημητρίου Λουμπαδιάρη.

Δήμος ολίγον απέχων της πόλεως των Αθηνών, πλησίον μελιτιδών Πυλών, μεταξύ Πνυκός και Φιλοπάππου.

Ένθα ο Τάφος του Κίμωνος, πλησίον Μακρών Τειχών με πτωχικάς οικίας, σκαλισμένας εις τον βράχον. Εφέρετο και ως Κοιλίς. Χαιρέδεμος εκ Κοίλες!

ΚΟΙΛΑΣ

Τόπος Αττικής, πλησίον Αγίου Κοσμά. Άλλως, Κοίλης.

ΚΟΙΛΗ ΟΔΟΣ

Από τας υπωρείας της Ακροπόλεως διερχομένης, έμπροσθεν του σημερινού “Διονύσου”, άγουσα προς Άγιον Δημήτριον, εις σημερινή θέσις “Ήχος και Φώς”.

ΚΟΙΝΗ ΕΣΤΙΑ

Οίκημα – Χώρος φιλοξενίας, πλησίον Ακροπόλεως των επισήμων, πρεσβευτών και άλλων επισκεπτών.

ΚΟΛΗΤ(Τ)ΟΣ

Άλλως επίσημη ονομασία του Κολυττού. Εφέρετο και ως Κολλυτής, Κολυττός, Κολλητός και λοιπά.

ΚΟΛΛΥΤΟΥ ΟΔΟΣ ΣΤΕΝΩΠΟΣ

Πέρασμα 4 μέτρων, μεταξύ Ακροπόλεως – Αρείου Πάγου – Πνυκός.

Περίφημος ονομαστή Οδός των Αθηνών “αν και στενωπός ούσα”, η του Κολλυτού κυρία οδός, μετά λαμπράς πάντοτε κίνησης, καθότι αι των Εταιρών Οίκοι, πλησίον Αρχαίας Αγοράς.

ΚΟΛΛΥΤΟΥ ΛΕΣΧΗ

Τόπος συνάντησης πτωχών κατοίκων περιοχής.

ΚΟΛΛΥΤΥΣ [Φυλής Αιγηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εν διαίτημα προσφιλές των Αθηναίων, λόγω της θέσεως αυτού.

Έκειτο εις την περιοχήν του Άστεως των Αθηνών “εν τω μεσαιτάτω της πόλεως” και επεξετείνετο με΄χρι του προαστίου, όπου εορτάζοντο τα “κατ’ Αγρούς Διονύσια”.

Δήμος πυκνοκατοικημένος, όστις συνόρευε μετά των Δήμων Μελίτη και Δήμεια. Ϊσως εις την σημερινήν Πλάκαν.

Κολλυτός, ο πατήρ του Διόμου.

Κολλυτεύς, ο στρατηγός Θρασύβουλος, καθώς και ο εξωστρακισθείς Ίππαρχος, Χάρμου. Ηρωδιανού Κολλυτεύς επιμελητεύοντος της Πόλεως.

ΚΟΛΩΝΟΣ “ΑΓΟΡΑΙΟΣ”

Πλησίον Αττικού Δήμου Κολλυτού επί Αγοράς. Εορτή, τα Θησεία εις το Ιερόν του Ηρώος, πλησίον της Αγοράς. Άλλως και τα Θύσια προς τιμήν του Δία Σωτήρα και Αθηνάς Σώτειρας.

Οι σημερινοί οδοί Πειραιώς και Σαλαμίνος, Ιερά Οδός και Μελιδόνη ορίζουν τον Δήμον. Υπήρχεν Κατάβασις εις τον άδην, μέσω του Ιερού των Εριννυών. Όρια Δήμου, από ναό Ηφαίστου προς Στοά Αττάλου, προς Βόρειας γραμμής τραίνου.

ΚΟΛΩΝΟΣ “ΙΠ(Π)ΕΙΟΣ” [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κείμενος επί ομωνύμου Λόφου, μετά ναού Ποσειδώνος. Έκειτο αρκτικώς των Αθηνών, πλησίον Ακαδημίας. Εκ του Ποσειδώνος, η ονομασία Ιππείος.

Ήτο Πατρίς του Σοφοκλέους, όστις συνέγραψεν την τραγωδίαν “Οιδίπους επί Κολωνώ”, αναφερόμενος εις τον Δήμον αυτόν.

“Δείκνυται δε και χώρος καλούμενος Κολωνός Ιππίος, εν τής Αττικής πρώτον ελθείν λέγουσιν Οιδίποδα”, υπό της αδελφής του καθοδηγούμενος. Μετά Ιερού. (Απολλ., Γ’ 56).

Επί βραχώδους Λόφου, εις την πεδιάδα Κηφισσού, πλησίον Λόφου Σκουζέ, ΒΔ Αθηνών, όπου η Ακαδημία Πλάτωνος.

Μετά Τεμένους Ευμενίδων, Άλσους, Βωμού Αθηνάς Ιππίας, Δήμητρας, Διός, Προμηθέως, Θησέως.

Επί του Λόφου και οι οικοδομημέναι οικείαι του Δήμου.

ΚΟΛΩΝΟΣ “Ο ΑΡΓΗΤΑΣ”

Άλλως ο Κολωνός Ιππείος (όρα σχετ.).

ΚΟΛΩΝΟΣ “Ο ΕΝ ΤΩ ΑΣΤΕΙ”

Άλλως ο Κολωνός Αγοραίος (όρα σχετ.).

ΚΟΛΩΝΟΣ “Ο ΕΤΕΡΟΣ” [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος αττικός Δήμος, όστις έκειτο κατά τα Νότια μέρη του Άστεως.

ΚΟΛΩΝΟΣ “Ο ΜΙΚΡΟΣ”

Άλλως ο Κολωνός, ο Έτερος (όρα σχετ.).

ΚΟΛΩΝΟΣ “Ο ΜΙΣΘΙΟΣ”

Άλλως ο Κολωνός Αγοραίος (όρα σχετ.).

ΚΟΝΘΥΛΗ [Φυλής Πανδιονίδος, Πτολεμαΐδος – Αντιγονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ανήμων έως το 224 π.Χ. Εις την Πανδιονίδα.

Κονθυλεύς ο κάτοικος.

Έκειτο ΒΔ της Μεσογαίας, Νοτίως σημερινού χωρίου Σπάτα, όπου παρά το ύψωμα Κανίζα και Πουρνάρη, ευρέθη σχετική επιγραφή “Καλλίστου Κονθηλήθεν”.

Σημ. Συντ.: Ίσως πλησίον Σταθμού παλαιάς γραμμής “Λεοντάριον”, μετά του Καμπά, όπου ο Λόφος Δασάκι, εις τον οποίον παρατήρησα τεμάχια αρχαίων μαρμάρων.

ΚΟΠΡΟΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πιθανώς της Μεσογαίας, εκ του Κοπρέος, υιού του Πέλοπος.

Κόπριος το εθνικόν ή Κοπραίος ή Κοπρεαίος.

Σημερινήν θέσις, Κοροπί ή Κοπρή, σημείον Ζουνό (Ζία Βουνό).

Ακρόπολις επ’ αυτού, αρχαϊκή ίσως μία των Τριών αρχαιοτέρων. Νεολιθικών της Αττικής, την οποίαν η Αττική Οδός ξεχέρσωσε!!!

ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος – Ατταλίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κείμενος επί ομωνύμου Όρους.

Κορυδαλλείς οι κάτοικοι του Μικρού αυτού Δήμου, η θέσις του οποίου ορίζετο έναντι της Σαλαμίνος, πλησίον περισσότερον προς την νυν Μονή Δαφνίου. Άλλως πλησίον Περάματος ή της ιδίας με σήμερον θέσεως. Εφέρετο, ανεξακρίβωτον πώς και ως Κορυδαλλέων Δήμον Τετρακώμου.

ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ ΟΡΟΣ

Όρος Αττικής παραλίας, άνωθεν Ακτής, κείμενος έναντι Σαλαμίνος. Επέχει την θέσιν του Νοτίου τμήματος του Όρους Αιγάλεω. Επί αυτού και παρά τον Κηφισσόν ποταμόν, ο Ληστής Προκρούστης.

ΚΟΡΩΝΕΙΑ

Ονομασία τόπου τίνος Αττικής, ακριβέστερον Ναού τινός, μετά γύρω χώρου, πλησίον Ιτωνίας Αθηνάς, της προς τον Φαληρέαν Πύλης, κτισθείς υπό Κορωναίου Λεβάδειας.

ΚΟΡΩΝΕΙΑ

“Χερσόνησος της Αττικής” (Στεφ. Βυζ.). Χερσόνησος Αττικής, Νοτίως Πόρτο Ράφτη, με αρχαία λείψανα.

κερργ-τε = κερωνος = κορώνιο (Πελασγικά). Πλησίον Νεκροπόλεως Πρασιών, θέσις Πρασάς.

ΚΟΤΤΥΤΤΩΙΑ

Εορτή ηδονών και πάσης φύσεως ακολασίας, ήτις αρχαιόθεν ελατρεύετο μεταξύ των άλλως πόλεων και εν Αττική.

Εκαλείτο και θεά, προστάτις των αισχρών ηδονών, ακολάστων πράξεων και βρωμερών σκέψεων, υπέρ της οποίας επανηγυρίζοντο και τα λεγόμενα Κοττύτια, εν καιρώ νυκτός συνοδεία ιερέων, ι οποίοι ονομάζοντο Βαίτται.

Εφέρετο και ως Κοτ(τ)υττώ(ια) εορτή, μυστηριακή θρησκευτική, αφιερωμένη προς καθαρμούς.

ΚΟ(Υ)ΛΟΥΡΙΣ

Αρχαιοτάτη-προϊστορική ονομασία της νήσου Σαλαμίνος (όρα σχετ.), ως ο Καλλίμαχος, ο Κυνηναίος εν Εκάλη έφη.

ΚΡΑΝΑΑ

Άλλως, η Κρανάη Αθηνών (όρα σχετ.).

ΚΡΑΝΑΑΙ – ΑΘΗΝΑΙ

Άλλως η Κρανάη Αθηνών.

ΚΡΑΝΑΗ

Ονομασία του παλαιοτέρου Πελασγικού συνεοικισμού περίτα Δυτικά κραναά (βραχώδη) κράσπεδα της Ακροπόλεως και του Λόφου των Μουσών.

Κοινωνία δημοκρατική, όπερ ισοπολιτεία. Δι αυτό έτη πολλά αργότερου -επί Πεισιστράτους- έλεγον “Κρόνου βιός – η παληά καλή εποχή”.

ΚΡΑΝΑΙΑ

Ονομασία Αττικής και είτα Αθηνών τόπου Κραναίων.

Άλλως η Κρανάη Αθηνών (όρα σχετ.).

ΚΡΑΝΑΙΟ – ΠΟΛΙΣ

Άλλως η Κραναών Πόλις (όερα σχετ.), Αθηναϊκή Πρωτεύουσα ποτέ.

ΚΡΑΝΑΩΝ ΠΟΛΙΣ

Σημείον τί, όπου ο Τάφος του Κραναού εν Αθήναις. Η μετέπειτα “Φυλακή του Σωκράτους”, έναντι των Προπυλαίων.

ΚΡΑΝΟΣ

Ονομασία Λόφου τινός, πλησίον Πελασγικού Τείχους ορατού από Σουνίου.

ΚΡΗΠΙΣ

Θέσις εν τω Λιμένα του Πειραιώς, όπου έδεναν τα πλοία και λιμενίζονταν τα μεταφέροντα διάφορα προϊόντα πλοία.

Ο Εμπορικός Λιμήν του Πειραιώς.

Όρα σχετ. Διάζευγμα Β’

ΚΡΙΩΑ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μικρός, όστις έκειτο παρά τον Δήμον Παλλήνης, όθεν Κριωεύς, κάτοικος. Μία των Δώδεκα Αρχαϊκών. Φέρεται να κείται και είς την περιοχήν του Αιγάλεω, προς τα Αχάρνας.

ΚΡΟΜΜΥΩΝ

Πόλισμα Μεγαρίδος. Εξ θηλέως ληστού, την οποίαν εθανάτωσε ο Θησεύς, κατά την ηρωϊκή διαδρομήν του εις Αθήνας.

Σημ. Συντ.: Είς την δεκαετίαν του ’90, κατά την Δυτικήν πλευράν των αρχαιοτήτων (ένθεν και ένθεν της Εθνικής Οδού είς τους Αγίους Θεωδώρους), τα εκσκαφτικά μηχανήματα (εργαζόμενα παραλλήλως του δρόμου) μαζί με τα χώματα, φόρτωναν μάρμαρα και σπονδύλους κιόνων είς τα φορτηγά!

ΚΡΟΝΙΑ

Προϊστορική ονομασία τόπου τινός της Αττικής. Εκ του Κρόνου προερχομένη.

ΚΡΥΠΤΟΣ ΛΙΜΗΝ

Πολεμικός Λιμήν της Αιγίνης, κάτωθεν της Ακροπόλεως αυτής.

Σημ. Συντ.: Εις τον πυθμένα, τεχνητοί αμμώδεις λόφοι ίνα εμποδίζουσι την είσοδον ή έξοδον ανεπιθύμητων πλοίων, αλλά και διά την συγκράτησιν των κυματισμών.

ΚΡΩΠΙΑ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος υπό τας υπωρείας της Πάρνηθος προς το Αιγάλεω.

Κρωπίδαι ικανοί τεχνίτες δρεπάνων, μετά σιδηρουργείων.

Και Δήμος Κρωπιών, Κρωπιάς, Κρωπάς, όθεν Κρωπίδης, ο κάτοικος.

Σημερινήν θέσις Χασιώτικα Καλύβια. Άλλως και Κρωπεία. Ν.Δ. Αχαρνών

ΚΥΑΜΙΤΟΥ ΝΑΟΣ

Επί της σημερινής εκκλησίας Αγίου Γεωργίου, στον Κηφισσό.

ΚΥΓΧΡΕΩΣ ΑΝΤΡΟΝ

Εν Σαλαμίνι εκ του Κυχγρέως. Όρα σχετ. και Κυγχρέως Πάγος.

ΚΥ(Γ)ΧΡΕΙΑ

Αρχαιότατον όνομα της νήσου Σαλαμίνος. Καλλίμαχος, ο Λυρηναίος φισί.

ΚΥΓΧΡΕΩΣ ΠΑΓΟΣ

Σπήλαιον περιώνυμον εν Σαλαμίνι, εξ ου Κυγχρεοπαγίται, οι εγκάτοικοι.

ΚΥΔΑΘΗΝΑΙΩΝ [Φυλής Πανδιονίδος – Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ο κεντρικώτατος και λαμπρότερος Β-ΒΑ της Ακροπόλεως, τα όρια του οποίου έφθανον έως του Ηριδανού ποταμού. Από το 306-200 π.Χ. Εις την Αντιοχίδα φυλήν.

“Καλλυντήρια” το όνομα της Εορτής ευπρεπισμού του Ναού της Παλλάδος Αθηνάς – Παρθενών. Αρρηφόρια, η έτερη Μυστική Εορτή πρός τιμών της θεάς Αθηνάς, μετά ιερών αντικειμένων.

Ένθα η πατρίς Αριστοφάνους, καθώς και του μικρού μαθητού του Σωκράτους Αριστοδήμου.

Ε΄φερετο και ως Κηδαθηνάων – αίεις.

Κάλλων (Καλλίας) Φιλοκράτου, Κυδαθηναιεύς.

ΚΥΔΑΝΤΙΔΑΙ [Φυλής Αιγηίδος – Πτολεμαΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έκειτο εν τη Μεσογαία, παρά την Βραυρώνα, πλησίον του επίσης μικρού δήμου των Φιλαίδών, μικρός και αυτός.

ΚΥΘΗΡΙΑ

Μελλίτης δήμου Κυθηρίας. Εφέρετο επισήμως και ως Κύθηρα. Και ως Κύθηρον.

Άλλως ο Κύθηρος (όρα σχετ.).

ΚΥΘΗΡΟΝ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μία των προϊστορικών πόλεων της Αθήνας, την οποίαν έκτισεν ο Κέκρωψ.

Εύβουλος δημαγωγός τίς εκ του εν Αττική δήμου Κυθήρου.

ΚΥΚΑΛΑ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος εκ των μικρών, παραθαλάσσιος, παρά τον Μαραθώνα.

ΚΥΚΛΟΒΟΡΟΣ

Θορυβοδέστατος ορμητικός χείμαρρος των Αθηνών, σχηματιζόμενος από βρόχινα ύδατα εκ της ΝΔ πλευράς του Αγχεσμού.

Σημ. Συντ.: Κάτωθεν Τουρκοβουνίων, όστις εδιχάζετο, παρά το σημερινόν Πεδίο του Άρεως…

όπου οι δύο βραχίωνες αυτού:

Πρώτος: εκκινούσε από Άνω Κυψέλη, διέσχιζε την οδόν Φωκίονος Νέγρη (η οποία έως προπολεμικά ήτο ποτάμι!) και επλατύαζε είς την Πλατείαν Βάθης.

Δεύτερος: πηγάζων ΒΔ Αγίου Στυλιανού Γκύζη, συνέχιζε έμπροσθεν Δικαστηρίων και Κοδριγκτώνος – Παρασίου.

…και πάλιν ενούντο είς την οδόν Μάρνη, διά να χαθούν τα ίχνη του, πλησίον Πλατείας Αττικής.

ΚΥΚΛΟΒΟΡΟΥ

Πιθανώς ετέρα ονομασία ενός των Ρεμάτων της Ακτής Απόλλωνος (Αλίμου – Γλυφάδας), όπου κατέληγεν εις την ως άνω παραλίαν.

ΚΥΛΙΑ

Άλλως η Κύλλου Πήρα (όρα σχετ.).

ΚΥΛΛΟΥ ΠΗΡΑ

Περιώνυμος πηγή της Αττικής, ήτις ταυτίζεται με την παρά τω Υμηττώ πηγήν της Καλοπούλας (παραφθορά της αρχαίςα ονομασίας), ολίγον τί άνωθεν Μονής Καισαριανής. (Σουιδ: εν Κύλλοις).

Με ύδωρ ιδανικόν δι εγκύους ή στείρας γυναίκας. Άνωθεν αυτής, μικρά ετέρα πηγή.

Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνας, τα εκεί αρχαία οικοδομήματα κατεστράφησαν μετά από διαταγή βυζαντινών αυτοκρατόρων και το Δομικό Υλικό χρησιμοποίησαν διά την ανέγερσιν της σημερινής Μονής Καισαριανής.

Σημ. Συντ.: Πολύ καθαρά μπορεί να διακρίνει τίς, λείψανα αρχαίας τοιχοποιΐας και δομικό υλικό είς την εκκλησίαν.

ΚΥΛΛΥ

Πηγή τίνα της Αττικής.

Άλλως η Κίλλεια (όρα σχετ.).

ΚΥΛΟΣΑΡΓΕΣ

Άλλως το Κυνοσάργες (όρα σχετ.).

ΚΥΝΝΑ

Ονομασία τόπου τινός της Αττικής.

ΚΥΝΟΣΑΡΓΕΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κείμενος έξωθεν του Άστεως, πλησίον Λυκείου, παραπλεύρως των Τειχών, Νοτίως Ολυμπιείου, επί της Αριστερής όχθης του Ιλισσού ποταμού. Σημερινήν θέσις Κυνοσάργους.

Εν αυτώ λειτούργησε Σχολή φιλοσοφική του Αντισθένους. Ονομασία εκ του Κυνός (Κύων) και Άργος (ταχύς).

ΚΥΝΟΣΑΡΓΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ

Εν των τριών Γυμνασίων (Γυμναστηρίων) τα αποκαλούμενον “μικρόν” άποθεν των Πυλών κείμενον.

Προορίζετο διά τα Μεγάλα Γυμνάσια, ήτοι γυμνασμάτων “νόθων και παίδων από γονείς μή Αθηναίους”.

Εθυσίαζε τις Διόμος εκεί και Κύων τίς ταχύς λευκός (Κυνόσαργες) ήρπασεν το κρέας, ο δε χρησμός όρισεν να κτίσωσιν βωμόν του Ηρακλέους, όθεν ωνομάσθη ούτος από το Κύων και αργός.

Μετά ναού Ηρακλέους ελευθέρον διά τους δούλους.

ΚΥΝΟΣΑΡΓΕΣ ΛΟΦΟΣ

Λόφος Αθηνών, έξωθι των Τειχών. Επ’ αυτού Αρκτικώς, ο Αττικός Δήμος Κυνοσάργες. Επί οικοδομικού τετραγώνου Βουλιαγμένης-Τριβωνιανού-Ευπόμπου σημαντικώτατη Νεκρόπολις εν λειτουργία χιλίων και πλέον ετών από του 8ου αιώνα αρχομένη.

ΚΥΝΟΣΟΥΡΑ

Τρία Αττικά Τοπωνύμια

α) Άκρα και Κώμη χερσονησιάζων. Τερματίζουσα η Κυνοσούρα, Ανατολικώς Σαλαμίνος, έναντι Ψυτάλλειας, ανήκουσα εις τα Μέγαρα.

Εκ της Άκρας ταύτης, οι Έλληνες διεκπεραιωθέντες, κατέκοψαν τους εκλεκτούς των Περσών στρατιώτας, τους οποίους ο Στόλος υποχορών εγκατέλειψεν.

β) Ακρωτήριον, κείμενον είς την Ανατολική παραλιακήν πλευράν της Αττικής, Μεσημβρινώς του Μαραθώνος, αντικρύζων την νησίδα Δίψα.

“Κυνός ουρά Άκρα” η επωνυμία αρχαϊκή του καβο-χερσονησίζοντας αυτού ακρωτηρίου (Πτολεμαίος Γ 15, 8)

γ) Κυνός Σήμα

Άλλως η Κυνοσουρα της Σαλαμίνος (Ηρόδοτος, Η’ 76). Όρα σχετ.

Ο Ξανθίππης κυνηγών κάποιο Περσικό πλοίο κατά την Ναυμαχίαν της Σαλαμίνος, ηναγκάσθη να εγκαταλείψη τον σκύλον του, η προσήλωσις του οποίου τον έκαμνε να ακολουθήση τον κύριόν του, κολυμβών έως των ακτών. Εκεί ακριβώς, απεβίωσεν μόλις αγγίζων την παραλίαν.

ΚΥΡΤΕΙΔΑΙ

Προφανώς, ο Δήμος Κυρτιάδαι (όρα σχετ.).

ΚΥΡΤΙΑΔΑΙ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, παρά το Λαύριον, σημερινήν θέσις Κεράτι, Κερατηά.

Σημείωσις: Προφανώς, η σημερινήν Κερατέα ως παραφράζουσα το Κέρας – Κεράτιον, να δικαιούται αυτής της ερμηνείας.

ΚΩΛΙΑΣ ΑΚΡΑ Α’

“Κωλιάς Άκρα, ήτοι ακτή Φαλήρου, όπου ναός Αφροδίτης Κωλιάδος παναρχαίας.” (Στεφ. Βυζ.)

“Έφερε της Αττικής επί την (ακτήν) την καλεομένην Κωλιάδα” (Ηρόδοτος, Η 96)

Σημ. Συντ.: Προϊστορικήν τοποθεσία επί μικράς χερσονήσου της Αττικής, επί της Ακτής Απόλλωνος, θέσις Αγίου Κοσμά. Συγκεκριμένα, εις την προεξέχουσαν θέσιν έμπροσθεν πρώην “Στορκ”, όπου πλήθος νεολιθικών κτερισμάτων. Διέθετεν προσορμητήριον και Εμπορικόν Λιμένα-Σταθμόν, με μόνιμον ανταλλακτήριον Αγοράν. Κατάμεστος κυκλαδικών οψιδιανών.

Μετά την Ναυμαχίαν της Σαλαμίνος, η παραλία τους Σαρωνικού εγέμισεν ξυλείαν απότ α συντρίμια των πλοίων του Περσικού Κόλπου. Τοιουτοτρόπως, επαληθεύθη ο χρησμός, όστις όριζεν πως: αι γυναίκες της Κωλιάδος Άκρας και του Ζωστήρος θα φουρνίζουν με τα κουπιά των περσικών πλοίων.

Με την Μινώα-Νισαίαν και του Θορικού αποτελούν τις αρχαιότερες θέσεις-προσβάσεις πλεούμενων του Κυκλαδικού Πολιτισμού εις την Αττικήν.

Είς τα Ιστορικά χρόνια, ο Λιμήν εξέπεσεν.

ΚΩΛΙΑΣ ΑΚΡΑ Β’

Αποτελούσε ίδιον οικισμόν μετά ναυκραρίας. Οι Κωλιείς αλίευον εξαίρετα όστρακα.

Ανήκεν είς τον Δήμον Αλιμούντα. Με ικανόν αριθμόν αγαλμάτων Γενετυλλίδων θεουσών.

Τόπος ομοιάζων, ως τίνες λέγουσιν, με σχήμα κώλων ανδρός. (Ωγυγής, Γ’ 154), ούτω ωνομάσθη. Διέθετεν ναόν Κατασκοπίας Αρτέμιδος, κατέναντι και προς Ανατολικού Φαληρέως.

Ο οψιδιανός είς την Κωλιάδα Άκρα, αδιάψευστο στοιχείο διά την ύπαρξη Ναυπλίας, κατά την Νεολιθική Εποχή στο Αιγαίο, καθώς και τις σχέσεις μετά των Κυκλαδικών (Μήλος – Νάξος) νήσων.

ΚΩΛΩΤΙΣ

Σπάνια ονομασία της Κωλιάδος Άκρας (όρα σχετ.), εκ τινός αιχμαλώτου, τον οποίον ελευθέρωσεν η θυγάτης του εκεί Αρχιληστή, με την λύσιν των κώλων (άκρων) αυτού.

(η) ΚΩΡΑΛΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Αθηναϊκή, επί Βοιωτίας, περιοχή, μετά Ναού της Αθηνάς, όπου και η Εορτή Παμβοιώτια.

Ο δεύτερος, μετά την Νέδα ποταμόν, με ονομασίαν θήλεως.

ΚΩΦΩΣ ΛΙΜΗΝ

Ο του μυχού του Μεγάλου Λιμένος του Πειραιώς, όρμος, ο αποτελών Λιμενίσκον. Ο Αλών Λιμήνείς την ομώνυμον θέσιν. Κόλπος Κουμουνδούρου.

________________________________________

Λ

“ΛΑΪΚΉ ΒΟΥΛΗ” ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Τόπος συναθροίσεως, παρά την Άγραν, όπου οι αρχαίοι Αθηναίοι ουχί μόνον ενημερώνοντο διά τα Δημόσια υπό των Πολιτικών, αλλά εσυνήθιζον να σχολιάζουν την τρέχουσαν κατάστασιν.

Όπως σήμερον απαντάται πέριξ του Ζαππείου.

ΛΑΚΙΑ

Άλλως ο Δήμος Λακιαδών (Όρα σχετ.).

Θεσσαλός Κίμωνος Λακιάδης, ειρωνευθείς Ελευσίνα.

ΛΑΚΙΑΔΑΙ [Φυλής Οινηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις ανήκε είς την Αστικήν Τριττύ της Οινηίδος Φυλής.

Είς τον Δήμον αυτόν εφιλοξενήθη η Δήμητρα και εδίδαξε την καλλιέργειαν της Συκής.

Έκειτο ΒΔ Κεραμεικού, παρά την Ιερά Οδό, πρός Ελευσίνα. Όρια είχε τον Κηφισσό ποταμό, τον διασχίζοντα τον Ελαιώνα είς τον Βοτανικό κήπο. Το σημερινό εκκλησάκι Άγιος Σάββας ευρίσκεται επί του Ιεαρού της Δήμητρας – Κόρης. Σημερινός Προφήτης Δανιήλ, όπου Γεωπονική Σχολή.

Ένιοι ισχυρίζονται σχέσιν έχων ο Δήμος Λακιαδών με τους Φυταχίδας.

ΛΑΜΠΤΡΑ

Άλλως ο Δήμος Λάμπτραι (όρα σχετ.), όστις εφέρετο σπανίως και ως Λαμπρά – Λαμπριάδες. Ως και Λαμπρέας Δήμος φερόμενος. Θέσις Μεγάλαις Πεύκαις Κοιλάδα Κεραμωτή.

ΛΑΜΠΤΡΑΙ

Αρχαίος Αττικός Δήμος Ερεχθηίδος φυλής εκ των μεγαλυτέρων, διττός αποτελούμενος από τον Λάμπτραι Καθύπερθεν ως και τον Λάμπτραι Υπένερθεν. Γενικά,, σημερινή Βάρη – Βάρκιζα – Αναγυρούντα.

Τουτέστιν, ως δήμοι ελογίζοντο δύο ξεχωριστοί (όρα σχετ. Λ. Καθύπερθεν – Λ. Υπένερθεν).

“Εν τοις Λάμπτρευσι Κραναού μνήμα εστί.”, μετά την εκδίωξίν του υπό των Αμφικτυοναίων.

Ναΐδριο Αγίου Ιωάννου φέρει εντοιχισμένο αρχαϊκό ως δομικό υλικό και ανάγλυφο δύο άθλων Ηρακλέους (Λέων και Κέρβερος).

ΛΑΜΠΤΡΑΙ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίο Αττικός Δήμος, όστις υπολογίζετο ξεχωριστά ως προς την απαρίθμησιν των Δήμων της Αττικής. Ανήκε είς τους Μικρούς. Επρόκειτο για τις “Έξω Λάμπτρες”, περιοχή της Μεσογαίας.

Υποστηρίζεται ότι ο σημερινός εν ερειπίεις οικισμός Λαμπρικά, νοτίως Κορωπίου, ταυτίζεται με τον ανωτέρω μεσόγειον Δήμον Λάμπτραι Καθύπερθεν.

Συγκεκριμένα, περιοχή γύρω από την Μονή Αγίας. Τριάδος και Αγίου Λουκά.

ΛΑΜΠΤΡΑΙ ΠΑΡΑΛΙΟΙ

Άλλως ο Δήμος Λάμπτραι Υπενέρθεν (όρα σχετ.).

ΛΑΜΠΤΡΑΙ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, παράλιος της Ακτής Σαρωνικού, μεταξύ Θορών και Αναγυρούντος.

Σημερινήν θέσις Λάμπουρα-Λουμπάρδα, πλησίον Νοτίων Λαμπρικών, έναντι Λογονησίου.

Είς τους πρόποδας του Υμηττού, επί της παραλίας Σουνίου – Βάρκιζας.

Ως Δήμος υπολογίζετο ξεχωριστά διά την περιμέτρησιν του έναντι των 174 (;) Αρχαίων Δήμων της Αττικής.

Συγκεκριμένα, Νοτίως Μονής Αγίας Τριάδος, όπου θέσεις Κιάφα, Γκλιάτι, Πηγάδι Κιτσι. Επίσης, είς τον λόφον όπου εκκλησία Παναγίας. Εδώ, Τάφος Κέκροπα: “Αθηναίων δυνάμει προύχων”

ΛΑΜΠΤΡΕΥΣ

“Εις Λαμπτρέαν Δήμον Κραναόν δε βασιλεύοντα Αθηναίων, ότι με εξέβαλεν Αμφικτύων κηδέστην όντα είς τον Δήμον τούτον απποθανείν τε αυτού και ταφήναι φασί.”

ΛΑΜΠΤΡΩΝ ΕΛΩΝ

Θέσις Αγίας Μαρίνας (παραλία), όπου ιερό των Νυμφών με πηγή. Σημαντικά μυκηναϊκά ευρήματα, θέσις Βούρβατσι και Μεγάλα Πεύκα.

ΛΑΜΠΤΡΩΝ ΛΙΜΗΝ

Πλησίον Κίτσι, σημερινή Αγία Μαρίνα , όπου λιμενίσκος Πόρτο Λουμπάρδα.

ΛΑΡΙΣΣΑ

“Εκ τινός εν Αττική κώμης, Λαρίσσης καλουμένης, ο Λαρισσαίος Δίας εορτάζετο.” (Στεφ. Βυζ.)

Αγνώστου επακριβούς θέσεως.

Προφανώς, πλησίον Υμηττού όρους, όπου οικισμός Πελασγών αρχαιότατος. (όρα σχετ. και Πελασγικόν) LAΡXA = ΛΑΡΤΙΑ = ΛΑΡΙΣΣΑ (Πελασγικά).

Άλλως, πλησίον Ακροπόλεως, όπου και πάλιν οίκησις Πελασγών αρχαιοτάτων.

Διό και η Ακρόπολις εν τη Πελασγική, Λάρισσα καλείται. (Παυσάνίας, Θ 5)

Σημ. Συντ.: Λάρισσα ονομάζεται η ακρόπολις του Άργους.

ΛΑΤΩ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

Λατομεία: Πέτρας προς Δόμησιν, Λίθων διά Τείχη Μαρμάρων προς ανέγερσιν ή κόσμησιν, Όπτης Γης, Ύλης δια Κερακεικής, Σκίρον προς κατασκευήν.

• Ακτίτης Λίθος Πειραιώς

• Αμαρούσιον

• Δεκελείας Κεράμιον

• Ευώνυμον

• Θορικό

• Κεραμεικού Κεράμιον

• Κεραμέων Ύλη

• Κωλίας Άκρα

• Λυκαβηττός

• Μαρμάριον Άλων Αραφηνίδων

• Μουνυχίας

• Ξυπέτη

• Ορυχεία

• Πειραϊκός Λίθος = Λατω

• Πειραϊκός Περίβολος

• Πεντέλη (Πολυθρύλλητον το “Πεντελικόν” Μάρμαρον)

• Σκίρον

• Τεύθρα

• Τιτανόλιθος

• Υμήττια Λεύκα

ΛΑΥΡΕΙΟΝ

(όρα, Λαύριον)

ΛΑΥΡΕΙΟΥ ΛΙΜΗΝ

Βασικός Λιμήν περιοχής, αλλά και αρχαίου Δήμου, σημερινό Πόρτο – Μαντρί, μετά αρχαιοτήτων.

ΛΑΥΡΕΙΟΥ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ

…εις το Λαύρειον μάλιστα, διαιτώμενου του ορνέιου Γλαύξ, ήτον μέταλλα χρυσού, όθεν και η παροιμία “Γλαύκας ες Αθήνας κομίζειν”, εκ των φημισμένων χρυσών Αθηναϊκών νομισμάτων.

Αγορά δούλων, λόγω της ύπαρξης των εκεί Μεταλλείων.

ΛΑΥΡΕΙΟΥ ΟΡΟΣ

Όρος της Λαυρεωτικής Αττικής, κείμενον Αρκτικώς του Ακρωτηρίου Σουνίου.

ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗ

Σήραγγες, Φρεάττια, Δεξαμενές και λοιπά υδραυλικά έργα. Εισέτι, πλήθος λιμενικών εγκαταστάσεων υπό της θαλάσσης, μετά τοίχων οικιών και εργαστηρίων.

ΛΑΥΡΙΟΝ ΜΙΝΩΪΚΟΝ

Σημαίνον το στενό πέρασμα. Χρήση Μετάλλων: Μινωΐτες = 88%, Μυκηναίοι = 100%, Κυκλαδίτες = 55%

ΛΑΥΡΙΟΝ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος. Πρότερον περιοχή (ως και Λαυρεωτική περιλαμβάνουσα την ΒΑ ακτή της Αττικής, μετά της Μεσογαίας), μετά πόλεως με αρχαιότατα Μεταλλεία αργύρου (Ηρόδοτος, Ζ 144).

