Το Κάστρο Ιερών είναι βυζαντινό κάστρο στον Βόσπορο κοντά στη Μαύρη Θάλασσα. Το κάστρο χτίστηκε στη θέση ενός ναού του Ουρίου Διός (Ούριος [οὔριος] = "ευνοϊκός άνεμος") και που ο θρύλος συνδέεται με τον Ιάσωνα και τους Αργοναύτες Το Βυζαντινό Κάστρο (των) Ιερών βρίσκεται στη βόρεια όχθη των ασιατικών ακτών του Βοσπόρου
Γνωρίζουμε ότι η περιοχή του κάστρου καταλήφθηκε πριν από τη βυζαντινή εποχή από τους Αρχαίους Έλληνες για εμπορικούς και στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά η ακριβής ημερομηνία ίδρυσης εξακολουθεί να είναι όπως και η χρονολογία του κάστρου να είναι ακόμα αντικείμενο μελέτης. Οι Έλληνες ονόμασαν την περιοχή των Ιερών (Ιερό Τόπο) και έχτισαν εδώ τον ναό προς τιμήν του Ούριου Δία αλλά και έναν ναό του Βωμού των Δώδεκα Θεών όπου πιθανότατα οι ιερείς έκαναν τις τελετουργικές πρακτικές και τις θυσίες υπέρ των θεών. Το Κάστρο καταλήφθηκε κατά διαστήματα κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Υπήρχε εκεί αρχαίος ναός αφιερωμένος στον Ούριο Δία
Άγαλμα του Δία που βρέθηκε στην Σμύρνη. Ο Δίας υπήρξε ανέκαθεν μετεωρολογικός θεός, ελεγκτής της αστραπής, του κεραυνού και της βροχής
Επί της δυναστείας των Παλαιολόγων αλλά και κατά τη διάρκεια της παρακμής της βυζαντινής αυτοκρατορίας, το Κάστρο ήταν καλά οχυρωμένο, όπως και το ένα άλλο στην απέναντι πλευρά του Βοσπόρου. Μπορεί να δει κάποιος σήμερα στους πύργους που σώζονται υπολείμματα κιόνων και κιονόκρανα από κατεστραμμένα αρχαιοελληνικά ιερά όπου τα κτίρια, από τα οποία δεν υπάρχει πλέον κανένα ίχνος.
Αρχιτεκτονικά μέλη από μάρμαρο ενταγμένα στον δόμο του τείχους από τον αρχαιοελληνικό ναό του Διός και άλλων αρχαιοελληνικών κτισμάτων
Μια τεράστια αλυσίδα θα μπορούσε να είχε τεντωθεί στον Βόσπορο ανάμεσα σε αυτά τα δύο κάστρα(το άλλο από την ευρωπαϊκή ακτή ) για να αποτρέψει τα εχθρικά πολεμικά πλοία να εισέλθουν στον Βόσπορο. Είναι το ίδιο είδος αλυσίδας που χρησιμοποιήθηκε στον Κεράτιο Κόλπο για να υπερασπιστεί την Κωνσταντινούπολη και από τις επιθέσεις των Οθωμανών .
Μέσα στο στρατιωτικό μουσείο στην Κωνσταντινούπολη είναι ακόμα δυνατό να δείτε ένα μέρος αυτής της βυζαντινής αλυσίδας για να γνωρίζετε το βάρος και το τεράστιο μέγεθός της. Το ελληνικό κάστρο ήταν το μήλο της έριδος αργότερα μεταξύ Βυζαντινών, Γενουατών και Οθωμανών. Για αρκετά χρόνια υπήρχε μια ατελείωτη διαμάχη όταν η αυτοκρατορία είχε αδυνατήσει πλέον .
Κατά τη Βυζαντινή εποχή η περιοχή λόγω της στρατηγικής της θέσης ενισχύθηκε σημαντικά, με το χτίσιμο του κάστρου το οποίο σε συνδυασμό με το κάστρο ακριβώς απέναντι στην Ευρωπαϊκή πλευρά έδινε τη δυνατότητα πλήρους ελέγχου της πλεύσης στο Βόσπορο, ελέγχοντας το εμπόριο αλλά και αναχαιτίζοντας επιθέσεις εχθρών.
Το κάστρο κατά τη Βυζαντινή εποχή είχε 8 τεράστιους πύργους και στη συνέχεια κατά την Οθωμανική περίοδο προστέθηκαν άλλοι 2, ενώ εκτός από σημείο ελέγχου των πλοίων χρησιμοποιήθηκε και ως τελωνείο και χώρος καραντίνας για όσους έφταναν στην Κωνσταντινούπολη.
Υπάρχουν πολλοί θρύλοι για το μικρό παρακείμενο ψαροχώρι, που είναι χτισμένο σε έναν κόλπο, σε απάνεμο σημείο. Σύμφωνα με έναν από αυτούς, τις μέρες που είχε τρικυμία στο Βόσπορο, στον κόλπο του χωριού έβρισκαν καταφύγιο μέχρι και 700 καράβια, ενώ σύμφωνα με έναν άλλο οι κάτοικοι του χωριού άναβαν φωτιές για να αποπροσανατολίσουν τα διερχόμενα καράβια με σκοπό να ληστέψουν το εμπόρευμά τους.
Το 1305 κατακτήθηκε από Σελτζούκικες δυνάμεις και στη συνέχεια ανακαταλήφθηκε από τους Βυζαντινούς. Στη συνέχεια, οι Οθωμανοί διατήρησαν τον έλεγχο του κάστρου από το 1391 έως το 1414 όταν το έχασαν από τους Γενουάτες που είχαν φτιάξει μια μεγάλη εμπορική οδό στη Μαύρη Θάλασσα. Οι Γενοβέζοι διατήρησαν τον έλεγχο του κάστρου για τα επόμενα σαράντα χρόνια, αυτός είναι ο λόγος που το κάστρο ονομάζεται επίσης σήμερα από μερικούς και Γενουάτικο κάστρο. Τελικά, ο Μωάμεθ ο Πορθητής ανέλαβε τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης το 1453, έδιωξε τους Γενουάτες. Στη συνέχεια οχύρωσε τα τείχη και κατασκεύασε ένα σημείο ελέγχου, καθώς και μια φρουρά στρατευμάτων εκεί.
Λόγω των ανασκαφών, το κάστρο είναι πλέον κλειστό για τους επισκέπτες, αν και συνήθως η περιοχή δεν επιτηρείται και οι επισκέπτες είναι ελεύθεροι να περπατήσουν, διασχίζοντας έναν γκρεμισμένο φράχτη, κατά μήκος των εξωτερικών τειχών του κάστρου περπατώντας σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Η ανάβαση αξίζει τον κόπο για το φανταστικό τοπίο, αν και όλοι ελπίζουμε ότι το κάστρο θα ανοίξει ξανά σύντομα τις πόρτες του στο κοινό.
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