ΛΕΑΙΝΑ

Εταίρα Αθηνών, ξεχωριστή. Θανατωθείσα υπό Ιππίου, επειδή δαγκώνοντας έκοψε την γλώσσα της, ίνα μη αποκαλύψει συνωμότες Αριστογείτονος – Αρμοδίου.

ΛΕΙΒΗΘΡΙΟΝ

Ονομασία τόπου-προεκτάσεως των εν Αττική βοιωτικών ράχεων ΝΔ Κωπαΐδος Λίμνης, μετά Άντρου Μουσών και ομωνύμου πηγής.

ΛΕΙΨΙΔΡΙΟΝ

Φρούριον της Αττικής επί του Όρους Πάρνηθος (Ηρόδοτος, Ε 62) και χωρίον μικρό.

Οχυρόν Αττικής εν θέσει Ανύδρων.

Σημεριή οχυρά θέσις, μεταξύ Μενιδίου και Τατοΐου, η επονωμαζομένη Καράγου Φωλέσα, προς την Δ κλιτύ. Θέσις πλησίον εξωκκλησίου Παναγίας, όπου διακρίνονται λείψανα κλασσικών χρόνων.

ΛΕΙΨΥΔΡΙΟΝ

Οχυρό επί Πάρνηθος: “η επί Λειψυδρίω μάχη”, όταν οι Αλκμεονίδες οχυρώθησαν εντός αυτού.

Άλλως το Λειψίδριον (όρα σχετ.).

Το 519 π.Χ. “εισήλθε” στα όρια της Αττικής.

ΛΕΚΚΟΝ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πιθανώς επίτ ου Υμηττού. (Ησύχιος)

ΛΕΛΕΓΙΑ

Σημ. Συντ.: Πελασγοί = Πελαργοί = Λελέκια = Λέλεγες = Λελεγία Τόπος

Η παράλιος ζήνη της Αττικής επί Μεγαρικής. Ακτή Μεγαρική = Λελέγεια Ακτή = εντοπίζεται είς θέσιν Βαρέα.

ΛΕΜΒΟΔΡΟΜΙΩΝ ΠΕΔΙΟΝ

Θαλασσία απόστασις, μεταξύ Κανθάρου Μουνυχίας του Πειραιώς, όπου διεξήγετο λεμβοδρομία-νεών, μέρος τί της των Παναθηναίων Εορτής (όρα σχετ. περί Μουνυχίας).

ΛΕΝΙΔΙ

Ονομασία τίς τόπου της Αττικής.

ΛΕΡΟΣ

Νησίον τί Ελευσινιακού κόλπου εν ΝΑ αυτώ ακτών.

Σημερινήν θέσις, μεταξύ Σαλαμίνος – Περάματος, προ της χερσονησίδος Αράπη.

Πιθανολογείται πως επί Στράβωνος, η νησίς ήτο ηνωμένη μετά της Σαλαμίνος.

ΛΕΥΚΟΝ ΠΕΔΙΟΝ

Η Πεδιάς της Μεγαρίδος, μετά Διλόφου Ακροπόλεως: Δυτ = Καρία, Ανατ. = Αλκαθόη

ΛΕΥΚΟΝΙΟΝ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος αττικός Δήμος, εκ των μεγαλυτέρων, τοποθετούμενος Α του Φαλήρου και εκτεινόμενος έως τον Υμηττόν.

Λευκονόη: μήτηρ Φιλάμονος υπό Απόλλωνος.

Καλλίμαχος Διονύσου Λευκονοεύς

ΛΕΥΚΟΝΟΗ

Άλλως ο Δήμος Λευκόνιον (όρα σχετ.).

ΛΕΥΚΟΠΥΡΑ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αγνώστου θέσεως. Φέρεται και Λευκοπύρρα.

ΛΕΩΚΟΡΙΟΝ

Θέσις είς την οποίαν συνεκεντρούτο η Πομπή των Παναθηναίων, μεταξύ Καθύπερθεν και Υπένερθεν Κεραμεικού, αμέσως με την Ανατολήν του Ηλίου. “Άμα Ηλίου ανιόντι.”

ΛΗΝΑΙΟΝ [Φυλής Αγνώστου]

“Έτι δε και Αρχαίος Αττικός Δήμος, Λήναιον καλούμενος.”

Τόπος Δημόσιος εν Αθήναις, περί τον ναόν του Διονύσου, όπου επανηγυρίζοντο τα “Λήναια”.

Ευρίσκετο παρά τω αρχαίω Άστυ, παρά τον Λόφον του Αρείου Πάγου και βραδύτερον παρά την Ορχήστραν είς την Αγοράν.

ΛΗΝΑΙΟΥ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

“Περιοχή Δημοσίου Περιβόλου”, ένθα υπήρχε ιερόν του Διονύσου.

“Οι επί Ληναίω Αγώνες”, προς Τιμήν του θεού. Ευρίσκετο προ των Πυλών, ή κατά την Οδόν Από Διπύλου, προς Ακαδημίαν.

Σημ. Συντ.: Ίσως και ο Χώρος, παρά τω Διονυσιακώ Θεάτρω.

ΛΙΒΗΘΡΙΟΝ

Άλλως το Λειβήθριον (όρα σχετ.).

ΛΙΒΥΘΡΙΟΝ

Άλλως το Λειβήθριον (όρα σχετ.).

ΛΙΘΟΣ ΑΚΤΑΙΩΝΟΣ

Πέτρα-σημείον τι εν Αττική, όπου εσυνήθιζε να αναπαύεται ο κυνηγός Ακταίων, ο κατέχων πεντήκοντα κύονες. Πηγή Γαργαφία, πλησίον εστί.

Λίκκον [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δημος. Άγνωστον εάν παυτίζεται μετά του Λέκκον.

ΛΙΜΕΝΕΣ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αλιπέδου: Προϊστορικός

• Αναφλύστου: Προϊστορικός

• Αφαίας Αφροδίτης

• Εχελιδών: Προϊστορικός

• Κανθαρος

• Μινώα – Νισαία: Λιμήν Μεγάρων, επί Σαρωνικού

• Μουνυχία

• Παγαι: Λιμήν Μεγάρων, επί Κορινθιακού

• Πάνορμος, ο Προσγυής

• Πειραιεύς

• Περσεύς

• Πρασίων

• Σέα

• Σούνιον

• Σχισμή

• Τριών Πυργών

• Υφορμός

• Φαλήρου

• Φαλήρου

• Φωρων

• Ωρωπός

• Θορικός*

• Κωλιάς*

• Μινώα* • Νισαία

*Οι τρείς αρχαιότεροι όρμοι (λιμένες) απόβασις πλεουμένων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, εν τη προϊστορία.

ΛΙΜΙΚΟΝ

Ονομασία περιοχής εν Ανατολικήν Ακτήν Αττικής, έναντι Στύρων, Βορείως Άνω Σουλίου.

Άλλως Λοιμικόν (όρα σχετ.).

ΛΙΜΙΚΟΝ

Ονομασία μικροτάτου οροπεδίου, εν Πάρνηθι, ΒΔ Καζίνου.

ΛΙΜΝΑΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εντός της πόλεως των Αθηνών, κείμενος ουχί μακράν Νοτίως Ακροπόλεως, πιθανώς, πλησίον Θεάτρου Διονύσου.

Κλησθείς ούτω ένεκα της βαλτώδους αυτού θέσει καταστάσεως.

Ένθα αρχαιότατον Ιερόν – Ναός Διονύσου και έτερος Αρτέμιδος – Ηρακλέους.

Και Εορτή “Οσχοφόρια” Διονυσιακή, μετά Πομπής από το εν Λίμναις ιερόν Διονύσου, προς το τέμενος της Σκιράδος Αθηνάς, πλησίον Φαλήρου.

Η τοποθεσία ταυτίζεται προς τον υπ’ αυτού ανευρεθέντα “Περίβολον Ακροπόλεως”. Περιοχή ποτέ λίαν υδατοβριθής, μετά ισχυράς υγράς θέσεως.

Εδώ ο χώρος των: “Βατράχων εν Λίμναις” του Αριστοφάνους. Γεραραί Ιέρειαι αι τω Διονύσω τα εν Λίμναις ιερά”.

Σημ. Συντ.: Προφανώς, να ταυτίζεται ο Δήμος, μετά του Δήμου Λήναιον (όρα σχετ.).

ΛΙΜΝΑΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Άρμα

• Βόθων

• Έλος

• Εχελιδών

• Θριάσιον

• Ιλισσού

• Λίμναι

• Ρειτοί

• Υλίκη

ΛΙΜΝΑΙΟΝ

Κέντρο Εορτής Ανθεστηρίων, όπου η συνάντηση των γυναικών αποφάσιζε την προσφορά σε βωμούς και ιερά.

ΛΙΜΝΩΝ ΟΔΟΙ

Τρείς οδοί από Λίμνες προς Ακρόπολιν.

ΛΙΜΝΩΝ ΠΕΔΙΟΝ

Περιοχή-Τόπος Ιερός των Αθηνών, εντός των Τειχών.

“η εν τη αρχαιοτάτη και αγιωτάτη εν Λίμναις ιερού τόπου.”

ΛΟΙΜΙΚΟΝ

Όπου και το ιερόν Αθηνάς Μαραθωνίας εν Μαραθών, πέριξ Πύργου Βρανά, θέσις Μάρμαρα και ολίγον εντεύθεν αυτού.

Ως και Λιμικόν φερόμενον.

ΛΟΥΣΙΑ [Φυλής Οινηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ωνομασθείς ούτω εκ μίας των υιών Υακίνθου, η οποία προσεφέρθη να σφαγή επί του βωμού του Κύκλωπα Γεραιστού. Εξ αυτής (Λουσίας) ο κατά τάς αρχάς της Ιεράς Οδού κείμενος, αρχαίος Δήμος.

Λουσιεύς, ο Ευκτήμων, περίφημος δημαγωγός, σύγχρονος του Δημοσθένους.

ΛΟΥΤΡΑ

Λουτρά λειτουργούσαν συνήθως έξωθεν των Πυλών, ως Πύλες Διπύλου, Διοχάρους, Πειραιώς, Ιτωνίας και αλλού.

ΛΟΦΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αρείου Πάγου

• Αριστείδου

• Αριστόδημου

• Βραυρών

• Επτάλοφος Αθήναι

• Επτάλοφος Ρώμη

• Επτάλοφος Κωνσταντινούπολις

• Θησείου

• Ιερός Ελευσίνος

• Κέρατα

• Κυνοσάργες

• Κυρήκειον

• Μουνιχίας

• Μουσών

• Νυμφών

• Πνυκός

• Ραμνούντος

• Σικελίας

• Τρικορύνθου

• Φαλήρου

ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ

Όρος, μονήρης λόφος της Αττικής, κείμενος Α., πλησίον πόλεως Αθηνών.

Η θέσις του όρους εις ήν πρώτη βαίνει η λύκη. Ετυμολ. Λύκη (λυκό-φως) + βαίνω (Πελασγικά).

Η θεά Αθηνά, επιστρέφοντας εκ της Παλήνης, φέρουσα βράχον τεράστιον, ίνα οχυρώση ως προπύργιον την Ακρόπολιν, ειδοποιήθη περί της γενννήσεως του Ερεχθίωνος, εκ της απειθάρχου κόρης του Κέκροπος. Τοσούτο εταράχθη, ώστε αφήκε τον βράχον αυτόν να πέση εις το μέσον του Αθηναϊκού-πεδίου, οπότε εσχηματίσθη ο Λόφος του Λυκαβηττού.

Από τα αρχαία ίχνη επ αυτού, μία δεξαμενή είς ήν έρρεε ύδως εκ του Αδριάνειου Υδραγωγείου.

ΛΥΚΕΙΟΝ

ΝΔ Λυκαβηττού, μετά παναρχαίου Γυμνασίου, εντός Άλσους (Ξενοφών, Ελλην. Α 1-33). Μετά ιερού Απόλλωνος Λυκίου εν αυτώ.

Το μέρος, όπου εδίδαξε ο Αριστοτέλης.

Σημ. Συντ.: Ρηγίλης – Βασ. Σοφίας – Β. Γεωργίου, αι πλευραί αυτού, όπισθεν Λέσχης Αξιοματικών.

ΛΥΚΟΜΗΔΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Ιερατική διάσημη οικογένεια, η οποία περιέφερε την Αττικήν και διοργάνωνε ιδιωτικάς Μυστικάς Τελετουργείας. Δημότες Φλύας.

________________________________________

Μ

ΜΑΚΑΡΙΑ

Κρήνη τίς είς Αττικήν, πλησίον Μαραθώνος, συσταθείσα υπό της Μακαρίας, θυγατέρας Ηρακλέους.

“εστί δε έν τω Μαραθώνι πηγή καλουμένη Μακαρία” (Στράβων, Η 6.19)

“Τότε λέγουσιν ότι εθυσιάσθη εκουσίως, η αδελφή των Ηρακλειδών Μακαρία, κατά τίνα χρησμόν, ίνα νικήσωσι και απ’ αυτής ωνομάσθη η Μακαρία πηγή του Μαραθώνος”

Εκ Μακαρίας, Δηιάνειρας και Ηρακλέους θυγάτηρ.

ΜΑΚΡΑ ΣΤΟΑ

Μία των πέντε μεγάλων εμπορικών Στοών, οι οποίες περιέβαλλον κυκλικώς τον Λιμένα του Πειραιώς.

Και: “κύκλω του Λιμένος” καλούμενη.

Σημ. Συντ.: Θέσις είς το Δημοτικόν Θέατρον Πειραιώς, είς τα θεμέλια του οποίου εντοπίσθησαν ίχνη αυτής.

ΜΑΚΡΑ ΤΕΙΧΗ

Περιτειχισμός, πέριξ του Αρχαίου Αττικού Δήμο Φαλήρου και του εν αυτώ ομωνύμου Λιμένα, έως της πόλεως των Αθηνών, είς απόστασιν σταδίων 20 (Παυσανίας) ή σταδίων 35 (Θουκυδίδης).

ΜΑΚΡΑΙ ΠΕΤΡΑΙ

Βράχος τίς κείμενος υπό τους πρόποδας της Ακροπόλεως, μετά σπηλαίου, εντός του οποίου Ναοί Απόλλωνος και Πανός (προς το Α σκέλος).

Ακριβής θέσις η Β κατωφερής πλευρά, όπου δύο μεκροσκελείς βράχοι. Ο μεταξύ τούτων χώρος (πρός το ΒΔ άκρον).

ΜΑΚΡΑΙ ΠΕΤΡΑΙ

Ομώνυμον χάσμα ΒΔ άκρον Ακροπόλεως, εν είδει σπηλαίου, όπου χόρευαν οι κόρες του Αγλαύρου.

ΜΑΚΡΙΣ

Πρόκειται διά την Ελένης νήσον, εν τη Λαυρεωτική, άλλως Μακρόνησος ή Παραμήκης.

Εκατοικείτο κατά τους χρόνους του Τρωϊκού Πολέμου.

Σημ. Συντ.: Ίχνη αρχαίων λειψάνων παρατηρούνται:

α. Προϊστορικά-Νεολιθικά: έναντι της παραλίας του Λαυρείου, εν είδει τειχισμών, άνωθεν μικροσπηλαίων, είς ίσαλον γραμμών.

β. Κλασσικά-Βυζαντικά: είς την θέσιν Ναός της Παναγίας, ως εντοιχισμένα και είς περιοχήν πέριξ του Αγίου Γεωργίου ΝΔ καταυλισμού (ερειπίων) κρατουμένων.

Κύρια θέσις πολίσματος η παρά την Δυτικήν θέσις Λεοντάρι.

ΜΑΚΡΟΝ ΤΕΙΧΟΣ

Είς τον πληθυντικόν αναφερόμενον ως Μακρά τείχη (όρα σχετ.), λόγω της μακράς αποστάσεως αυτού.

ΜΑΝΤΕΙΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Άγρας Μαντείον

• Αμφιαραείου

• Ελευσίνος

• Θριασίου “Θριών”

• Μαντίς: Φαληρεύς

• Μεγάρων το τής Νυκτός

• Μυστικά Άγρας

• Νυκτός Μεγάρων

• Οινόης Μεγαιρικής επί Κορινθιακού

• Υβλαίοι: Ονειροκρίτες άριστοι

• Ωρωπού

ΜΑΡΑΘΩΝ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος και προϊστορική κώμη της Αττικής, μία των δώδεκα προϊστορικών πόλεων του Κέκροπος, είς την οποίαν έφερεν ο Ηρακλής τον Μαραθώνιον Κάπρον εκ Κρήτης, τον οποίον εφόνευσεν εν συνεχεία ο Θησεύς.

Ο Μαραθών ήτο υιός του Εποπέως, ελθών εκ Πελοποννήσου κτίσας την πόλιν είς Αττικήν, υπό Ηρακλειδών κατοικούμενος. Ανήκε είς του Μικρούς Δήμους.

Εκ Γεραιστού δε της Ευβοίας, είς τον Μαρθώνα των έναντι απέβησαν και την Ιεράν τριήρην, την λεγόμενην Πάραλον προσέτι συνέλαβον.

Ο Μαραθών, διάσημος διά την εν αυτώ λαμπρόν νίκην κατά των περσών το 490 π.Χ., όπου εδεικνύοντο οι τάφοι Αθηναίων μετά επιγραφών. Είς την συνέχειαν όμως, εξέπεσαν και επί Κλεισθένους απετέλεσεν Αρχαίον Αττικόν Δήμον είς την σημερινήν θέσιν Βρανά και Πλάσι, ολίγον όπισθεν λόφου κοτρώνι.

Φανόδωρος Μαραθώνιος, Ευκαρπίδης Μαραθώνιος.

Μετά των Δήμων Προβάλινθου, Οινόης, Τρικορίνθου απετέλεσεν την ιωνικήν τετράπολιν.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΑΚΡΑ

Σφηνοειδής χερσόνησος, ορίζουσα τον Ευβοϊκόν.

Σημ. Συντ.: Κάβο-Σίντρο, άλλως η Κυνοσούρα. Μέγα το βάθος του κόλπου του μαραθώνος εισπλέοντας από Δεξιά.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΕΛΟΣ και ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΕΛΟΣ ΜΙΚΡΟΝ

Μετά Ναού της Ίσιδος, είς το Μικρόν έλος. ¨Εστί δε εν τω Μαραθώνι πεδιάς τα πολλά ελώδης είς ταύτην απειρία των οδών, φεύγοντες εσπίπτουσιν οι βάρβαροι, και σφισι τον φόνον τον πολύν επί τούτω συμβήναι λέγουσιν.”

Εορτή Αθηνάς Ελλωτίδος και Νίκης, διά την εν μαραθώνι νίκην Ελλήνων προς ανάμνησιν.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΛΙΜΝΗ

“Επί δε εν τω Μαραθώνι Λίμνη. Υπέρ δε την λίμνην φάτναι εισί λίθου των ίππων των Αρταφέρνους, καθώς και σημεία εν πέτραις.”

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΛΙΜΗΝ

Προϊστορική πρόσβαση είς Αττικήν, χρησιμοποιούμενη διά τίς εφορμίσεις των οι Κυκλαδίτες, αιγαίοι και διάφροι άλλοι άποικοι. Σημερινήν θέσις Τσέπι.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΜΑΧΗ

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Έλληνες νεκροί Μαραθωνομάχοι ήσαν 192.

Ο Παυσανίας περιγράφει όχι Τύμβον, αλλά “γής χώμα” είς το πεδίον της Μάχης. Επίσης, διά Τάφους επί των οποίων τοποθετήθηκαν οι αντίστοιχες Δέκα Στήλες με τα ονόματα των νεκρών κατά φυλήν. Στήλες εν είδει Αναληματικού Τείχους ή μαρμάρινου Βάθρου.

Σεπτέμβριος του 490 π.Χ. η Μάχη: 55.000 ο στρατός των Περσών, με αρχηγούς-βασιλείς τους Δάτων και Αρταφέρνην. 11.000 ο στρατός των Ελλήνων (Αθηναίοι και Πλαταιείς), με αρχηγούς-στρατηγούς τους Μιλτιάδην, Αριστείδη και Θεμιστοκλή.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΠΕΔΙΟΝ

Πεδίον Μαραθώνος, ήτις περιλαμβάνει την Ιωνικήν Τετράπολιν, ένθα έλαβεν χώραν η περίφημος Μάχη-Νίκη εναντίον των Περσών, είς το ΝΔ άκρον της Προβαλίνθου το 490 π.Χ.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

“Τα μεν (ύδατα) πρός αυτήν (λίμνην) βοσκήμασιν ύδωρ επιτήδειον, κατά δε την εκβολήν αλμυρός πλήρης ιχθυών “ρεϊ δε και ποταμός εκ της Λίμνης”.

Ποταμός σχηματίζων έλη, παρά το Πεδίον. Σημερινήν θέσις Χάραδρος.

ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΠΥΛΑΙ

Ναοί Αθηνάς και Ηρακλέους εμ-πυλίου, έμπροσθεν Πυλών Αθηναϊκού Τείχους.

ΜΑΡΜΑΡΙΟΥ ΔΙΑΠΛΟΥΣ

“Το Μαρμάριον εν ώ το Λατόμιον των Καρυστίων κιόνων, ιερόν έχον Απόλλωνος Μαρμαρίου, ίθεν διάπλους είς Αλάς Αραφηνίδας”.

Διάπλους-Στενόν, μεταξύ Μαρμαρίου και Άλων Αραφηνίδων, Νοτίως Ευβοϊκού Κόλπου, σημαντικός τα δέοντα διά τας ανάγκας της Αττικής. Πέρασμα Προϊστορικόν.

ΜΑΡΩΝΕΙΑ

Συνοικισμός Αττικής, πλησίον Λαυρείου.

Σημερινή θέσις Καμάριζα. Πλούτος κοιτασμάτων από το 3500 π.Χ.! “Εφάνη τα μέταλλα τα εν Μαρωνεία.”

ΜΕΓΑΡΑ

Πόλις σημαντική Μεγαρίδος, παλαιωτάτη, επί δύο λόφων-αμφίλοφος, άριστα οχυρωμένη, κυριαρχική πρωτεύουσα αυτής. Με περίοπτη θέσιν δόξη και ισχύος από το 700-600 π.Χ. Κτίσας αποκίας είς Σικελία, Βιθυνία, Πόντον.

Διέθετε δύο λιμένες: Μινώα-Νισαία, επί του Σαρωνικού και Παγών Κορινθιακού (όρα σχετ.). Πόλις-Μήλον της Έριδος, μεταξύ Αθηναίων-Πελοποννησίων-Βοιωτών και άσβεστον μίσος αυτών.

Μέγαρα εκ των δύο Μεγάρων, η ονομασία της. Νίσα (Νισαία) η προτέρα αυτής.

Μέγαρον ναός Δήμητρος, όστις ιδρύθηκε υπό του μυθικού βασιλέως Κάρα.

Μεγαρεύς, υιός Πανδίονος και Οινόης.

Μεγαρική Διάλεκτος: Μία των δωρικών…

Εν-πίδες = ελ-πίδες

ην-θον = ήλ-θον

Θε-δώορς = Θεόδωρος

οψ-ω = όψις

Ήτοι η αρχαϊκωτέρα Δωρική προσφορά

σ-ο-ύκα, σ-ο-ύρτης, ξ-ο-ύλα

μεγαιρικοί οι οπαδοί μιάς των ελασσόνων Σωκρατικών Σχολών (399 π.Χ.), υπό Ευκλείδου με έδρα την πατρίδα του τα Μέγαρα.

“απεδέχετο έν αμετάβλητον όν, υπό διαφόρους, έστω προσωνυμίας”.

Ναός Διονύσου Νυκτελίου, μετά Ιερού και Ξοάνου.

ΜΕΓΑΡΙΣ

Επαρχία αρχαίας Ελλάδος, μικροτάτη ήτις ανήκε παλαιόθεν η χώρα ταύτη είς την Αττικήν.

“ότε η Αθήνα έφερε τον Κέκροπα με πλοίο είς τα μέγαρα, ό έστιν είς την Αττικήν.” Εφόσον δεν διέθετε η Αττική λιμέναν άλλον, πλήν των πεοϊστορικών Φαληρέως και Πρασίων, εν χρήσει.

Σημαντικός σταθμός διά τους Μινωΐτας, προς την Αττικοβοιωτίας κατάκτησιν.

“Οι δε κάτοικοι, Αθηναίοι λεγόμενοι και αυτοί, διότι εθεωρείτο μέρος της Αττικής” (Ιλιάδα, στ’ 5.45)

Κώμαι μεγαρικής, με εξέχουσαν τα Μέγαρα ήσαν: Εράνεια, Ήρα, Κρομμυών, Κυνοσούρα, Πίραον, Τριποδίσκη.

ΜΕΓΑΡΩΝ ΜΑΝΤΕΙΟΝ ΝΥΚΤΟΣ

Μαντείον μεγάρων “έθη και φωνή μεταβάλλων”.

ΜΕΔΟΥΣΑΣ ΚΕΦΑΛΗ

Θέσις επί του Τείχους της Ακροπόλεως, είς την Νότιαν πλευράν, άνωθεν Θεάτρου Διονύσου, εφ ής υπήρχεν επίχρυσον κεφάλι της Μέδουσας, το λεγόμενο Γοργόνειο.

ΜΕΘΟΥΡΙΑΔΑΙ

Τέσσερες νησίδες του Σαρωνικού Κόλπου, κείμεναι επί του Μεγαρικού, πλησίον Σαλαμίνος με σπουδαιότερη το Μεθούριον, τανύν Ρεβιλούσα ή Ρεβινθούσα. Ως και Μεθουρίδαι. Έμπροσθεν Μινώας άκρας Μεγάρων.

ΜΕΙΛΙΧΙΟΥ ΔΙΟΣ ΒΩΜΟΣ

Επί σημερινού ναϊδρίου Αγίου Σάββα, όπου οι Φυταλίδαι υποδέχθηκαν τον Θησέα στην Αθήνα.

ΜΕΛΑΘΡΟΝ

μβουλγ – πελασγικά

ΜΕΛΑΙΝΑΙ [Φυλής Αντιοχίδος Πτολεμαΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κείμενος επί των συνόρων Αττικής-Βοιωτίας. ενίοτε εκαλείτο Κελαιναί.

Διέθετε Ναόν Μελαινίδος Αφροδίτης και Μελαίνας Δήμητρος.

Η θέσις εταυτίζετο με τα ερείπια παρά τω Αγίω Μελετίω, όπου και πυκνή κάποτε μελανή βλάστησις. Άλλως είς τα ΒΔ τής Αττικής, θέσις Σκούρτα ή θέσις Πρασσά.

“Καλλίμαχος δε Μελαινάς φησί τον Δήμον εν Εκάλη.” (Στεφ. Βυζ.)

Μελαινεύς ο κα΄τοικος. Μελαινείς.

ΜΕΛΑΙΝΩΝ ΟΡΟΠΕΔΙΟΝ

Πρόκειται διά το οροπέδιον Σκούρτα, είς τα ΒΔ της Αττικής, μεταξύ Πάνρηθος και Κιθαιρώνος.

ΜΕΛΑΙΝΩΝ ΟΡΥΧΟΝ

Άριστον οχυρωματικόν έργον ΒΔ της αττικής, είς την θέσιν Σκούρτα, περί τον αρχαίον Αττικόν Δήμον Μελαίναι, επί του όρους Πάρνης.

ΜΕΛΑΝΕΙΣ

άλλως ο Δήμος Μελαίναι, όστις ενίοτε ανεφέρετο (όρα σχετ.).

ΜΕΛΙΤΗ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μετά ναού του Ηρακλέους, είς τον οποίον ούτος εσύστησεν τάς τελετάς των Μικρών Ελευσινίων Μυστηρίων.

Πυκνοκατοικημένος Δήμος, μετά κατοίκων λαϊκών στρωμάτων, πτωχών οικιών μετρίας εμφανίσεως, μεκρών, στενών ανορθόδοξων δρόμων.

Κάτοικοι, οι οποίοι εν συνεχεία μετοίκησαν είς Διόμειαν δι αυτό Ναρός Απόλλωνος Μεταγείτνιου.

Αισχρίωγος Μελιτεύς.

Είς τον Δήμον μελίτης ανήκον οι λόφοι Μουσών (Μουσείον), Νυμφών, Θησείον (Αγοραίου Κολωνού), Πνύξ (Κοίλης Λόφος).

Κλαύδιος, επί Βωμώ Μελιτεύς.

ΜΕΛΙΤΗΣ ΦΥΛΑΙ

Άλλως και Μελιτίδαι, παρά τον Λόφον Πνυκός-Μελίτης.

ΜΕΣΟΓΑΙΑ

Χώρα-περιοχή της Αττικής. Πρασιαί εστί σπίσημος της Μεσογαίας Λιμήν. Το σημερινόν Πόρτο Ράφτη.

Εν αυτή και η Εορτή Πιθοίγια, κατά το “άνοιγμα” των (βαρελιών των), νέων κρασιών.

ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ ΟΔΟΣ

Κεντρικώτατη εν Αττική (Μεσογαία) οδός, ενώνουσα τας παρυφάς των Αθηνών, από την Πύλην των Κήπων, έως το Λαύρειον, από Μυρρινούντα διερχομένη, μεταξύ των άλλων.

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ – ΟΡΥΧΕΙΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αιθαλίδαι:

• Αμφίτροπη: Ορυχεία Περικλέους

• Θορικός:

• Λαύριον:

ΜΕΤΟΙΚΩΝ ΤΟΠΟΣ

Τόπος τίς, Δυτικώς Φρεαττύδος, όπου εγκατεστημένοι ξένοι άστεγοι, ελάτρευον εξωτισμούς ως λατρεία Βενδίδος, θεότητες Κύπρου, Φρυγικές, Συρίας, Φοινίκης.

Έτι δε, σημείον ιερόδουλων.

Σημ. Συντ.: Θέσις καλλίπολις “Σταυρός”.

ΜΗΤΡΩΟΝ ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟΝ

Ονομασία τίς τόπου Αττικής, εντός των Αθηναϊκών Τειχών και δη είς τα όρια του Δήμου Κεραμέων, όπου εφυλάττοντο τα Δημόσια Αρχεία, μετά ιερού της Μητέρας των θεών Κυβέλης.

“Παρά την μητέρα των θεών ή πάντων των εν γράμμασι δικαίων φύλαξ τη πόλει καθέστηκε.”

Αρχειοφυλάκειον εις την ΝΑ πλευράν της Αγοράς, όπισθεν Στοάς Ελευθερίου Διός και ναού Απόλλωνος, έμπροσθεν Θόλου και Βουλευτηρίου, όπου εφυλάσσετο και ο Πίθος του Διογένους.

ΜΗΤΡΩΟΝ ΤΟ ΠΕΙΡΑΪΚΟΝ

Επί της Ακτής, μεταξύ Ζέας και Κανθάρου.

ΜΗΛΕΣΙ

Ονομασία τίς τόπου Αττικής και ως Μίλεσι (Μιλέσιον) και ως Μείλησι (Δήμητρα Μενάνδρου Μειλησία) …φερόμενος.

ΜΙΝΥΕΙΟΣ

Από τους επιφανέστερους λαούς (μετά των Μινωϊτών, Ετεοκρητών. Κεφτιού), κατά την ναυτεμπορικήν εποχή.

ΜΙΝΥΕΙΟΣ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ

Εκ των αρχαιοτέρων κατοίκων του Πειραιώς, οι Μινύες εγκατεστάθησαν το πρώτον είς Ελευσίνα, Πειραϊκήν Ακτήν, Φαληρέαν, περιοχήν Μουνυχίας.

ΜΙΝΩΑ

Η παρά τω Σηράγγειω νησίς, σημερινήν θέσις Νησάκι του Παρασκευώ. Άλλως η Σταλίς (όρα σχετ.).

ΜΙΝΩΑ

Η Σαρωνική Μακρονησίς, σημερινήν θέσις, Άγιος Γεώργιος.

ΜΙΝΩΑ

Μικρά τίς θέσις-εγκατάστασις Μινύων, επί λόφου Μουνυχίας, συνδεομένη μετά του ορύγματος της Αρετούσας (σπικοινωνούσα…).

ΜΙΝΩΑ

Η προ της Νισαίας μικρονησίς της Μεγαρίδος. Θέσις, είς την οποίαν είχεν προσορμισθεί το ναυτικό του Μίνωα στον κατά του Μίσου Πόλεμον.

Σημ. Συντ.: Πάχη Μεγάρων, όπου επί των αρχαίων κιονίσκων αι γυναίκες εξέθετον έως πρότεινος, επί σχοινιών τα “πλυσίματά” τους.

ΜΙΝΩΑ

Άλλως η πόλις των Μεγάρων (Στράβων, Θ 1,4)

“…και Μινώαν καλουμένην, υπό Μινωϊτών καταφθείσα, των Μεγάρων εκτισμένων”

Ετεο-Μινωϊκά: Με-νγ-α-ς = Μινώας / Μινύας (;) (Πελασγικά)

ΜΟΛΟΥΡΙΣ

Σημείον τί – πέτρα αφ’ ής έπεσαν η Λευκοθέα και ο Παλαίμων, πλησίον Μεγαρικής Ακτής.

Εκλήθη “Ιερά Πέτρα”, εν αντιθέσει με τις “Εναγείς Σκιρωνίδες Πέτρες”.

Ινώ και Μαλικέρτης.

ΜΟΡΙΑΙ

Περιοχή ανά την Αττικήν, ιδιαίτερα πλησίον Ακαδημίας και Κεραμεικού, όπου περατηρείτο πλήθος ιερών ελαιών αιωνώβιων (ληοστάσια).

“ΜΟΣΧΑΤΟΝ”

Είς θέσιν Κτήμα Μιχαλοδημητράκη, όπου Τοίχος Περισόλου και αποχετευτικός Αύλαξ.

ΜΟΥΝΙΧΙΑ (Νεολιθική)

Είς το Ιερόν Αρτέμιδος Μουνιχίας, Νότιος πλευρά Λιμένος αυτής (σημερινήν θέισς, χερσόνησος Κουμουνδούρου) τελέστη η τελευταία φάσις της εν Πειραιεί “Νεολιθικής Εποχής”, από τον 10ο αιώνα έως τον 7ον αιώνα. Μετά των σχετικών ως των εν Βραυρωνία Αρτέμιδα, τελετουργιών.

Τανύν πρότερον ευρίσκετο αυτόθι μία μικρά πόλις ομώνυμος, ηφανισθείσα το πάλαι.

ΜΟΥΝΙΧΙΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μέρος φύσει τε καί τέχνη ώστε οικήσει δέχεσθαι.

Ενταύθα Εορτή “Μουνύχια”, πρός τιμήν της Μουνυχίας Αρτέμιδος, μετά πομπής.

Μούνιχος, μυθκός βασιλεύς Αττικής εστί.

Σημ. Συντ.: Αρχαιότητες είς Λόφον Καστέλλας, περιοχή Προφήτου Ηλιού, Λιμάνι, Ναυτικός Όμιλος.

Ότε ο Δημήτριος κατέλαβεν διά φρουράς τον Πειραιάν συνέχισεν και προς την Μουνυχίαν.

Ετοιμάτο δε και τίς Ήρως παλαιός ως θεός είς την Μουνυχίαν Ακρατοπότης καλούμενος.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

Το επωνομασθέν “Αρχαίον”, αλλά και “Μεγάλον”, έναντι του ετέρου είς την περιοχήν της Φρεαττύδος.

Το πρώτον αφιερωμένο είς την θεάν Αρτέμιδα, επί βραχώδους υψώματος, της Μουνυχίας λεγόμενον, όπου ετελούντο τα Βενδίδετα, με πλήθος Αθηναίων επισκεπτών.

Είχε θέα το μεγάλο λιμάνι του Πειραιώς, αλλά και της Μουνυχίας. Ήτο μεγάλων διαστάσεων “αρχαιότατον” κληθέν.

Σημ. Συντ.: Κατά την δεκαετία 1989, είς τα Δυτικά τού Λόφου, άνωθεν τής οδού Βενιζέλου, υπέρ του παλαιού τέρματος λεωφορείων, διακρίνονταν οι τελευταίες κερκίδες -μαρμάρινα ίχνη- του θεάτρου αυτού.

Με εξαίρετον τότε θέα προς την Ζέα και τον Κεντρικόν Λιμένα.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΙΕΡΟΝ

Θέσις Ναυτικού Ομίλου, 7ος αι. π.Χ., όπου κατέφυγαν όσοι δεν ηδύναντο – ήθελαν να πληρώσουν λειτουργικά έξοδα.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΛΑΤΩ

Λατομείο, παρά τω θεάτρω, προφανώς έμπροσθεν εκκλησίας Προφήτου Ηλιού από πλευρά Αρετούσας, έως παλαιά πολυβολεία.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΛΙΜΗΝ

Ο Τρίτος σε μέγεθος Λιμήν του Πειραιώς, ο μικρότερος και γραφικότερος, κοίλος, καθαρά πολεμικός.

Επί του λιμένος ετελείτο η Εορτή της “Αμμίλης Νεών” με αφετηρίαν τον ‘εμπροσθεν αυτού Ναόν της Αρτέμιδος.

Σημ. Συντ.: Αρχαιότητες, σήμερον όπισθεν Ναυτικού Ομίλου (κόκκινα τούβλα), Δυτικώς και αριστερά εισερχόμενοι από Φαλήρου.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΛΟΦΟΣ

¨Μουνυχία, Λόφος εστίν χαρσονησιάζων.” Ο πρός ΒΑ της Πειραϊκής Ακτής λόφος Προφήτου Ηλίου-Καστέλλας. Επί του Λόφου, η Εορτή της Αρτέμιδος “Μουνυχία”. Μικροσυνοικισμός επ’ αυτού, καθώς και της προ αυτού Νησίδος Σταλίς.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΟΡΜΗΤΗΡΙΟΝ

Επιμενίδης εκοιμήθη 50 έτη ιδών τον Λιμένα της Μουνυχίας άφρακτον και ανεπιμέλητον, όστις απετέλεσεν ορμητήτιον του περσικού Στόλου, δήλωσεν: “εάν εγίγνωσκον οι Αθηναίοι οποία κακά έχει να προξενήσει ο Λιμήν ούτος…”

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΟΡΜΟΣ

“Μουνυχία ύφορμος εστίν, είτα και κοίλος και υπόνομος, μετά ομωνύμου χερσονήσου.”

ΜΟΥΝΥΧΙΑΣ ΟΡΥΓΜΑ

Πλησίον κορυφής ομωνύμου λόφου, είς την Δ. πλευράν, όπου και επικλινές ευρύχωρο όρυγμα, από Ν προς Β οδηγούμενον.

Μετά αρχαίων υδραυλικών έργων.

Παρατηρήθηκε και πανάρχαιος προϊστορικός συνοικισμός ομού, μετά του Σηραγγείου (όρα σχετ.) χρονολογούμενος.

Σημ. Συντ.: Σπηλιά της Αρετούσας, άλλως Θεόσπιτα.

ΜΟΥΝΙΧΙΑΣ ΟΧΥΡΟ-ΤΕΙΧΟΣ

Στρατηγικό σημείο παρ’ αρχαίοις “η Ακρόπολις” των Τριών Λιμένων εξ ου και Τριπύργι καλούμενο, οχωυρωμένο λίαν καλώς. Συνείχετο μετά Τείχους.

Εισήχθη δε Μακεδονική Φρουρά είς Μουνυχίαν, υπό Νικάνορος.

Ιππίας τείχισε περιοχήν Μουνυχίας το 511 π.Χ. “οι δε πολλοί πόλεμοι το Τείχος κατήρειψαν και το της Μουνυχίας έρυμα του τε Πειραιά συνέστειλαν εις ολίγην κατοικίαν.”

ΜΟΥΝΙΧΙΟΝ ΑΣΥΛΟ

Ιερόν της Αφροδίτης, χρήσης βωμού και ασύλου, διά ναυτικούς, οι οποίοι έπιπτον /διέπρετταν ναυτικά αδικήματα. Δι’ αυτό και Ιερόν: “Χαίρε ποτνία Μουνιχίη λιμενοσκόπε.”

ΜΟΥΣΕΙΟΝ – ΜΟΥΣΩΝ ΛΟΦΟΣ

Ο ΝΔ και έναντι της Ακροπόελως Λόφος των Αθηνών και το μνημείο Φιλοππάππου ή και Λόφος Μουσών.

Υπό Παυσανίου εκ του εκεί Τάφου του Μουσαίου, εντός των Τειχών της Πόλεως.

Λόφος, τον οποίον κατέλαβεν μετά του Άστεως, ο Δημήτριος Πολιορκητής.

ΜΟΨΟΠΙΑ

Μυκηναϊκό: Mo-qo-so-jo = Mps = Μοψοψ = Μόψος (Πελασγικά)

Ονομασία τίς, τόπου της Αττικής ή αυτής ταύτης το βέβαιον εκ του Βασιλέα της Μοψόπου. Μοψοπία = Αττική = Ελληνιστική Εποχή.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (1)

Λατρευτικά – ιστορικά – Ηρωϊκά – Παλιομυθολογικά

• Αττική: Τήν Γήν της Αττικής, είτα Σαμόθρακες, μετά Καβείρων ανέλαβον.

• Παλλαντιδών Διασκορπισμός: Περιοχή μεσογείων, είς την οποίαν συναθροίσθησαν οι παλλαντίδες, ίνα επιτεθούν κατά του θησέως (Αθηνών).

• Πελασγικόν: Των Πελασγών το τείχος Αιχμή λέγεται, ο δε εκεί λόφος Κράνος. Από Σουνίου προσπλέουσιν εστί ήδη σύνοπτον.

• Ταρτησσός: Προελληνικής φυλής, οι κάτοικοι σχέσιν έχοντες μετά των Γοργόνων.

• Ταναγραία Χώρα: Εσύχναζαν οι συνοδευτές τον Ποσειδώνα Τρίτωνες.

• Τείθρα: Όπου Γοργόνες εν Αττική διέτριβον.

• Τρικόρυνθος: Εδώ εγκαταστάθησαν οι περιφερόμενοι Ηρακληδείς.

• Ράριον Πεδίον: Όπου κατασκευάστηκε το πρώτον προϊστορικόν Αλώνιο (άλως), διά το χονδροκομμένο στάχυ (δι’ ουλάν).

• Ωγύγου Πεδίον: Βασίλειον Αττικής, η εποχή του οποίου χάνεται είς τα βάθη της απότατης ιστορίας.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (2)

Χρυσή Εποχή:

Πανάρχαια μυητική διδασκαλία των Προκατακλυσμιαίων, η “Χρυσή Εποχή”, την οποίαν οι Έλληνες διέσωσαν.

Νεολιθική Μουνυχία:

Είς το Ιερόν Αρτέμιδος Μουνυχίας ετελέστη η τελευταία φάσις της εν Πειραιαί Μεολιθική Εποχής, 10ος αιώνας.

Μινωά:

Θέσις, είς την οποίαν είχεν προσορμισθή η Ναυτική δύναμις του Μίνωος, κατά τον εν Νισαία πόλεμον κατακτήσεως της Αττικό-Βοιωτίας.

Εις Υπερβορείους Αποικία Ελλήνων:

‘Ησαν αναμφιβόλως αποικία των Ελλήνων αρχαιότατη, οι οποίοι έπομπον δώρα είς την Δήλον: Σταθμοί από πόλεως είς πόλιν.

Πρώτον, είς του Σκύθους έως εξέλθουν της Αδρίας θαλάσσης.

Ηρακλειδείς:

Έλθοντες προς του ευσεβείς και Φιλανθρώπους Αθηναίους, εκάθησαν ικέται είς του Εκαίου τον Βωμόν. Ούτοι εδέχθησαν τανύν αυτούς και έδωκαν των Τρικόρυνθου ίνα κατοικήσωσι.

Ηρακλής: εγεννήθη 1384, απέθανεν 1323.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (3)

“Παλαιά Μυθολογία”: Είναι ανάγκη να υποθέσωμεν μίαν Παλαιάν Μυθολογίαν.

Πολέμους, Γεγονότα Ιστορικά, Δημιουργίες, τα οποία η λαϊκή μνήμη ήταν αδύνατον να συγκρατήσει πλέον. Σημαντικές μυθολογικές “ιστορίες”, οι οποίες αποτελούν γενική αφήγηση των Ελλήνων παντού.

Η Ιστορία, η Προϊστορία, η Μυθολογία, η Παράδοσις, η Εποχή των Ηρώων, η Επική Εποχή και η ζωή των Ελλήνων που χάνεται στα βάθη των αιώνων, στριμώχνονται καλά και σώνει γύρω από το 1200 π.Χ. Δηλαδή, έως τον Τρωϊκό Πόλεμο. Κάθε τί πριν από τότε, ανάγεται δυστυχώς για αρκετούς “ερευνητές” (;) είς την σφαίραν του “δυσαναπόδεικτου”. Έτσι, φθάνωμε στους “άϋλους” ινδο-ευρωπαίου-γερμανούς!

Εβραίοι:

Οι περιπλανήσεις των Φοινίκων είς το Αιγαίο, έδωσαν την εντύπωσιν -αιτιολόγησαν μάλιστα, κακώς- πολλές προβαλλόμενες φοινικικές καταγωγές. Οι Φοίνικες, το πλέον να σχηματίζουν “εμπορεία”, όχι πόλεις!

“Φοίνικες” ετυμολογικά = κόκκινοι άνθρωποι = αρχικώς οι Μινώες, άποικοι από την Κρήτη, που έφθασαν είς την Συρία. Πολύ μετά χρονικά, το όνομα αυτό έλαβαν οι Σημίτες!

Γρακοι:

Φυλή Ελλήνων (Αμφιάραος, Τυδεύς), εγκατεστημένη είς τις ακτές του Ευρίπου. Όρειος Αττική, πλούσια παλαιών φυλών. Ακόμη βορειώτερα αττικοΒοιωτία, κατάσπαρτη ανεξερεύνητων μυκηναϊκών ευρημάτων.

ΜΥΚΑΛΗΣΣΟΣ

Πόλισμα επί Ταναγραίας χώρας, πλησίον περιοχής Αυλίδος-Ριτσώνας, μετά ερειπίων και νεκροπόλεως, περλασγικής περιόδου.

“και πόλιν ευρύχορον Μυκαλισσόν.” (Όμηρος, Β 498)

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΠΗΓΗ

Σπήλαιον-Όρυγμα εν Αττική, με πολύπλοκη και επικίνδυνη πρόσβαση.

ΜΥΡΡΙΝΟΥΣ [Φυλής Πανδιονίδος – Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικός πελασγικός οικισμός, όστις έκειτο παρά την Ανατολικήν πλευράν της Αττικής. (Στράβων, Θ 1.23)

Μετά ναού Αρτέμιδος Σελασφόρου, μοναδικού εν Αττική, Απόλλωνος Διονυσιοδότου.

“εν Μυρρινουσίοις τοις μεν Απόλλωνος και Αρτέμιδος βωμοί και ξόανον Κολαινίδος”.

Ο Κόλαινος υπήρξε βασιλεύς της Αττικής είς τον Δήμον Μυρρινουσίων προ του Κέκροπος.

Επίσης, μετά ναού Δήμητρος Ανησιδώρου, όστις αυξάνει τους καρπούς της γης.

Σημ. Συντ.: Οι αρχαιότητες είς Μαρκόπουλο Μεσογαίας, μετά την διασταύρωσιν της Μερέντας, αριστερά (Λεωφ. Μυρρινούντος – Μαρκοπούλου).

Ερείπια Ανεμόμυλου. Ευθεία, 800 μ. περίπου.

Φαίδρος, φίλος Σωκράτους και Αρχίππος, πολίτες Μυρρινούντιοι.

Ανήκε είς τους Μικρούς Δήμους.

Πελασγικά: Μοριναιήλ Μυρριναίος

ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Το δράμα του Σύμπαντος, διά το Πεπρωμένο και την Ανθρώπινη Ψυχή

Διονύσια: Ο μύθος του Διονύσου διασχιζομένου υπό των Τιτάνων, ανασταινόμενος είτα είς τον κόλπον της Δήμητρος Ουρανίας, περιέχει το μεγαλύτερον κασμογονικόν μυστήριον.

Ελευσίνια: Έγιναν διά να αποκαλυφθούν είς όσους ειμπορούσαν να τα εννοήσουν

Καβείρια:

ΜΥΣΤΙΚΑΙ

Τοποθεσία, είς την Αριστεράν όχθη του Ιλισσού ποταμού, ανήκουσα είς τον Δήμον της Άγρας. Συγκεκριμένα, ονομάζοντο οι όχθες του Ιλισσού, επειδή η θεά Άρτμις κυνήγησε το πρώτον εδώ όταν ήλθε από την Δήλον. (Παυσανίας, Α’ 19.6) Μετά ναού Αρτέμιδος Αγραίας.

ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ

Τμήμα της Ιεράς Οδού, από της Γέφυρας του Κηφισσού, όπου ετελούντο και οι “γεφυρισμοί”, μέχρι της Ελευσίνος.

ΜΥΧΩΔΕΙΣ ΜΑΚΡΑΙ

Άλλως αι Μακραί Πέτραι είς Μύχειον βάθος (όρα σχετ.).

ΜΟPSOPIA

Proto-Grecs en Grèce (Mich. Sakellarion)

Moyonia Colonie grecque de provenance Beotienne

Moyoy – héros Lapithe

Éponyme Mopsou-hestia, Mospou – kréne, dans les mythes grecs.

________________________________________

Ν

ΝΑΟΣ

Είδη:

• Αγώνιοι: Οι νικηταί εστεφανούντο και ελάμβανον το γέρας

• Λατρευτικοί: Τέλεσις εν αυτοίς, πανηγύρεων

• Πανηγυρικοί: Η χρήσις των κατά τας μαγάλας εορτάς

• Υπαίθριοι: Τόποι ευνάθροισης λαού

Ρυθμοί:

• Δωρικός

• Ιωνικός

• Κορινθιακός

ΝΑΥΚΡΑΡΙΑ

Διοικητική και Φορολογική διαίρεσις είς Αρχαίας Αθήνας, παλαιόθεν (Ηρόδοτος, 5-17)

Αθήναι: 4 Φυλαί

Φυλή: 3 Τριττύες

Τριττύ: 4 Ναυκραρίαι

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ

Εν Πειραιεί, τα Ναυπηγεία των Πολεμικών πλοίων – Τριήρεων, έναντι Ηετιωνείας.

Έτερα Ναυπηγεία εν Φαλήρω, ένθα ο Μνευσθενεύς προετοίμαζεν κατασκευάσας Στόλον διά την είς Τροίαν εκστρατείαν.

ΝΑΥΣ ΑΡΕΙΑ

…του δε Αρείου Πάγου, πλησίον δείκνυται ναύς ποιηθείσα είς την των Παναθηναίων Πομπήν.

Ομοίωμα τριήρεως, το οποίον ετοποθετείτο εκεί, μετά το πέρας της Εορτής-πομπής.

ΝΑΥΣΤΑΘΜΟΣ

Σημαντική θέσις, είς τον εν Πειραιεί λιμένα Κάνθαρον, μετά εν αυτώ τεσσάρων νεωσοίκων.

• Ελευσίνος

• Ζέας

• Θορικού

• Πειραιώς

• Ραμνούντος

• Φαλήρου

ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ

Ίσως ο αρχαιότερος Νεολιθικός συνοικισμός της Αττικής (από τις μέχρι σήμερα σχετικές πληροφορίες).

Μετά του Θορικού και προφανώς των Πρασιών, οι αρχαιότεροι λιμένες της Αττικής.

ΝΕΚΡΟΠΟΛΕΙΣ ΝΕΟΛΙΘΙΚΕΣ

Περιοχές, όπου ανευρέθησαν ικανές Νεκροπόλεις Νεολιθικές -το πλείστον- μετά σημαντικών κτερισμάτων, Τάφων Θολωτών, προϊστορικής εποχής. Το πλήθος αυτών και ένδειξις της αρχαιότητος της Αττικής.

• “Αγ. Μαρίνας” Νησίδος

• Αναγυρούντος

• Αραφήνος (Ασκηταριό)

• Αφιδνών

• Αχαρνών

• “Βούρβατσι”

• Βραυρώνος: Προ-Μυκηναϊκοί, απροσδιόριστης εποχής

• Βροχίδαι Νήσοι (Πόρτο Ράφτη)

• “(Γ)λάρων” Νησίδος

• Ελευσίνος

• Ερχίας (Σπάτα): Μετά θολοτών Μυκηναϊκών τάφων

• Θορών (Κιτσι Βάρης)

• Κεραμεικού

• Κυνοσαργους

• Κωλιάδος Άκρας

• Λαυρείου

• Μακρίδος

• Μαραθώνος (Βρανά)

• Μυκαλίσσου

• Μυρρινούντος: Γεωμετρικής Εποχής

• “Νέας Μάκρης”

• Ολυμπιείου – Ιλισσού

• “Παλαιάς κοκκινιάς”

• Πάτροκλου Χάρακος

• Περατής

• Πρασιών

• Σκιρωνείας Οδού

• Σουνίου: Προ-Μυκηναϊκοί απροσδιόριστης εποχής

• Τανάγρας

• Φαλήρου

ΝΕΩΛΚΕΙΟΝ

Τμήμα του Ναυπηγείου ή μέρους-σημείου ακτής επικληνούς, διά την ανέλκυσιν πλοίων γενικώς, αλλά και διά την εκφ΄΄ορτησιν και νεώλκησιν πρός επισκευήν, καθαρισμόν υφάλων και άλλας εργασίας. Πρόκειται διά την σημερινήν Εσχάρα ή Σκάλα.

ΝΕΩΡΙΑ

…και τα Νεώρια καθηρέθησαν υπό Σπαρτιατών, οι δε Αθηναίοι υποχρεώθησαν να παρακολουθώσι τους Σπαρτιάτας.

Λυκούργος εν Πειραιεί ωκοδόμησεν.

Οπωσδήποτε, εντός του Νεωρίου υπήρχεν Νεώσοικος και Νεώλκειον.

• Ελευσίνος: Τα “ισχυρά”.

• Ζέας: Το μεγιστον των Νεωρείων ικανόν να δεχθή 200 πλοία πολεμικά.

• Θορικού: Και “εμπορικά” λεγόμενα.

• Κωλιάδος Άκρας: Τα προϊστορικά, τα δεχόμενα τας των Κυκλάδων τριήρεις.

• Μουνιχίας: Το μετά της Ζέας, διά των εξυπηρέτησιν 85 πλοίων πολεμικών.

• Πανόρμου: Τα “Μικρά” των Πρασιών

• Πειραιώς – Κανθάρου: Ικανής χωρητικότητος, 195 πλοίων εμπορικών.

• Σουνίου: Τα Αρχαιότερα.

• Φαλήρου: Τα της Τροίας φιλοξενηθέντα πλοία.

ΝΕΩΣΟΙΚΟΙ

Εστεγασμένα διαμερίσματα, διά φύλαξιν και συντήρησιν των ανελκυομένων νηών. Λυκούργος οικοδομήματα δε επετέλεσε, τα δε επί της αυτού πολιτείας, ά ωκοδόμησεν εν Πειραιεί νεώς εισίν οίκοι. Μετά ναυπηγείων.

Α. Πάνορμος

Β. Πειραιεύς

Γ. Σούνιον

ΝΙΣΑΙΑ

Ο δε Φωκίων, επελθών, προκατέλαβε την πόλιν των μεγάρων και έκτισε τα Μακρά Τείχη εις Νισαίαν, τον Λιμέναν αυτής.

Επίνειο Μεγάρων δύο χλμ ΝΑ έχον ασφαλή λιμένα ως εκ της πρό αυτού νησίου Μινώα. Μινώα νησίς είς Παραλίαν – Πάχη Μεγάρων, είς εκ των πρώτων σταθμών της των Μινωϊτών εκστρατείας, κατά των Αθηνών (Ελλάδος-Θηβών). Ονομασία εκ του Νίσου, υιού Πανδίονος.

Σήμερον, ερείπια είς Λόφον Αγίου Νικολάου, πλησίον Πάχης. Μετά ομωνύμο Ακροπόλεως – λόφος Παλειόκαστρο, υψομέτρου 40. Επίσης, Ιερό Δήμητρος Μαλοφόρου και μνημείο Λέλεγα (Λέλεγες – Πελασγοί), πλησίον θαλάσσης (Παυσανίας, Α 19.4)

Κάτωθεν της Ακροπόλεως της Νισαίας, ο Τάφος του Λέλεγος (όπερ βεβαιώνεται ότι η χρήσις του Λιμένος Μινώα-Νισαία ήτο είς χρήσιν είς τους απότατους χρόνους).

ΝΗΛΕΙΑΙ ΑΤΤΙΚΗΣ

Με το πέρας της Γεωμετρικής εποχής (8ος αι. π.Χ.) η Ελλάδα ξανακτά ηνία ναυσιπλοΐας. Οι Νηλείες συντρίβουν Φιλισταίους και μια νέα περίοδος Αθηναϊκής-Ελληνικής αποικιοκρατίας ανατέλει.

ΝΗΣΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Απόλλωνος

• Άρκη

• Αταλάντης (Βραχονησίς)

• Αταλάντης (Νησίον)

• “Καβαλλιανή”

• Καρίς

• Κεκρυφάλεια

• Λάρων Νήσος

• Λέρος

• Μινώα

• Μινώα

• “Μπερδούλι”

• “Μπούφαλο”

• “Νήσοι Ράφτη”

• Παρθενόπη

• Πειραιεύς

• “Πετάλιοι”

• Προφήτης

• Πυτιούσα

• Σαλαμίς

• Σκόπελος

• Σταλίς

• “Στ(ο)υρονήσια

• Στυριών

• (Ταφο) – Κίρκη

• Ύβλα

• Φαρμακούσαι

• Φαύρα – Ίς

• Χάραξ Πατρόκλου

• Χελώνη

• “Χοιράδες”

• Ψυττάλια

ΝΟΜΙΣΜΑ

Βάσις διαμετακομιστικού εμπορίου την Μεσόγειον κατακλύζουσα: Αττική Γλαύξ, Φιλιππικός Στατήρ, Τετράδραχμο Αλεξάνδρου.

ΝΥΜΦΑΙΟΝ

Τόπος λατρείας, ιδίως είς τας Νύμφας των Πηγών, τας Ναϊάδας (Όμηρος, Σούδας. Στράβων).

Φυσικά σπήλαια, εντός των οποίων ανέβλυζαν πηγαί.

• Νυμφαίον: Σπηλαιόμορφο αψιφωτό οικοδόμημα

• Υμηττός: Υψηλότερον σημείον σπηλιάς Νταβέλη

• Φυλής: Σπήλαιον Σφραγιτίδων νυμφών

Έτερα Νυμφαία, εν:

• Αθήναις, της Καλλιρρόης

• Αθήναις, επί Λόφου ομωνύμου Νυμφαίου, μετά λειψάνων και υδραγωγείου.

• Λάμπτραι, θέσις Αγίας Μαρίνα

• Μεγαροίς, του Θεαγένους

• Νύμφαι Αγρών: “Αγρονόμοι” Νύμφες ή “Επιμηλίδες”

• Νύμφαι Αλσηΐδες:

• Νύμφαι Αμαρυάδες: “Δρυάδες” και “Δαφναίαι”

• Νύμφαι Αντριάδες:

• Νύμφαι Ναϊάδες Υδάτων: Α) “Αχελωΐδες”, “Κηφισίδες” / Β)”Κασταλίδαι” / Γ) Λιμνάδες / Δ) Ελείοι

• Νύμφαι Ορέων: “Ορεστιάδες”, “Ορειάδες”

• Νύμφαι Υλονόμοι:

ΝΥ(Μ)ΦΟ-ΣΥΝΑΞΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Α. Κιλλεία, άλλως Αφροδίτης Πηγή

Είς τους πρόποδας του Υμηττού, παρά το δασύλλιον κέντρον συναθροίσεως-ψυχαγωγίας νέων και νεανίδων

Β. Καλλιρρόη

Θαυμάσια εγκατάστασις κιονοπεριβόλου Πηγής και τόπος άντλησης ύδατος, παρά των παρθένων, μετά των οποίων ακίζοντο οι νέοι, οι προσερχόμενοι ίνα ψύχωσι τον εντός αμφορέων οίνον, των υπό της Πηγής.

________________________________________

Ξ

ΞΕΝΙΚΗ ΟΔΟΣ

Άλλως η αρχαία Οδός Αθηνών – Πειραιώς

ΞΕΡΞΟΥ ΔΙΑΒΑΣΙΣ

Περίφημον είς σύλληψιν Τεχνικόν Έργον, υπό του Ξέρξου: Ούτος επί στενοτάτου εν Πειραιεί σημίου, Ηράκλειον καλείται, εχώνυε χώμα επί Σαλαμινίας θαλάσσης, ίνα πεζή επ’ αυτήν διαβήται διανοούμενος.

Αποκλεισθείσης όμως της ιδέας λόγω της εν συνεχεία παρουσίας του Ελληνικού Στόλου, ότε και οι εργασίες επαύθησαν.

ΞΕΡΞΟΥ ΘΕΣΙΣ ΘΡΟΝΟΥ

• Υψομετρικόν (278 μ.) της Κεράμου θέσεως, όπου παρατηρείται ισόπεδος βράχος, ένθα και ο του “Ξέρξου Θρόνος” με ερείπια κυλινδρικού πύργου.

• Κατημένος υπό τω ορέϊ των αντίου Σαλαμίνος, το καλείται Αιγάλεως.

• Υπέρ το Ηράκλειον εισί βγάζει πόρω διειργήται της Αττικής η νήσος.

• Εν μεθορίω της Μεγαρίδος, υπέρ των καλουμένων Κεράτων.

• Είς διάμεσον Νέου Ικονίου και όρμου Φορών (Δραπετσώνα).

• Εις Ηράκλειον άνω άκρας Αμφιάλης, έως Κερατσινίου.

• Είς “Σημειώσεις” Ναυστάθμου, σχετικά περί “ερειπίου” Τροπαίου Άκρας Σαλαμίνος.

ΞΥΠΕΤΗ [Φυλής Κεκροπίδος, Φυλής Δημητριάδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις παλαιόθεν εκαλείτο Δήμος Τροίας ή Τρώων Δήμος.

Πειραϊκή Εορτή: Πλοιαφεσία Ναυσιπλοΐας.

Ξυπεταιώνων Δήμος Τετρακώμου του Πειραϊκού. Ο δημότης Ξυπετεύς, Ξυπέτιος, Ξυπεταίων.

Νυν θέσις Σπέτι, παρά το Μετόχι του Αγίου Σπυρίδωνος ΝΔ του Πειραιώς ή παρά τω Μοσχάτω ή Άσπρα Χώματα. Και ως Ξυπήτη φερόμενος. Και θέσις Σεπέτι.

Καλαίδης Λυτίδου Ξυπεταίων. Καθώς και Αριστόκλειας κόρη Επιτελούς.

ΞΥΠΗΤΗΣ ΝΕΚΡΟΠΟΛΙΣ

Πλησίον αρχαίας διάβασης γέφυρας του Κηφισσού ποταμού, στο Νέο Φάληρο.

ΞΥΠΗΤΗ

Άλλως ο Δήμος Ξυπέτη (όρα σχετ.).

ΞΥΡΟΤΑΓΑΡΟΥ

Ποταμίσκος Αττικής, εκχυνόμενος είς την ακτήν του Αλίμου.

________________________________________

Ο

ΟΑ [Φυλής Πανδιονίδος (Το επίσημον: Στεφ. Βυζ.), Φυλής Οινηΐδος, Αδριανίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έκειτο άνωθεν Ιερού Απόλλωνος Πυθίου, προς Β των διαβάσεων του Ποκίλου Όρους.

Ήτοι Ανατ. Άστεως των Αθηνών, είς το Μπογιάτι – Άγιον Στέφανον, προς Κακοσάλεσι.

Άλλως φέρεται και ως: ΟΕΥΣ, ΟΑΕΥΣ, ΟΑΙΕΥΣ, καθώς και ΟΕΙΣ ως έτερον επίσημον όνομα.

ΟΗ [Φυλής Οινηΐδος (Το επίσημον), Αδριανίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος. Αισχρίων Οήθεν ανέθηκεν. Άλλως φέρεται και ως: ΟΙΑ – ΟΙΗ – ΟΑ | Οιάτις / -ιδος

ΣΤΟΑΙ – ΟΔΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

Αι οδικαί Αρτηρίαι της Αττικής

• Αθηνών – Πειραιώς

• Αθηνών – Φαλήρου

• Ακαδημείας

• Αμφιαράειου Οδός

• Αραφηνίδος

• Αττάλου Στοά

• Αφιδνία

• Αχαρνών

• Δήμητρος

• Διατειχίσματος

• Διττή Οδός

• Δρόμος

• Ερμογλυφών

• Ευρεία

• Ιερά

• Ιπποδάμειος

• Ίριδος

• Θεάτρου

• Κλεψύδρους Αύλισμα

• Κοίλη

• Κολλυτού

• Κρηπίδες Στοά

• Ληναίου Περίβολος

• Λιμνών Οδοί

• Μακρά Στοά

• Μεσογείων

• Ξενική, άλλως Αθηνών – Πειραιώς

• Ολυμπείου – Ιλισσού

• Οπισθοδρόμιον

• Παναθηναίων

• Παναθηναίων Κεραμεικού Στοαί

• Πειραϊκή Θεάτρου

• Πειραϊκή Περίβολος

• Περίπατος

• Ραμνούσα Στοά

• Σκιρωνίς

• Σούνιον

• Στοά Διός

• Σφηττία

• Τριπόδων Οδός

• Φαλήρου

Αι Αθήναι ανεπτύχθησαν κατά το ελεύθερον πολεοδομικόν σύστημα, με οδούς.

ΟΔΟΙ ΜΕΓΑΛΑΙ

• Α | ΑΘΗΝΑΙ – ΕΡΕΠΟΣ

Διά μέσον δενδροφύτου δρόμου από Ιερό Αμφιαράου Διός. Αυθυμερόν βήμα ελεύθερον.

• Β | Από ΩΡΟΠΟ – ΤΑΝΑΓΡΑ

Μέσα από Ελαιόφυτο και πολύδενδρο χώρα, άνευ φόβου κλοπής.

• Γ | ΤΑΝΑΓΡΑ – ΠΛΑΤΑΙΑΙ

Δρόμος διερχόμενος ησύχως. Λιθόστροτο ανηφορίζων, ουχί επικίνδυνον.

• Δ | Μεγάλη ΑΤΤΙΚΗ – ΙΣΘΜΟΣ

Δρόμος ηδεία γεωγραφούμενος

• Ε | Ο ΤΗΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

Υπερβόρειοι – Δάκαι – Γέτται – Σκύθαι – Θράκες

Πομπή έπεμπον εις την Δήλον μετά θυσιών, μέσω της του Αχιλλέως Δρόμου εν Ταυρική και της του Αχιλλέως Δρόμου εν Ταυρική και την εν συνεχεία διάβασιν της δασικής Υλαίας και του εν Λαυρείο – Σουνίω – Λιμένος.

ΟΙΚΗΜΑ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Οίκος Περίφημος εν Πειραιεί, επί του σημείου του σημερινού Δημοτικού Θεάτρου, όπου είς τον, μετά κιόνων – περιστηλίου, κήπον αυτού, ετελείτο “η Λατρία των Θεών”.

ΟΙΝΕΗ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος

ΟΙΝΕΗ προς Μαραθώνα [Φυλής Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις μετά τριών άλλως απετέλη την Τετραπόλιν Ιωνικήν.

Τρία χλμ από Μαραθώνα, Δυτικώς του χωρίου, πλαγίως της Ακροπόλεως της Οινόης και Ιερόν Πανός, εντός Σπηλαίου, είς σημερινήν περιοχήν Αγίων Αποστόλων.

Έκειτο ΒΔ Μαραθώνος, όπου το σημερινόν Νοινόη, Νίνοϊ, Νινό, Λόφος Κοτρώνι.

Μεγάλος αριθμός ερειπίων είς τον κάμπον του μαραθώνος, καθώς και αρχαία δομικά υλικά εκ των παρορίων της Πάρνηθας, επίσης με τον όνομα Νενόϊ ή και επί λαϊκό Πετροϊεράκι.

Φέρεται και ως Οιναίη: “Φρυνοκλής Οιναίος”

Οινόη αφ ής εστί το όνομα τω Δήμω.

ΟΙΝΟΗ

Άλλως ο Δήμος Οινέης Αιαντίδος (όρα σχετ.).

ΟΙΝΟΗ

Άλλως ο Δήμος Οινέη Ακαμαντίδος

ΟΙΝΟΗ

Πόλις Μεγαρική, παράλιος επί Κορινθιακού Κόλπου, μετά Ιερού και Μαντείου.

Σημ. Συντ.: Σημερινήν θέσις Σχοίνος είς παραλίαν και δεξιά εισπλέοντες τον γραφικόν κολπίσκον.

ΟΙΝΟΗ προς Ελευθεραίς [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κατά τα όρια της Βοιωτίας.

Είς την Οινόη εορτάζοντο τα Απατούρια, εορτή Ιώνων, προς ανάμνησιν απάτης τινός, την οποίαν μετεχειρίσθησαν οι Αθηναίοι, κατά των Βοιωτών, προς σφετερισμόν της Κώμης.

“Είπεν ο Μέλανθος προς τον Ξάνθον: Δεν είναι η συνθήκη να φέρεις μετ’ εσού βοηθόν: Στραφείς οπίσω ο Ξάνθος, οπότε ο Μέλανθος εφόνευσε με απάτη αυτόν.”

‘Εκειτο παρά τας Ελευθέρας, κατά την θέσιν Πυοπούλι.

Μετά την πτώσιν των 400, Αρίσταρχος παρέδωκε την Οινόη είς τους Θηβαίους Βοιωτούς.

Διέλευσις από Αττική προς Βοιωτίαν. Προστατεύετο: α’ | από φρουρούς Φυλής, β’ | από φρουρούς Ευλευθερών

ΟΙΝΟΗΣ ΟΧΥΡΟ

Ομώνυμον της Οινόης Ιπποθοωντίδος, οχυρόν, ήτοι προσέφερον άριστην οχύρωσιν, είς τας υπωρείας του Κιθαιρώνος Όρους ευρισκόμενον.

ΟΙΝΟΦΥΤΑ

Είς τα Όρια Βοιωτίας, πόλις Αττικής λογιζομένη, ευρισκόμενη είς Ταναγραίαν χώραν, όπου Αθηναίοι κατενίκησαν Θηβαίους προσαρτήσαντες αυτήν είς την κυριαρχίαν τους.

ΟΙΟΝ ΔΕΚΕΛΙΚΟΝ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ευρισκόμενος πλησίον Δεκελείας.

ΟΙΟΝ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΝ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, έχων προς τα ΒΔ το Θριάσιον Πεδίον.

ΟΛΥΜΠΕΙΟΝ – ΙΟΝ

Ναός Ολυμπίου Διός, κείμενος πλησίον Ακροπόλεως, το πρώτιστον Ιερόν του Διός. Το περίφημον “Περίφρακτον” του Πλουτάρχου,

Ο ναός ούτος του πανελληνίου Διός εστηρίζετο ενδόθεν υπό εκατόν είκοσι μεγάλων στύλων εκ πολυτίμου Φρυγίου μαρμάρου. Επίσης, μετά ναού Απόλλωνος και αγάλματος πλησίον.

Ένθα η Εορτή “Υδροφόρια”, είς ανάμνησιν του Κατακλυσμού και των φονευθέντων ανθρώπων. Τα “Ολύμπια” ετέρα Εορτή προς τιμήν Ολυμπίου Διός. Το αρχαϊκόν έκτισεν ο Δευκαλίων. Ο Πεισίστρατος το 515 π.Χ. ήρχισε να κτίζει ένα Δωρικό Τέμπλο είς τα Αριστερά. Τελείωσε ο Αδριανός με αμφίστηλους Ιωνικούς.

ΟΛΥΜΠΕΙΟΝ

Οι αρχαιότεροι Αθηναίοι στα προϊστορικά χρόνια είχαν χρησιμοποιήσει την θέσιν αυτήν ως πυρήνα οικισμού.

ΟΛΥΜΠΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

Περιοχή πέριξ Ναού Ολυμπίου Διός, εκτάσεως περίπου τεσσάρων σταδίων. Πρόκειται διά την σημερινή Λεωφόρο Βουλιαγμένης, πρός Σούνιον.

ΟΛΥΜΠΕΙΟΥ ΧΑΣΜΑ

Σημείον τί, μετά τεμένους Χάσματος, εύρους ενός πήχεος, μέσω του οποίου διοχετέθησαν τα ύδατα , μετά τον κατακλυσμόν του Δευκαλίωνος, πλησίον Ολυμπείου Αθηναϊκού.

ΟΛΥΜΠΙΑ

Εκεί, όπου πρότερον ήτον και Τέμενος Ολυμπείου Γής τόπος καλούμενος, νυν Ολυμπίον. Αρχαιοτάτη-Προϊστορική θέσις. Στην θέση αυτή, υπήρξε επιβλητικός ναός της θεάς Αθηνάς.

ΟΛΥΜΠΟΣ

Όρος της Αττικής, είς την περιοχήν των Μεσογείων. Το από Καλύβια πρός παραλίαν Αναβύσσου ερχόμενοι, βουνό, με αρκετά πετρώστρωτα τμήματα στις πλευρές του. 487 μ. υψόμ. Πλησίον Αναφλύστου Λαυρεωτικής.

ΟΡΕΙΝΟΙ

Χαρακτηριστικόν τοπωνύμιον, μετά επωνύμου του κόσμου της Διακρίας (βοσκοί – μικροκτηματίες) της οροσειράς Αιγάλεως-Πάρνης-Πεντέλη-Βριλισσός-Υμηττός.

Ως πρός την τοποθεσίαν, εν τη ορεινή Αττική και το Ομόσπονδον κράτος Τετράπολις Μαραθώνος της προϊστορικής εποχής. Ήτοι Μαραθών-Οινέη-Τρικόρινθος-Προβάλινθος, ως του Ξούθου το κράτος.

ΟΡΗ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Πάρνης

• Πεντέλη Υμηττός

• Αιγάλεω

• Γεράνεια

• Κιθαιρών

• Όλυμπος

• Πανείον

• Ποικίλον

• Άγρα

• Κορυδαλλός

• Κέρατα

• Κράνος

• Λυκαβηττός

ΟΡΘΟΠΑΓΟΣ

Όρος Νοτίως νήσου Αιγίνης. Επί κορυφής του το Πανελλήνιον, μετά κυκλώπειου τείχους Ναός Ελλανίου Διός, ο αρχαιότερος ναός προς τιμήν Θεού, της Ευρώπης.

ΟΡΝΕΑΙ

Περιοχή προϊστορικής Αττικής Ωνομασθείσα ούτω υπό του υιού του Ερεχθέως, Ορνεύς το όνομα, βασιλέως της Αττικής.

Από αυτόν και οι εν Αργολίδι Ορνέαι.

Σημερινήν θέσις χωρίου Ορνίκα Αττικής.

ΟΡΥΓΜΑΤΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αμφιαραείου

• Ελευσίνος

• Θεόσπιτων Μουνιχίας

• Ιαπίς

• Μακρών Πετρών Ακροπόλεως

• Μουνιχίας

• Μυκηναϊκής Πηγής Όρυγμα

• Ολυμπίειον

• Πειραϊκής Ακτής

• Πέτρωμα

• Σηράγγειον

• Υπερακραίου Απόλλωνος Άντρον

ΟΡΥΧΕΙΑ εν ΑΤΤΙΚΗ

Όρα Μεταλλεία – Ορυχεία εν Αττική

ΟΡΧΙΑ

Ετέρα ονομασία του Αττικού Δήμου ΕΡΧΕΙΑ (όρα σχετ.), εκ της θυγατρός του Ορχιέως. Οχιεύς, ο Δήμος. Μετά επιγραφής: “Θεοδότη Λεοντίου Ορχιέως θυγατήρ”.

ΟΡΩΠΟΣ

Σπάνια περίπτωσις αναφοράς, ούτω του Δήμου Ωρωπού, προφανώς αρχαιοτάτη (όρα σχετ.).

ΟΤΡΥΝΗ [Φυλής Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, παράλιος, όστις εξετείνετο επί της έναντι της προς Σαλαμίνα περιοχής, πλησίον Ελευσίνος.

Ανδρόμαχος Ονρυνεεύς ανέθηκεν.

ΟΧΥΡΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αιγάλεω

• Αναφλύστου

• Δεκέλεια

• Δρυμός

• Ελευθέρες

• Ευώνυμον

• Λειψίδριο

• Λευκόν Πεδίον

• Μελαινών

• Μουνιχίας

• Οινόη Μεγαρική

• Οινόη Ιπποθοωντίδος

• Πάνακτον

• Πάρνηθος

• Περιτειχίσματα

• Ραμνούς

• Σικάμινον

• Σούνιον

• Σφηττός

• Υσίαι

• Φυλής

• Χάραξ Πατρόκλου

• Ωρωπός

ΟΨΙΔΙΑΝΟΣ ο Πολυαιών

Προέλευσις Μήλου χρώμα Μελανό, Ερυθρό, Φαιομέλανον. Επίσης, Γυαλί Αντιπάρου ως και άλλες Κυκλαδικές θέσεις.

________________________________________

Π

ΠΑΓΑΙ

Παραλιακή πόλις το εν Κορινθιακώ Κόλπω, επίνειον των μεγάρων. Τειχισμένον καλώς.

Δημοτική: Αλεποχώρι

Αιγιάλειον Ηρώον Αιγιαλεως, πλησίονν Παγών.

Πανάρχαιος προϊστορικό Λιμήν Μεγάρων.

ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΝ

Ονομασία περιοχής εκ τινός Γυμνασίου, πλησίον Παναθηναϊκού Σταδίου.

ΠΑΙΑΝΙΑ

Εκ των πλουσιοτέρων Δήμων της Αττικής, ο της Παιανίας των 174. Διαιρούμενος εις Καθύπερθεν και Υπενέρθεν. Παιανιεύς ο κάτοικος.

Ιωνικός Άβρωνα Παιανιεύς γραμματεύς Βουλευτών Αλκιβιάδου και Λεωσθένους Παιανιέων.

ΠΑΙΑΝΙΑ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ [Φυλής Πανδιονίδος]

Μέρος του Δήμου Παιανίας, το οποίον προσμερτάται ξεχωριστά είς την απαρίθμησιν των 174 Αττικών Δήμων.

“κώμη εν Αττική σχηματίζουσα τον Δήμον Παιανίας.”

‘Εκειτο ΒΑ Υμηττού, σημερινήν θέσις Λιόπεσι. (Αθανάσιος Σταγειρίτης)

Εκ του Παιανιέως κατήγετο ο Χαρμαντίδης, μαθητής του σοφιστού Θρασυμάζου. Επίσης, η Φύη, γυνή τίς εξαισίου παραστήματος.

ΠΑΙΑΝΙΑ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ [Φυλής Πανδιονίδος]

Κόμη της Αττικής, σχηματίζουσα τον Δήμον Παιανίας. Προσμερτάται ξεχωριστά είς την απαρίθμησιν των Αττικών Δήμων.

‘Εκειτο ΒΑ Υμηττού, σημερινή θέσις Λιόπεσι.

Εκ του Δήμου, ο Κτήσιππος Παιανιεύς, μαθητής Σωκράτους, καθώς και ο Δημοσθένης, υιός του στρατηγού Δημοσθένους. Ήτο άριστος Ρήτωρ.

ΠΑΙΟΝΙΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος (Αθ. Σταγ.)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πλησίον Αθηνών, είς τον οποίον εγκαταστάθη το εκ Πύλου βασιλικόν εξ Ομήρου, γένος των Παιονιδών (Παιωνιδών). Εκ του γένους αυτού και οι Σόλων, Πεισίστρατος, Περικλής, Πλάτων.

Διογνήτου Ευαδήτου Παιονίδου.

ΠΑΚΟΝΙΔΑ

Ονομασία ορίζουσα σημείον τί εν Αττική.

“ΠΑΛΑΙΑ ΚΟΚΚΙΝΙΑ”

Προϊστορικός συνοικισμός εν Πειραιεί, παράλιος ποτέ, από τους πρώτους Νεολιθικούς τόπους.

Σημ. Συντ.: Εθεωρείτο τόπος τίς Αλιπέδου, όρμος λιμενίζων, αφ’ ού η περαίωσις πρός τον νησίζοντα Πειραιά. Κάτωθεν σημείου “Νησί” της Νίκαιας, προς την Λεύκα.

ΠΑΛΑΙΣΤΡΑ

Τόπος ένθα έλαβεν χώραν η πάλη μεταξύ θησέως και Κερκύονος.

Έκειτο πλησίον Ελευσίνος, όπου ο Ληστής Κερκύων υποχρέωνε τους διαβαίνοντας από Ελευσίναν προς Αθήνας να παλεύωσι μετ’ αυτόν. Είς των άθλων του Θησέως, η νίκη του αυτή.

ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ

Εν των Δικαστηρίων των Αθηνών, το οποίον εδίκαζεν υποθέσεις φόνου εξ αμελείας ή ηθικής αυτουργίας.

“και επί Παλλαδίω καλούσι το Δικστήριον και τοις αποκτείνασιν ακουσίως κρίσις καθέστηκε.”

ΠΑΛΛΑΝΤΙΔΑΙ

Οι πανάρχαιοι κάτοικοι του Δήμου της Παλλήνης, οι οποίοι εκινήθησαν εναντίον του Θησέως. (όρα σχετ. Παλλήνη-Σφηττία Οδός).

Ο δήμος των Παλλαντιδών εμίσει τον Δήμον των Αγνουσίων, ένεκα της πρός τον θησέα μαρτυρίας του Κήρυκος Λέοντος.

ΠΑΛΛΑΝΤΙΔΩΝ ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΜΟΣ

Περιοχή μεταξύ των Αττικών δήμων Σφηττούς και Γαργηττού, όπου συναθροίστηκαν οι παλλαντίδες, προκειμένου να επιτεθούν είς το Άστυ (Αθήναι), εναντίον του Θησέως. Εμαρτυρήθησαν όμως, υπό του κήρυκος Λέως.

Τουτ΄στιν, διηρέθησαν είς δύο μέρη και το μεν εχώρει προς το το Άστυ από της Σφηττούς, το δε άλλο, εκρύπτετο εν τη Γαργηττώ, ίνα προσβάλωσιν άμα εξαίφνης είς το Άστυ. Μετά την μαρτυρίαν του Λέως, ο Θησεύς εθανάτωσεν αυτούς, είτα εφόνευσε τον Μαραθώνιον ταύτον, όταν εφιλοξένησεν αυτόν η Εκάλη.

ΠΑΛΛΗΝΗ [Φυλής Αντιοχίδος (Αθ. Σταγ.)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πελασγικός προϊστορικός οικισμός και είτα βασίλειον φθάνων έως Σουνίου.

Σπουδαιότατος δήμος της Μεσογαίας, μετά Ναού Αθηνάς Παλληνίδος. Είς την Παλλήνην, οι Ηρακλειδείς ενίκησαν τον Ευρυσθέα με την συμβολήν της θεάς.

Εγειτνίαζε μετά των Δήμων Γαργητού και Αγνούντος.

Και Πελλήνη, καλούμενος.

Σημ. Συντ.: Έκειτο είς σημερινήν θέσιν χωρίου “Χαρβάτι-Παλλήνη”, μετά την διασταύρωσιν, αλλά και κάτωθεν στάσεως Τοσονίδη, αλλά και ύστερον της εκεί διασταυρώσεως Πατρίς των Πεντήκοντα Παλλαντιδών.

Πλειάς Δημάρχον Παλληνέως.

ΠΕΛΛΙΝΕ = (ανάγνωσις) πιλλέννι (Πελασγικά)

πελληνεύς = πέλλιον = στρογγυλόν (Ησύχιος).

Φλάκιος Παλληνεύς / Αγ-ητός (Αγνός;) Επιγόνου Παλληνεύ

ΠΑΜΒΩΤΑΔΑΙ [Φυλής Αδριανίδος – Ερεχθηΐδος (Αθ. Σταγ.)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ανήκων είς την Ερεχθηίδα φυλήν και από το 146 π.Χ. ανήκων είς την Αδριανίδαν φυλήν.

Ονομασία του εσήμαινε τόπον συγκέντρωσις ποιμένων.

Έκειτο παρά τον Δήμον των Κειριαδών, επί της Πάρνηθος, όπου το κτήμα της Φανερωμένης.

Δωσίθεος Παμβτιάδης πρύτανις.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΩΝ ΟΔΟΣ

Οδός Παναθηναίων, ο ευθυτενής τε και λείος δρόμος, όστις διασχίζων είς σημαντικόν τμήμα το Άστυ έσχιζε τας εκατέρωθεν του Κεραμεικού Στοάς. (Παρατεταμέναι στοαί εφ’ ων αγοράζοντο τα ώνια υπό των Αθηναίων).

• Παναθήναια: Η μεγίστη των Εορτών των αρχαίων Αθηνών προς τιμήν της θεάς του Άστεως Παλλάδος Αθηνάς, του θριάμβου κατά Τιτάνων.

• Μεγάλα Παναθήναια: ετελούντο ανά τετραετίαν

• Μικρά Παναθήναια: ετελούντο ενιαυσίως.

• Πομπή: Εκινούσε από του Κεραμεικού και διά του Διπύλου, εισήρχετο είς τον Δρόμον (όρα σχετ.) με παρέλασιν Ιππικού. Έφθανε είς το Ελευσίνον (όρα σχετ.). και από Δυσμάς ήγγιζε το Πελασγικόν (όρα σχετ.), οπότε εισήρχετο είς τα Προπύλαια (όρα σχετ.), άνευ πλέον του πλοιόσχημου άρματος, αφημένον ήδη είς τον ¨Αρειον Πάγον (όρα σχετ.). Τέλος, η παράδοσις του πέπλου εγένετο είς τον ναόν Εκατομπέδου, όπου και η Εορτή.

• Τελεταί: Ετελούντο κατά την διαδρομήν σταδι(α)σμοί των Ερμείων, καθώς και Αγώνες Μουσικοί, Γυμνικοί, Ιππικοί.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΝ ΣΤΑΔΙΟΝ

Εκτίσθη υπό άρχοντοα Λυκούργου, από τον 4ον π.Χ. αιώνα, είς την Αριστεράν όχθη του Ιλισσού ποταμού, Εμεγεθύνθη και εξωραΐσθη κατά τον 2ον μ.Χ. Αιώνα (140 μ.Χ.), υπό του Ηρώδου Αττικού. Ήτο αμίμητον διά την φιλοτεχνίαν και καλλονήν (Αθ. Σταγ.).

ΠΑΝΑΚΤΟΝ

Φρούριον της Αττικής επί των συνόρων της Βοιωτίας, επί του όρους Πάρνις, πλησίον σημερινής θέσεως Σκούρτων.

ΠΑΝΒΟΥΤΑΔΑΙ

Άλλως ο Αττικός Δήμος Παμβωτάδαι (όρα σχετ.).

ΠΑΝΔΡΟΣΙΟΝ

Θέσις των Αθηνών, κρημνώδης τόπος της Ακροπόλεως, εφ’ ου η θεά Αθηνά, ελθούσα εδώ, εφύτευσεν Ελαίαν. Την “Ιεαράν Ελαίαν” επωνομαζομένη.

ΠΑΝΕΙΟΝ

Όρος της Αττικής, εκτεινόμενον ΝΑ του Υμηττού, εκ του επ’ αυτού Ιερού Άντρου του Πανός, επί ενός λόφου (σημεσινήν ονομασία “Κρεβάτι”, ΝΑ του χωρίου Βάρη, Δυτ. Κερατέας.

ΠΑΝΟΡΜΟΣ

Η επωνομασία του Λιμένος του Δήμου των Πρασίων, όστις κατά την προϊστορικήν περίοδον εχρησιμοποιήθη διά την πρόσβασιν-μετάβασιν είς Αττικήν χώραν, όταν ο Πειραιεύς ήτο ακόμη νησίζουσα άκρα.

Είς τον πελασγικόν αυτόν Λιμένα κατέληγον αι προσφοραί (δώρα), τα προοριζόμενα να προωθηθούν προς την Ιεράν Δήλον, υπό των Υπερβορείων.

“μετά λιμένος προσφυούς”, ως ελέγετο.

Φέρεται όρι επέχει την θέσιν του σημερινού Λιμένος Πόρτο-Ράφτη, εν σημείον του οποίου καλείται ακόμη και σήμερον Πάνορμος.

Άλλως:

• Το Δυτικόν σημείον του μυχού όρμου Γαϊδουρόμαντρα Λαυρίου, πλησίον εγκαταστάσεων Olympic Yachts,

• Παρά τον Κόλπον Πουνταζέζα,

• Όλη η έκτασις του Λαυρεωτικού Λιμένος, έως τον Λιμένα Πασά Σουνίου.

ΠΑΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Επί Πάρνηθος Όρους. Σημ. Λυχνοσπηλιά. Μετά Μυκηναϊκών ευρυμάτων.

ΠΑΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Σπήλαιον Πανός είς την Οινόην του Μαραθώνος, το οποίον συνδέεται κατ’ εξοχήν με την νικηφόρον Μάχην του Μαραθώνος.

ΠΑΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Δεξιά όχθη Χαράδρου επί Οινόης, μετά Λουτρών “πανός αιπόλιον” πλήθος σταλακτιτών, λύχνων ειδωλίων. Προϊστορικόν – Μυκηναϊκής εποχής.

ΠΑΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Επί Ωρωπιάς περιοχής.

ΠΑΝΤΕΣ ΘΕΟΙ

Αφιερώματα – βωμοί στους διάσπαρτους Αττικούς βωμούς.

ΠΑΡΑΛΙΑ

Άλλως η περιοχή Παράλιοι (όρα σχετ.).

ΠΑΡΑΛΙΖΟΥΣΑ ΠΕΤΡΑ

Άλλως αι Μακραί Πέτραι (όρα σχετ.), ιδιαιτέρως προς το Δυσμικόν σκέλος, όπου επίσης αβαθές σπήλαιο μετά Ιερού Απόλλωνος.

ΠΑΡΑΛΙΟΙ

Οι κάτοικοι των παράλιων τόπων της Αττικής. Ήτοι στενόν μέρος-λωρίς παράλιος της Αττικής χώρας εκτεινομένη παραθαλασσίως από Σουνίου Άκρας, έως Αθηνών και από Σουνίου έως Ωρωπού. Με γόνιμον έδαφος, ασφαλείς λιμένες, πυκνοκατοικημένη.

ΠΑΡΑΛΙΣ – ΙΟΝ

Άλλως οι Παράλιοι (όρα σχετ.).

Ήρως αρχαίος εξ ου ωνομάσθη ποτέ φυλή Πάραλος.

ΠΑΡΑΛΟΣ

Ιερόν αρχαϊκόν φύλον, ομού και πλοίον ιερόν, το οποίον Φίλιππος εν των εν Μαραθώνι κόλπω συνέλαβε.

ΠΑΡΑΛΟΣ

Αρχαιότατη Φυλή Αττικής

ΠΑΡΑΛΟΣ ΓΗ

Άλλως οι Παράλιοι (όρα σχετ.).

ΠΑΡΑΜΗΚΗΣ

Άλλως η Νήσος Ελένης ή Μάκρις, λόγω του σχήματος αυτής (όρα σχετ.).

ΠΑΡΓΑΣΗ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίος Δήμος Περγασής (όρα σχετ.). Υπό Αθ. Σταγειρίτου αναφερόμενος τοιούτω πως. Εκ του Πελασγικού Παργάσα στηριζόμενος. (Πελασγικά).

ΠΑΡΘΕΝΙΟΝ

Σημείον-Πέτρα τίς όπου η Δήμητρα εκάθησεν όταν πρωτοεκατέβη εξ Ουρανού. Σημερινήν θέσις πλησίον Φρέατος Ελευσίνος. Άλλως το εκεί Καλλίχορον (όρα σχετ.).

ΠΑΡΘΕΝΟΠΗ

Ονομασία αποικίας ήν εκόμισεν ο Φάληρος είς Μεγάλην Ελλάδαν (Νεάπολις – Παρθενόπη), εκ τίνος ομωνύμου τόπου της Αττικής ή Ευβοίας.

ΠΑΡΘΕΝΟΠΗ

Νησίς, μεταξύ Αττικής και Ευβοίας εν τω Μαραθώνι κόλπω.

ΠΑΡΘΕΝΩΝ

Ονομασία τριών Παρθενώνων, οι οποίοι οικοδομήθηκαν επί του βράχου της Ακροπόλεως, μέσα στις χιλιετίες της Ελληνικής ιστορίας και του Ελληνικού πολιτισμού.

Ήταν εντός ενός πανέμορφού πράσινου περιβάλλοντος που “έσμιγε” την Γη με τον Ουρανό.

Ο Τρίτος Παρθενών που αντικρύζουμε σήμερα, με την “κίνηση” και την “τάσιν” προς τα άνω, αποτελεί το θαύμα της τελειότητος.

Παρθενών: Σύνολον κιόνων = 84

Θεά Αθηνά: Σύνολο = 84

θ = 9, ε = 5, α = 1 & α = 1, θ = 9, η = 8, ν = 50, α = 1 …τυχαίο; Δεν νομίζω!

Πυθαγόρας: αριθμός σοφότερος πάντων.

Αρμονική Μαθηματική Σχέση Λέξεων – Δομών – Αποστάσεων

ΒΑΡΞΕΙΑ = ΒΑΡΖΑΝΙ = ΠΑΡΘΕΝΩΝ (Πελασγικά)

ΠΑΡΝΕΙΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικός Πελασγικός πρότερον, επί όρους Πάρνηθος Αττικής (Αθ. Σταγειρ.).

Άλλως, ο Βριλησσός (όρα σχετ.).

ΠΑΡΝΗΘΟΣ ΟΧΥΡΑ

“Έφερε στενωπόν οχυρωμένην διά μικρών τειχών, τα οποία σώζονται εισέτι.”

Τα σπουδαιότερα εν αυτή φρούρια -όπου όρα σχετ.- ήτο:

• Αιγάλεω:

• Δεκελείας:

• Λειψιδρίου:

• Μελαινών:

• Πανάκτου:

• Φυλής:

• Ωρωπού:

ΠΑΡΝΗΘΟΣ ΠΕΔΙΟΝ

Περιοχή-χώρος προς Δυσμάς του Όρους Αιγάλεω εν μέσω Ρειτών και Αχαρνών επί Πάρνηθος.

Ζευς Απήμιος επί όρους Πάρνηθος.

ΠΑΡΝΗΣ

Άλλως το Όρος Πάρνις (όρα σχετ.).

ΠΑΡΝΕΧΕ = Το υψηλότερο λογιζόμενον (Πελασγικά).

Πάρνης = Ελληνοπελασγική ονομασία όρους Αττικής, εις το οποίον αντιστοιχεί:

Ζεύς Απήμιος = Ζεύς Όμβριος = Ζευς Απέσας όρος Κορίνθου

Απέσιος = Αφέσιος Ζεύς en Megaride aux Roches Skironiennes

Proto-Greks en Grèce – Mich. Sakellariou

Απ = Αφ | Αφάς (Υδρόνυμο) – Αφαία (Θεόνυμο)

ΠΑΡΝΗΣΙΟΥ ΔΙΟΣ ΙΕΡΟΝ

Στην περιοχή Άρματος = κορυφή Φρουρίου Φυλής, Βορείως Μονής Κλειστών, όπου και δεύτερος Βωμός, στο Ανατολικό ύψωμα.

ΠΑΡΝΙΣ

Το υψηλότερον της Αττικής Όρος, επί των συνόρων Αττικής-Βοιωτίας, κεκαλυμένον υπό πολλών δασών. Υψόμ.: 1413 ., μετά χαλκού αγάλματος Παρνηθίου Διός και βωμούς Σημαλείου Διός, Ομβρίου Διός και Απήμιου Διός.

“Πάρνις όρος παρεχομένη θήραν αγρίων και άρκτων.”

“ΠΑΤΗΣΙΑ”

Σημαντικά νεολιθικά ευρήματα, εις την περιοχήν των Άνω Πατησίων.

ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ ΒΟΘΡΟΣ [Φυλής Αγνώστου]

Άλλως η του Πατρόκλου Χάραξ νησίς (όρα σχετ.), (Αθ. Σταγειρ.).

Πάντως, ως Δήμος λογιζόμενος, εφέρετο με το Πατρόκλου Βόθρος.

Καλείτο και Αζωνία Αλλεγρόνας, λόγω γειτνιάσεως.

ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ ΟΧΥΡΟΝ

Επί της Νήσου Πατρόκλου ισχυρόν οχυρόν, το οποίον έκτισεν ο Πάτροκλος το 265 π.Χ., ομοίως και Τάφρου.

ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ ΧΑΡΑΞ

Νήσος, παρά την Νότιαν σχατιάν της εκεί Παραλίας και της Λαυρεωτικής, κλησθείσα ούτω, υπό του Ναυάρχου Πατρόκλου. Νήσος στρογγυλή και βραχώδης.

Έναντι αρχαίας Αζηνίας. Σημερινήν θέσις, νήσος Πατρόκλου.

ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ

Τιμητική αναφορά, ένεκα του σωστικού έργου αυτού και του πλήθους των πληροφοριών με τας οποίας μάς κληροδότησε. Εν τούτοις:

“…γνωρίζω μεν βασιλείς και διαδόχους και απογόνους, αλλά βαρύνομαι να γράφω ιδιώτας ανθρώπους.”

ΠΕΔΙΑ εν ΑΤΤΙΚΗ

• Αχαρναϊκόν

• Δελφίνιον

• Διακρίας

• Ελευσίνος

• Έλος

• Λευκόν

• Λιμικόν

• Μαραθώνος

• Μεγαρικού

• Μελαιναί

• Παλαίστρας

• Πάρνηθος

• Πεδιάδος

• Ραρίου

• Ρένδιον

• Σαλαμίνος Λεμβοδρόμον θαλάσσιον

• Σκίρου

• Συκαμίνου

• Τανάγρας

• Τρικορύνθου

• Υμηττείου

• Ψαφίδος

• Ωρωπού

• Ωγυγού

ΠΕΔΙΑΣ

Περιοχή υό του Κηφισσού ποταμού, αρδευομένη είς την αρχαιότητα. Ανήκε είς πλουσίου γαιοκτήμοντας, οι οποίοι εκαλούντο Πεδιείς- Πεδιακοί – Πεδιαίοι – Πεδιάσιοι. Σημερινή θέσις εις Αγία Τριάδα.

ΠΕΔΙΑΣ

Φυλή Αττικής αρχαιοτάτη, κατά μήκος Κηφισσού Αθηνών (Στ. Βυζαντ.).

ΠΕΙΘΟΥΣ ΙΕΡΟΝ

Έξωθεν του Άστεως, όπου ο Θησεύς ετίμησεν την θεάν Πειθώ πρώτος, μετά την σύναξιν των Δώδεκα πόλεων καταπείσας αυτάς.

ΠΕΙΡΑ

Ρυάξ εν Κηφισιά, παρά το Στροφύλιον.

ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, νήσος κατά την προϊστορικήν εποχήν, εξ ου και η ονομασία εκ της “περαίωσις” (περαιόω), από ακτής είς νήσον. Λέξις πελασγική, οπότε και τόπος πρωτοκατοίκησης (μετοίκων). (Πελασγικά).

Υπήρξε είς των τριών επισήνων λιμένων των Αθηνών, επί των εκβολών του ποταμού Κηφισσού. Είτα πόλις μεγάλου εμπορίου εισαγωγής-εξαγωγής Αττικών προϊόντων.

Εσχημάτιζε την Πειραϊκήν τετρακωμίαν, μετά των Δήμων Θυμοιτάδων – Ξυπεταιώνων – Φαληρέων.

Τα τείχη της Πόλεως περιελάμβνον:

Φάληρον – Μουνυχία – Ζέα – Κάνθαρον – Αφροδίσιον – Αλφιτόπολιν (όρα σχετ.).

“Οι εν Πειραιεί”: εκαλούντο οι συνωμόται του Θρασυβούλου, οι οποίοι κατήργησαν του Τριακόντα.

Και Πόρτο Δράκο, Πόρτο Λεόνε, κατά τον Μεσαίωνα.

Διέθετε δύο θέατρα: Το “Μεγάλον” ως και “Αρχαϊκόν” κληθέν είς τον Λόφον της Μουνυχίας και το “Μικρόν της Ζέας”, είς την Φρεαττύδα, πλησίον σημερινού Αρχαιολογικού Μουσείου. Μετά ναού Διονύσου Μελπομένου.

Σημαντικές και ιδιαίτερες οι λατρείες του Πειραιώς, όπως Εύπλοια Αφροδίτη, Νανά και Μουνυχία, Άρτεμις, Βενδίς, Καβείριοι θεοί, Βάαλ, Μήν, Άμμων, κ.α.

ΠΕΙΡΑΪΚΑ ΤΕΙΧΗ

• Κονώνειον Τείχος:

Ο τειχισμός ήρξατο το 394 π.Χ., διά την περί κύκλωσιν των κρασπέδων της Πειραϊκής Ακτής.

• Θεμιστόκλεια Τείχη:

Ως παλαιόν τείχος προς ήπειρον.

Σημ. Συντ. Πύργοι και τεχνικά κατάλοιπα είς Ομηρίδου Σκυλίτση – Μνήμα Γάλλου – Πύλης – Βαρελάδικα – Τζάννειο – Ναυτ. Νοσοκομείον – Αλεξάνδρας – Μουνυχία – Ναυτ, Όμιλος – ΝΑΣ – Φάρος.

• Περικλέους Διάμεσον Τείχος:

Τρίτον τείχος το Διάμεσον ή Νότιον διά μεγαλυτέραν ασφάλειαν.

• Μακρά Τείχη Κόνωνος:

Τα πληρώματα του Στόλου του Κόνωνος αποβάντα εις Πειραιά επιτρέποντο από ναύται είς λιθοδρόμους οίτινες εν σπουδή μετ’ άλλων ημερομισθίων ανήγειρον τα τον Πειραιά και τας Αθήνας περικλείοντα Μακρά Τείχη.

• Μακρά Τείχη Κόνωνος:

Διά την ασφάλειαν Αθηνών – Πειραιώς – Λιμένων τειχισμών κατασκεύασεν.

ΠΕΙΡΑΪΚΑΙ ΠΥΛΑΙ

Παρά την σημερινήν οδόν Ηρακλειδών.

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΑΥΛΗ

Ο μεταξύ των Διδύμων Πυλώνων Πυλών του Πειραιώς αύλειος χώρος.

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ

Χερσόνησος-νήσος προϊστορική, μετά του οικισμού Πειραιεύς επ’ αυτής. Τόν χώριζε το Αλίπεδον (όρα σχετ.) τέλμα του Σαρωνικού, τμήμα το σημερινόν Φάληρον.

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΑΚΤΗ

Χερσόνησος του Πειραιώς, ήτις ορίζεται σήμερα από του Λιμένος της Ζέας, έως την θέσιν Σταυρός. Η λεγόμενη Πειραϊκή.

Είς την Ακτήν τερματίζετο η πολεμική ζώνη του Λιμένος και ήρχιζεν η οίκησις. Εφέρετο και ως ακτή, λογιζομένη ως μεγαλύτερη της ομωνύμου ακτής Φαλήρου (όρα σχετ. Φαληρική Ακτή).

ΠΕΙΡΑΪΚΗΣ ΑΚΤΗΣ ΟΡΥΓΜΑ

Λαξευμένες επί βράχων οικίες προϊστοικές, είς την Β. κλιτύ της Πειραϊκής Ακτής.

Σημερινήν θέσις, Σταυρός Πειραϊκής.

ΠΕΙΡΑΪΚΟΝ ΤΕΤΡΑΚΩΜΟΝ

Ανήκον είς αυτό οι Δήμοι:

• Θυμαιτοίδαι:

• Ξυπέτη:

• Πειραιεύς:

• Φάληρον:

…λογίζετο όμως είς αυτό και ο Κορυδαλλός, ως Πέμπτος (;)

ΠΕΙΡΑΪΚΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

Τόπος της Πειραϊκής Χερσονήσου. Σημερινήη θέσις (Φοίνιξ-Σταυρός), από όπου εξορύζετο ο Πειραϊκός Λίθος, άλλως Ακτίτης Λίθος (όρα σχετ.). Καθόλην την διαδρομήν, θέσεις Ηρώων Ηρακλέους, Θησέως, Μουνύχου, Επ αυτής Μητρώον. Έως σήμερα, τόπος ευαρέστου περιπάτου.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΚΤΙΤΗΣ ΛΙΘΟΣ

Περιοχή εξόρυξης – λατομείον – μεγαλίθων εις την Πειραϊκήν Ακτή, εξ ού και η ονομασία του λίθου. Εκ των λατομείων τούτων και τα “πελασγικά” προϊόντα των Μακρών Τειχών. Λίθος πορώδης, αλλά πολύ ισχυρός ως και τιτανόλιθος αποκαλούμενος.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΛΑΤΩ

Λατομείον ικανόν προς εξόρυξιν πώρου λίθου. Θέσις Χατζηκυριακού, οδός Θεάτρου, οδός Γερμανού, κ.α.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΛΙΜΕΝΕΣ

Τα λιμενικά Έργα αρχίζουν το 493, υπό του Θεμιστοκλέους, διά τους Τρείς Λιμένες: (όπου, όρα σχετ.)

ΚΑΝΘΑΡΟΣ: Σημ. Κεντρικός Λιμήν

ΖΕΑΣ΅Ελιμενισμού νηών πολεμικών.

ΜΟΥΝΥΧΙΑΣ: Στρατιωτικός – Προϊστορικός

“Πλοιαφέσηα” Εορτή διά την αρχήν της Ναυσιπλοΐας.

Σημ. Συντ. Αρχικώς, ο Πειραιεύς (Τεταρτογενής περίοδος), ήτο νήσος, δι’ αυτό και παλαιόθεν δεν χρησιμοποήθη ως Λιμήν των Αθηνών.

Υποδεέστεροι οι του Φαληρικού Όρμου, Αμφιάλης.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΝΗΣΟΣ

Ότε ο Προϊστορικό Πειραιεύς ήτο νήσος και η περαίωσις προς αυτόν εγένετο εκ του Αλιπέδου (όρα σχετ.).

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΟΔΟΣ

Ακολουθούσε η Πομπή των Διονυσίων από τον Κεντρικό δρόμο και τελείωνε στο μεγάλο θέατρο της Μουνυχίας.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΟΡΝΕΙΑ

Ως τόποι, ομιλούντες περί του Πειραιώς, τους οποίους επισκέπτοντο πλείστοι όσοι έμποροι και ναυτικοί είς ιδιαιτέρας συνοικίας, με Οίκους Ανοχής:

Κανθάρου: Σημ. θέσις, Άγιος Σπυρίδων Λιμένος Πειραιώς, όπου τα σάνδαλα των πορνών αποτύπνωαν “Επου Με” (Ακολούθησέ Με). Θέσις, η οποία διετήρησε την ιδιότητά της ταυτήν , έως σήμερον, με την λεγόμενην “Τρούμπα”.

Σηραγγείου΅Λιμένος Μουνυχίας, η κακόφημος περιοχή Ιεροδούλων. Σημείον, το οποίον προκαλούσεν την οργήν των συντηρητικών Αθηναίων. Σημ. θέσις Σπηλιά του Παρασκευά.

Μετοίκων: Δ. Φρεαττύδος, όπου ήσαν εγκατεστημένοι πλήθος ξένων μετοίκων, τόπος αστέγων, είς κατάστασιν ενδείας ευρισκομένων. Τόπος, όπου εσύχναζαν επίσης, ψευδοϊερείς και οερόδουλαι.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΦΡΕΑΡ

Παρά τας οδούς Φίλωνος – Βενιζέλου.

ΠΕΙΡΙΘΟΙΔΕΣ

Γένος – Φυλής των Αθηνών

ΠΕΙΡΝΑ

Πελασγική ονομασία ρύακος, τινός υπάρχοντος εν τη Κηφισσία.

ΠΕΡΝΑ = ΠΕΡΡΟΥΑ = ΠΕΙΡΝΑ = ΡΥΑΞ (Πελασγικά)

ΠΕΛΑΡΓΙΚΟΝ

Προϊστοική – Πελασγική περιοχή της Ακροπόλεως, έξωθεν αυτής, προς την Ανατολικήν πλευράν της, περιλαμβάνουσα τα πέριξ Άντρα-Σπήλαια, την Κλεψύδρα, κ. α.

Άλλως το Πελασγικόν (όρα σχετ.).

Πελαργός – λελέκι – Πελασγός

Πελαργοί – Λέλεγες – Πελασγοί

“…επί συμφωνία μετ’ Αθηναίων να κτίσωσι το Βόρειον τείχος της ακροπόλεως, όπερ το Πελασγικόν -και Πελαργικόν- Τείχος”.

(όρα σχετ. και Υμηττός)

Το Τείχος αυτό του Βορείου τμήματος της Ακροπόλεως (υπό των επιστρεψάντων Πελασγών) είχε εννέα πύλας, εξ ού Εννάπυλον.

ΠΕΛΑΣΓΙΚΟΝ

Αθηναίοι Πελασγοί ανέκαθεν (Ηρόδοτος) προσέφερον γην είς αυτούς (Πελασγούς), φιλόξενοι όντες, προς τους πρόποδας του Υμηττού.

Τουτέστιν “Πελασγοί οίτινες ήσαν ποτέ εν τη Αττική σύνοικοι τοις Αθηναίοις υπό του Υμηττού.”

Πελασγός = ο παραθαλάσσιος, συνώνυμον του Αχαιός.

Άλλως Πελαργικόν (όρα σχετ.).

Οι Πελασγοί έφερον είς τους Αθηναίους την τελετήν των καβειρίων Μυστηρίων και έμαθον παρ’ αυτών να ζωγραφίζωσιν τον Ερμή, έχοντα ορθά τα αιδοία.

Πελασγοί άρπαγες “άρκτων” εκ της Βραυρώνος.

ΠΕΛΕΝΗ

Προϊστορική πελασγική ονομασία τόπου (αγνώστου εισέτι) της Αττικής. Προφανώς, της Παλλήνης.

ΠΕΝΡΛΤ = (ανάγνωσις) πινάλε (Πελασγικά).

ΠΕΛΗΚΕΣ

Άλλως ο Δήμος Πήληκες (όρα σχετ.).

ΠΕΛΙΚΑΣ

Άλλως ο Δήμος Πήληκες (όρα σχετ.).

Ως Πέλικας φέρεται εις τον χάρτην Kampert. 1883, Δυτ. Αμαρουσίου, θέσεις Αγ. Γεώργιος και Αγ. Ανάργυροι.

ΠΕΛΛΗΝΕΩΝ ΔΗΜΟΣ

Μεταξύ Πεντέλης – Υμηττού. Σύνορα με Φλύα.

ΠΕΝΤΕΛΗ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος προϊστορικός πελασγικός οικισμός, παρά την σημερινή Μονή Πεντέλης με τους εντός και γύρω αυτής πολυαάριθμους κίονας, κατάλοιπα Ναών, Βωμών, κτισμάτων αρχαίας κώμης (Αθ. Σταγειρ.)

Κατά την ΝΑ πλευράν του όρους Πεντέλη, όπερ έχει το σχήμα παδέλλας. Κατά την Χριστίνα Λάγιου, το “πλάτωμα”-ίσιωμα, ίσως και το πιατέλα (;).

ΠΤΤΡΡΡ = Πτταρα = Πατάρα = πατ(δ)έλα (Πελασγικά)

ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΛΑΤΩ

Όρος δε Αθηναίοι εστί Πεντελικόν, ένθα Λιθοτομίαι. Περίφημα τα εν αυτώ ολόλευκα μάρμαρα.

Εκ της οποίας εν Πεντέλησι λιθοτομίας κατασκεύαζον οι Αθηναίοι τα επίσημα αγάλματά των.

Λίθους τέμειν Πεντεληικούς.

Λίθος αγάγειν Πεντεληθέν Ελευσινάδε προσεξεργασαμένους σφόνδυλον εκάστω των κίονι.

ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΟΡΟΣ

Όρος Πεντελικόν της Αττικής χώρας κείμενον. Υψομ.: 1109 μ. Άλλως και Πεντελικόν. Μετά Ιερού Πανός εν αυτώ, καθώς και άγαλμα Αθηνάς.

ΠΕΡΑΙΑΣ ΔΗΜΟΣ

Τόπος, είς τα όρια Αττικής Βοιωτίας.

“ΠΕΡΑΤΗ”

Περιοχή Μεσογείων, όπου τα πρωταρχικά μεταλλευτικά ευρήματα της Αττικής περί τον 11ον αιώνα.

ΠΕΡΓΑΣΗ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίος αττικός Δήμος, όστις διεκρίνετο είς Καθύπερθεν και Υπένερθεν (όρα σχετ.).

Η Περγασή ανεφέρετο πάντοτε μετά των Δήμων της Μεσογαίας Τριττύος, είς τους οποίους ανήκε.

Περγασήσι υπό του Αριστοφάνους.

Προϊστορικός Πελασγικός Οικισμός, ως:

ΠΡΡΤΡΡΡΜ = Β(Π)αργάσα = Περγάσα-η (Πελασγικά), προς τον εν Αττική επιγραφή τόπον Πα(ε)ργάσις, ως Περγασήθεν (από την Περγασή).

ΠΕΡΓΑΣΗ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ

Τμήμα του Αττικού Δήμου Περγασή, όστις έκειτο παρά την οδόν από Αθήνας, είς Αφίδνας, ή Δυτ. Κηφισσιάς, εγγίζων το Γαλάτσι. Τόπος, τον οποίον συχνά επισκέπτετο ο Δημοσθένης.

ΠΕΡΓΑΣΗ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ

Τμήμα του Αττικού Δήμου Περγασή, πιθανώς ευρισκόμενοι πλησίον της σημερινής θέσεως Ομορφοκκλησιά Κηφισσιάς. Όρη Αττικής:

Πεντελικόν, Υμηττός, Λυκαβηττός, Αρδηττός, Βριλησσός, Αγχεσμός: ονομασίες προελληνικές πελασγικές.

ΠΕΡΓΑΣΤΗ

Άλλως ο Δήμος Περγασή (όρα σχετ.), ως εκ παραδρομής επικρατήσασα η ανωτέρω ονομασία.

ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

Το Τείχος Περικλέους είς Ελευσίνα, πλησίον τελεστηρίου, το οποίον κατεδαφίστη, διά να ανεγερθή το τείχος Λυκούργου.

ΠΕΡΙΘΟΙΔΑΙ [Φυλής Οινηΐδος]

Αρχαίος αττικός Δήμος Τετρακώμου. Η συχνότατη αναφορά του Πειρίθου εις τους “άθλους” του Θησέως, προβληματίζει ως θεσσαλός ούτος. Αν και Πειριθοίδων φυλή εν Αττική και μάλιστα Δήμος Οινείας φυλής, Δυτ. αθηνών (Αθ. Σταγείρ.).

ΠΑDΕΚΛΑΤΑ = ΠΕΡΙΚΛΕΙΤΙΕ

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ

Περίφημος ΔΡΟΜΟΣ (όρα σχετ.), αναψυχής, παράλληλος προς τον Ηριδανός ποταμό, τον οποίον εδιάβαινον μετ’ ευχαριστήσεως πλείστοι όσοι αθηναίοι. Οδηγούσε Νότια, συναντούσε την οδό Τριπόδων, όπου το μνημείο του Λυσικράτη. Κατόπιν διακλαδίζετο προς τα παλαιά Δημόσια κτίρια της Αγοράς, μεταξύ Λόφου και Αγοραίου Κολωνού, επί του οποίου εδέσποζε εις λοφίζουσαν θέσιν, ο Ναός του Ηφαίστου (Ηφαίστειον ή Θησείον.)

ΠΕΡΙΤΕΙΧΙΣΜΑΤΑ

Τα οχυρά Πάνακτον και Φυλή, τα υπό του Κασσάνδρου κάποτε φυλασσόμενα.

ΠΕΡΙΦΑΛΛΕΙΩΝ ΠΕΡΙΦΟΡΑ

Εορτή Διονυσιακή μετά πομπής εν Αθήναις, ένθα περιφέρετο “Αγγείον Ραγώνιον”, τεράστιον μετά οίνου και “Κλάδος Αμπέλου”, είτα ακολουθούσα “αίξ”, “κάνιστρον σύκων” και τέλος οι “φαλλοί”.

ΠΕΡΣΕΥΣ

“Πόλις εν αττική, μετά Λιμένος ομωνύμου όν οι αθηναίοι έκτισαν.” Στεφ. Βυζ.

Οι πολίτες Περσείς.

ΠΕΡΣΟΣ

Παραπόταμος-βραχιών Κηφισσού. Ση. Ποδονύφτης.

“ΠΕΤΑΛΙΟΙ ΝΗΣΟΙ”

Σύμπλεγμα νησίδων Νοτ. Ευβοϊκού, πλησίον Καρύστου. Πεταλίδι-Μακρινήσι-Πρασονήσι-Τραγονήσο-Ξερονήσο-Φούντο Λαμπεδούσα.

ΠΕΤΡΑ τις εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Ακταίωνος Λίθος

• Ανάκληθρα

• Απόλλωνος Καρίνου

• Εν Πέτραις Σημεία Μαραθώνιος

• Ιερά Πέτρα

• Καλλίχορον

• Κυγχρέως Πάγος

• Μακραί Πέτραι

• Μόλουρις

• Ξέρξου θρόνος

• Πανδρόσιος Βράχος

• Παρθένιον

• Πέτρωμα

• Σκιρωνίδες

• Τελαμώνος

• Τεύθρα

ΠΕΤΡΩΜΑ

Θέσις-σημείον, τί εν Ελευσίνι, πλησίον Ιερού Κιδαρίας Δήμητρος Ελευσινίας, μεταξύ δύο προσηερμοσμένων λίθων, όπου εφυλάττοντο τα ιερά βιβλία των Μυστών.

¨Ανοίγοντες οι ιερείς αναγιγνώσκουν από την Ιεράν Βίβλον, οία ημείς αγνοούμεν.” (Αθ. Σταγ.)

ΠΗΓΑΙ

Άλλως το μεγαρικόν πόλισμα Παγαί (όρα σχετ.).

ΠΗΓΑΙ-ΚΡΗΝΑΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αγλαύρου Σπήλαιον

• Αδριάνειο

• Αμφιαράεια

• Απόλλωνος ιερού

• Ασκληπιείον

• Γαργάφια

• Ελευθέρων

• Έμπεδον Κλεψύδρας

• Εννεάκρουνον

• Καλλιρρόη

• Λάμπτραι

• Σθενιδών Νυμφών

ΠΗΛΗΚΕΣ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις μετά του Δήμου Άθμονον, αποτελούσαν τους Αμαρύσιους Δήμους. Ταυτοχρόνως, απετέλει και Τρικωμίαν, μετά των Ευπυρίδων και Κρωπιδών (Κρωπιών).

“Πήληξ ο εκ του Δήμου Πηλίκων ών.” (Αθ. Σταγειρ.)

Πήληκες άριστοι τεχνίτες κρανών. Πηλός-καπέλο-περικεφαλαία-κράνος.

Σημ. Συντ. Η θέσις του δήμου πιθανώς Βορείως των Αθηνών, πλησίον Αχαρνών ή πλησιέστερον θέσις Αμαρουσίου Πέληκας, όπισθεν σημερινού κτιρίου ΟΤΕ.

ΠΙΘΟΣ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κείμενος παρά την Κηφισσιά, πιθανώς πλησίον Καπανδριτίου (Αθ. Σταγειρ.).

Πιθεύς ο Δημότης. (Στεφ. Βυζ.).

Ετέρα θέσις (Χάρτης Kanpert 1883). Β.Α. Χαλανδρίου (Φλύας), θέσις Παλιό Μοναστήρι.

“ΠΙΚΕΡΜΙ”

Μετά θολωτών Μυκηναϊκών Τάφων, θέσις Μεσογείων.

“ΠΙΚΕΡΜΙ”

Πυκνά τα δάση είς τα γύρω όρη της Αττικής, μετά πανίδος ήτις εκπροσωπούσε μεγάλο αριθμό αγρίων ζώων. Οι γεωλογικές μεταλλαγές, η δημιουργία της Μεσογείου και είτα της Αιγηΐδος, οι σεισμοί, οι κατακλυσμιαίες περίοδοι και οι καταστροφές δημιουργούν την μετέπειτα Πικερμική πανίδα. Εντός κοίτης, Μεγάλο Ρεύμα εντοπίσθηκε πλήθος απολιθωμάτων οστών ζώων κατωτάτης Πλειοκαίνου εποχής Καινοζωϊκού αιώνος.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Ουχί επιτοίχιες (διαστ. 10, 70 x 8,96)

Πολύγνωτος πινακοποιός – ζωγράφος, ως και Αγλαόφων (πατήρ και υιός), Αριστόφων, κ.α.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Οίκημα έχον “γραφάς”, ήτοι ξύλινοι πίνακες με ζωγραφικές παραστάσεις…

ΠΙΡΑΙΟΝ

Κώμη Μεγαρικής προσηρτημένη είς την πόλιν των Μεγάρων.

ΠΙΤΘΟΣ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, το όνομα του οποίου έδωκεν ο Πίτθος υιός Πέλοπος, βασιλεύς της Τροιζήνος. Η θυγατέρα αυτού Αίθρα, εγέννησεν εκ του Αιγιέως τον Θησέα, τον οποίον ανέθρεψε ο Πιτθεύς, όστις υπήρξε κάτοικος της κώμης Πίτθου εν Αττική. Άγνωστον αν ταυτίζεται μετά του Πίθου.

ΠΙΤΥΟΝΗΣΟΣ

Προφανώς η Σαλαμίς, φερόμενη και ως Πιτυούσσα.

ΠΙΤΥΟΥΣΣΑ

Αρχαιοτάτη ονομασία της νήσου Σαλαμίνος (όρα σχετ.), ως ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, εν Εκάλη φησί.

Εκ των πολλών εν αυτή πεύκων (πιτυών).

ΠΙΤΥΟΥΣΣΑ

Νησίς Σαρωνικού Κόλπου, από ευθείας Επιδαύρου είς Κεκρυφάλειαν-Αγκίστρι (;) οριζομένη. Άλλως ταυτίζεται με την νησίδα του Ναυστάθμου Κυρά. Ίσως και η Σαλαμίς.

ΠΛΑΤΑΙΑΙ

Οι Αθηναίοι ήρξαντο βλέποντες μετ’ ανησυχίας την επιρροήν των Θηβών και των παρ’ αυτοίς Βοιωτιαζόντων φυγάδων, πράξις οία εξήγειρεν το αρχαίον γειτονικόν μίσος, αλλά και τον επί Μακεδονισμώ ενίων. Τέλος, οι Θηβαίοι έδιωξαν εκ Βοιωτίας τους Πλαταιείς.

Ακόμη και το Αλφάβητον οι Πλαταιείς χρησιμοποιούσαν το Αθηναϊκόν και ουχί το Θηβών-Χαλκίδος. Το αυτό με τα κτερίσματα είς τους τάφους των τα οποία προσομοιάζουν με τα των Αθηναϊκών.

Πλαταιαί γαρ από της πλάτης των κωπών ειρήσθαι. Πλαταιέας τους από κωπηλασίας ζώνας.

Ιππίας 519 π.Χ. χτυπά Βοιωτούς και παίρνει Πλαταιά εις όρια Αττικής.

ΠΛΟΥΤΩΝΕΙΟΝ

Κατάβασις Άδου εν τω Ολυμπιείω χάσματι, όπου όρυγμα σημαντικόν. Ένθα και Εορταί Υδροφορίων προς ανάμνησιν του Κατακλυσμού, τα ύδατα του οποίου, μέσω του ορύγματος, κατέφυγον.

ΠΛΩΘΕΙΑ [Φυλής Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ Βραυρώνος και Μαραθώνος, εκ του ρήγματος. Πλώω η ονομασία. (Στεφ. Βυζ.)

Με κατοίκους είς ναυτικήν απασχόλησιν. (Αθ. Σταγειρ.)

ΠΝΥΞ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, επί τόπου τινός λοφώδους εν Αθήναις, ένθα εγίνετο συνήθως η Συνέλευσις του λαού ήτοι συνάντησις της Εκκλησίας του Δήμου της αρχαίας Αθήνας.

Ο λαός συνήρχετο το μεν πάλαι εν Πνυκί -ελάμβανε μέρος κάθε ελεύθερος πολίτης- είτα δε εν τω θεάτρω. (Αθ. Σταγειρ.).

Σήμερον, πετρώδης λόφος 105 μ., υψόμετρου, μεταξύ των Λόφων Νυμφών και Μουσών ΝΔ και έναντι Αρείου Πάγου και Προπυλαίων.

Περιεχόμενος υπό ευτελών και παλαιών οικοδομημάτων.

Ως αποστρέψαντες από της θέας της θαλάσσης το βήμα της Πνυκός οι Αθηναίοι, ίνα μη φρονιματίζωνται. Η δε κατασκευή της νεωτέρας προς βοράν αφορώσης Πνυκός είναι πολύ αρχαιοτέρα και έργον του Θεμιστοκλέους.

Η ονομασία εδόθη εκ της μαγείας των συζητήσεων τας οποίας παρηκολούθουν, οπότε και …επνίγοντο!

“Πνυξ το παρ’ Αθηναίοις Δικαστήριον.” (Στεφ. Βυζ.)

Είς την Πνύκα ο Δημοσθένης έλαβε τον χρυσούν στέφανον.

ΠΟΙΚΙΛΟΝ

Όρος Αττικής, άκρα (κορυφή) του μεγαλυτέρου αυτού όρους Αιγάλεω, επί του Βορείου τμήματος αυτού, υψόμετρου 453 μ. Επ’ αυτού, ο Δήμος Οίας.

ΠΟΙΜΑΝΔΡΙΑ

Πρότερον η Τανάγρα, η Ομηρική Γραία. Υπό οικιστού Τανάγρας Ποίμανδρου. Καταφυγών εκεί ετείχιζε την πόλιν (Απολλοδ. Γ’).

ΠΟΙΜΕΝΙΔΑΙ

Ιερείς Δήμητρος εκ του γένους των Ποιμενιδών.

ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ – ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑΙ ΕΝΩΣΕΙΣ

• Αμαρύσιοι Δήμοι:

Πήληκες – Άθμονον

• Δυάς Μαραθώνος: Εν τω Πεδίω

Φορμήσιοι – Τρικόρυνθος

• Κέκροπος Κτίσεις:

Σφηττός – Ανάφλυστος

• Τετράκωμον: Ηρακλέους Κοινόν ιερόν

Πειραιεύς – Φάληρον – Θυμαιτάδαι – Ξυπέτη

• Τετρακώμου:

Κορυδαλλός – Αλαί

• Τετράπολις: Τω Διονύσω

Οινέη – Μαραθών – Προβάλινθος – Τρικότυνθος

• Τριάς Ομώνυμος:

Φαυρά – Υδρούσσα – Ελειούς – Ζωστήρ – Αιξών – Αναγυράσιαι – Αστυπάλαια – Ωροπός – Τανάγρα – Γραϊκή

• Τρικωμία:

Πήληκες – Ευριπίδαι – Κυρπίδαι

• Πολλαπλώς Φερόμενοι:

Λάμπτραι – Λάμπτραι Υπένερθεν – Λάμπτραι Καθύπερθεν – Λαμπτρεύς

Αραφήν – Αραφήν Υπένερθεν – Αραφήν Καθύπερθεν

Αλαί Αραφήν – Κολωνός εν τω Άστει – Αργήτας – Μικρός – Αγοραίος – Έτερος – Μίσθιος

ΠΟΛΟΣ

Τόπος τίς προς το όρος Κωρύκειον της Ταναγραϊκής, όπου ο Άτλας ησχολείτο με την αστρονομίαν (Αθην. 12.551).

ΠΟΜΠΗΣ ΟΔΟΣ Ο ΕΝ ΑΣΤΕΙ

Άλλως η Πειραϊκή θεάτρου οδός (όρα σχετ.).

ΠΟΡΝΕΙΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

…και Πόρναι διάσημαι…

Εταίρα-Πορνοβοσκός-Αυλητρίς

Κατά τον 4ο αιώνα αυλό πλην των επαγγελματιών και πόρναι έπαιζαν είς Εορτάς. Συμπόσια και εταίρες.

Μετά ειδικής Εορτής Κοττύτια πάσης ακολασίας.

• Κεκροπία: Κακόφημος περιοχή παρανόμων.

• Κεραμεικού: ΝΔ Όρια όπου τρώγλες και πορνεία.

• Μετοίκων Τόπος: Ιερόδουλες άστεγων Ξένων.

• Πειραιώς: Μετά ιδιαιτέρας ευνοικίας, πλησίον Λιμένος.

• Σηραγγείου: Περιοχή ήτις προκαλούσε την οργήν των συντηριτικών.

(όρα σχετικά ανωτέρω λήμματα).

Δημήτριος Αντιγόνου ο Πολιορκητής 250 τάλαντα έδωκε είς σμίγμα διά τας εταίρας του Βασιλέως.

ΠΟΡΝΕΙΩΝ ΙΔΑΝΙΚΑΙ ΙΕΡΕΙΑΙ

• Ασπασία: Περίφημη, η του Περικλέους.

• Ευνόστα: Τροφός, τίς ηγαπηθείσα σφόδρα.

• Ιφιμέδεια: Προκλητικώς προβάλουσα τον κόλπον της.

• Καλλίστη: Ωραία δε είς υπερβολήν.

• Λυσιστράτη: Καλλονή ιδανικού παραστήματος και προσωπικότητος.

• Σιδώ: Κόρη καλλίστη Ποσειδώνος ιέρεια.

• Σινώπη: Η εν Αλώοις περιβόητος της Ελευσίνος.

• Φρύνη: Περιβόητος φιλοσοφίζουσα φιλότεχνος.

• Φύη: Διάσημος διά το εξαίσιον του παραστήματος.

ΠΟΡΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ

Θέσις θαλασσίου περάσματος εν Πειραιεί με Β.Α. Πλευράν την άκραν Κέραμος.

ΠΟΡΟΣ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ

Θέσις θαλασσία, όπου ο Σίδης, χαρίν δεχθείς υπό Ποσειδώνος περιπάτη επ’ αυτής.

ΠΟΡΩΛΙΘΟΣ

Βασικό δομικό προϊόν εν Πειραιεί.

Λατομεία – Εργαστήρια: σημερινοί οδοί Κουντουριώτη – Κολοκοτρώνη

PORTO DI LEONE

Μέγας μαρμάρινος λέων, στημένος σε εμφανή θέση του Πειραϊκού Λιμένος (Αλκίμου Λιμήν), δεξιά εισπλέοντες. Το μνημείο αυτό εκλάπει από τον Μοροζίνη και σήμερα στολίζει την είσοδο των Ναυτικών στη Βενετία Ιταλίας.

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ

Αρχαιοτάτη ονομασία της Αττικής (όρα σχετ.). Τον Ποσειδώνα ηγάπησε η ιφεμέδεια ήτις καταβαίνουσα είς την θάλασσαν ελάμβανε ύδωρ εκ των κυμάτων και έχυνεν αυτό είς τους κόλπους αυτής, άνευ αιδούς.

ΠΟΤΑΜΟΙ

Άλλως ο Δήμος Ποταμός. Απαντάται είς τον πληθυντικόν, λόγω του κεχωρισμένου αυτού είς τρία ονόματα (όρα σχετ.).

• Ποταμοί – Ποτάμιοι

• Ποταμός Καθύπερθεν

• Ποταμός Υπενέρθεν

• Ποταμός Δειραδιώτου

ΠΟΤΑΜΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Ηριδανός:

ΝΔ πλαγιές-Λυκαβηττού, κέντρο Πόλεως, Β. Ακροπόλεως, Ρωμαϊκή Αγορά Σύνταγμα, Υπογείως, Μητροπόλεως, Πλατ. Μοναστηρακίου. Δημοπρατήριο. Κεραμεικός – Οδός Πειραιώς. Ο μόνος εντός των τειχών.

• Ιλισσός: Πηγές Καλοπούλα και Άγιος Ιωάννης Θεολόγος. Κυρίως Μεσογείων Μιχαλακοπούλου, Δ. με Αρδηττό, όπου Κηφισσό είς Χαροκόπου. Όχθες παρατηρήθηκαν καδένες πλοιαρίων.

• Κηφισσός:

Πηγές Πάρνηθος, έως Κόκκινο Μήλο = ελεύθερος. Με Ιλισσό είς Χαροκόπου. Αρχαία κοίτη 1200 μ., Α. σημερινής θέσεως στου Ρέντη, προς Ν. και εκβολές είς Φάληρικόν όρμο.

• Αγ. Στυλιανός:

Πλάϊ Κυκλοβόρου, μέσω πλατ. Γκύζη, συνέχιζε Στουρνάρη-Βάθης. Η υπερχείλησή του, κάποτε κατέστρεψε Αρχείο Πολυτεχνείου.

• “Διαβολόρεμα”:

Από Βριλήσσια, έως Γηροκομείον, καταλήγων Σεβαστουπόλεως, όπου Ιλισσός είς Μεσογείων.

• Ελάσσων:

Πήγαζε από Προφ. Ηλία Παγκρατίου και έφτανε έως Καλλιμάρμαρο είς Ιλισσόν.

• Κυκλοβόρος:

Πήγαζε από Γκύζη, είτα κάτωθεν Καδριγκτώνος-Παρασίου συνεχίζων προς πλατ. Αττικής.

• Σκίρος:

Παραπόταμος Κηφισσού, ποτ. Ανατ. αυτού.

• Καλλιρόη:

Ερειπωμένη, μέσα 19ου αιώνος, με νερά κάποτε για πότισμα και πλύστρες.

• Ρέματα Ακτής Απόλλωνος:

Παλ. Φαλήρου – Αλίμου – Γλυφάδος – Κάτσικα – Βαρελά – Δαφνόφυτου άπαντα έφθαναν και χύνονταν είς το παραλιακό μέτωπο της περιοχής.

• Ρέμα Κυψέλης:

Φωκίωνος Νέγρη, Στουρνάρη, Βάθης

• Ρέμα Στρέφη – Ρέμα Γκύζη:

• Ρέμα Φιλοθέης – Ποδονίφτη:

Ακάλυπτο εντός Φιλοθέης, καλυμένο: Κηφισσίας έως Υμηττό και Νέα Ιωνία έως Πεντέλης.

• Χείμαρρος Αθηναϊκός

• Μέγα Ρέμα Πεντέλης, με πηγές είς την θέσιν όπου ηη Βυζαντινή Μονή του Αγίου Νικολάου Καλλισίων. Εν συνεχεία πρός την περιοχήν Ντράφι ονομάζεται Βαθύρεμα και συνεχίζει ως Λυκόρεμα. Είς την ίδια περιοχή 300 μ., ΝΑ σχηματίζει καταρράκτην. Ιδανική αφετηρία το κέντρο του Ντράφι (οδός Αχαιών) προς Πικέρμι. Η απόστασις των 1700 μ. είναι το σημείο όπου με μικρή πορεία 10′ δεξιά, μάς φέρνει είς το ποτάμι και 5′ επί πλέον πορείας είς τον καταρράκτην.

ΠΟΤΑΜΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αθηναϊκός Χείμαρρος

• Αραφήν

• Ασωπός – Ελασσών – Ερισινός

• Καλλίχορον Φρέαρ

• Κηφισσός: Ήσαν δε πολλοί ποτάμοι, Κηφισσοί καλούμενοι, εν τη Αττική.

• Κηφισσός Βοιωτικός

• Κηφισσός Ελευσίνιος

• Μαραθώνος

• Μέλας – Στρέφη

• “Ξηροτάγαρου”

• Πείρνα

• Ρειτοί

• Ρούς

• Ρύακες – Χείμαρροι – Ρεύματα – Ποταμοί – Φρεάρια

• Χαράδρα-ος – Θορικός – Περσός

ΠΟΤΑΜΟΣ

Ονομασία Αρχαίου Αττικού Δήμου όστις απαντάτω τριπλός. Ελογίζετο ως Τρείς Δήμοι.

Ίωνος τάφος περίφημος εν Ποταμοίς εστί της χώρας.” (Αθ. Σταγειρ.)

Έκειτο Ανατ. Κεφαλής-Πρασιών ή Θορικού-Μυρρινούνρος (Παυσ. Α 3.13.).

Ίσως περί την σημερινήν Καμάριζα Λαυρίου, θέσις Μεγάλα Πεύκα.

ΠΟΤΑΜΟΣ ΔΕΙΡΑΔΙΩΤΟΥ [Φυλής Λεοντίδος]

(όρα σχετ. Ποταμός)

Αρχαίος Αττικός Δήμος της Αττικής

ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΑΘΥΠΕΡΘΕΝ [Φυλής Λεοντίδος]

(όρα σχετ. Ποταμός)

Αρχαίος Αττικός Δήμος της Αττικής

ΠΟΤΑΜΟΣ ΥΠΕΝΕΡΘΕΝ [Φυλής Λεοντίδος]

(όρα σχετ. Ποταμός)

Αρχαίος Αττικός Δήμος της Αττικής

ΠΟΤΑΜΟΥ ΛΙΜΗΝ

Σημερινό Δασκαλιό.

ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΝ

Τοποθετείται είς τα όρια Αττικο-Βοιωτίας, είς την οδόν την άγουσαν προς Θεσπιάς.

Ότε η περιβόητος Εταίρα Φρύνη, ερωμένη ούσα του Πραξιτέλους, εδέχθη υπόσχεσιν, να εκλέξει ως δώρον αυτής ποίον το τεχνικώτερον (ποιοτικότερον-ομορφότερο) και μή γνωρίζουσα αυτή, όρισεν τότε τον δούλον αυτής να διαδώσει ότι καίεται το Εργαστήριον του μεγάλου καλλιτέχνη.

Αυτός δε εκπλαγείς έκραζε:

“προφθάσατε τον έρωτα και τον σάτυρον”.

Οπότε, η Φρύνη εζήτησε το του Έρωτος σύμπλεγμα. Τόπος-σημείον συγκεντρώσεως καλλιτεχνών και φιλοσόφων διάστημος τοίς πάσι.

ΠΡΑΣΙΑΙ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, προϊστορικός πελασγικός οικισμός, επί των Ανατ. Παραλίων, μετά Λιμένος Πανόρμου ονόματι (όρα σχετ.).

Σημ. θέσις Ν. Βραυρώνος, είς Πόρτο Ράφτη. Και Πρασιείς φερόμενος.

Ναός Απόλλωνος εν Πρασινεύσιν εστί, καθώς και Λητούς Αρτέμιδος. Ανήκε είς τους Μικρούς. Μετά θολοτών Μυκηναϊκών τάφων.

ΠΡΑΣΙΕΙΣ

Άλλως ο Δήμος Πρασιαία (όρα σχετ.). Υπό Αθ. Σταγειρίτου αναφερόμενος τοιούτω πώς.

ΦDAISONA[S = ΠΡΑΣΙΟΣ (Πεάσγικά)

ΠΡΑΣΙΩΝ ΛΙΜΗΝ

Άλλως ο των Πρασιών λιμήν Πάνορμος.

Εδώ κατέληγον οι απαρχές των καρπών των Υπερβορείων, μέσω των λαών Αριμαστών, Ισσηδόνων, Σκυθών, καθώς και Ελλήνων Σινώπης και Πόντου. Κατόπιν τίς μετέφερον κρυφίως είς την Δήλον (Α 31.12).

Αριμαστοί και Ισσηδόνες Φυλές, οι οποίες ήταν εγκατεστημένες πέραν της Κασπίας είς την σημ Σιβηρίαν. Άρα, τους Υπερβορείους συναντούσες ακόμη βοιρειότερα!

Μία πόλις, ονόματι Ισσηδών, ευρίσκεται είς την εκτός του Ιμάου όρους της Σκυθίας, είς Γεωγρ. Πλάτος 48” 30′ (Πτολ. ΣΤ 15.4) και μία άλλη Ισσηδών, ευρίσκετο είς την εκτός του Ιμάου όρους της Σκυθίας, είς Γεωγρ. Πλάτος 45” (Πτολ. ΣΤ 16.8).

Άρα και αι δύο πόλεις με τας οποίας οι Έλληνες-Αθηναίοι είχον από προϊστορικής εποχής επαφάς, ήσαν είς την Βορ. Κίνα και την Ν. Σιβηρίαν!

ΠΡΑΣΤΟΣ

Άλλως οι Βρασιαί

ΠΡΟΑΣΤΕΙΟΝ

Έκαστος τόπος, ο οποίος χαρακτήριζε την εκτός Άστεως περιοχή.

ΠΡΟΒΑΛΙΝΘΟΣ [Φυλής Ατταλίδος – Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Προϊστορικός πελασγικός οικισμός της Πανδιονίδος και από της 83ης Ολυμπιάδος της Ατταλίδος.

Προβαλίνθιος ο κάτοικος (Στραβ. Θ 1.22).

Αρχαιότητες είς:

Αριστ. Διαστ. Ν. Μάκρης, θέσις Μπρέξιζα, μετά Ηρακλείου, Αιγυπτιακών ιερών, οικιών και πολίσματος.

Είς ΝΔ άκρα του Μαραθωνίου πεδίου, θέσις Βαλάρι, μεταξύ όρους Αργαλίκι και πεδιάδος.

Εύβουλος ο Αναφλύστιος, ο αγενής ούτος αυλοκόλαξ και Προβαλίσιος λέγεται. Αντικράτης Προβαλίσιος.

ΠΡΟΒΑΛΙΣΣΟΣ

Άλλως ο Δήμος Προβάλινθος (όρα σχετ.).

(Με τις ονομασίες να παραμένουν πελασγικές).

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ

Στα Β.Α. παράλια και κατά την Νεολιθική εποχή παρατηρούνται οι πρώτες ανθρώπινες εγκαταστάσεις είς την Αττική. Επισταμένη έρευνα – ανασκαφές – δυστυχώς δεν υπάρχει. Από το 5.000-3.200 π.Χ. σημαντικά ευρήματα από Ραμνούντα, Μαραθώνα, Νέα Μάκρη, Ραφήνα, Λούτσα, Βραυρώνα, Θορικό, Λαύριο, Σούνιο. Αντίθετα, η Ν.Δ. ακτή περιορίζεται σε Ανάβυσσο, Βουλιαγμένη, Γλυφάδα, Πειραιά. Τέλος σημαντικά κι αυτά ίχνη είναι πέριξ της Ακροπόλεως και των Τουρκοβουνίων.

Ο οψιδιανός λίθος είναι το πλέον αξιόλογο προϊόν που γίνεται αιτία ανάπτυξης του εμπορίου, των ταξειδίων, των σχέσεων.

Ερχόμεθα είς την Πρωτοελλαδική εποχή, οι επαφές με Στερεά και Κυκλάδες γίνονται πλέον έντονες, οι οικισμοί πυκνώνουν, η στροφή προς την θάλασσα είναι γεγονός.

ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ

Μετά αγάλματος Ερμού Προπυλαίου, επειδή οι Αθηναίοι είχον αυτό πρό των Πυλών της Ακροπόλεως.

ΠΡΟΣΠΑΛΤΑ [Φυλής Ακαμαντίδος (1/14)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μετά Ναών Δήμητρος και Κόρης. (Αθ. Σταγειρ.)

Προσπάλτιοις δε εστί Κόρης και Δήμητρος Ιερόν.

Πρόκειται διά τα σημερινά Σπάτα ή την θέσιν Πρινάρη, πλησίον αυτών.

ΠΡΟΦΗΤΗΣ

Ονομασία Νησίδων Σαρωνικού Κόλπου, πλησίον νήσου Αταλάντης, προ του Ακρωτηρίου Κέος (Κερατσίνι). Οι σημ. Σκρόφες.

ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ

“Δικάζειν υλικά και ανθρώπους.”

Ότε Ιερεύς εθανάτωσεν ιερόν βουν εδίκασαν τον πέλεκυν κι έκριναν αυτόν αθώον. Είτα εθεωρήθησαν υπαίτειοι οι παρευρισκόμενοι, αλλ’ εδικαίωσαν αυτούς και κατέκρινον τας μαχαίρας.

Θέσις, πλησόν Βουζύγιου, Βορ. Ακροπόλεως. Ήτο η Κοινή Εστία των επισήμων επισκεπτών προς φιλοξενίαν αυτών.

“εδεξιούντο των πρεσβευτών.”

Παραλλήλως ένθα τω σιδήρω και πάσιν ομοίως τοίς αψύχοις δικάζουσιν. Από αυτό ο Σωκράτης εζήτησεν την δωρεάν σίτησίν του.

Πγ-ργ-αα-νι = (Τόπος πυράς/ θυσιών) = Πρυτανείον (Πελασγικά).

ΠΤΕΛΕΑ [Φυλής Οινηΐδος (Στεφ. Βυζ.)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος

ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ

Αντίγονος διατηρήσας τας του Σουνίου και Σαλαμίνος φρουράς των λιμένων, τότε την Αντιγονίδα φυλών μετωνομάσαν Πτολεμαΐδα.

ΠΥΘΙΟΝ

Τόπος τίς εν Αττική, πλησίον Ηρακλείου Μαραθώνος, είς τα όρια του μικρού Αττικού Δήμου Κύκαλα.

ΠΥΛΑΙ

(όρα και είς αντίστοιχον “λ” ευρετηρίου)

• Αιγέως

• Αλάδες-αι: Μέσω Ιεράς Οδού προς Ελευσίνα

• Αχαρν(α)ϊκαί: Τάφοι. Σημ. οδούς Αιόλου-Σοφοκλέους

• Δημίαι: Η μεγαλυτέρα και ευρυτέρα Πύλη των Αθηνών (όρα σχετ. και Δίπυλον)

• Διόμεια: Οι Διόμειοι του Τείχους των Αθηνών

• Διοχάρους

• Δίπυλον: Σημαντική Πύλη απ’ όπου εκκινούσε η Οδός προς Ακαδήμεια-Θριάσιον-Πειραιά

• Ηρίαι: Συνέδεε Άστυ, μετά του Κολωνού. Σημ. οδός Κέκροπος

• Θρακική Πύλη

• Θριάσιαι: Επειδή οδηγούσε πρός το Θριάσιον, άλλως Δημιάδες Πύλαι ή Δίπυλον (όρα σχετ.).

• Ιερά: Ιερά Πύλη, διότι οδηγούσε πρός την Ιεράν Οδόν. Άλλως Δίπυλον ή Θριάσιαι (όρα σχετ.).

• Ιτωνίαι: Άλλως Ιτωνίδες, έκειντο πλησίον Ολυμπιείου.

• Κεραμικαί: Επί Κεραμεικού. Άλλως Δίπυλον (όρα σχετ.).

• Λεονταρίου: Δεξιά εκκλησίας Σωτηράκη, έναντι παλαιού Πανεπιστημίου, καμάρες γωνία Θεωρίας-Κλεψύδρας.

• Μαραθώνος

• Μελίτης – Μελιτίδαι

• Νυμφάδαι

• Πειραϊκαί: Είς ενθύμιον της ενάρξεως τειχίζειν ίδρυσαν Ναόν μετ’ αγάλματος Ερμού εν Πειραιαί.

• Προπύλαια

• Πυλίς: Μικρά Πύλη επί τειχών Ακροπόλεως, πλησίον Αγραύλου. “ΒΔ ναού Ερμού εν Πυλίδι.”

• Πυλώνες: Μετά διπλής συνεχόμενης θύρας είς το Β. τμήμα της οδού Πειραιώς προς Αθήνα.

• Ωγυγίαι Πύλαι

“ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ”

Σημ. Συντ. Φρυκτορικός Πύργος επί αρχαϊκών βάσεων, άνωθεν Κυλλίας Πηγής (Καισαριανή), προς Ραντάρ, είς το σημείο όπου η σύνδεση με την περιοχή Παπάγου.

ΠΥΡΓΟΣ ΝΥΜΦΩΝ

Αμυντικός πύργος επί του Λόφου των Νυμφών, ανεργεθείς υπό του Δημητρίου του Πολιορκητού το 294 π.Χ.

________________________________________

Ρ

ΡΑΜΝΟΥΣ [Φυλής Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις αποτελείτο από πλήθος μικροσυνοικισμών. (Αθ. Σταγειρ.).

Σημ. περιοχή Ραμνούντας, πλησίον βραχώδους χερσονήσου θέσις Οβρηόκαστρο (!), μεταξύ Μαραθώνος και Ωροπού. Ανήκε είς τους Μικρούς. @Νεμέσια! Αγώνες εφήβων λαμπαδηφορίας.

Σημαντικότατος δήμος, ελάχιστα αναφερθείς. Εδώ καθιερώθηκε η λατρεία της Νεμέσεως της οποίας εξαίρουν τον ρόλον είς την ήτταν των Περσών είς τον Μαραθώνα. “Λίθον πάριον Φειδίας, ειργάσατο το άγαλμα μεν είναι Ναμέσεως.” (Παυσανίας)

ΡΑΜΝΟΥΣ ΘΕΑΤΡΟΝ

Κανονικού σχήματος το θέατρον, πτωχόν όμως ως προς την κατασκευήν και τον εξοπλισμόν του. Ένα θέατρο, του οποίου συχνά η χρήση αρκούσε διά την συγκέντρωση-συνάντηση των Δημοτών, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, έως την Αγοράν!

ΡΑΜΝΟΥΣ ΛΑΤΩ

Λατομείον Γαλάζιου Μαρμάρου, πλησίον Νεκροταφείου, Δυτ. της Β’ Οδού. Απετέλεσαν της πηγήν του υλικού διά τον Ναόν της Νεμέσεως.

ΡΑΜΝΟΥΣ ΛΙΜΗΝ

Μα δύο Λιμένας τον Άνω, μετά προβλητών και ο Κάτω (Ανατολικός). Λιμένες, οι οποίοι χρησίμευον ως βάση πολεμικών πλοίων των Αθηνών που περιπολούσαν τον Ευβοϊκόν. Αρχαία ευρήματα του Ραμνούντος, παρά την Σκάλαν Ωροπού.

ΡΑΜΝΟΥΣ ΛΟΦΟΣ

Ο λόφος επελέγη για την ιδανική άμυνα που προσέφερ. Με πρόσθετο τείχος εις την αδύναμη Νότια πλευρά, αλλά γερή άμυνα στην ΒΔ απόκρημνο μέρος του. Η Ακρόπολις επί του Λόφου το Θέατρον κάτωθεν αυτήν μετά του Γυμνασίου.

ΡΑΜΝΟΥΣ ΟΧΥΡΟΝ

Η γεωγραφική θέσις του Δήμου και η ύπαρξη του μεγάλου εκεί φρουρίου ήταν αιτία της διατήρησης του ονόματος και της σημασίας της όλης εγκατάστασης (Ιερόν, Νεκροταφείον, Οικισμός, Φρούριον, Άνδημα, Λιμήν, Θέατρον κ.α.). Σώζεται παραθαλασσίως το ισχυρόν μαρμάρινον οχυρόν με ικανή τειχοδομία και Πύλας, Δημόσια και Ιδιωτικά κτίρια. Μετά τον Ραμνούντα κινούσε η βοιωτικο-Αττική περιοχή, οπότε αποτελούσε φύλακαν Αττικής και ναυσιπλοΐας.

ΡΑΜΝΟΥΣ ΦΡΕΑΡ

Μέγιστον το Φρέαρ του Ραμνούντος, με ύδατα εκ της γειτονικής πηγής του Γραμματικού παρά την θέσιν Σελκί.

ΡΑΡ-ΙΟΝ

ΡΑ = ΡΑ = ΠελασγοΕλληνικό Πεδίον (Πελασγικά)

Εκ του Ραρ-ου υιού του Κραναού, πατέρα του Τριπτόλεμου. Η διδαχή υπό της Δήμητρος, η οποία υπέδειξεν την καλλιέργειαν είς τον Ράρ-ον, “τον πρώτον εν τη Γη αγρότην”. Μετά Ιερού Ραριάδος Δήμητρος και Βωμού Τριπτολέμου. Κείται εν Αττική εις την Μεγαρίδα, πλησίον Ελευσίνιας πεδιάδος, Δυτ. Μεγάρων. Διερέετο υπό του Ελευσινίου ποταμού.

ΡΑΡ-ΙΟΣ ΑΛΩΣ

Επί του Ραρ-ιου Πεδίου, όπου κατασκευάστηκε το πρώτο προϊστορικό αλώνι (άλως) διά την άλεσιν της ουλάς (χονδροκομμένο στάρι). Μετά Ιερού Αλιτηρίας Δήμητρος, προστάτιδος Άλων και Μύλων.

“Ενταύθα” άλως” η του Τριπτόλεμου καλούμενη και “βωμός” δείκνυται” (Παυσανίας Α 38.6).

ΡΕΙΤΟΙ

Μικραί αλατώδεις Λίμναι εν Αττική, μεταξύ Ελευσίνος και Αθηνών (επί των ορίων) οίτινες “συνείχετο” υπογείως μετά της θαλάσσης. Άλλως λιμνοθάλασσα υπό την καμπήν της Ιεράς Οδού, διά του Αιγάλεω προς Ελευσίνα, από όπου το Ραρ-ιον Πεδίον εκκινούσε. Δύο λίμναι, ιεραί, αφιερωμέναι είς την Δήμητρα και την Περσεφόνην διά θρησκευτικάς καθάρσεις. Η πρώτη εις το εκεί Στρατόπεδον του Σκαραμαγκά ΒΔ, η του Κουμουνδούρου καλουμένη. Η δεύτερη κάτωθεν της Εθνικής Οδού, εξηφανισθείσα σήμερον.

Είς την αρχιαότητα υπήρχε “Γέφυρα είς το στενώτερον, τότε, σημείον, πλησίον θέσεως, δι’ αυτό και οι λεγόμενοι “γεφυρισμοί”, ήτοι σκώματα, εν είδη θεατρινισμών ως ελέγοντο/ διεξήγοντο κατά την εκεί στάσιν της Ελευσινιακής πομπής. Ουχί οι κύριοι “γεφυσιμοί” οίτινες ελάμβανον χώραν παρά τω Κηφισσώ ποταμώ.

ΡΕΙΤΟΙ – ΡΟΙΤΟΙ

Ποταμίσκος Ιεράς Οδού, ο οποίος κατά την εκβολήν του σχημάτιζε λιμνοθάλασσαν είς τον Κόλπον της Ελευσίνος.

Το πάλαι το σημείον αυτό αποτελούσε τα σύνορα μεταξύ Αθηνών-Ελευσίνος.

“ΡΕΜΑ ΣΤΡΕΦΗ”

Ποταμός χειμαρρώδης, ο οποίος εκκινούσε από Δ. πλευράν Λόφου Στρέφη και εν συνεχεία απαντούσε – διαπερνώντας παραλλήλως το σημ. Πολυτεχνείον, επί της πλατείας Βάθης, τον Χείμαρρον του Κυκλοβόρου.

ΡΕΝΔΙΟΝ

Πεδίον και Δήμος Ιπποθοωντίδος, σημερινή περιοχή Ρέντη, 6ος – 1ος αι. π.Χ.

ΡΟΥΣ

Θέσις, πλησίον Μεγάρων, είς την οποίαν παλαιόθεν έρρεε εκ των γύρω ορέων, ύδωρ προς την πόλιν.

Ο θεογένης άλλαξε τον ρουν του Ποταμού και ίδρυσεν εκεί Βωμό του Αχελώου. Πλησίον και Ηρώον του υιού του Ηρακλέους του Υλλου (Παυσανίας – 41.2)

ΡΟΥΣ

Ο ποταμίσκος αυτός της Μεγαρικής πεδιάδος συνεκέντρωνε επί ομώνυμου τόπου, τα ύδατα εκ των παρακειμών υψωμάτων τα οποία είτα “οδηγούσε” προς την Κρήνην Σθενίδων.

________________________________________

Σ

ΣΑΛΑΜΙΣ

“Αίας δ’ εκ Σαλαμίνος άγεν δύο καίδεκα νήας.” (Όμηρος Β 557)

“Αίας δ’ εκ Σαλαμίνος αμώμητος πολεμιστής.” (Ησίοδος 39 6)

Νήσος ιστορική Σαρωνικού Κόλπου “το μήλον της Έριδος”, μεταξύ Αθηναίων – Μεγάραιων. Νήσος μετά ομωνύμου Πόλεως μετά Λιμένος σχηματίζουσα ιδίαν Μοναρχικήν Επικράτειαν.

Σαλαμίς, μήτηρ Ασωπού.

Τεύκρος και Αίας Τελαμώνιοι μετά επιτηδειοτάτων αρχαιόθεν ναυτικών.

Άλλες ονομασίες νήσου: Κόλουρις, Πιτυούσα, Κύχρεια, Σκίρας.

Η προϊστορική πόλις είς την Ν. Ακτή. Όμως, ερημώθη και κτίστηκε είς την ΒΑ ακτή (Στραβ. Θ 399), πλησίον σημ. Καματερού – Αμπελακίων.

Πόλεις Νήσου: Σαλαμίς (Σαλαμίς), Αιάντειον (Μούλκι), Σιλήνιαι (Σελήνια).

Σαλαμινίαι αι αιχμάλωτες γυναίκες του Αίαντος, αι οποίαι κατήγοντο εκ Θράκης.

Οι Αθηναίοι δε συχνάκις Σαλαμινίους πολλοίς έτεσιν αναστάτους επίησαν.

Εποφθαλμιούτο αείποτε η κυριαρχία αυτής υπό των Αθηναίων, ως κειμένη πλησίον, ως πλουσία, ως σύφορος, ως νεωφόρος.

Άριστοι Ναυτικοί οι Σαλαμίνιοι, τους οποίους λόγω της εμπειρίας των οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν.

ΣΑΛΙΑ

Άλλως ο Δήμος Αιθαλίδαι (όρα σχετ.).

ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ

“Ειθ’ ο Σαρωνικός Κόλπος οι δε πόντον λέγουσιν, οι δε πόρον, καθ’ ό και πέλαγος λέγεται Σαρωνικόν.” (Στράβων – η 6-4).

Κόλπος μεταξύ Αττικής και Πελοποννήσου, επώνυμος εκ του Σάρωνος της Τροιζήνος.

ΑΙΩΝ: Καινοζωϊκός ΕΠΟΧΗ: έως Νεολιθική ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Τριτογενή, οπότε: Αρχαϊκά όρια, ως λίμνη σχηματίζων, με ακτάς της κλιτύς Ακροπόλεως, Υμηττού, Αιγάλεω, Πειραιεύς. Έτι δε, ως νησίζουσα περιοχή, το Αλίπεδον.

ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

ΣΕΙΡΗΔΟΝΕΣ ΑΤΤΙΚΟΙ

ΣΕΙΡΙΟΝ – ΩΝ

Θέσις-Άκρα της Αττικής, από την οποίαν οι Στειρήδονες Αττικοί εξαπατούσαν τους παραπλέοντες το Σούνιον (Ησύχιος). Αττικοί Σείρεις.

Σημ. Συντ.: Έως των ημερών μας (δηλ. Προπολεμικώς – 1950) είς την αυτήν ενέργειαν δολίως επεδίδοντο και οι κάτοικοι του Καφηρέως. (Κάβο Ντ’ Όρο). Άναβαν φωτιά, και εν είδει φάρου εγύριζαν πέριξ αυτής, ώστε τα πλοία έπιπταν επί των βράχων…

ΣΕΜΝΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ

Θεότητες φόβου του Κάτω Κόσμου

ΣΗΜΑΛΙΟΥ ΔΙΟΣ ΑΚΡΑ

Σημείον τί επί κορυφής τινός της Πάρνηθος είς την περιοχήν Άρμα Αφιδνών, όπου και Ιερόν Σημαλίου Διός προς κατευνασμόν των κακών ατμοσφαιρικών μεταβολών, οι οποίες προσημαίνοντο (έως και σήμερον βέβαια…) είς αυτό ακριβώς το σημείον. Εκεί και Βωμός του Ομβρίου Διός.

Σημερινή θέσις Μαλακάσας.

ΣΗΜΑΧΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Συμηχίδαι (όρα σχετ.).

Θρασύβουλος Αρτεμώνος τον δήμον Σημαχίδας.

ΣΗΜΥΧΙΔΑΙ [Φυλής Αντιοχίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος (Αθ. Σταγειρ.)

ΣΗΡΑΓΓΕΙΟΝ

Τόπος-Χώρος συνοίκησης Μινύων εν Πειραιεί. Ονομασία εκ τινός. Ήρωος Σηράγγου. Επρόκειτο περί προϊστορικού συνοικισμού επί εσοχών των βράχων και σπηλαίου του της Μουνυχίας. Μετά Βαλανείου σημαντικού, Βωμού Απόλλωνος Αποτροπαίου, ψηφιδωτών (Σκύλλας και Νεανίου).

Όρυγμα 12 μ., μετά θολωτής αιθούσης 6μ., διαμερισμάτων και πηγών εντός αυτού.

Σημερινή θέσις Σπηλιά του Παρασκευά, άνωθεν παραλίας Αδαμόπουλου-Καστέλλας, πλησίον ιταλικού Προξενείου, πλατείας Αλαξάνδρας. Πλην των Λουτρών και κερκίδες-καθίσματα σκαλισμένα επί βράχου.

ΣΗΡΑΓΓΕΙΟΝ

Κακόφημη περιοχή Ιεροδούλων, Ελληνιστικής περιόδου εν Πειραιεί, ήτις προκαλούσε την οργήν των συντηρητικών Αθηναίων, λόγω των εκεί “οίκων ανοχής”. Προφανώς, η ύπαρξις αυτών διά την “εξυπηρέτησιν” των Λιμένων Μουνυχίας και Ζέας. Το ανωτέρω Σηράγγειον. Ουχί μακράν αυτών η Τρούμπα της εποχής μας, διά τον έτερον σημερινόν Λιμένα!

ΣΘΕΝΙΔΩΝ ΝΥΜΦΩΝ ΠΗΓΗ

Πηγή, η οποία τροφοδοτούσε το Υδραγωγείον του Θεαγένους είς την πόλιν των Μεγάρων.

ΣΙΔΑΙ

Ως και Σιδούς. Κώμη Μεγαρικής, πλησίον σημερινής ηφαιστειογενούς λόφου Σουσάκι, προ των Διοδίων ΒΔ. Περιοχή με περίφημα σύκα. Εκ της Σιδούς, συζήγου Ωρίωνος ήτις δεχθείσα χάριν της θαλάσσης. Καλλίστη, ωραία δε εις υπερβολήν.

ΣΙΚΕΛΙΑ

“Αθηναίος δε μάντευμα εκ Δωδώνης, Σικελίαν ήλθεν οικίζειν, άρα και κώμη ομώνυμος, ή δε ου πόρρω των Αθηνών.” (Παυσανίας – Η 8.12)

ΣΙΚΕΛΙΑΣ ΛΟΦΟΣ

Λόφος τίς εν Αθήναις, εκτός των Αθηναϊκών Τειχών, πλησίον σημερινού Χαροκόπου Καλλιθέας.” Ο δε Σικελίας λόφος εστίν ού μέγας.” (Παυσανίας – Η 8.12)

ΣΙΛΙΝΙΑΙ

Πόλισμα επί της Νήσου Σαλαμίνος. Τα σημερινά Σελήνια.

ΣΙΡΟΝ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος αττικός Δήμος. Υπό Αθ. Σταγειρίου αναφερόμενος.

ΣΙΤΟΦΟΡΟΣ

Περιοχή αρχαιοτάτη Ραρίου Πεδίου.

ΣΚΑΜΒΩΝΙΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος (Αθ. Σταγ.)]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, ιδρυθείς από της προϊστορική-πελασγικής περιόδου (Αθ. Σταγειρ.)

Δήμος θερινός εκ του οποίου κατήγετο ο Αλκιβιάδης. Κάτοικοι εύποροι με προνομιούχες οικίες.

Αδείμαντος Σκαμβωνίδης. Πιθανώς, ευρίσκετο παρά τον Αγ. Στέφανον Δαφνίου.

SΚΑΜFE = Σκαμ-b-ι = πέτρα = βράχος = κρημνός = Ορεινός (Πελασγικά)

ΣΚΕΙΡΩΝΙΔΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

Άλλως οι Σκιρωνίδες Πέτρες (όρα σχετ.).

ΣΚΙΡΑΔΙΟΝ

Ακρωτήριον επί της Β. πλευράς της νήσου Σαλαμίνος, μετά ναού Αθηνάς Σκιράδος. Πιθανώς η άκρα Αράπης του Ναυστάθμου.

ΣΚΙΡΑΣ

Αρχαιοτάτη ονομασία της νήσου Σαλαμίνος εκ του Ηρώος Σκίρου ωνομασθείσα, ποτέ καταληψία της Νήσου της Ελευσίνος ορμόμενος.

ΣΚΙΡΟΝ

Ρεύμα υδάτινο των Αρχαίων Αθηνών, μεταξύ Κεραμεικού και Κηφισσού (Ελευσινίου). Όθεν και Χείμαρρος, είς τον οποίον εφονεύθη ο Ήρως Σκίρων και ετάφη υπό την Ελευσινίων εκεί. “Σκίρων έχων κακουργίας ηδονήν.” (Αθ. Σταγ.)

ΣΚΙΡΟΝ

Πόλισμα Μεγαρικόν επί ορίων Αττικής. Μετά Εορτής “Τα Σκιροφόρια” προς τιμήν Αθηνάς-Δήμητρας-Κόρης, εκ κώμης Σκίρας. Εκ του Ελευσινίου Σκίρου [γύψος – ”τσιμέντο” (σκιρόδεμα)], μετά της γυναικείας προς τιμήν των θεουσών Εορτήν. Άγαλμα Αθηνάς εκ σκίρου.

ΣΚΙΡΟΣ

Τόπος Αττικής, πλησίον Κηφισσού (Ελευσινίου) ποταμού. Προφανώς ταυτίζεται μετά του “Σκίρον”. Σημερινή θέση Ιεράς Οδού με Κωνσταντινουπόλεως.

ΣΚΙΡΩΝΙΑ ΟΔΟΣ

Οδός χαραγμένη είς την απότομην βραχώδη κατάληξη των Γερανείων Ορέων, η οποία ξεκινά από Ανατολική Μεγαρική Ακτή και οδηγεί είς τας Πέτρας. Την οδόν αυτήν χάραξε ο Σκίρων, την οποία ήλεγχε με τον εκβιαστικόν τρόπο, όπως ο μύθος εξιστορεί. Η Οδός αυτή περνούσε είς το σημ. 50 χλμ. της Εθνικής. Παραλλήλως της Οδού, νεκρόπολις. Την Σκιρωνίδα διεπλάτυνε ο Αδριανός τόσον ώστε να διέρχονται άρματα είς δύο κατευθύνσεις.

ΣΚΙΡΩΝΙΔΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

Στενό και υψηλόν βραχώδες σημείον της Μεγαρικής, άκρως απόκρημνον τμήμα του Σαρωνικού Κόλπου, το οποίον επέχει την θέσιν απόληξις των Γερανείων ορέων, Δ. της πόλεως των Μεγάρων.

“Εθεωρούντο εναγείς-κατηραμένες.” Το στενό αυτό εφύλαττεν ο Σκίρων, Ληστής της περιοχής. Συγκεκριμένα, προκειμένου να διαβεί ο διερχόμενος, έπρεπε, ιστάμενος είς το άκρον του κρημνού, να δεχθεί να πλύνει τους πόδας αυτού. Ο Σκίρων όμως, με έν λάκτισμα αίφνης τον έριπτε είς την θάλασσαν.

Μόνον ο Θησεύς διεσώθη, υπό χελώνος της θαλάσσης, όστις επιστρέφοντας και τρώσας τον Σκίρωνα. Ελευθέρωσεν την περιοχήν. Πρόκειται για το σημείο-πέρασμα της σημερινής Κακιάς Σκάλας.

Υπήρχε ναός Αφεσίου Διός είς τας Σκιρωνίδας Πέτρας, επί τινός Άκρας, επειδή ο Δίας “άφηκε” την βροχήν να πέσει είς την γη, ότε παρεκάλεσεν ο Αιακός.

ΣΚΟΙΔΟΣ

Άλλη ονομασία του Δικαστηρίου παρ’ Αθήναις.

ΣΚΟΠΕΛΟΣ

Ονομασία αποδιδομένη πιθανώς είς την νησίδαν Διασκαλειό, πλησίον Κερατέας είς Ν. Ευβοϊκόν.

ΣΚΩΛΟΝ

Ονομασία, την οποία παλαιόθεν έφερε η Πάρνης (όρα σχετ.).

ΣΚΩΠΤΙΚΑ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ επί των Αττικών Δήμων

Α)

• Δήμος Διομείας: Τούτους τους Διομείς, λέγει ως Διομειαλαλάζοντας (Αχαρνείς)

• Δήμος Κυδαθηναίων: Ως τόπος γέννησης του Αριστοφάνους.

• Δήμος Παιανίας: Ο Κινησίας εν πλήρει στύσει κάτωθεν της πολιορκημένης από γυναίκες Ακροπόλεως ζητά την συμβίαν του, Είμαι Κινησίας ο “πεο-νίδης” (Λυσιστράτη)

• Δήμος Περγασής: “Περγασήσι…”

• Δήμος Σφηττού: Σφήττιον όξος διά τους εριστικούς και συκοφάντας κατοίκους

• Δήμος Τανάγρας: Κάτοικοι άκρως πολυτελείς, πλούσιοι και τριφυλείς

• Δήμος Τίθρας: Από τους αγρίους και Κακοήθεις κατοίκους καλεί τας Γοργόνας Τιθρασίας αντί Ταρτησσίας (Βάτραχοι).

• Δήμος Φελλέως: Εξαίρετος ελαιόφυτος Νε-φελλεύς τόπος της Αττικής. (Νεφέλαι)

• Δήμος Χολλίδων: ένθα ο κωμικός υποκινίτεται χολίδης την λέξιμ εκ του χωλός

• Διάσιος Αγορά: “πρώτον οβολόν ηλιαστικόν έλαβεν”

• Διάσιος Αγορά: Τούτω πριάμων σοι Διασίοις αμαξίδια, ον πρώτον οβολόν έλαβεν Ηλιαστικόν.

• Θέσις Σείριον: Καθώς οι Σειρήδονες αττικοί εξαπατούσαν ως φάρος τους παραπλέοντες

• Τόπος-Δήμος Λίμναι: Εν τω αρχαιοτάτω Ιερώ του Διονύσου και αγιωτάτω, χώρος (“Βατράχων Εν Λίμναις”)

Β)

• Αγορά: Ειρωνεύεται και κτυπά την δεισιδαιμονίαν: ο Γλαύνις με χρησμούς ωσάν Βάκις, περί σου, περί εμού, περί Αθηνών, περί σκόμβρων, περί φακής…

• Αθηναίων Αγοράν: Θεσσαλοί σωματέμποροι-ψυχέμποροι Ιλλυρίους ως Αλώνητα Δουλάρια επώλουν.

• Άστυ Αθηνών: Πόσοι γονείς ακούοντες φωνήν και βλέποντες μορφήν, νομίζουν άνθρωπον “ΝΕΦΕΛΑΙ”.

• Δήμος Ελευσίνος: Δήμητρα, δώσε μου δύναμη να χορεύω, να γελώ και χωρατά να λέγω. Ίακχε εσύ φιλοχορευτά, έλα μαζί, τρέλλες να κάμωμε και ‘σείς γυναίκες, είς τον χορόν τον κύκλο κάμετε, πιασμένες χέρι χέρι, με ρυθμό.

• Δήμος Παιανίας: Η Λυσιστράτη προς τον Κινησία: “Εσύ είσαι ο “Πεο-νίδης”; Έλα βρε άνθρωπέ μου κι η Μυρρίνη σε έχει συνέχεια στο στόμα της” (Λυσιστράτη)

• Δήμος Πειραιώς: Οι Αθηναίες δεν αντέχουν πλέον και οι Σπαρτιάτισσες ζορίζονται από την αποχή. “Δεν προσεγγίζουν και τα πλοία από την Σάμο είς τον Πειραιά”. (όπου οι εισαγωγές δερμάτινων πεών) (Λυσιστράτη)

• Ιερά Οδός: Άσμα Φαλλικόν: Εγώ δε ο Φαλλός, την πομπήν ακολουθών ‘εξόπισθεν” της γυναικός κανηφόρου. “Διονύσια”.

Γ)

Εισαγωγή

Το ένα μετά το άλλο, τα σκωπτικά του μεγάλου αυτού σοφού κωμωδού κρύβονται/εμφανίζονται σε κάθε σημείο της ανάγνωσης των κειμένων του. Σκωπτικά, που όχι μόνον πρέπει να γίνουν “καταλλήλως” αντιληπτά, αλλά και να “ερμηνευθούν” και μεταφερθούν σωστά είς το κωμικό κώδικα της αειθαλούς θεατρικής επιθεωρήσεως,

Ο διορατικός αυτός και ευφυής (μοναδικός) κωμωδιογράφος δεν αφήνει τίποτε ασχολίαστο. Σκάνδαλα οικονομικά, ερωτικά, κοινωνικά, πολιτικά, συμφωνίες ετεροβαρείς, δωροδοκίες, νοθείες και στραβά ζυγίσματα της Αγοράς, έως απλά στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής.

• Ακρόπολις Άστυ:

– Ποιός “κροούει” (…)

– Κινησίας (ευκίνητος-πολύπαιχτος) ο “πεο”-νίδης και ζητώ την γυναίκα μου.

– Έλα βρε “πεο”-νίδη που της λείπεις τόσο και σε έχει συνέχεια στο …στόμα της.

• Δήμος Αναφλύστου: “Αναφλάν” ονόμαζε ο Αριστοφάνης τους αυλοκόλακες.

• Δήμος Πειραιώς: Οδυρμός στις γυναίκες του Άστεως, εξαιτίας της διακοπής είς την επικοινωνίας μεταξύ Σαμιωτών και Αθηναίων. Αποτέλεσμα να σταματήσει η εισαγωγή είς τον Λιμένα των δερμάτινων πεών από την Σάμο.

• Δήμος Φελλεύς: Ελαιόφημοι τοι κάτοικοι του Δήμου (Νεφέλαι)

ΣΚΩΠΤΙΚΑ Γενικά:

• Αιθαλίδαι: Τεχνίτες καμινίων αεί ρυπαροί καπνιάς, οπότε “θαλίδες” ονομάζοντο.

• Αναγυρούς: Μη κινείν τον Ανάγυρον, λόγω της εκπεμπόμενης δυσωδίας “από το ομώνυμο δύσωσμο φυτό.

• Αναγυρούς: Πόθεν έστιν – Αναγυρουντόθεν – Νη το Δία – Ο γουν Ανάγυρος μοι κεκινήσθαι δοκεί.

• Άρδηττος: Τους είς όρκον ευκόλως ερχόμενους οι Αθηναίοι, ονόμαζον “Αρδήττους”

• Άρειος Πάγος Έφη: Ότε Δημοσθένης ηργήθη να ομιλήση περιδεδεμένος τον τράχηλον ως πάσχων κυνάγχην, υπό αντιπάλων, ελογίσθη “αργυράγχης” πάσχον.

• Γέφυρα: Σκωτπικοί “Γεφυρισμοί”

• Γεφυρείς: εγεφύριζον – τα εξ αμάξης

• Σείριον: Σειρηδόνες, οι Αττικοί, οι οποίοι εξαπατούσαν τους παραπλέοντας, το Ακρωτ. Σούνιον.

• Σφήττος: Συκοφάντες οι κάτοικοι: Σήττιον “όξος”, τούς απεκάλουν.

• Ωρωπός: Κακόν τέλος γένοιτο τοις Ωρωπίοις, λόγω της αισχροκέρδειας αυτών.

ΣΟΥΝΙΑΣ ΑΚΡΑ

Ακρωτήριον Ν άκρου Αττικής και ΝΑ όριον Σαρωνικού Κόλπου. Μετά νεκροπόλεως (τάφοι Τρίτης χιλιετίας προϊστορικοί), μετά ιερού Ποσειδώνος, Ιερού Αθηνάς, έργον του Αρχιτέκτονα του Θησείου, καθώς και ίχνη Τρίτου μικρότερου ναού έναντι ΒΑ.

Διέθετε Λιμέναν ασφαλή, μετά νεωσοίκων διά την προστασίαν των Αθηναϊκών πλοίων που μετέφερον σιτάρι από την Εύβοιαν.

ΣΟΥΝΙΟΝ [Φυλής Λεοντίδος – Ατταλίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, παράλιος επί του ομωνύμου Ακρωτηρίου, ο οικισμός του οποίου ήτο κτισμένος είς το Δ άκρον του όρμου. Υπήρχε αρχαιότατος ναός Αθηνάς Σουνιάδος ανήκεν είς τον Ποσειδώνα (αν και αφιερωμένος είς την Αθηνάν, σωτήρα των παραπλεόντων νηών. Εκ των πλουσιοτέρων Δήμων. Η περιοχή του Δήμου εξετείνετο έως του Θορικού προς Α και έως Αναφλύστου προς Δ (Αθ. Σταγειρ.).

Το Σούνιον, κατά την προϊστορίαν, ήτο τόπος αρπαγής-αγοράς δούλων διά τα μεταλλεία του Λαυρίου.

Εκ Σουνίου ο Ευφρόνιος είς των πλουσιοτέρων των Αθηνών. Έτεροι, Δρακοντίδης Ιεροκλέους Σουνιεύς, Αίλιος Μηνόδωρος Σουνιεύς και Νικόδημος όστις κατέφυγεν εδώ. “Σούνιον Ιρ΄΄ον Άκρον Αθηναίων αφικνόμεθα αυτόθι ως φυλακτήριον Ελλάδος προμήκης είς το πέλαγος, χείρα προτείνουσα είς υποδοχήν.” (Όμηρος)

Τα Τείχη του Σουνίου, από τα ισχυρότερα της Αττικής, με ύψος 3,50 μ. και εκτάσεως-περιμέτρου 500 μ.

Ενταύθα η Εορτή Πυρρίχια είς ανάμνησιν του κατά των Τιτάνων θριάμβου και την της ναυμαχίας άμιλαν τριηρών νέων.

ΣΟΥΝΙΟΝ ΓΟΝΥ

“Γαίας Γόνυον το Σουνιακόν” σχηματισμός γης ώς γόνυ εξ ου και Άκρα. Θέσις ήτις “φιλοξενούσε” τον Δήμον”.

Λέγεται του Τείχους Πελασγών Αιχμή και ο λόφος του Κράνους από Σουνίου προσπλέουσιν εστί ήδη σύνοπτα”. Γούνος ο Σουνιακός υπό Ηροδότου.

Ένα από τα Πέντε κύρια φρούρια της Αττικής.

ΣΟΥΝΙΟΥ ΛΙΜΗΝ

Αξιόλογος Λιμήν μετά πολεμικών τριήρεων και αντίστοιχων νεωσοίκων.

ΣΟΥΝΙΟΥ ΟΔΟΙ

Ο πρώτος οδηγούσε προς το Λαύριον, μέσω της σημερινής περιοχής Αγριλέζας και ο δεύτερος ακολουθούσε την σημερινή παραλιακήν οδό (κάτωθεν αυτού), μέσω της αρχαίας νεκροπόλεως.

ΣΠΕΙΡΑΙΟΝ

Ακρωτήρι Σαρωνικού. Σημερινό Κάβο Φράνκο

ΣΠΗΛΑΙΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Αναθημάτων: “Αρεθούσα”

• Νυμφολήπτου, πλησίον Βάρης. Όπου Αρχέδημος και Χολλείδης τας νύφας ωκοδόμησαν.

• Πανός Ακροπόλεως

• Πανός Πληθ. Ακροπόλεως

• Πανός Μαραθών

• Πανός Φυλής

• Πλουτώνιο: Πέτρα Καρινού Ακροπόλεως

• Σηράγγειον: Ελευθερών

• Φυλακή Σωκράτους: Αρών

Ο κάτοικος της Αττικής, παρά την οικιστική ανάπτυξη της μετα-Νεολιθικής εποχής, δεν εγκατέλειψε και την κατοίκησιν εντός των Σπηλαίων, τα οποία τού παρείχον ασφάλειαν, ύδωρ, θέρμανση κ.α.

ΣΠΟΡΓΙΛΟΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, υπό Αθανασίου Σταγειρίτου αναφερόμενος.

ΣΤΑΔΙΑ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Ευωνύμου:

• Εχελιδών:

• Παναθηναϊκόν:

Ως οι Αττικοί λέγουσι, εν τόπω Άγραι ήτο το περιβόητον στάδιον του Ηρώδου Αττικού, λίθινον (μαρμάρινον) εκ της Πεντέλησι λιθοτομίας.

ΣΤΑΛΙΣ

Νησίδιον Σαρωνικού εν Πειραιεί, έμπροσθεν Σηραγγείου. Σημ. “Νησάκι του Παρασκευά”. Άλλως Μινώα, Νησίς Μουνυχίας κλπ. Μετά Νεολιθικών ευρημάτων η μετά Μουνυχίας συνορεύουσα.

ΣΤΕΙΡΙΑ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Πελασγικός οικισμός επί των εκβολών του Κηφισσού-Βοιωτικού-όθεν Στειριεύς ή Στειριακός ο κάτοικος και τα Στείρια, όπως άλλως ο δήμος εκαλείτο. (Στράβων – Θ 1.22)

Εκ της Στειρίας και ο Θρασύβουλος, υιός Λύκου. Εκ του δήμου Στειριέων ο Πρωτι στεώς, όστις εκδιωχθείς υπό του Αιγαίος εκόμισεν αποικίαν είς την Φωκίδα.

Σημερινήν θέσις ένθα εντοπίστηκαν ίχνη ερειπίων ορίζεται είς Ανατολική ακτή αττικής, προς το εσωτερικό του Β μυχού του όρμου Πόρτο Ράφτη. Άλλως και Στειρία, υπό Αθ. Σταγειρίτου. Κασιανός Απολλώνιος Στειριεύς.

ΣΤΕΙΡΕΙΩΝ ΛΙΜΗΝ

Από εδώ ο απόπλους εμπορικών τρικηρέων προς την Χαλκιδικήν και γενικά Πόντου.

ΣΤΕΝΩΠΟΙ εν τη ΑΤΤΙΚΗ

• Γαργηττού: Είς θέσιν μεταξύ Υμηττού-Πεντέλης

• Δέμα-τος: Αρχαίας Κορωπίας

• Δρυός Κεφαλών: Διάβασις Κιθαιρώνος, μέσω της οποίας συνδέετο η Αττική με την Βοιωτία, μέσω Ελευθερών.

• Ξέρξου Διάβασις: Επί του Όρους Αιγάλεω

• Οίας:

• Πάρνηθος: Δυτ. προς Βοιωτίαν, στενωπός οχυρωμένη διά μικρών τειχών. Σημ. ίχνη αυτών.

• Σκιρωνίδων: Πέρασμα εν τη παραλία

• Φυλής: Όπου Πάνακτον Φρούριον

ΣΤΙΡΙΣ

Κώμη της Αττικής, η θέσις της οποίας έκειτο εντός του ομωνύνο Δήμου Στειρία (όρα σχετ.).

ΣΤΟΑ ΔΙΟΣ

Άλλως η Βασιλική Στοά.

“ΣΤ(Ο)ΥΡΟΝΗΣΙΑ”

Στυρονήσι-Τηγάνι-Κουνέλι-Φονιάς-Αγ. Ανδρέας- Πετούσα-Συστάς νησίων Νοτ. Ευβοϊκού, έξωθεν Στύρων.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΒΑΣΙΣ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ

Βοιωτική Βάσις Σπαρτιατικού Στρατού, μετά ιερού, από Γεωμετρική εποχή. Θέσις Μαυροβούνι. Θεσπιαί.

ΣΤΡΟΦΥΛΙΟΝ

Οικισμός παρά την Κηφισιάν.

ΣΤΥΡΙΩΝ ΝΗΣΟΣ

Νησίς ΝΔ ακτής Ν. Ευβοίας, έμπροσθεν όρμου Πεταλιών, μετά Βραχονησίδων τινών: Αγ. Ανδράς, Πετούσι , Μικρό Κουνέλι. Άλλως Αιγίλεια (όρα σχετ.). Αναφέρεται είς Αττικήν, λόγω γειτνίασης μετ’ αυτής και χρήσις υπό Αττικών, αλλά και λόγω πολιτικής-ιστορικής σχέσις του Νησιού με αυτήν κατά τους Περσικούς πολέμους.

ΣΥΒΡΙΔΑΙ [Φυλής Ερεχθηίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις έκειτο παρά την σημερινήν θέσιν Σαβριδέζα-έλα, άνωθεν της Θρίας, επί του ΄΄ορους Αιγάλεω. Κατ’ άλλους, είς τα περίχωρα της Κηφισίας. (Αθ. Σταγειρ.) Σαβριδ ”-έζα”, “-έλα”, συνδυασμός ονόματος Ελληνικής αρχαιότητος, μετά της διαλέκτου των εκεί εποίκων Ελλήνων Αρβανιτοφώνων.

ΣΥΚΑΜΙΝΟΝ

Μέρος τί ανήκον είς την περιοχήν της Γραίας Γραϊκής, εξ ου και Συκαμινόν-Γραία ανεφέρετο. Σημ. θέσις Γραϊμάδα, κατάλοιπον του Γραία…

ΣΥΚΑΜΙΝΟΝ ΠΕΔΙΟΝ

Πεδίον είς τα όρια Αττικής-Βοιωτίας, πλησίον Τανάγρας.

ΣΥΚΑΜΙΝΟΝ ΟΧΥΡΟΝ

Οχυρόν, νεώτερον προφανώς, είς την περιοχήν του Ωρωπού.

ΣΥΜΑΧΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Σημυχίδων (όρα σχετ.).

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ

Θέσις της εν Πειραιαί προβλήτος είς το Β στόματι του Λιμένος, όπου συνεδρίαζε το Σήμα των Πεντακοσίων όταν επρόκειτο να αποπλεύσει ο Στόλος.

ΣΥΠΑΛΗΤΤΟΣ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η σύγχρονος θέσις του οποίου ορίζεται στους Κουκουβάουνες. Φέρεται και ως Συπάληπτος (Στ. Βυζαντο.).

Βορ. Ιφιστιάδων και Δυτ. Κηφισιάς, θέσις Αγ. Βαρβάρα.

ΣΥΡΑΓΓΕΙΟΝ

Άλλως το εν Μουνυχία Σπήλαιον Σηραγγείου (όρα σχετ.).

ΣΦΕΝΔΑΛΗ [Φυλής Ιπποθοωντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ Τανάγρας και Δεκέλειας, με άγνωστον την ακριβήν του θέσιν. Σφενδαλείς οι κάτοικοι (Αθ. Σταγειρ.)

Σφενδαλέας τόπος Αττικο-βοιωτίας. (Ηρόδοτος – Θ 15)

Είς την περιοχήν σήμερον ομώνυμον Χωρίον Αττικής.

ΣΦΗΤΤΟΣ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, Πελασγικός οικισμός εκ του υιού του Τροιζήνος κτίσας τον ομώνυμον Δήμον ή υπό του Κέκροπος, επίσης υιού τροιζήνος, όστις ίδρυσεν τους Δήμους Σηττόν και Ανάφλυστον. Ήτο πατρίς του Αισχύνη.

Έκειτο Β. Μεσογαίας, ΒΔ Κορωπίου, πλησίον χωρίου Σπάτα, θέσις Χριστός. Στο λοφώδες αυτό ύψωμα νεολιθικά λείψανα (οικισμός Τειχισμένος). Οι κάτοικοι συκοφάντες και εριστικοί, δι’ ό και το “Σφήττιον όξος”, όπως ελέγευο.

Αττικόν Ευδόξου Σφήττιος τον Ευμολπίδων. Κομμόδου Αντωνίνου Σφηττίου.

ΣΦΗΤΤΟΣ ΟΔΟΣ

Η πρός Αθήνας ευθέως άγουσα Σφήττια Οδός, είς περιοχήν στενωπού, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης. Μέσω αυτής εκινήθηκαν οι Παλλαντίδες εκ Παλλήνης εναντίον του Θησέως. Ίχνη σημ. Χαρβάτι-Παλλήνη, κάτωθεν Τοσονίδη οικόπεδα Ηλεκτρικής προς ναϊδρίου Αγ. Νικολάου.

ΣΦΗΤΤΟΣ ΟΧΥΡΟΝ

Πανάρχαιον-προϊστορικό φρούριο ΒΔ σημ. Κορωπίου Ν. θέσεως Άγιος Χριστός. Από τα αρχαιότερα της αττικής. Το ξεχέρσωσε μετά πολλών άλλων αρχαιοτήτων το “Α/Μ Ελ. Βενιζέλος”.

ΣΧΙΣΜΗ

Σημείον τί εν Πειραιεί, Ν. του Δήμου Θυμαιτάδων των Φωρών Λιμήν (όρα σχετ.).

ΣΧΟΛΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑΙ – ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΑ

Των Ελλήνων οι φιλόσοφοι ήσαν διηρημένοι είς δόγματα των αιρέσεων, επειδή, αρχικώς, ούτω πως ήτο η κατάστασις έως την ένωσιν. Ένιαι των σημαντικοτέρων Σχολών.

• Αισώπου: (επί Σόλωνος) Αγωγή Ψυχής, μέσω Μύθων

• Αντισθένους: Κυνόσαργες

• Αριστοτέλους: Λύκειον

• Ερατοσθένης υπό Αρίστωνος: Φιλοσοφική Γεωγραφία

• Επίκουρου: Γαργηττός

• Ευκλείδου: Μέγαρα

• Ζήνων: ο Ηδονικός. Η Αρετή των Στωϊκών

• Καλλιστούς: Αθήναι

• Μέτωνος: Ηλιοτρόπιον

• Περιπατητών: Ιλισσός

• Πρόκλος: Νεοπλατωνική Αθηνών

• Σωκράτους: Η Μείζων εν Αθήναις Σχολή

“ΣΩΡΟΣ”

Sγ-ρας = ορεινός/ τερώδης = θέσις Σωρός.

—

Τ

ΤΑΝΑΓΡΑ

Μετά συνεχούς “ζωής”, άνευ χιλίων ετών, θέση Λέδεπα / Λέδελα. Αγωνίσματα Ταυροκαθαψίων.

ΤΑΝΑΓΡΑ -ΑΙΑ

Ταν – α = πολύ / Γραία = θυγατής του θεού Ασωπού και της Μεθώνης, περιβόητης διά το υπερβάλλον γήρας της.

Ιδιαιτέρα “Αττικής πόλις”, μετά την εν Οινοφύτοις νίκην των Αθηναίων υπό Μυρωνίδου. Πόλις επίσημος το πάλαι Βοιωτίας επί των συνόρων Αττικής-Βοιωτίας, συχνάκις είς Αττικήν, ανήκουσα και λογιζομένη. Μετά εξαιρέτου οίνου και κατοίκους άκρως πλουσίους, πολυτελείς και τριφύλους. Μετά ναού Ερμού Κριοφόρου, όστις επεδίωξε νόσον τινά, λαβών κριόν είς τους ώμους, περιερχόεμενος το τείχος της.

Ποίμανδρος Καιρησίλαου οικίστης Τανάγρας. Κείται Ανατολικώς Ασωπού ποταμού.

Ωρίων εξηβράσθη είς Τανάγρα και ετάφη εκεί.

Πλήθος πήλινων αγαλματίων κορών, κάθε μορφής με ζωηρούς χρωματισμούς -οι περίφημες Ταναγραίες- Ελληνιστικών και άλλων εποχών, στόλιζαν Ιερά και Οικίες ως αναθήματα ή κοσμήματα. Μεταξύ των πόλεων με κακήν φήμην: Ο φθόνος είς την Τανάγραν εστί.

ΤΑΝΑΓΡΑΙΑ ΧΩΡΑ

Μικρά τίς χώρα (περιοχή) περί της πόλεως της Τανάγρας.

Είς την Τανάγραν εφαίνοντο συνήθως οι Τρίτωνες ότε συνώδευον τον Ποσειδώνα. Επί της Ταναγραίας χώρας αι πόλεις Δήλιον – Αυλίς – Μυκαλησσός – Άρμα – Ελεών – Οινόφυτα – όπου ελατρεύετο ο Διόνυσος.

Τεράστια διά τον Ελλαδικόν χώρον η Νεκρόπολις της Τανάγρας με άθικτους ασύλητους θαλαμοειδείς τάφους παρά την θέσιν “Δένδρα”. Κτερίσματα, τα οποία μαρτυρούν την συνεχή παραγωγήν των εκεί κεραμευτικών εργαστηρίων κατά την άνθισην του Μυκηναϊκού πολιτισμού.

ΤΑΡΤΗΣΣΟΣ

Ορεινή θέσις εν Αττική, μόνιμη εγκατάστασις κάποιας προελληνικής φυλής. Σχέσιν έχουσα με τας γοργόνας. Σχέσιν έχουσα επίσης και μετά της Ιβηρισκής ομωνύμου αποικίας Ταρτησσού, ως αφετηρία αυτής!

ΤΑΦΟΚΙΡΚΗ

Νησίς Σαρωνικού κόλπου, μία των δύο Φαρμακουσών (όρα σχετ.), έμπροσθεν Ελευσίνος. Ονομάστηκε ούτως εκ του επ’ αυτής ενδεικνυόμενου τάφου της Κίρκης.

ΤΕΙΘΡΑ

Άλλως ο Δήμος Τίθρας. Σημερινή περιοχή Πικερμίου, Βορ. του μεγάλου Ρεύματος, όπυ εκκλησία Μεταμορφώσεως.

Άλλως, Τειθρανία. ή Τευθρανία

“ΤΕΙΧΗ”

“…ευθύς δ’ ως παρεδόθησαν οι Αθηναίοι είς του Σπαρτιάτες, τα Τείχη της πόλεως κατεκρημνήσθησαν και κατεστράφησαν ολοσχερώς. Τείχη με λίθους μεγάλους και κατεργασμένους, δεμένους τους εξωτερικούς με μολύβι και σίδηρο.”

Θέσεις ιδίως εν Πειραιεί, όπου σωρηδών παρατηρούντο χαλάσματα.

ΤΕΙΧΗ

Τείχη με λίθους μεγάλους και κατηργασμένους δεμένους τους εξωτερικού με μολύβι και σίδηρο. Ενίοτε τα πληρώματα του Στόλου αποβάντα είς Πειραιάν εγένοντο από ναύτας-λιθοδρόμους οίτινες εν σπουδή μετ’ ημερομισθίων τείχη ανήγειρον.

Τεκτοσύνη Τειχών: Λιθολόγος, Λιθοτόμος, Λιθοκόπος, Λιθοξόος, Λιθοδρόμος, Λιθοφόρος, Λιθουργός, Λιθοπρίστης, Λιθοτέκτων, Λιθοδρόμος, Λιθογρύφος, Λιθοθέτης.

ΤΕΙΧΗ ΑΤΤΙΚΗΣ

• Βήσσας

• Δέμα

• Διάμεσον

• Θεμιστοκλείου

• Θορικού

• Κόνωνος

• Μακρών Τειχών

• Νότιον

• Πάρνηθος Οχυρά Τείχη

• Πειραϊκής Χερσονήσου

• Πειραιώς Αλκίμου

• Πελασγικού

• Σουνίου

• Τανάγρας

• Φαληρικού

• • Κυκλώπειον: Δι’ αξέστων μεγάλων λίθων

• • Πολυγωνικόν: Λίθοι καλώς εξηργασμένοι και τεχνηκώτατα προσηρμοσμένοι (οχυρά-τείχη-αναλήμματα).

• • Ισοδομικόν: Το κύριο σύστημα τειχοδρομίας, καθολικής χρήσεως.

ΤΕΙΧΕΙΟΝ

Ονομασία Ακρωτηρίου Σαρωνικού Κόλπου επί Μεγαρίδος, Ανατολικής Νισαίας, με παραλιακούς πύργους, παρατηρητήρια του 6ου αι. π.Χ.

Περί ΤΕΙΧΩΝ ες τα όρια ΑΘΗΝΩΝ

Αρχαϊκού Τείχους ίχνη γύρω από τον ναό του Ολυμπίου Διός.

Δύο παράλληλα Τείχη προχωρούσαν από το Άστυ του Πειραιώς με ένα Τρίτο, το τείχος Φαλήρου, το οποίο περιέκλειε την παραλιακήν περιοχήν.

Το σύνολον του σχεδίου των Μακρών Τειχών από τον Κίμωνα και τον Περικλήν.

Ο τειχισμός του Πειραιώς ήρχισε το έτος 493 π.Χ. και ολοκληρώθηκα το 492 π.Χ.

Μετά το τέλος των Μηδικών περί το 479 π.Χ., ο Θεμιστοκλής εσκέφθη να ενώση την Αθήνα με τον Λιμένα του Πειραιώς με τέτοιον τρόπον ώστε να αναδεικνύη την Αθήνα ως ναυτικήν δύναμην.

Περί τον 13ο αι. π.Χ., Μυκηναϊκή περίοδος, Κυκλώπειο Τείχος περιέκλειε την κορυφήν του Λόφου της Ακροπόλεως. Το Τείχος αυτό μετά του Πελασγικού Τείχους που ακολούθησε, περιέλαβαν την Β. και Ν. πλευράν.

Το Θεμιστόκλειο Τείχος είχε δύο εξωτερικές πλευρές πλείστον με “ληασμένα πλήνθινα τούβλα”. Αναστηλώθηκε διά δεύτερην φοράν από τον Κόνωνα, το 39 π.Χ.

Το 338 π.Χ. ο Λυκούργος έκτισεν ένα καινούργιο περιμετρικό Τείχος.

Το Τείχος της Πόλεως των Αθηνών: Την κλασσική περίδοδο είχε 17 Πύλες, 9 από τις οποίες έχουν ανακαλυφθεί. Μεγαλύτερη και πιο ενδιαφέρουσα η Θρακική Πύλη, γνωστή ως Πύλη Διπύλου, πλησίον της ιεράς Πύλης.

Το Τείχος των Αθηνών συμπληρώθηκε κατά την Ρωμαϊκή Εποχή από τον Σύλλα, το 86 π.Χ. Από τότε και διά Τριακόσια χρόνια η πόλη των Αθηνών έμεινε απροστάτευτη.

Το 3ο αι. μ.Χ. ο Βαλέριος επανατείχισε την πόλη των αθηνών. Μετά το 267 μ.Χ. ένα μικρό Τείχος δημιουργήθηκε είς την Β. πλευρά της Ακροπόλεως, κατά το έν δέκατον του Βαλέριου Τείχους.

Τα αρχαία θεμιστόκλεια Τείχη βελτιώθηκαν δε’ άλλην μία φορά από τον Ιουστινιανό, τον 6ο αι. μ.Χ.

ΤΕΛΑΜΩΝΟΣ ΛΙΘΟΣ

Δείκνυται δε λίθος εν Σαλαμίνι, ού πόρω του Λιμένος της Σαλαμίνος, επί τούτου καθύμενον Τελαμώνα οράν, λέγουσιν είς την νειών αποπλεόντων οι των παίδων ες Αυλίδα, επί του κοινού των Ελλήνων στόλον.

ΤΕΛΜΑ ΑΘΗΝΑΣ

Έμπροσθεν Πυλών Διοχάρους.

ΤΕΜΕΝΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΔΙΟΣ

Ιερόν του Διός Σωτήρος, άλλως και Τέμενος Διός και Αθηνάς, όπισθεν της Μακράς Στοάς εν Πειραιεί. Ίσως σημερινής Ιωνιδείου Σχολής.

ΤΕΤΡΑΠΟΛΙΣ

“Τετραπόλεις τω Διονύσω ανέθεισον”

Ξούθος έδωκεν είς την Κρέουσαν μέρος τί Αττικής, ένθα Οινόη – Μαραθών – Προβάλινθος – Τρικορί(ν)θος, ήτοι Τετράπολις.

ΤΕΤΡΑΠΟΛΙΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ ΔΗΜΟΙ

Φάληρον, Πειραιεύς, Θυμαιτάδαι, Ξυπέτη

ΤΕΥΘΡΑ

Είδος Λίθου τινός είς τινάς περιοχάς της Αττικής, αντιπαθής καλούμενος, όστις ιάτρευε την λέπτραν μετά οίνου.

ΤΕΥΚΡΑ

Τόπος Αττικής (εν Πειραιεί) διοικούμενος υπό Αθηναίου τινός τεύκρου, όστις εκόμισεν αποικίαν φθάσας είς Ελλήσποντον. Έτι δε και ο Δήμος ωνομάζετο Τροία η μετέπειτα Ξυπέτη (Φανόδαμος) (όρα σχετ.). Φανόδημος ο γράψας αρχαιολογίαν της Αττικής.

ΤΙΘΡΑΣ [Φυλής Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, οι κάτοικοι του οποίου ελογίζοντο άγριοι και κακοήθεις, όθεν ο Αριστοφάνης, αποκαλεί κατ’ αστε”ιστμόν τας Γοργόνας Τιθρασίας αντί Ταρτησσίας (Βάτραχοι). Ο Τιθράσιος ή Τίθραντος ο κάτοικος. (Στεφ. Βυζ.)

ΤΙΡΜΗΔΩΝ

Άλλως ο Δήμος Τυρμίδαι (όρα σχετ.).

ΤΙΤΑΚΙΔΑΙ [Φυλής Αντιοχίδος – Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κληθείς ούτω από τινός εγχωρίου Ηρώος Τιτακού του προδόντος Αφίδνας τοις Διοσκούροις”. (Στεφ. Βυζ.) Αυτόχθων Αθηναίος, ούτος ο αποκαλύψας είς τους Διοσκούρους την αρπαγήν της αδελφής αυτών Ελένην, ότε ο Θησεύς έφερεν αυτήν είς Αττική, κρύψας είς την κώμην Αφίδνα.

ΤΙΤΟΚΙΔΑΙ

Άλλως ο Δήμος Τιτακίδαι (όρα σχετ.).

ΤΙΤΑΝΟΛΙΘΟΣ

Άλλως ο Ακτήτης Λίθος του Πειραιώς (όρα σχετ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΛΑΤΩ ΑΚΤΗΤΟΥ ΛΙΘΟΣ).

ΤΡΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙ

Άλλως οι Δρυός Κεφαλαί (όρα σχετ.), όπως εφέροντο υπό Βοιωτών.

ΤΡΙΚΟΡΙΣΣΟΣ

Προϊστορική-Πελασγική ονομασία Τρικορύνθου (όρα σχετ.), γεγονός που καταδεικνύει την προελληνική προέλευσιν αυτού. Εύθιος Τρικορύσιος.

ΤΡΙΚΟΡΥΘΟΣ

Άλλως ο Δήμος Τρικόρυνθος (όρα σχετ.). Υπό Αθ. Σταγειρίτου, Αιαντίδος Φυλής.

ΤΡΙΚΟΡΥΝΘΟΣ [Φυλής Αιαντίδος – Αδριανίδος]

“Καλλίου Λυσανίας – Μελανωπός Τρικορύσιοι” (Στράβων – Θ 1.22)

Αρχαίος Αττικός Δήμος εν τη πεδιάδι του Μαραθώνος, είς των είς την εκεί Τετράπολιν (όρα σχετ.). Όρια μετά του Ραμνούντος και της Οινόης προς Α. “Είνε δύο.” Δυάς εκ των Φορμήσιοι – Τρικορύνθιοι. Ανήκε είς τους Μικρούς. Περιφερόμενοι οι Ηρακληδείς, εζήτουν καταφύγιον, οι δε Αθηναίοι δεχόμενοι αυτούς έδωκαν την Τρικόρυνθον να κατοικήσωσιν. Έκειτο επί βορεινού υψώματος της Κοιλάδος Σουλίου, πλησίον έλους και κοιλάδος Βαλάρι, ένθα ναός Αθηνάς Ελλωτίας. Σημερινές θέσεις Άνω Σουλίου (όπου εφέρετο ως Τρικόρυφος) και Προφ. Ηλία, είς κοιλάδα Κάτω Σουλίου.

ΤΡΙΚΟΡΥΦΟΣ

Άλλως ο Δήμος Τρικόρυνθος (όρα σχετ.).

ΤΡΙΝΕΜΕΙΑ -ΕΙΣ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ Πάρνηθος και Εκάλης, όπου το φράγμα Φασιδέρι. Τρινέμιοι οι κάτοικοι (Αθ. Σταγειρ.) Σώζων Διονυσίου Τρινεμαιεύς.

ΤΡΙΠΟΔΙΣΚΟΣ

Πόλισμα της Μεγαρίδος, είς τους πρόποδας των Γερανείων ορέων, 7 χλμ ΒΔ Μεγάρων.

ΤΡΙΠΟΔΙΣΚΟΣ

Μεγαικόν πόλισμα προϊστορικόν, πλησίον Γερανείων Ορέων. Πόλις ονομασθείσα εκ τριποδίσκου τινός οίος κατά την μεταφοράν του υπό του Κορύβου έπεσεν ενταύθα.

ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΥ ΑΛΩΣ

Ονομασία σημείου τινός εντός του Ραριού Πεδίου της Ελευσίνος, όπου προϊστορικόν Αλώνιον, μετά Βωμού.

Σημειώνεται δέ και: “Σινώπη τίς εταίρα Αλώοις.”

TDTE = ΤΡΕΪ = ΤΡΙ-ΠΤΟΛΕΜΟΣ (Πελασγικά)

ΤΡΟΙΑ

Πρόκειται διά την πάλαι ποτέ ονομασίαν του Δήμου Ξυπέτη, είς τον οποίον απέδιδον αυτήν (όρα σχετ.).

ΤΥΡΜΙΔΑΙ -ΩΝ [Φυλής Οινηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μεταξύ Πειραιώς και Κορυδαλλού. Εν εκ των επισήμων ονομασιών του Δήμου με την οποίαν εφέρετο. (Αθ. Σταγειρ.)

________________________________________

Υ

ΥΒΑΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος (Αθ. Σταγειρ.).

ΥΒΛΑ

Ονομασία τόπου τινός είς άκραν νησίδος Μινώας Νισαίας, Μεγαρίδος.

Μετά ομωνύμου αποικίας εν Σικελία, οι κάτοικοι της οποίας ήσαν άριστοι ονειροκρίται.

ΥΔΡΟΕΣΣΑ

Άλλως η Υδρούς-Φαύρα (όρα σχετ.).

ΥΔΡΟΥΣ

Άλλως η Φαύρα-Φηγία (όρα σχετ.). Συνηρμός εκ του Υδρόεσσα τανύν και Φλέγα-Πρασονήσι, έναντι Αιξωνιδών Αλών. Ως και Αλίβρη επωνομαζόμενη. (Στράβων – Θ 1.21)

ΥΔΡΟΥΣΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος (Αθ. Σταγειρ.). Άλλως η Υδρούς-Υδρόεσσα (όρα σχετ.).

ΥΔΡΟΦΟΡΙΑ

Εορτή πένθιμος, επί τοις εν τω Κατακλυσμώ απολομένοις ως ο Απολλώνιος. Μυστήρια δε πανάρχαια, την μυητικήν διδασκαλίαν της Προκατακλυσμιαίας “Χρυσής Εποχής” Έλληνες διέσωσαν.

ΥΛΗ ΚΕΡΑΜΕΩΝ

Περιοχές της Αττικής (Αμαρούσιον-Ξυπέτη-Κεραμεικός-Κωλιάς Άκρα), προσφέρουσες από την Μυκηναϊκήν εποχή ήδη, ύλην, διά την αγγειοπλαστικήν τεχνικήν, ήτις δημιούργησεν ικανά κέντρα κεραμευτικής υψηλής ποιότητος.

ΥΛΙΚΗ

Λίμνη Αττικο-Βοιωτίας, μεταξύ Πτώου, Σφιγγίου-Κτυπά ορέων. Βοιωτικός Κηφισός και Μέλας ποταμός, ικανοί τροφοδότες.

ΥΛΙΚΗ

Σημ. Συντ.: Μικρόν ομώνυμον της Λίμνης προϊστορικόν πολισμάτιον, πλησίον αυτής. Ίσως ο εκεί νεολιθικός οικισμός “Λιθάρες” προ της ακτής.

ΥΜΗΤΤΙΟΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, μετά κατοίκων εκ της Υμήττειας Χώρας προερχομένων. Περίφημος η Υμήττειος χώρα διά τα ξεχωριστά “υμήττεια μάρμαρα”. Ίχνη άλλωστε Ρωμαϊκών Λατομείων επ’ αυτού. Λατόμοι, αλλά και άριστοι παραγωγοί μέλιτος οι Υμήττιοι, “ο δε Δήμος και μέλι άριστον ποιεί – των πάντων δε όντως άριστον του Αττικού.” (Στράβων – Θ 1.23)

Έχοντες Βωμόν-Ιερόν οι κάτοικοι του Υμήττειου Διός ως και Απόλλωνος Προόψιου. (Αθ. Σταγειρ.)

ΥΜΗΤΤΟΣ

Βωμοί Υμήτιου Διός και Ομβρίου Διός. Ναΐδριο Προφήτη Ηλία, δύο (2) ώρες Δυτικά Κορωπίου προς Γλυφάδα, χτισμένο επί αμφιπρόστυλου ναού με ογκόλιθους.

ΥΜΗΤΤΟΣ

Λέξις Πελασγική ( = λόφος δασώδης μετά υδάτων) εκ των Πελασγών, οίτινες ήσαν εν τω Υμηττώ της Αττικής, σύνοικοι της Αθηναίοις.

Όνομα αυτοίς “πελασγοί”, υπό Αθηναίων απεδ΄πθη ως οι πελαργοί τριγυρίζοντες. Εξ ου και Λέλεγες (πελαργός-λελέκι) καλούμενοι.

Όρος Αττικής 1026 μ., εκτεινόμενον Μεσημβρινώς της πόλεως, μετά βωμού επ αυτού όν οι Αθηναίοι Απήμιον εκάλουν, πρότερον δε Όμβριον, ως όμβρου αίτιον.

Από ΒΔ υπώρειας του Υμηττού επήγαζε ο Ιλισσός ποταμός. Σημ. θέσις-όρια: Σταυρός – Αγ. Παρασκευή – Ηλιούπολις – Τραχώνες – Βάρκιζα. Υμηττού Όρος ό φυεί νομάς μελίσσαις επιτηδειοτάτας.

ΥΜΗΣΣΟΣ

Ετέρα πελασγική ονομασία Υμηττού (όρα σχετ.).

ΥΠΕΡΑΚΡΑΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΑΝΤΡΟΝ

Βορ. κλιτύος Ακροπόλεως, πλησίον Άντρου του Πανός.

ΥΠΩΡΕΙΑ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος αγνώστου θέσεως.

ΥΣΙΑΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πλησίον συνόρων Αττικής-Βοιωτίας. (Αθ. Σταγειρ.)

ΥΣΙΑΙ

“Οχυρόν εστίν της Αττικής, επί των της Βοιωτίας συνόρων.”

ΥΤΤΗΝΙΑ

Παλαιότερη ονομασία της Τετραπόλεως Μαραθώνος (Στεφ. Βυζ.), ως και ΥΤΤΑΝΙΑ φερόμενη.

ΥΦΟΡΜΟΣ

Λιμήν της Αττικής, επί του Σαρωνικού Κόλπου προ του Σουνίου. (Πτολ. – Γ’ 15.7)

________________________________________

Φ

ΦΑΒΡΑ

Άλλως η ΦΗΓΙΑ-ΦΑΥΡΑ (όρα σχετ.).

ΦΑΒΡΙΣ

Άλλως η ΦΗΓΙΑ-ΦΑΒΡΑ (όρα σχετ.).

ΦΑΛΗΡΕΥΣ

ΦΑΛΗΡΕΩΣ ΔΗΜΟΣ άλλως ΦΑΛΗΡΟΝ (όρα σχετ.).

Εγγονός Ερεχθέως ιδρυτού Φαλήρου, καθώς και Παρθενόπης Νεαπόλεως Μεγάλης Ελλάδος. Είς Φαληρέαν οι Βωμοί των Αγνώστων Θεών, οι πλήστοι της Αττικής παρουσίας, οι οποίοι ετριγύριζον εδώ κι εκεί είς τας πεδιάδας (ουχί Χριστιανικοί…) (Αθ. Σταγ.)

Οι εν Φαλήρω αγρευόμενοι περίφημοι της Αφροδίτης ιεροί ιχθείς ως κέφαλοι, κωβήται, αφρύαι λευκαί του αφρού.

Μετά θολοτών Μυκηναϊκών τάφων. Είς το Φάληρον, ο Θησεύς έκτισεν Ηρώα Ναυσιθόου και Φαίακος.

ΦΑΛΗΡΟΝ [Φυλής Αντιοχίδος – Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος συνεχόμενος μετά της πόλεως των Αθηνών, επίνειον αυτών, μετά των Μακρών τειχών.

Εκ του Ήρωος-Μάντειος Φαλήρου. Είς την σημερ. θέσιν Παλαιού Φαλήρου – Δέλτα, όπου εκκλησία Αγίου γεωργίου. Είς δε τον χώρον του πάλαι ποτέ Ιπποδρόμου νεκρόπολις τεραστία. Πόλις εντός τειχών, πλησίον Λιμένος.

Μετά ναών Δήμητρος. Διός, Αθηνάς Σκιράδος. Είς το Φάληρον ετελείτο η Εορτή καθάρσεως “τα Πλυντήρια”.

¨Εκ του Ιλίου, ο Διομήδης εξέπεσεν είς τον Φαληρέα”. Αμύντας Ηρακλείου Φαληρεύς.

ΦΑΛΗΡΟΥ ΑΚΤΗ

Η σημερινή παραλία-ακτή από του Ζαχαρία, αρχομένη έως Ναΐδριο Παλαιού Φαλήρου – Μαρίνας Φλοίσβου. Είς την Ακτήν Φαλήρου, ο Μενεσθεύς το 1288 παρασκεύασε τον στόλον του (30 πλήρεις τριήρεις), διά τον Τρωϊκόν Πόλεμον.

ΦΑΛΗΡΟΥ ΛΙΜΗΝ

Ο πρός Μεσημβρίαν αρχαιότατος λιμήν των Αθηνών, όστις υπήρξεν έμας εκ των εν χρήσει διά την πρόσβασιν είς την Αττική λιμένων, κατά την προϊστορική περίοδον, ιδίως όταν ακόμη ο Πειραιεύς ήτο νησίζουσα περιοχή. Πλεονεκτήματα έναντι του μετέπειτα Πειραϊκού: α. Πλησίον Αθηνών, β. Στεγνός και προσβάσιμος εν αντιθέσει με τον ελώδη και αδιάβατον έτερον, έως τις αρχές του 5ου αιώνος π. Χ. Ήτο είς χρήσιν έως το 1821 με ονομασίας Τριών Πύργων-Πόρτο Βέκιο, Ξηροτάγαρου, Αγ. Γεωργίου.

ΦΑΛΗΡΟΥ ΛΟΦΟΣ

…και Λόφος Αριστείδου επωνομαζόμενος, ανήκων είς τον Δήμον Φαλήρου.

ΦΑΛΗΡΟΥ ΟΔΟΣ

Ο δρόμος που ένωνε την Αθήνα με τον Λιμένα, όστις υπήρχεν από την αρχαιότητα έως την εποχήν της διάνοιξης της σημ. Λ. Συγγρού. Επροστατεύετο από τα Τείχη.

ΦΑΛΗΡΟΥ ΤΕΙΧΟΣ

“Δήμος εν τη εφεξής παραλίας, με Φαληρικόν Τείχος, το Άστυ ήνωνε. Πρόκειται διά το Μακρόν Τείχος είς την περιοχήν του Δήμου Φαλήρου μετά του ομόρου Δήμου Πειραιώς. Εκκινούσε από τας Αλάδας Πύλας.

ΦΑΡΜΑΚΟΥΣΑ

Άλλως ο Δήμος Φαρμακούσαι (όρα σχετ.). Αγνώστου Φυλής.

ΦΑΡΜΑΚΟΥΣΑΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος αποτελούμενος εκ δύο μικρών νήσων, μεταξύ Αττικής παραλίας και Σαλαμίνος. (Αθ. Σταγειρ.)

Κατά την αρχαίαν γεωγραφίαν ήτο ονομασία ζεύγους νησίδων παρά το στόμιον του κόλπου της Ελευσίνος. Επί της μεγαλυτέρας δε των οποίων εδεικνύετο ο τάφος της Κίρκης.

Πρόκειται για τα σημ. Νησιά Κυράδες (Μεγάλη και Μικρή), άλλως Κεκρυφάλεια και Ταφοκίρκη.

ΦΑΤΝΑΙ

Υπέρ της εν Μαραθώνι Λίμνης, φάτναι (ιπποστάσια) εισί λίθου, των ίππων των Αρταφέρνους και σημεία εν πέτραις σκηνής.

ΦΑΤΡΙΑ

Οι Στρατηγοί αύξησαν τον πλούτον και την επιρροήν ουχί της πόλεως, αλλ’ εαυτών και διά της πολιτικής επιρροή των Φατριών αυτών.

ΦΑΥΡΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, επί μικράς νήσου Σαρωνικού κόλπου, έναντι της Αττικής παραλίας του Ζωστήρος. (Στράβων – Θ 1.21)

Οι σημερινές Φλέβες της Βουλιαγμένης εφέρετο και ως Υδρούσσα ή Ελαιούσα.

ΦΑΥΡΙΣ

Άλλως η ΦΑΥΡΑ (όρα σχετ.).

ΦΕΛΛΕΙΣ

Ονομασία κατοίκων αρχαιοτάτης περιοχής, ήτις κατά τον Πλάτωνα (Κριτίας), “σημείον τί περιτρόπου αρχαιόθεν, προ Κατακλυσμού γεμάτος χώμα και ευφορία”.

Ήτο συνέχεια της Πάρνηθος, αποτελούν το ΒΑ πέρας αυτής. Σημερ. θέσις Μπελέτσι.

ΦΕΛΛΕΥΣ

Ορεινή περιοχή της Αττικής, ελαιόφυτος ως αναφέρεται υπό του Αριστοφάνους (Νεφέλαι). Επί κορυφής Πάνρηθος, ύψους 839 μ. Σημερινή θέσις Μπελέτσι.

ΦΗΓΑΙΑ [Φυλής Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πλησίον θέσεως Βελανιδέζα-Λούτσα. Προφανώς, η Φυγαία (όρα σχετ.). Φηγαιεύς ο κάτοικος (Στ. Βυζαντ.).

ΦΗΓΑΙΑ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος “εστί και έτερος Δήμος Πανδιονίδος φυλής”. (Στεφ. Βυζ.) Θεόδωρον Φηγαιέαν δαδούχον Ελευσινίων.

ΦΗΓΑΙΑ

Άλλως ο Δήμος ΦΥΓΑΙΑ Αιγηΐδος-Αιαντίδος (όρα σχετ.).

ΦΗΓΕΙΑ

Άλλως ο Δήμος ΦΗΓΑΙΑ Πανδιονίδος (όρα σχετ.).

ΦΗΓΕΥΣ

Άλλως ο Δήμος ΦΗΓΑΙΑ Πανδιονίδος (όρα σχετ.).

ΦΗΓΙΑ

Άλλως ο Δήμος Φαυράς (όρα σχετ.). Επί νησίδος Σαρωνικού κόλπου ΒΑ Αττικής Αττικής, μετά αρχαιοτήτων. Και η Μικρά Φλεβοπούλα. Σημερ. Φλέβες και Ελαιούς-α, Υδρούς-α, Λαγούσα και Λαούσες.

ΦΗΓΙΑΙ

Άλλως ο Δήμος ΦΑΥΡΑΣ-ΦΗΓΙΑ (όρα σχετ.).

ΦΗΓΙΟΙ – ΟΙ

Άλλως ο Δήμος ΦΑΥΡΑ-ΦΗΓΙΑ (όρα σχετ.).

ΦΗΓΟΥΣ [Φυλής Ερεχθηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, πλησίον σημερινής θέσεως Νταού Πεντέλης (Αθ. Σταγειρ.).

Λύσανδρος, ο Φηγούσιος. Κάτοικοι = Φυγείς

ΦΗΓΩΝ

Άλλως ο Δήμος ΦΗΓΟΥΣ Ερεχθηΐδος (όρα σχετ.).

ΦΙΛΙΟΥ ΔΙΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΟΣ

Ιερόν, μετά Τύχης Αγαθής. Θέσις εν Πειραιεί, όμορος προς την Μουνυχίαν.

Σημ. Συντ.: Περιοχή Ζαχαρία-Καστέλλας, μεταξύ παλαιού Κέντρου Ψυχαγωγίας “ Σεζ λαπέν” και σημερινου Ιστιοπλοϊκού Ν.Α.Σ.

ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΝ

ΝΔ ονομασία έναντι Ακροπόλεως λόφου Μουσών, εκ του επ’ αυτού Μνημείου του Γαΐου Ιουλίου Αντίοχου του επιφανούς Σύρου, εγγονού του Αντιόχου Δ’ διατελέσαντος υπάτου εν Αθήναις. Ανακηρυχθέντος και Αθηναίου πολίτου.

ΦΙΛΑΪΔΑΙ [Φυλής Αιγηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, κληθείς ούτω εκ του Φιλαίου, υιού του Αίαντος, εκτ ου οποίου εγεννήθη ο Πεισίστρατος. Ανήκε είς τους Μικρούς. Φιλάσιος και Φιλαΐδης Δήμος & Κάτοικος

“Δήμος Αιγηΐδος από Φιλαίου υιού Αίαντος και Λυσιδίλης της Κορώνου του Λαπίθου”. (Ηρόδοτος – 6.35). Φιλείδαι γένος Αθηναίων, εκ του οποίου ελαμβάνοντο οι μύστες.

ΦΛΑΥΙΔΩΝ ΔΗΜΟΣ

Δήμος της Αττικής, είς τον οποίον ήρχετο ποτέ τίς άρκτος, ήμερος παίζουσα μετά των παίδων εξ ού αι αρκτοφόροι παρθένες αφιερεμέναι είς την υπουργίαν της θεάς Αρτέμιδος.

Άγνωστον αν απετέλεσεν επίσημον Δήμον της Αρχαίας Αττικής.

ΦΛΕΙΟΥΣ

Περιοχή προς τας Πύλας του Αρείου Πάγου.

ΦΛΥΑ [Φυλής Κεκροπίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εκ των μεγαλυτέρω είς ΒΑ περιοχήν, όστις ταυτίζεται με το σημερινό Χαλάνδρι. Μετά ναού Αρτέμιδος Σελασφόρου, του μοναδικού εν Αττική, καθώς και Απόλλωνος Διονυσιοδότου. Ήρχετο ποτέ είς άρκτος είς τον Δήμον Φλυαϊδών (ως και Φλαυϊδών αναφέρεται).

ΦΛΥΑΣΙΟΣ – ΦΛΥΕΥΣ – ΦΛΥΟΣ – ΦΛΥΟΥΣΙΟΣ

Πατρίς του Ευριπίδου. Εκ της Φλύας επίσης, ο Ζήνων, μέλος του Αρείου Πάγου. Διονυσιόδοτος Απόλλωνος. Δημόνικος Φλυεύς άρχων εν Αθήναισι. Εχεκράτης Φιλόσοφος Φλυός. Αρίστων Διονύσου Φλυεύς.

Σημερινήν θέσις “παλιό ρέμα” Προφ. Ηλιού. Φλυεύσι δε βωμός Απόλλωνος και Αρτέμιδος εισί. Ιεροφάντου στρατηγούντος επί τα όπλα Αιοκίωνος Φλυέως.

Ο σημερινός Χολαργός είναι εντός του πεδίου του αρχαίου Δήμου.

Επιβλητικός Τάφος 600μ. από εκκλησία Παναγία Μαρμαριώτισσα, πρώην Αγίου Νικολάου. Από Μεσογείων, έως Αγία Παρασκευή.

ΦΟΡΜΗΣΙΟΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αποτελών δυάδα, μετά του Δήμου Τρικορύνθου εν τη πεδιάδι του Μαραθώνος.

Θέσις Σούλι Μαραθώνος.

ΦΟΡΩΝ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, εν Πειραιεί. “Τόπος εστί Φωραί, ονομαζόμενος.” Προφανώς, ο του Φωρών Λιμήν. Σημ. Δραπετσώνα-Τραπεζώνα.

ΦΡΑΓΜΑ

Ονομασία σημείου τινός, μεταξύ Ηετιωνείας και Ακτής Τζελέπη, όπου είχον κατασκευαστεί πολλοί μώλοι διά την ανάπτυξιν προκυμαίας.

ΦΡΕΑΡΙΑ

Περιοχή πλησίον Λαυρείου.

ΦΡΕΑΡ(Ρ)ΙΟΙ -ΟΙ [Φυλλής Λεοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, αγνώστου θέσεως, Πατρίς Θεμιστοκλέους. Προφανώς, σχέσιν έχων με της εν Σουνίω περιοχής.

Δίων Αθηναίος τίς τον Δήμον Φρεάρριος. Από Φρεάρου Αθήνησιν επισήμου Ήρωος, ο δημότης. (Αθ. Σταγειρ.)

ΦΡΑΤΤΥΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Όρα τοπογραφικόν Φρεαττύς άνωθεν. Εδώ τα επί Φρεαττίω Δικαστήρια, ιδρυμένα πολύ πριν του Τρωϊκού Πολέμου, είς ειδικήν θέσιν, μετά κερκίδων και ιερόν περίβολον.

Τα εν Φρεαττοί Δικαστ΄΄ηρια εδίκαζαον εξορίστους Αθηναίους ή άλλους, εν τω εξωτερικώ κατηγορηθέντες διά φόνον. Ούτοι δε δεν εδικαιούντο έως την λήξιν της δίκης να πατήσουν είς την Αττικήν γην, διά τον λόγον αυτόν παρέμενον εντός λέμβου έως την θετικήν απόφασιν.

“Από νεώς απολογούνται, ακροωμένους εκ της γης.” (Παυσανίας – Α 28)

Σώζωνται, επί της εξόδου της σημερινής Μαρίνας Ζέας εγκαταστάσεις αρχαίων Δικαστηρίων.

ΦΡΕΑΤΤΥΟΣ ΠΡΟΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΟΔΟΣ

Η Περιμετρική οδός. Από Ζέας είς την Φρεαττύδα, σημερινοί Λεωφόροι Ποσειδώνος – συνεχίζουσα έως Σταυρόν – Φοίνικα.

ΦΡΕΑΤΤΥΣ

Σημ. Συντ. α’: Τοποθεσία είς την ΝΑ ακτή της Πειραϊκής χερσονήσου, επί βραχώδους ακτής, κάτωθεν, εημ. Μαρίνας Ζέας, παλαιόθεν Τσιρλονέρι είς τον τότε κολπίσκο Φρεαττύος, όπου το Λιμανάκι των αλιέων.

Σημ. Συντ. β’: Άγνωστον πώς η αρχαία αυτή ονομασία δεν ταυτίζεται-αιτιολογείται της θέσεώς της. Πιθανώς εκ του εκεί Φρέατος – πηγής.

ΦΡΙΤΤΟΙ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος (Αθ. Σταγειρ.)

ΦΡΟΥΡΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

(όρα και Οχυρά, Τείχη κλπ)

Α. Δρυμός:

Β. Ελευθερές:

Γ. Οινόη:

Δ. Πάνακτον:

Ε. Ραμνούς:

ΣΤ. Σούνιον:

Ζ. Σφηττός

Η. Υσιαί

Θ. Φυλής

ΦΥΓΑΙΑ [Φυλής Αιγηΐδος – Αιοντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος. Τοπονύμιο, το οποίο απαντάται είς την έναντι Εύβοιαν. Οικισμός Φυγαίς.

ΦΥΛΗ -ΑΙ [Φυλής Οινηΐδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, είς την ΝΔ πλευράν της Πάρνηθος, είς οχυράν θέσιν και είς την διάβασιν ήτις οδηγούσε είς Τανάγρα και Θήβα, μέσω Θριασίου Πεδίου είς την περιοχήν του σημερινού ομώνυμου οικισμού, θέσις “όρια” – Αργυρόκαστρον. Σύνορα Αττικής – Βοιωτίας, πλησίον Ελευθερών.

Από εδώ ο Θρασύβουλος, ορμήσας εξέβαλεν εκ των Αθηνών τους Τριάκοντα. Μετά Ιερού Πανός, πλησίον. (Στεφ. Βυζαντ.)

Ανήκε είς τους λεγόμενους Μικρούς Δήμους.

ΦΥΛΗΣ ΟΧΥΡΟΝ

Επί των συνόρων Αττικής – Βοιωτίας, όπου εδέσποζε ο των Αχαρνών στενωπός, από Θήβας είς Αθήνα. Σημερινή θέσις δέκα χιλιομέτρων από χωρίον Φυλής. Το οχυρόν κυρίευσεν ο Αρχίνος.

ΦΥΛΑΚΗ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ

Σπηλαιώδεις οικίαι, σκαλισμένες είς βράχον έναντι Ακροπόλεως, μετά προχώρου και τινών δωματίων. Ταδικό μνημείο επί Ρωμαϊκής εποχής.

ΦΥΤΑΛΙΔΑΙ

Αρχαία τίς παροικία απογόνων γενεάς του Φυτάλου, ήτις υποδεχθείσα τον θησέα, εκαθάρισεν αυτόν από τον Φόνο πολλών ληστών.

Η θέσις εν Αθήναις, πλησίον Κηφισσού ποταμού, μετά Βωμού Λαφυστίου Διός – Μειλιχίου. (Ωγυγία, Αθ. Σταγειρ.). Φύταλος ποτέ δέξατο σεμνήν Δήμητραν, μετά καρπών Ιεράς συκής. Εξ ού Φυτάλου γένος.

ΦΥΤΑΧΙΔΑΙ

Άλλως ο τόπος των Φυταλίδων (όρα σχετ.).

ΦΥΤΟ-ΟΝΟΜΑΣΙΑΙ ΔΗΜΩΝ

• ΑΛΙΜΟΥΣ: Αλίμων Αρμυρηθρών

• ΑΓΝΟΥΣ: Αγνών Λυγαριών

• ΑΝΑΓΥΡΟΥΣ: Βρωμο – ξυλιών

• ΜΥΡΡΙΝΟΥΣ: Μυρσίνων – Μυρτιών

• ΕΥΠΥΡΙΔΑΙ: Φλυέων

ΦΩΤΟΣ ΝΑΟΣ

Μή αναφερόμενος τόπος (υπό Αντωνίνου Λιβέριου) είς τον οποίον ο Περίφας, αυτόχθων μυθικός βασιλεύς, έκτισεν Ναόν Απόλλωνος που πρώτος την λατρείαν του εισήγαγε εν Αθήναις.

________________________________________

Χ

ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ

“7η Μεταγειτνιώνος της Ολυμπ. 11Ο γ’ εν Χαιρωνεία πράξις ως η τελευταία της αρχαίς δόξης και της ελευθερίας της όλης Ελλάδος”. Ιουστίνος

ΧΑΛΚΟΥΝ ΑΓΑΛΜΑ

Σημείον τί επί κορυφής Πάρνηθος, μετά περιφήμου αγάλματος Παρνηθίου Διός.

ΧΑΡΑΔΡΑ

Πολισμάτιον, μετά Ιερού και ελαχίστων οικιών είς την περιοχήν του Αμφιαράετου, στις όχθες ποταμού Χάραδρου.

ΧΑΡΑΔΡΟΣ

Χειμαρρώδης ποταμός όστις εκβάλλει είς τον κόλπον του Μαραθώνος, από Κάλαμον εκκινούμενος.

Χαραλι = παραλεκ – χάραδρος (Πελασγικά)

ΧΑΡΑΞ

Οικισμός Ανατολικής Αττικής, πλησίον Κερατέας. (όρα: Χαράδρα)

ΧΑΡΑΞ ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ

Νησίς Σαρωνικού είς την διξιά άκρα της εισόδου του. Απέχει 3 ν.μ. Δυτικά του Σουνίου, πλησίον της ακτής. (Όρα Πατρόκλου Χάραξ-Βόθρος_

Διαθέτει απότομες βραχώδεις ακτές. Έλαβε το όνομα εκ του Μακεδονικής καταγωγής ναυάρχου του Αιγυπτιακού στόλου Πάτροκλου, όστις έφθασε προς βοήθειαν των Αθηναίων, οπότε και οχύρωσε την νήσον.

ΧΑΡΑΞ ΣΟΥΝΙΟΥ

Περιοχή, η οποία κατέχει την θέσιν της Αζηνίας (όρα σχετ.).

ΧΑΡΙΔΩΝ ΤΟΠΟΣ

Σημείον τί έναντι των Προπυλαίων, όπου απαντάτο το Αθηναίων Κραναών, γένος των Χαριδών. Κλαύδιος Ιερεύς Χαρ(ε)ίσιος.

ΧΑΡΙΤΕΣ

Προϊστορικόν Γένος-Αττικής, εξ ού ο ιερεύς του Κραναού. Άλλως χαρίδαι.

ΧΑΣΜΑ ΓΗΣ

Κατάβασις στον Κάτω Κόσμο (όρα: Κατάβασις)

ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικ΄ςο Δήμος, η θέσις του οποίου προφανώς βρίσκεται στο σημερινό Ρέμα Χελιδονούς, πλησίον Κηφισιάς.

ΧΕΛΩΝΗ

Σκόπελος είς τις Σκιρωνίδες Πέτρες, Η ονομασία σχετίζεται προφανώς με τη γιγαντιαία χελώνα το μύθου του Σκίρωνος.

ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΑΚΡΑ

Ακρωτήριον πλησίον εκβολών Ασωπού (Πτολ. – Γ’ 15.8)

ΧΘΟΝΙΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ

Ερινύες, Μοίραι, Νύμφαι, Ειλειθυίες, Πραείαι, Δράκαι, Μογοσκόπαι, Ευμενίδες, Μελαίναι, Επιτελίδες, Γενναίδες, Πολυώνυμαι, Νυμφολήπται, Μανίες, Δεινώπαι, Φαρμακίδαι, Ράψαι, Ορειάδαι, Ιωνίδαι

ΧΙΤΩΝΗ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δ¨ημος, η θέσις του οποίου παραμένει άγνωστος. Κατά τίνας, ευρίσκετο επί του όρους της Πάρνηθος. Η ονομασία του Δημου εκκλήθη ούτω από της χιτώνης της Αρτέμιδος Χιτωνίας. Εορτάζοντο και τα “Χιτώνια”, είς τον Δήμον της Ψαφίδος. (όρα σχετ.).

ΧΟΙΡΑΔΑΙ

Συστάς βραχονησίδων, μετά βράχων του Σαρωνικού κόλπου, μεταξύ Ψυττάλειας και Σαλαμίνος.

ΧΟΛΑΡΓΕΙΣ

Άλλως ο Δήμος Χολαργός (Όρα σχετ.).

ΧΟΛΑΡΓΙΑ

Υπό Αθ. Σταγειρίου – Ωγυγία. Άλλως ο Δήμος Χολαργός (Όρα σχετ.)

ΧΟΛΑΡΓΟΙ

Άλλως ο Δήμος Χολαργός (Όρα σχετ.).

ΧΟΛΑΡΓΟΣ [Φυλής Ακαμαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, η θέσις του οποίου εικάζεται προς τα Σεπόλια ΒΔ Αθηνών. “Έστι δε δήμος της Ακαμαντίδος Φυλής, ο δημότης Χολαργεύς”. (Στεφ. Βυζάντιος)

Ήτο η πατρίς Ξανθίππου, Ξενοκλή και υιού Περικλέους.

Είχε Ανατολικά σύνορα με Άθμονον και, Βόρεια, με Αχαρνές• θέσις, Καματερόν.

“Δώρε Αιαντις φυλε αρχεται Χολαργέον Τριττυς”

ΧΟΛΕΙΔΑΙ [Φυλής Λεοντίδος]

Αρχαίος αττικός Δήμος (Αθ. Σταγειρ.)

Σημ. Συντ.: αναφέρεται ανήκων είς δύο φυλάς, με διαφορετικήν ορθογραφία.

ΧΟΛΙΔΑΙ [Φυλής Αιγηΐδος]

Άλλως ο Δήμος Χολλείδαι (όρα σχετ.).

“…όθεν Χολλίδης ο κάτοικος υπό Αριστοφάνους, ένθα ο κωμικός υπαινίττεται την λέξιν εκ του χωλός”.

ΧΡΥΣΑΟΡΕΙΣ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος (κατά Στεφ. Ρουζ.), αγνώστου θέσεως.

“ΧΩΜΑ”

Ονομασία Τόπου τινός (ίσως το πρότερον του Διαζεύγματος) …εκ των σφόδρα ακαθορίστων! Εν Πειραιεί, είς το μέσον των δύο άκρων της Ακτής. Ολίγον προ της μύτης της Ηετιωνίδος. Σήμερον, όπου η προβολή της οδού Β Κωνσταντίνου.

ΧΩΡΙΟΝ ΑΤΕΛΕΣ

Κτήμα πετρώδες ανωνύμου τινός χωρικού, κατά τον Υμηττόν. Στο κτήμα του έγινε και η συνάντησίς του με τον Πεισίστρατον.

________________________________________

Ψ

ΨΑΦΙΔΑΙ

Άλλως η Ψαφίς (όρα σχετ.).

(Υπό Αθ. Σταγειρίτου. Ωγυγία)

ΨΑΦΙΔΟΣ ΠΕΔΙΟΝ

Ονομασία αποδιδομένη είς περιοχήν του Αμφιαραείου.

ΨΑΦΙΣ [Φυλής Αιαντίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, παρά του οποίου ευρίσκετο το Μαντείον Αμφιαράειον. Εδώ ελατρεύετο η θεά Άρτεμις, μετά Αγώνων Χορού εν Αττική -καθώς και παρά τοις Συρακουσίοις- τα λεγόμενα Χιτώνια. Ώστε και επίθετον της θεάς κληθείσης ούτω από του χιτώνος αυτής, από τινός Δήμου εν Αττική. Χιτώνης καλουμένου.

Η σημερινή θέσις του Δήμου εν τη χώρα των Ωρωπίων. Ν.Α. Αγίων Αποστόλων.

ΨΥΤΤΑΛΕΙΑ [Φυλής Αγνώστου]

Αρχαίος Αττικός Δήμος επί μικράς ακατοίκητου σήμετον νησίδος του Σαρωνικού κόλπου προ του Στομίου του Προλιμένος του Πειραιώς (Αθ. Σταγειρ.).

Μεταξύ Σαλαμίνος και της κατέναντι ακτής, έξωθεν του Λιμένος προ του όρμου του Κερατσινίου.

Επί της νησίδος αυτής ολίγον προ της Ναυμαχίας της Σαλαμίνος εκλεκτό περσικό σώμα, τελικώς εγκατελείφθη υπό των Περσών αναχωρούντων ηττημένων. Αυτούς κατέκοψαν οι Έλληνες υπό του Αριστείδου, από Κυνοσούρας διεκπεραιωθέντες.

Άλλες ονομασίες: “Σαν Τζιόρτζιο Ντε Αμπόρα” από τους Ενετούς, λόγω του μοναδικού τότε δένδρου της. Είτα “Καπέλο Ντι Καρντινάλε”, λόγω του σχήματος της και “Λειψοκουπάλα”, λαϊκώς.

Στην πετρώδη και ερήμο νήσο, οι Ρωμαίοι εγκατέλειπαν εξόριστους. Μετά Ιερού ξοάνου Πανός.

ΨΥΤΤΑΛΗ

Άλλως η Ψυττάλεια (όρα σχετ.).

ΨΥΤΤΑΛΙΑ

Άλλως η Ψυττάλεια (όρα σχετ.).

________________________________________

Ω

ΩΑ

Άλλως ο Δήμος Οη (όρα σχετ.).

Δομιτός Προμηθεύς Ωάθεν αντικοσμήτης.

ΩΓΥΓΙΑ

Αρχαιοτάτη ονομασία της Αττικής. (Στεφ. Βυζ.)

“Ελέγετο και Αττική πάσα η Ωγυγία” ως ο Χάραξ φασίν εν χρονικοίς.

ΩΓΥΓΙΑΙ ΠΥΛΑΙ

Δίοδος επί Αττικο-βοιωτικών συνόρων είς την περιοχή της Τανάγρας.

ΩΓΥΓΙΗ ΑΚΤΗ

Παράλιος έκτασις εν τω Ωρωπώ.

ΩΓΥΓΟΥ ΠΕΔΙΟΝ

Εκ του Ωγυγού αρχαιοτάτου και πρώτον βασιλέως της Αττικής, η εποχή του οποίου φθάνει είς την απότατην ιστορία εξ ής άρχεται ο Ηρωϊκός Αιών αυτοχθόνων Ελλήνων οικιστών.

Βασιλεύοντος τανύν του Ωγυγού συνέβη ο Ωγύγιος κατακλυσμός εν αττική. (Τότε ως λέγεται εφάνη σημείον τί παράδοξον επί δίσκου πλανήτου Αφροδίτης, επειδή μετεβλήθη διάμετρος, σχήμα, χρώμα, διάδρομος αυτής). Γεγονότα του 1759 π.Χ., τα οποία εν είδει κομήτου επανεμφανήσθησαν το 1680 π.Χ.

Η περιοχή εκάλυπτε Αττικο-Βοιωτική περιοχήν Γραϊκής εν Βοιωτία το πλείστον.

Ωγυγής: ελασίλευσεν άμα εν τη Αττική και Βοιωτία.

Ο αρχαιότερος κάτοικος της Αττικής.

ΩΡΩΠΙΑ

Η περιοχή του Ωρωπού. Άλλως και η Γραϊκή Χώρα (όρα σχετ.). Την δε γην την Ωρωπίαν, μεταξύ Αττικής και Ταναγρικής Βοιωτίαν το εξ αρχής ούσαν, έχοντες νυν εφ’ ημών Αθηναίοι πολεμήσαντες.

ΩΡΩΠΟΣ [Φυλής Πανδιονίδος]

Αρχαίος Αττικός Δήμος, όστις αρχικώς εκαλείτο Γραία (Γραϊκή = η περιοχή – Γραείς = οι κάτοικοι).

Πόλις, η οποία αρχικώς ανήκε είς το Κοινόν των Βοιωτών, ως ανεξάρτητον κέντρον-πόλις.. Στην συνέχεια όμως, ήτο υποτελής είς την Ταν-α-γραίαν κυριαρχίαν. Συγκεκριμένα, το 506 π.Χ., κατόπιν νίκης των Αθηναίων κατά Βοιωτών και Χαλκιδαίων, ο Ωρωπός περιήλθεν είς την Αττικήν, αποσπαθείς εκ της Ερέτρειας.

Είς Ωρωπόν η Πανάκεια, θυγατέρα του Ασκληπιού, μετά ναού εκείθεν.

Ως και Ευρωπός αρχαιόθεν καλούμενος.

Όθεν ο Ευρωπός της Καρίας εκ του Ωρωπού Αττικής οικησθείς.

Μεταξύ των πόλεων με κακήν φήμην: Η αισχροκέρδεια έλεγον ότι κατοικεί είς τον Ωρωπόν “Κακόν τέλος γένοιτο τοις Ωρωπίοις” (Ξένων)

ΩΡΩΠΟΥ ΔΡΟΜΟΣ

Σημαντικός Δρόμος όστις εκκινούσε του Ωρωπείου Πεδίου (πιθανώς εκ του Λιμένος Δελφίνιον) και κατέληγε είς το ιερό του Αμφιάραου είκοσι στάδια από Ωρωπό και εξήκοντα στάδια από την “παλαιάν” Ερέτρειαν (Στραβ. – Θ 403).

ΩΡΩΠΟΥ ΛΙΜΕΝΕΣ

Επί της ακτής του Νοτίου Ευβοϊκού κόλπου ετη θέση οικισμού Σκάλα Ωρωπού.

ΩΡΩΠΟΣ ΟΧΥΡΟΝ

Παραθαλάσσια οχυρά πόλις, μετά ακροπόλεως επί υπερκείμενου λόφου με ίχνη τειχών.

“Ον είχεν υποσχεθή ο Φίλιππος, όταν αυτόν ελευθέρωσεν, ες Αθηναίους δεν έδωκεν”. Αθηναίοι αγανακτούντες κατά των Θηβαίων έλαβον τον Ωρωπόν, παρά των Ερετριέων.

ΩΡΩΠΟΣ ΠΕΔΙΟΝ

Η των Ωρωπίων χώρα, ένθα και το Μαντείον του Αμφιάραου. Ο σημερινός Κάλαμος, τα Νέα Παλάτια, η θέσις Μαυροδήλεσι. Ωρωπίων η Εκκλησία ενταύθα Αμφιάραω του άρματος (κα ουχ’ όπου λέγουσιν οι Θηβαίοι), το όνομα εγένετο, αφανισθένος, ως Ταναγραίοι φασίν.

ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΡΕΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Οι Δήμοι των Αθηναίων στην Αρχαιότητα

ΑρχαιογνώμωνΜαρτίου 29, 2014

Στην Αθήνα, μετά την τυραννία των Πεισιστρατιδών, εμφανίζεται ο Κλεισθένης, ο άνθρωπος που θέσπισε την άμεση δημοκρατία

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΑρχαιογνώμωνΜαρτίου 29, 2014

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΥΠΗΡΞΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧ…

 full-width